Nghiên cứu hiệu lực hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân theo pháp luật Việt Nam

• Tác giả: Vũ Thị Thanh Huyền
• Người hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Thị Que Anh
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Luật Dân sự và Tố tụng dân sự
• Đề tài: Hiệu Lực Hợp Đồng Chia Tài Sản Chung Vợ Chồng Trong Hôn Nhân Theo Pháp Luật Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ THUYẾT NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tiền đề đánh giá tổng quan tình hình nghiên cứu
• 1.2. Phân loại nội dung nghiên cứu thuộc đề tài
• 1.3. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước
• 1.4. Những thành tựu nghiên cứu được kế thừa và những vấn đề mà luận án cần tiếp tục nghiên cứu và phát triển
• 1.5. Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu
• 1.6. Phương pháp nghiên cứu
• 1.7. Kết luận Chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ HIỆU LỰC CỦA HỢP ĐỒNG CHIA TÀI SẢN CHUNG CỦA VỢ CHỒNG TRONG THỜI KỲ HÔN NHÂN
• 2.1. Cơ sở lý luận của hợp đồng chia tài sản chung vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân và hiệu lực của loại hợp đồng này
• 2.2. Khái niệm gia đình
• 2.3. Khái niệm chế độ hôn nhân
• 2.4. Khái niệm và các đặc điểm của hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 2.5. Giao kết hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 2.6. Chủ thể của hợp đồng và sự thống nhất ý chí trong việc chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 2.7. Điều kiện có hiệu lực của hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân và giải quyết hậu quả của hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân vô hiệu
• 2.8. Nội dung hiệu lực của hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 2.8.1. Luận chung về nội dung hiệu lực của hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 2.8.2. Hiệu lực đối với vợ, chồng của hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 2.8.3. Hiệu lực đối với người thứ ba của hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 2.8.4. Hiệu lực đối với tài sản đem chia của hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 2.8.5. Hiệu lực của hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân trong trường hợp chế độ tài sản vợ chồng được xác lập theo thỏa thuận
• 2.9. Thực hiện hợp đồng và hậu quả pháp lý của vi phạm hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 2.10. Điều chỉnh pháp luật đối với hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân và hiệu lực của loại hợp đồng
• 2.11. Đặc điểm của pháp luật về hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 2.12. Cấu trúc và nguồn của pháp luật về hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 2.13. Kết luận Chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ HIỆU LỰC CỦA HỢP ĐỒNG CHIA TÀI SẢN CHUNG CỦA VỢ CHỒNG TRONG THỜI KỲ HÔN NHÂN
• 3.1. Lược sử phát triển của pháp luật Việt Nam về hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 3.2. Tổng quan các quy định pháp luật hiện hành về hợp đồng và hiệu lực của hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 3.3. Chế độ tài sản hôn nhân
• 3.4. Thỏa thuận và hiệu lực của thỏa thuận chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 3.5. Các quy định pháp luật liên quan tới hiệu lực của thỏa thuận chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 3.6. Thực tiễn áp dụng các quy định pháp luật hiện hành về hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 3.7. Những bất cập chủ yếu và những nguyên nhân chủ yếu của những bất cập của pháp luật hiện hành về hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 3.7.1. Những bất cập chủ yếu của pháp luật hiện hành về hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 3.7.2. Những nguyên nhân chủ yếu của những bất cập của pháp luật hiện hành về hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 3.8. Kết luận Chương 3
• 4. CHƯƠNG 4: HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ HIỆU LỰC CỦA HỢP ĐỒNG CHIA TÀI SẢN CHUNG CỦA VỢ CHỒNG TRONG THỜI KỲ HÔN NHÂN
• 4.1. Sự cần thiết và các định hướng hoàn thiện pháp luật về hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 4.2. Kiến nghị về nội dung hoàn thiện pháp luật về hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 4.3. Kiến nghị về tính hệ thống trong việc hoàn thiện pháp luật về hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 4.4. Kiến nghị quan niệm lại về chế độ hôn nhân
• 4.5. Kiến nghị xây dựng định nghĩa và xác định các đặc điểm của hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân trong Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, đồng thời bổ sung chế định ly thân
• 4.6. Kiến nghị bổ sung vào Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 các trường hợp giao kết hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân nhưng một hoặc hai bên vợ chồng mất năng lực hành vi dân sự
• 4.7. Kiến nghị coi hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân mà có liên quan tới lừa dối hay bạo lực và ảnh hưởng xấu tới nghĩa vụ cấp dưỡng trong gia đình là vô hiệu
• 4.8. Kiến nghị sửa Điều 417 của Bộ luật Dân sự năm 2015
• 4.9. Kiến nghị làm rõ nghĩa vụ hợp tác chuyển giao tài sản phát sinh từ hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 4.10. Kiến nghị làm rõ chế tài buộc thực hiện nghĩa vụ liên quan tới thực hiện hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 4.11. Kiến nghị tăng cường giải thích tư pháp trong việc giải quyết tranh chấp hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân
• 4.12. Kết luận Chương 4
• KẾT LUẬN CHUNG
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý thuyết nghiên cứu

Nghiên cứu về hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân là một lĩnh vực quan trọng trong pháp luật Việt Nam. Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 đã tạo ra khung pháp lý cho việc chia tài sản chung vợ chồng, tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề cần được làm rõ. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng, mặc dù có sự phát triển trong quy định pháp luật, nhưng việc áp dụng thực tiễn vẫn gặp nhiều khó khăn. Điều này dẫn đến việc cần thiết phải nghiên cứu sâu hơn về hiệu lực hợp đồng và các quy định liên quan. Các công trình nghiên cứu trong và ngoài nước đã chỉ ra rằng, việc thừa nhận chế độ tài sản riêng của vợ chồng là một bước tiến quan trọng, nhưng vẫn cần có sự đồng bộ giữa các quy định pháp luật để đảm bảo quyền lợi cho các bên liên quan.

1.1. Tiền đề đánh giá tổng quan tình hình nghiên cứu

Gia đình là một tế bào của xã hội, và pháp luật về gia đình phản ánh những đặc điểm văn hóa, truyền thống của từng quốc gia. Ở Việt Nam, pháp luật hôn nhân đã có những thay đổi đáng kể, nhưng vẫn còn tồn tại nhiều bất cập trong việc thực hiện chia tài sản trong hôn nhân. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc áp dụng các quy định về quyền lợi vợ chồng trong thực tiễn chưa đạt được hiệu quả như mong muốn. Điều này đòi hỏi cần có những nghiên cứu sâu hơn về phân chia tài sản và các quy định pháp luật liên quan để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên trong quan hệ hôn nhân.

II. Những vấn đề lý luận về hiệu lực của hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân

Hiệu lực của hợp đồng chia tài sản chung là một vấn đề phức tạp trong pháp luật Việt Nam. Theo quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình, hợp đồng này phải đáp ứng các điều kiện nhất định để có hiệu lực. Các bên tham gia hợp đồng cần có năng lực hành vi dân sự và sự đồng thuận trong việc chia tài sản chung. Điều này có nghĩa là, nếu một trong hai bên không đủ năng lực hoặc không đồng ý, hợp đồng sẽ không có hiệu lực. Hơn nữa, các quy định về trách nhiệm tài chính cũng cần được làm rõ để tránh tranh chấp sau này. Việc nghiên cứu sâu về hiệu lực hợp đồng không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của các bên mà còn góp phần vào việc xây dựng một hệ thống pháp luật hoàn thiện hơn.

2.1. Khái niệm và các đặc điểm của hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng

Hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân được hiểu là sự thỏa thuận giữa hai bên về việc phân chia tài sản mà họ đã tích lũy trong thời gian chung sống. Hợp đồng này có những đặc điểm riêng biệt, khác với các loại hợp đồng thông thường. Đầu tiên, nó phải được thực hiện trên cơ sở tự nguyện và không bị ép buộc. Thứ hai, hợp đồng này cần phải được lập thành văn bản để đảm bảo tính pháp lý. Cuối cùng, hợp đồng phải tuân thủ các quy định của pháp luật hiện hành để đảm bảo hiệu lực. Việc hiểu rõ các đặc điểm này sẽ giúp các bên có thể thực hiện quyền lợi của mình một cách hợp pháp và hiệu quả.

III. Thực trạng của pháp luật Việt Nam về hiệu lực của hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân

Thực trạng pháp luật về hiệu lực hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng cho thấy nhiều bất cập trong việc áp dụng. Mặc dù Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 đã quy định rõ ràng về vấn đề này, nhưng trong thực tế, việc thực hiện vẫn gặp nhiều khó khăn. Nhiều trường hợp tranh chấp xảy ra do các bên không hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình trong hợp đồng. Hơn nữa, sự thiếu đồng bộ giữa các quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình với Bộ luật Dân sự cũng gây ra nhiều khó khăn trong việc giải quyết tranh chấp. Do đó, cần có những nghiên cứu và kiến nghị cụ thể để hoàn thiện pháp luật, nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên trong quan hệ hôn nhân.

3.1. Tổng quan các quy định pháp luật hiện hành về hợp đồng và hiệu lực của hợp đồng chia tài sản chung

Các quy định pháp luật hiện hành về hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân cần được xem xét một cách toàn diện. Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 đã đưa ra những quy định cơ bản, nhưng vẫn còn thiếu sót trong việc quy định chi tiết về hiệu lực của hợp đồng. Điều này dẫn đến việc các bên không nắm rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình, từ đó phát sinh nhiều tranh chấp. Việc nghiên cứu và hoàn thiện các quy định này là cần thiết để đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong việc thực hiện hợp đồng.

IV. Hoàn thiện pháp luật Việt Nam về hiệu lực của hợp đồng chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân

Việc hoàn thiện pháp luật về hiệu lực hợp đồng chia tài sản chung là một nhiệm vụ cấp bách. Cần có những kiến nghị cụ thể nhằm cải thiện các quy định hiện hành, đảm bảo tính đồng bộ và khả thi trong thực tiễn. Một trong những kiến nghị quan trọng là cần làm rõ hơn về các điều kiện có hiệu lực của hợp đồng, cũng như các chế tài đối với việc vi phạm hợp đồng. Hơn nữa, cần có sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong việc giải quyết tranh chấp liên quan đến hợp đồng này. Điều này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của các bên mà còn góp phần vào việc xây dựng một hệ thống pháp luật hoàn thiện hơn.

4.1. Kiến nghị về nội dung hoàn thiện pháp luật về hợp đồng chia tài sản chung

Các kiến nghị về nội dung hoàn thiện pháp luật cần tập trung vào việc làm rõ các quy định liên quan đến chia tài sản trong hôn nhân. Cần có sự điều chỉnh để đảm bảo rằng các bên tham gia hợp đồng đều hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình. Hơn nữa, cần có các quy định cụ thể về chế tài đối với việc vi phạm hợp đồng, nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên. Việc này sẽ giúp giảm thiểu tranh chấp và đảm bảo tính công bằng trong quan hệ hôn nhân.