Tổng quan nghiên cứu

Hoạt động huy động vốn là một trong những chức năng cốt lõi của ngân hàng thương mại, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguồn vốn cho các hoạt động tín dụng và dịch vụ tài chính khác. Tại Việt Nam, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) chi nhánh Tây Đô là một trong những đơn vị chủ lực trong lĩnh vực này, với tổng nguồn vốn huy động đạt khoảng 13.230 tỷ đồng vào năm 2023, tăng hơn 23% so với năm 2021. Tuy nhiên, hoạt động huy động vốn tại chi nhánh vẫn còn nhiều thách thức như tỷ trọng tiền gửi không kỳ hạn thấp dưới 20%, chi phí huy động vốn cao và chất lượng dịch vụ chưa đồng đều.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích thực trạng huy động vốn tại Agribank chi nhánh Tây Đô trong giai đoạn 2021-2023, đánh giá các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp tăng cường hiệu quả huy động vốn đến năm 2028, tầm nhìn 2030. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động huy động vốn tiền gửi khách hàng tại chi nhánh Tây Đô, với dữ liệu thu thập từ báo cáo tài chính, khảo sát khách hàng và phân tích môi trường kinh doanh tại địa bàn Hà Nội.

Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc nâng cao năng lực huy động vốn, góp phần đảm bảo nguồn vốn ổn định cho hoạt động tín dụng và phát triển kinh tế nông thôn, đồng thời giúp chi nhánh thích ứng với môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt và sự phát triển của công nghệ ngân hàng số.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về huy động vốn ngân hàng thương mại, bao gồm:

  • Khái niệm ngân hàng thương mại và vốn huy động: Ngân hàng thương mại là tổ chức tài chính cung cấp dịch vụ nhận tiền gửi, cho vay và thanh toán. Vốn huy động là nguồn tiền mà ngân hàng thu hút từ khách hàng để phục vụ hoạt động kinh doanh (Nguyễn Thị Phương Liên, 2011).

  • Các chỉ tiêu đánh giá hoạt động huy động vốn: Quy mô vốn huy động, tốc độ tăng trưởng, tỷ lệ hoàn thành kế hoạch, cơ cấu nguồn vốn, chi phí huy động vốn, năng suất huy động vốn và lợi nhuận từ huy động vốn.

  • Mô hình chất lượng dịch vụ SERVPERF: Đánh giá chất lượng dịch vụ huy động vốn qua các yếu tố như sự tin cậy, khả năng đáp ứng, sự đảm bảo, sự cảm thông và phương tiện hữu hình (Parasuraman et al., 1988; Cronin & Taylor, 1992).

  • Các nhân tố ảnh hưởng đến huy động vốn: Bao gồm nhân tố chủ quan như định hướng chiến lược, tổ chức bộ máy, marketing, ứng dụng công nghệ và mạng lưới giao dịch; nhân tố khách quan như môi trường kinh tế, pháp lý, văn hóa xã hội, công nghệ, cạnh tranh và chính sách huy động vốn của Hội sở.

Phương pháp nghiên cứu

  • Nguồn dữ liệu:

    • Dữ liệu thứ cấp gồm báo cáo tài chính, báo cáo hoạt động kinh doanh của Agribank chi nhánh Tây Đô giai đoạn 2021-2023, tài liệu chuyên ngành và các nghiên cứu liên quan.
    • Dữ liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát 200 khách hàng cá nhân và tổ chức đang gửi tiền tại chi nhánh, với 160 phiếu hợp lệ, khảo sát trực tiếp tại quầy giao dịch trong tháng 7 năm 2024.
  • Phương pháp phân tích:

    • Phân tích định lượng sử dụng các chỉ tiêu tài chính như quy mô vốn, chi phí huy động, năng suất huy động, lợi nhuận từ huy động vốn.
    • Phân tích định tính qua khảo sát đánh giá chất lượng dịch vụ huy động vốn dựa trên thang điểm SERVPERF.
    • So sánh kết quả với các chi nhánh ngân hàng khác và các nghiên cứu thực tiễn để rút ra bài học và đề xuất giải pháp.
  • Timeline nghiên cứu: Thu thập và xử lý dữ liệu trong năm 2024, phân tích và đề xuất giải pháp đến năm 2028, tầm nhìn đến năm 2030.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng quy mô vốn huy động: Tổng nguồn vốn huy động tại Agribank chi nhánh Tây Đô tăng từ 10.730 tỷ đồng năm 2021 lên 13.230 tỷ đồng năm 2023, tương đương mức tăng 23,3%. Tốc độ tăng trưởng năm 2023 đạt 17,6%, cao hơn nhiều so với mức tăng 4,85% năm 2022.

  2. Cơ cấu nguồn vốn: Huy động vốn chủ yếu từ nhận tiền gửi khách hàng chiếm trên 99% tổng vốn huy động. Tiền gửi dân cư chiếm tỷ trọng tăng từ 51,38% năm 2021 lên 54,46% năm 2023, trong khi tiền gửi tổ chức chiếm 45,54%. Tiền gửi không kỳ hạn chiếm tỷ trọng thấp, giảm từ 11,78% năm 2022 xuống còn 9,09% năm 2023.

  3. Chi phí huy động vốn tăng: Chi phí trả lãi huy động vốn tăng đột biến lên 274.143 triệu đồng năm 2023, tăng 44,7% so với năm 2021. Tỷ lệ chi phí huy động vốn bình quân tăng từ 2,56% năm 2021 lên 3,33% năm 2023, chủ yếu do lãi suất huy động tăng theo xu hướng thị trường.

  4. Năng suất huy động vốn cải thiện: Năng suất huy động vốn bình quân tăng từ 76,64 tỷ đồng/người năm 2021 lên 92,52 tỷ đồng/người năm 2023, tương đương tăng 20,8%. Điều này phản ánh hiệu quả công tác huy động vốn của cán bộ nhân viên chi nhánh được nâng cao.

  5. Chất lượng dịch vụ huy động vốn: Khảo sát 160 khách hàng cho thấy mức độ hài lòng trung bình về chất lượng dịch vụ đạt 3,53/5 điểm. Các tiêu chí như bảo mật thông tin (4,84 điểm), nhân viên thân thiện (4,38 điểm) được đánh giá cao. Tuy nhiên, các tiêu chí về chính sách lãi suất cạnh tranh (3,06 điểm), chương trình khuyến mại (3,04 điểm) và khả năng liên hệ hỗ trợ khách hàng (2,97 điểm) còn thấp, cho thấy cần cải thiện.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy Agribank chi nhánh Tây Đô đã đạt được sự tăng trưởng ổn định về quy mô vốn huy động trong bối cảnh kinh tế nhiều biến động do đại dịch Covid-19 và cạnh tranh gay gắt từ các ngân hàng thương mại khác. Việc tăng trưởng nguồn vốn chủ yếu dựa vào tiền gửi có kỳ hạn và tiền gửi dân cư, trong khi tiền gửi không kỳ hạn giảm, gây áp lực lên tính thanh khoản và chi phí vốn.

Chi phí huy động vốn tăng cao chủ yếu do lãi suất huy động tăng theo xu hướng thị trường nhằm thu hút khách hàng trong bối cảnh cạnh tranh lãi suất gay gắt. Điều này làm giảm lợi nhuận từ hoạt động huy động vốn, mặc dù năng suất huy động vốn được cải thiện nhờ nâng cao hiệu quả công tác nhân sự.

Chất lượng dịch vụ huy động vốn được khách hàng đánh giá tích cực về mặt bảo mật và thái độ phục vụ, nhưng còn hạn chế về chính sách lãi suất, chương trình khuyến mại và kênh hỗ trợ khách hàng. So với các chi nhánh ngân hàng khác như BIDV Từ Liêm hay Vietcombank Thăng Long, Agribank Tây Đô cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, đa dạng hóa sản phẩm và nâng cao trải nghiệm khách hàng để tăng sức cạnh tranh.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng vốn huy động, bảng phân tích chi phí huy động và biểu đồ đánh giá chất lượng dịch vụ để minh họa rõ nét các xu hướng và điểm mạnh, điểm yếu.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Cụ thể hóa định hướng huy động vốn: Xây dựng kế hoạch huy động vốn chi tiết, phân bổ chỉ tiêu rõ ràng cho từng phòng ban và cán bộ, tập trung vào tăng tỷ trọng tiền gửi không kỳ hạn nhằm giảm chi phí vốn. Thời gian thực hiện: 2024-2026. Chủ thể: Ban giám đốc và phòng kế hoạch.

  2. Tăng cường đào tạo nguồn nhân lực: Nâng cao kỹ năng tư vấn, chăm sóc khách hàng và ứng dụng công nghệ số cho cán bộ nhân viên, đặc biệt là kỹ năng giao tiếp và xử lý khiếu nại. Thời gian: 2024-2025. Chủ thể: Phòng nhân sự phối hợp với các đơn vị đào tạo.

  3. Đẩy mạnh marketing và chăm sóc khách hàng: Triển khai các chương trình khuyến mại hấp dẫn, đa dạng hóa sản phẩm huy động vốn, tăng cường truyền thông qua kênh số và trực tiếp. Thời gian: 2024-2027. Chủ thể: Phòng kinh doanh và marketing.

  4. Ứng dụng công nghệ thông tin và hiện đại hóa cơ sở vật chất: Phát triển kênh huy động vốn trực tuyến, nâng cấp hệ thống giao dịch điện tử, cải thiện trải nghiệm khách hàng tại quầy và qua các ứng dụng ngân hàng số. Thời gian: 2024-2028. Chủ thể: Ban giám đốc phối hợp phòng công nghệ thông tin.

  5. Mở rộng mạng lưới giao dịch: Xem xét mở thêm phòng giao dịch, lắp đặt máy ATM tại các khu vực tiềm năng, đặc biệt tại huyện Đan Phượng để tăng khả năng tiếp cận khách hàng. Thời gian: 2025-2028. Chủ thể: Ban giám đốc và phòng kế hoạch.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý ngân hàng Agribank chi nhánh Tây Đô: Để hiểu rõ thực trạng huy động vốn, đánh giá hiệu quả hoạt động và xây dựng chiến lược phát triển nguồn vốn phù hợp.

  2. Các cán bộ phòng kinh doanh, marketing và chăm sóc khách hàng: Nhận diện các điểm mạnh, hạn chế trong dịch vụ huy động vốn, từ đó cải thiện kỹ năng và phương pháp tiếp cận khách hàng.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Tài chính - Ngân hàng: Tài liệu tham khảo về cơ sở lý thuyết, phương pháp nghiên cứu và phân tích thực tiễn hoạt động huy động vốn tại ngân hàng thương mại.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức tín dụng khác: Để tham khảo mô hình quản lý, chính sách huy động vốn và các giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn trong bối cảnh cạnh tranh và chuyển đổi số.

Câu hỏi thường gặp

  1. Huy động vốn tại Agribank Tây Đô có những điểm mạnh gì?
    Agribank Tây Đô có quy mô vốn huy động tăng trưởng ổn định, năng suất huy động vốn cải thiện, đội ngũ nhân viên thân thiện và bảo mật thông tin khách hàng tốt. Ví dụ, tỷ lệ tiền gửi dân cư chiếm trên 54% tổng vốn, thể hiện sự tin tưởng của khách hàng cá nhân.

  2. Những hạn chế chính trong hoạt động huy động vốn của chi nhánh là gì?
    Tỷ trọng tiền gửi không kỳ hạn thấp dưới 10%, chi phí huy động vốn tăng cao do lãi suất cạnh tranh, chất lượng dịch vụ chưa đồng đều, đặc biệt là kênh hỗ trợ khách hàng còn hạn chế. Điều này ảnh hưởng đến khả năng thu hút và giữ chân khách hàng.

  3. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
    Nghiên cứu sử dụng dữ liệu thứ cấp từ báo cáo tài