## Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, việc thu thập và giám sát dữ liệu trong các hệ thống điện năng ngày càng trở nên quan trọng. Theo ước tính, các hệ thống microgrid – hệ thống điện nhỏ gọn, tích hợp nhiều nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời và gió – đang được ứng dụng rộng rãi tại các khu công nghiệp và trường đại học lớn như Trường Đại học Bách Khoa, TP. Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, việc thu thập dữ liệu và giám sát các thiết bị trong microgrid vẫn còn nhiều thách thức về mặt truyền thông và xử lý dữ liệu.

Luận văn tập trung nghiên cứu và thực hiện hệ thống thu thập và giám sát dữ liệu cho hệ thống microgrid tại khu vực Trường Đại học Bách Khoa, TP. Hồ Chí Minh trong giai đoạn từ tháng 8 đến tháng 12 năm 2019. Mục tiêu chính là phân tích hệ thống, tìm ra giải pháp truyền thông hiệu quả, đồng thời triển khai thực tế trên hai nền tảng Arduino Mega 2560 và PLC Delta dvp12sa211r nhằm tối ưu chi phí và hiệu suất. Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc nâng cao khả năng kiểm soát, vận hành và bảo trì hệ thống microgrid, góp phần thúc đẩy ứng dụng công nghệ trong quản lý năng lượng.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

- **Hệ thống Microgrid**: Là hệ thống điện năng tích hợp nhiều nguồn năng lượng tái tạo và các thiết bị lưu trữ, hoạt động độc lập hoặc kết nối với lưới điện chính. Microgrid giúp tăng tính linh hoạt và ổn định cho hệ thống điện.
- **Giao thức truyền thông Xtender Serial Protocol**: Giao thức truyền thông nội tiếp được phát triển bởi Studer Innotec, là thành phần lõi trong việc truyền nhận dữ liệu giữa các thiết bị trong microgrid.
- **Modbus RTU/RS485**: Chuẩn giao tiếp công nghiệp phổ biến, hỗ trợ truyền dữ liệu giữa PLC và các thiết bị ngoại vi với tốc độ và độ tin cậy cao.
- **Arduino Mega 2560 và PLC Delta dvp12sa211r**: Hai nền tảng phần cứng được lựa chọn để triển khai hệ thống thu thập và giám sát dữ liệu, với ưu điểm về chi phí thấp, tích hợp module truyền thông và dễ sử dụng.
- **Khái niệm Byte Endianness và Checksum**: Các thuật ngữ kỹ thuật quan trọng trong việc xử lý và kiểm tra dữ liệu truyền nhận nhằm đảm bảo tính chính xác và toàn vẹn của thông tin.

### Phương pháp nghiên cứu

- **Nguồn dữ liệu**: Thu thập dữ liệu thực tế từ hệ thống microgrid tại Trường Đại học Bách Khoa, bao gồm các thiết bị như Xtender, Vario string, BSP, và RCC.
- **Phương pháp phân tích**: Sử dụng giao thức Xtender để truyền nhận dữ liệu, phân tích khung tín hiệu, kiểm tra lỗi bằng checksum, và so sánh hiệu suất truyền thông trên hai nền tảng Arduino và PLC.
- **Cỡ mẫu và chọn mẫu**: Thực hiện thí nghiệm trên các thiết bị thực tế trong microgrid, với số lượng thiết bị chính là 7 thiết bị (bao gồm 3 Xtender, 2 Vario string, 1 BSP, 1 RCC).
- **Timeline nghiên cứu**: Từ ngày 19/08/2019 đến 08/12/2019, tiến hành khảo sát, thiết kế, lập trình, thử nghiệm và thu thập kết quả.
- **Công cụ hỗ trợ**: Arduino IDE, phần mềm lập trình PLC ISPSoft 3.07, CAS Modbus Scanner, Promotic HMI, và các công cụ kiểm tra truyền thông như Scom.exe.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

- **Hiệu quả truyền thông trên Arduino Mega 2560**: Thời gian truyền nhận trung bình khoảng 21.77 ms ở tốc độ baudrate 38400 và giảm xuống còn khoảng 10 ms ở tốc độ 115200, cho thấy khả năng xử lý tín hiệu nhanh và ổn định.
- **Hiệu suất truyền thông trên PLC Delta dvp12sa211r**: Thời gian truyền nhận dữ liệu tương đương hoặc tốt hơn Arduino, với khả năng tích hợp giao thức Modbus RTU/RS485 giúp truyền dữ liệu đến máy tính và hệ thống SCADA hiệu quả.
- **Độ chính xác dữ liệu**: Kết quả thu thập từ hai nền tảng đều trùng khớp với dữ liệu gốc từ thiết bị Studer, đảm bảo tính toàn vẹn và chính xác của thông tin.
- **Chi phí và tính ứng dụng**: Arduino và PLC Delta được đánh giá là giải pháp tiết kiệm chi phí, dễ dàng tích hợp và bảo trì, phù hợp với các hệ thống microgrid quy mô vừa và nhỏ.

### Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của hiệu suất truyền thông tốt trên cả hai nền tảng là do việc áp dụng giao thức Xtender serial protocol, cùng với việc tối ưu hóa cấu hình baudrate và kiểm tra lỗi bằng checksum. So sánh với các nghiên cứu khác về truyền thông trong microgrid, kết quả này cho thấy giải pháp sử dụng Arduino và PLC Delta là khả thi và hiệu quả về mặt chi phí so với các hệ thống truyền thông công nghiệp phức tạp hơn.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ thời gian truyền nhận trên từng nền tảng và bảng so sánh chi tiết các thông số kỹ thuật như baudrate, thời gian trễ, và tỷ lệ lỗi. Điều này giúp minh họa rõ ràng hiệu quả và ưu nhược điểm của từng giải pháp.

## Đề xuất và khuyến nghị

- **Triển khai mở rộng hệ thống giám sát**: Áp dụng giải pháp truyền thông Xtender trên nền tảng Arduino và PLC Delta cho các microgrid tại các khu công nghiệp và trường học trong vòng 12 tháng tới nhằm nâng cao hiệu quả quản lý năng lượng.
- **Tối ưu cấu hình truyền thông**: Điều chỉnh baudrate và các tham số truyền thông để giảm thiểu thời gian truyền nhận và tăng độ ổn định, hướng tới mục tiêu giảm thời gian truyền xuống dưới 10 ms.
- **Đào tạo và nâng cao năng lực kỹ thuật**: Tổ chức các khóa đào tạo cho kỹ thuật viên vận hành về lập trình Arduino, PLC và giao thức truyền thông nhằm đảm bảo vận hành hệ thống hiệu quả.
- **Phát triển phần mềm giám sát tích hợp**: Xây dựng phần mềm SCADA tích hợp với OPC server để giám sát và điều khiển hệ thống microgrid theo thời gian thực, dự kiến hoàn thành trong 6 tháng.
- **Nghiên cứu mở rộng giao thức truyền thông**: Khảo sát và thử nghiệm các giao thức truyền thông mới phù hợp với microgrid quy mô lớn hơn nhằm nâng cao khả năng mở rộng và bảo mật.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

- **Kỹ sư và chuyên gia công nghệ năng lượng**: Nắm bắt các giải pháp truyền thông và giám sát hiện đại cho hệ thống microgrid, áp dụng vào thiết kế và vận hành.
- **Nhà quản lý dự án năng lượng tái tạo**: Hiểu rõ về các nền tảng phần cứng và giao thức truyền thông để lựa chọn giải pháp phù hợp với quy mô và ngân sách.
- **Giảng viên và sinh viên ngành kỹ thuật điện, tự động hóa**: Tài liệu tham khảo thực tiễn về ứng dụng Arduino, PLC và giao thức truyền thông trong hệ thống điện thông minh.
- **Các doanh nghiệp phát triển hệ thống SCADA và IoT công nghiệp**: Tham khảo cách tích hợp dữ liệu từ microgrid vào hệ thống giám sát tập trung, nâng cao hiệu quả vận hành.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Tại sao chọn Arduino Mega 2560 và PLC Delta dvp12sa211r làm nền tảng?**  
   Hai nền tảng này có chi phí thấp, tích hợp module truyền thông, dễ lập trình và vận hành, phù hợp với yêu cầu thu thập và giám sát dữ liệu trong microgrid.

2. **Giao thức Xtender serial protocol có ưu điểm gì?**  
   Đây là giao thức truyền thông nội tiếp được thiết kế đặc thù cho thiết bị Studer, hỗ trợ truyền dữ liệu chính xác, kiểm tra lỗi hiệu quả và tương thích với nhiều nền tảng phần cứng.

3. **Thời gian truyền nhận dữ liệu trung bình là bao nhiêu?**  
   Trên Arduino, thời gian trung bình khoảng 21.77 ms ở baudrate 38400 và giảm còn khoảng 10 ms ở baudrate 115200; trên PLC Delta, thời gian tương đương hoặc tốt hơn.

4. **Làm thế nào để đảm bảo tính toàn vẹn dữ liệu khi truyền?**  
   Sử dụng thuật toán checksum hai byte để kiểm tra lỗi trong khung dữ liệu, giúp phát hiện và xử lý lỗi truyền dẫn kịp thời.

5. **Giải pháp này có thể áp dụng cho các hệ thống microgrid khác không?**  
   Có, giải pháp có tính mở rộng cao, có thể tùy chỉnh và áp dụng cho nhiều hệ thống microgrid quy mô vừa và nhỏ tại các khu công nghiệp hoặc trường học.

## Kết luận

- Đã xây dựng và triển khai thành công hệ thống thu thập và giám sát dữ liệu cho microgrid tại Trường Đại học Bách Khoa, TP. Hồ Chí Minh trên hai nền tảng Arduino Mega 2560 và PLC Delta dvp12sa211r.  
- Giao thức Xtender serial protocol được áp dụng hiệu quả, đảm bảo truyền dữ liệu chính xác và ổn định với thời gian truyền nhận trung bình dưới 22 ms.  
- Giải pháp có chi phí thấp, dễ dàng tích hợp và vận hành, phù hợp với các hệ thống microgrid quy mô vừa và nhỏ.  
- Đề xuất mở rộng ứng dụng, tối ưu cấu hình truyền thông và phát triển phần mềm giám sát tích hợp trong 6-12 tháng tới.  
- Khuyến khích các nhà quản lý, kỹ sư và học viên ngành kỹ thuật điện, tự động hóa tham khảo và áp dụng để nâng cao hiệu quả quản lý năng lượng.

**Hành động tiếp theo:** Triển khai thử nghiệm mở rộng tại các khu công nghiệp, đồng thời phát triển phần mềm SCADA tích hợp để nâng cao khả năng giám sát và điều khiển hệ thống microgrid.