Hệ Thống Quản Lý Bán Sách Trực Tuyến

• Trường học: Học Viện Công Nghệ Bưu Chính Viễn Thông
• Đề tài: Hệ Thống Quản Lý Bán Sách Trực Tuyến Tại Học Viện Công Nghệ Bưu Chính Viễn Thông

• 1.1. Nhận xét (Của giảng viên hướng dẫn)
• 1.2. Công việc chung của nhóm
• 1.2.1. Mô tả yêu cầu bài toán, yêu cầu người dùng
• 1.2.1.1. Yêu cầu người dùng
• 1.2.1.2. Các ràng buộc nghiệp vụ
• 1.2.2. Mô tả yêu cầu phần mềm
• 1.2.2.1. Những tác nhân (actors) có thể tham gia hệ thống
• 1.2.2.2. Xác định yêu cầu chức năng
• 1.2.2.3. Xác định các yêu cầu phi chức năng
• 1.2.2.4. Vẽ biểu đồ UC tổng quát
• 1.2.3. Xây dựng biểu đồ lớp thực thể
• 1.2.3.1. Phân tích và xác định các thực thể
• 1.2.3.2. Mô tả thực thể
• 1.2.3.3. Vẽ biểu đồ lớp thực thể
• 1.3. Kết quả từng thành viên
• 1.3.1. Xem danh sách sách
• 1.3.1.1. Biểu đồ UC
• 1.3.1.2. Đặc tả UC
• 1.3.1.3. Biểu đồ hoạt động Use Case
• 1.3.1.4. Thiết kế giao diện
• 1.3.1.5. Thuyết minh và vẽ biểu đồ lớp MVC cho UC
• 1.3.1.6. Thuyết minh và vẽ biểu đồ tuần tự cho UC
• 1.3.1.7. Viết test case chuẩn cho UC
• 1.3.2. Thanh toán và xác nhận đơn hàng
• 1.3.2.1. Vẽ biểu đồ UC
• 1.3.2.2. Viết đặc tả UC
• 1.3.2.3. Vẽ biểu đồ hoạt động UC
• 1.3.2.4. Thiết kế giao diện cho UC
• 1.3.2.5. Thuyết minh và vẽ biểu đồ lớp MVC cho UC
• 1.3.2.6. Thuyết minh và vẽ biểu đồ tuần tự cho UC
• 1.3.2.7. Viết test case chuẩn cho UC
• 1.3.3. Mua và đặt hàng
• 1.3.3.1. Vẽ biểu đồ UC
• 1.3.3.2. Viết đặc tả UC

I. Khám phá Hệ Thống Quản Lý Bán Sách Trực Tuyến PTIT

Dự án Hệ Thống Quản Lý Bán Sách Trực Tuyến Tại Học Viện Công Nghệ Bưu Chính Viễn Thông là một đồ án tốt nghiệp PTIT tiêu biểu. Dự án này thể hiện năng lực ứng dụng kiến thức vào thực tiễn của sinh viên công nghệ thông tin PTIT. Mục tiêu chính là xây dựng website thương mại điện tử chuyên biệt cho việc kinh doanh sách. Hệ thống không chỉ là một trang web bán hàng đơn thuần. Nó là một giải pháp quản lý toàn diện. Giải pháp này bao gồm từ việc quản lý sản phẩm, xử lý đơn hàng, đến chăm sóc khách hàng và thống kê kinh doanh. Đề tài này giải quyết bài toán thực tế của các nhà sách trong kỷ nguyên số. Đó là nhu cầu chuyển đổi từ mô hình kinh doanh truyền thống sang trực tuyến. Bằng cách áp dụng các công nghệ web hiện đại, dự án tạo ra một nền tảng mạnh mẽ. Nền tảng này giúp tối ưu hóa quy trình vận hành và nâng cao trải nghiệm người dùng. Báo cáo hệ thống quản lý bán hàng chi tiết của dự án cho thấy sự đầu tư nghiêm túc trong việc phân tích và thiết kế. Nó là một tài liệu tham khảo giá trị cho các bài tập lớn PTIT sau này. Hệ thống được phát triển không chỉ để đáp ứng các yêu cầu chức năng cơ bản. Nó còn hướng tới việc giải quyết các yêu cầu phi chức năng quan trọng. Các yêu cầu này bao gồm bảo mật, hiệu suất và khả năng mở rộng trong tương lai.

1.1. Bối cảnh và mục tiêu của đồ án tốt nghiệp PTIT

Đồ án này ra đời trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ. Nhu cầu mua sắm trực tuyến, đặc biệt là sách, ngày càng tăng cao. Mục tiêu của dự án là xây dựng một website bán sách trực tuyến hoàn chỉnh. Hệ thống phải đáp ứng được hai nhóm đối tượng chính: khách hàng và quản trị viên. Đối với khách hàng, hệ thống phải cung cấp một giao diện website bán sách trực quan, dễ sử dụng, cho phép tìm kiếm, xem thông tin và đặt hàng thuận tiện. Đối với quản trị viên, dự án cung cấp một phần mềm quản lý nhà sách hiệu quả, cho phép quản lý toàn bộ hoạt động kinh doanh từ A-Z. Mục tiêu cuối cùng là tạo ra một sản phẩm công nghệ thông tin có tính ứng dụng cao, thể hiện rõ kỹ năng phân tích thiết kế hệ thống thông tin của sinh viên.

1.2. Phạm vi nghiên cứu của hệ thống thông tin quản lý

Phạm vi của dự án tập trung vào các quy trình nghiệp vụ cốt lõi của một nhà sách online. Các quy trình này bao gồm: Quản lý sách, Quản lý khách hàng, Quản lý đơn hàng và Báo cáo thống kê. Dự án không chỉ dừng lại ở việc lập trình các chức năng website bán sách. Nó còn đi sâu vào việc thiết kế cơ sở dữ liệu bán sách một cách khoa học. Tài liệu nghiên cứu đã xác định rõ các tác nhân (actors), các yêu cầu chức năng và phi chức năng. Từ đó, nhóm tác giả đã xây dựng các biểu đồ Use Case, biểu đồ lớp và biểu đồ tuần tự. Những biểu đồ này làm cơ sở vững chắc cho việc phát triển source code website bán sách sau này.

II. Phân tích thách thức của hệ thống quản lý bán hàng cũ

Trước khi xây dựng giải pháp mới, việc phân tích các thách thức hiện hữu là vô cùng quan trọng. Các hệ thống quản lý bán hàng truyền thống hoặc các website sơ khai thường gặp nhiều vấn đề. Vấn đề lớn nhất là quy trình thủ công và thiếu tự động hóa. Việc quản lý kho sách và cập nhật số lượng tồn kho theo thời gian thực rất khó khăn. Điều này dễ dẫn đến tình trạng hết hàng mà khách vẫn đặt được. Thêm vào đó, việc quản lý đơn hàng online một cách rời rạc gây ra sai sót và chậm trễ trong xử lý. Một thách thức khác là việc thiếu các công cụ phân tích và báo cáo hiệu quả. Người quản lý không có cái nhìn tổng quan về doanh thu, sản phẩm bán chạy hay hành vi khách hàng. Tài liệu dự án chỉ ra rằng, hệ thống phải giải quyết các bài toán về tính nhất quán dữ liệu và bảo mật thông tin. Thông tin cá nhân của khách hàng và dữ liệu giao dịch cần được bảo vệ nghiêm ngặt. Cuối cùng, khả năng mở rộng và tương thích đa nền tảng cũng là một yêu cầu cấp thiết. Một hệ thống không thể mở rộng sẽ nhanh chóng trở nên lỗi thời khi quy mô kinh doanh tăng lên. Đây là những vấn đề mà Hệ Thống Quản Lý Bán Sách Trực Tuyến này đặt mục tiêu giải quyết triệt để.

2.1. Yêu cầu chức năng từ người dùng và quản trị viên

Tài liệu dự án đã mô tả chi tiết các yêu cầu từ hai tác nhân chính. Về phía người dùng (khách hàng), họ cần các chức năng tìm kiếm và lọc sách nâng cao, xem chi tiết sản phẩm, quản lý giỏ hàng, thực hiện mua và đặt hàng, thanh toán trực tuyến và theo dõi tình trạng đơn hàng. Về phía quản trị viên, yêu cầu phức tạp hơn. Họ cần quyền thêm, sửa, xóa sách; quản lý danh mục, tác giả; xử lý đơn hàng; xem báo cáo doanh thu và thống kê người dùng. Việc xác định rõ ràng các yêu cầu chức năng này là bước đầu tiên để đảm bảo hệ thống đáp ứng đúng nhu cầu thực tế.

2.2. Các ràng buộc nghiệp vụ và yêu cầu phi chức năng

Bên cạnh các chức năng, hệ thống phải tuân thủ nhiều ràng buộc nghiệp vụ và yêu cầu phi chức năng. Về bảo mật, hệ thống phải mã hóa thông tin nhạy cảm và phân quyền truy cập chặt chẽ. Chỉ quản trị viên mới có quyền cập nhật dữ liệu cốt lõi. Về hiệu suất, thời gian phản hồi của hệ thống phải nhanh, đảm bảo trải nghiệm người dùng mượt mà ngay cả khi có nhiều lượt truy cập đồng thời. Tính nhất quán dữ liệu yêu cầu mọi thay đổi phải được cập nhật đồng bộ trên toàn hệ thống. Ngoài ra, khả năng tương thích đa nền tảng (máy tính, điện thoại) và khả năng mở rộng để tích hợp các tính năng mới trong tương lai cũng là những yêu cầu phi chức năng quan trọng được đặt ra trong báo cáo.

III. Phương pháp phân tích thiết kế hệ thống thông tin bán sách

Để xây dựng một hệ thống quản lý bán sách trực tuyến hiệu quả, giai đoạn phân tích thiết kế hệ thống thông tin đóng vai trò nền tảng. Nhóm sinh viên PTIT đã áp dụng một quy trình bài bản. Quy trình này bắt đầu từ việc xác định các tác nhân (actors) tham gia vào hệ thống. Các tác nhân chính được xác định là Khách hàng (Customer) và Người quản trị (Admin). Dựa trên nhu cầu của các tác nhân này, nhóm đã xây dựng biểu đồ Use Case tổng quát. Biểu đồ này mô tả trực quan các chức năng chính mà hệ thống sẽ cung cấp. Các Use Case tiêu biểu bao gồm 'Xem danh sách sách', 'Mua và đặt hàng', 'Thanh toán và xác nhận đơn hàng', và 'Quản lý sách' dành cho quản trị viên. Tiếp theo, bước quan trọng là thiết kế kiến trúc hệ thống. Dự án đã lựa chọn mô hình kiến trúc Model-View-Controller (MVC). Mô hình này giúp tách biệt logic nghiệp vụ, dữ liệu và giao diện người dùng. Việc này làm cho source code website bán sách trở nên rõ ràng, dễ bảo trì và phát triển. Cuối cùng, việc thiết kế cơ sở dữ liệu được thực hiện cẩn thận. Nhóm đã phân tích và xác định các thực thể chính, mô tả thuộc tính và mối quan hệ giữa chúng, sau đó cụ thể hóa bằng biểu đồ lớp thực thể.

3.1. Xây dựng biểu đồ Use Case cho các chức năng chính

Biểu đồ Use Case là công cụ mạnh mẽ để mô tả tương tác giữa người dùng và hệ thống. Tài liệu dự án đã trình bày chi tiết các biểu đồ Use Case cho từng chức năng quan trọng. Ví dụ, Use Case 'Xem danh sách sách' mô tả cách khách hàng có thể tìm kiếm và lọc sản phẩm. Use Case 'Thanh toán và xác nhận đơn hàng' chi tiết hóa các bước từ khi người dùng bấm thanh toán đến khi hệ thống xác nhận thành công. Mỗi Use Case đều có đặc tả rõ ràng, bao gồm tác nhân, điều kiện tiên quyết (pre-condition), luồng sự kiện chính (basic flow) và các luồng thay thế (alternative flow). Cách tiếp cận này đảm bảo mọi kịch bản sử dụng đều được xem xét kỹ lưỡng.

3.2. Thiết kế cơ sở dữ liệu bán sách với biểu đồ lớp thực thể

Nền tảng của hệ thống là một cơ sở dữ liệu bán sách được thiết kế tốt. Báo cáo đã phân tích và xác định các thực thể cốt lõi. Các thực thể này bao gồm Customer, Book, Order, và Author. Mỗi thực thể được mô tả chi tiết về thuộc tính và kiểu dữ liệu. Mối quan hệ giữa chúng cũng được định nghĩa rõ. Ví dụ, một 'Customer' có thể có nhiều 'Order' (quan hệ một-nhiều). Một 'Order' có thể chứa nhiều 'Book' (quan hệ nhiều-nhiều). Toàn bộ cấu trúc này được trực quan hóa qua biểu đồ lớp thực thể. Biểu đồ này là bản thiết kế chi tiết cho việc tạo lập các bảng trong cơ sở dữ liệu, đảm bảo tính toàn vẹn và nhất quán dữ liệu.

IV. Hướng dẫn xây dựng các chức năng website bán sách PTIT

Quá trình hiện thực hóa hệ thống quản lý bán sách trực tuyến được thực hiện dựa trên bản thiết kế chi tiết. Nhóm phát triển đã lựa chọn các công nghệ phổ biến và mạnh mẽ. Mặc dù đề tài website bán sách PHP là một lựa chọn phổ biến, các công nghệ hiện đại như NodeJS cho backend, ReactJS cho frontend, và các framework như Laravel framework cũng là những phương án tối ưu. Giai đoạn này tập trung vào việc lập trình các module chức năng. Module phía người dùng (Frontend) bao gồm các giao diện để khách hàng tương tác. Các giao diện này phải thân thiện và đáp ứng tốt trên nhiều thiết bị. Module phía quản trị (Backend) là nơi xử lý toàn bộ logic nghiệp vụ. Backend chịu trách nhiệm quản lý kho sách, xử lý đơn hàng, xác thực người dùng, và tương tác với cơ sở dữ liệu. Một trong những chức năng phức tạp nhất là tích hợp cổng thanh toán trực tuyến. Chức năng này đòi hỏi phải xử lý an toàn và chính xác các giao dịch tài chính. Cuối cùng, việc kiểm thử (testing) được thực hiện song song để đảm bảo các chức năng website bán sách hoạt động đúng như đặc tả và không phát sinh lỗi.

4.1. Triển khai module quản lý đơn hàng online và thanh toán

Module quản lý đơn hàng online là trái tim của hệ thống. Nó theo dõi toàn bộ vòng đời của một đơn hàng, từ lúc được tạo, xác nhận, đóng gói, vận chuyển, cho đến khi giao thành công hoặc bị hủy. Tài liệu dự án mô tả chi tiết luồng xử lý và các trạng thái của đơn hàng. Chức năng thanh toán được tích hợp linh hoạt, hỗ trợ cả hai hình thức: thanh toán khi nhận hàng (COD) và thanh toán trực tuyến qua cổng thanh toán. Biểu đồ tuần tự cho chức năng này cho thấy rõ các bước tương tác giữa người dùng, hệ thống và cổng thanh toán, đảm bảo giao dịch diễn ra an toàn và minh bạch.

4.2. Xây dựng module quản lý kho sách cho quản trị viên

Đối với quản trị viên, module quản lý kho sách là công cụ làm việc chính. Chức năng này cho phép người quản trị thực hiện các thao tác CRUD (Create, Read, Update, Delete) đối với sản phẩm sách. Giao diện quản lý được thiết kế đơn giản, cho phép thêm sách mới với đầy đủ thông tin (tên, tác giả, giá, mô tả, hình ảnh). Chức năng tìm kiếm và lọc giúp quản trị viên nhanh chóng tìm thấy sản phẩm cần sửa đổi hoặc xóa bỏ. Hệ thống cũng tự động cập nhật số lượng tồn kho mỗi khi có đơn hàng được đặt thành công hoặc hủy bỏ, đảm bảo dữ liệu luôn chính xác.

4.3. Áp dụng mô hình MVC trong thiết kế và triển khai code

Mô hình MVC (Model-View-Controller) được áp dụng triệt để trong quá trình phát triển. Model chịu trách nhiệm làm việc với cơ sở dữ liệu bán sách và logic nghiệp vụ. View là tầng giao diện, hiển thị dữ liệu cho người dùng. Controller đóng vai trò trung gian, nhận yêu cầu từ người dùng (qua View), xử lý thông qua Model và trả kết quả về cho View. Tài liệu dự án đã vẽ các biểu đồ lớp MVC cho từng Use Case cụ thể. Ví dụ, với chức năng tìm kiếm sách, SearchBookFrm là View, BookDAO là Controller (Data Access Object), và thực thể Book là Model. Việc áp dụng MVC giúp source code website bán sách có cấu trúc rõ ràng, dễ dàng nâng cấp và bảo trì.

V. Đánh giá kết quả Giao diện và Test case hệ thống

Kết quả của dự án Hệ Thống Quản Lý Bán Sách Trực Tuyến được đánh giá dựa trên hai yếu tố chính: sản phẩm hoàn thiện và tài liệu kỹ thuật. Về sản phẩm, hệ thống đã xây dựng thành công một website bán sách trực tuyến với đầy đủ các chức năng cần thiết. Giao diện website bán sách được thiết kế theo hướng người dùng, với bố cục rõ ràng, màu sắc hài hòa và tương thích trên nhiều kích thước màn hình. Các chức năng từ tìm kiếm, đặt hàng đến thanh toán đều hoạt động trơn tru. Về tài liệu, báo cáo hệ thống quản lý bán hàng rất chi tiết và khoa học. Một phần quan trọng trong báo cáo là việc xây dựng các bộ Test case. Việc kiểm thử kỹ lưỡng đảm bảo chất lượng phần mềm trước khi triển khai. Các Test case được thiết kế để kiểm tra mọi luồng xử lý, bao gồm cả các trường hợp thành công và các tình huống ngoại lệ. Điều này cho thấy sự chuyên nghiệp và cẩn thận của nhóm sinh viên trong quá trình thực hiện đồ án tốt nghiệp PTIT. Kết quả này không chỉ là một sản phẩm phần mềm mà còn là một quy trình phát triển hoàn chỉnh.

5.1. Thiết kế giao diện website bán sách thân thiện người dùng

Giao diện người dùng (UI) và trải nghiệm người dùng (UX) là yếu tố quyết định sự thành công của một website thương mại điện tử. Trong dự án này, nhóm đã thiết kế nhiều giao diện khác nhau cho từng chức năng. Giao diện tìm kiếm và lọc sách cho phép người dùng dễ dàng tìm thấy sản phẩm mong muốn. Trang chi tiết sản phẩm hiển thị đầy đủ thông tin. Quy trình đặt hàng và thanh toán được thiết kế thành các bước đơn giản, giảm thiểu các thao tác không cần thiết. Tài liệu dự án cung cấp hình ảnh minh họa chi tiết cho từng giao diện, từ trang chủ, giỏ hàng, đến trang quản trị.

5.2. Quy trình viết test case chuẩn cho từng Use Case

Để đảm bảo hệ thống hoạt động chính xác, việc viết Test case là bắt buộc. Báo cáo đã trình bày các Test case chuẩn cho mỗi Use Case. Ví dụ, với chức năng thanh toán, các Test case bao gồm: kiểm tra thanh toán thành công, thanh toán thất bại do thông tin thẻ sai, kiểm tra khi hủy giao dịch. Với chức năng tìm kiếm, Test case sẽ kiểm tra trường hợp tìm thấy kết quả, không tìm thấy kết quả, và trường hợp người dùng không nhập từ khóa. Mỗi Test case đều có mô tả thao tác và kết quả mong đợi rõ ràng. Quy trình này giúp phát hiện sớm các lỗi tiềm ẩn và đảm bảo độ tin cậy của phần mềm quản lý nhà sách.