I. Khái niệm và nguyên tắc cơ bản của Luật Hôn Nhân và Gia Đình Việt Nam
Luật Hôn Nhân và Gia Đình Việt Nam được xây dựng dựa trên nền tảng lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin, phản ánh sự phát triển của các hình thái hôn nhân và gia đình trong lịch sử. Hôn nhân là cơ sở của gia đình, và gia đình là tế bào của xã hội. Ph.Ăngghen đã chứng minh rằng hôn nhân và gia đình là những phạm trù phát triển theo lịch sử, phụ thuộc vào chế độ kinh tế-xã hội. Quan điểm này đã thay đổi nhận thức về các hình thái hôn nhân và gia đình, từ chế độ quần hôn đến hôn nhân một vợ một chồng.
1.1. Chủ nghĩa Mác Lênin về các hình thái hôn nhân và gia đình
Theo chủ nghĩa Mác-Lênin, hôn nhân và gia đình là những hiện tượng xã hội phát triển theo lịch sử. Ph.Ăngghen, trong tác phẩm 'Nguồn gốc của gia đình, của chế độ tư hữu và của Nhà nước', đã phân tích sự phát triển từ chế độ quần hôn đến hôn nhân một vợ một chồng. Ông nhấn mạnh rằng chế độ gia đình phụ thuộc vào quan hệ sở hữu thống trị trong xã hội. Sự chuyển đổi từ hình thái gia đình này sang hình thái khác được quyết định bởi sự thay đổi trong điều kiện vật chất của đời sống xã hội.
1.2. Các hình thái hôn nhân và gia đình trong lịch sử
Các hình thái hôn nhân và gia đình đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển, từ gia đình huyết tộc, gia đình Pu-na-lu-an, đến hôn nhân đối ngẫu và cuối cùng là hôn nhân một vợ một chồng. Gia đình huyết tộc là hình thái đầu tiên, nơi quan hệ hôn nhân được xây dựng theo thế hệ. Gia đình Pu-na-lu-an tiến bộ hơn, hạn chế quan hệ tính giao giữa anh em trai và chị em gái. Hôn nhân đối ngẫu là bước chuyển tiếp, và hôn nhân một vợ một chồng là hình thái cuối cùng, đặc trưng cho chế độ xã hội có giai cấp.
II. Hôn nhân và gia đình dưới chế độ xã hội chủ nghĩa
Hôn nhân và gia đình dưới chế độ xã hội chủ nghĩa được xây dựng trên cơ sở bình đẳng, tự nguyện và tình yêu chân chính. Ph.Ăngghen phê phán gay gắt gia đình tư sản và dự đoán rằng gia đình xã hội chủ nghĩa sẽ là nơi hôn nhân một vợ một chồng được thực hiện trọn vẹn. Khi các tư liệu sản xuất trở thành tài sản xã hội, tình trạng bất bình đẳng giữa nam và nữ sẽ được xóa bỏ, và hôn nhân sẽ dựa trên tình yêu thực sự.
2.1. Hôn nhân một vợ một chồng trong xã hội chủ nghĩa
Hôn nhân một vợ một chồng trong xã hội chủ nghĩa không còn bị chi phối bởi các yếu tố kinh tế. Ph.Ăngghen cho rằng, khi chế độ tư hữu bị xóa bỏ, hôn nhân sẽ dựa trên tình yêu chân chính giữa nam và nữ. Điều này đảm bảo sự bình đẳng và tự do trong hôn nhân, không còn sự phụ thuộc vào tài sản hay địa vị xã hội.
2.2. Vai trò của gia đình trong xã hội chủ nghĩa
Gia đình trong xã hội chủ nghĩa có vai trò quan trọng trong việc xây dựng một xã hội bình đẳng và hạnh phúc. Gia đình không chỉ là nơi nuôi dưỡng, giáo dục con cái mà còn là tế bào của xã hội, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước. Sự liên kết giữa vợ và chồng dựa trên tình yêu và sự tôn trọng lẫn nhau là nền tảng cho một gia đình hạnh phúc.
III. Khái niệm và đặc điểm của hôn nhân theo Luật Hôn Nhân và Gia Đình Việt Nam
Luật Hôn Nhân và Gia Đình Việt Nam định nghĩa hôn nhân là sự liên kết giữa một người đàn ông và một người đàn bà trên nguyên tắc bình đẳng, tự nguyện, nhằm xây dựng gia đình hạnh phúc, bền vững. Hôn nhân được pháp luật thừa nhận và điều chỉnh, đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của các bên vợ chồng.
3.1. Định nghĩa hôn nhân
Theo Luật Hôn Nhân và Gia Đình Việt Nam, hôn nhân là sự liên kết giữa một người đàn ông và một người đàn bà, được pháp luật thừa nhận, nhằm xây dựng gia đình và chung sống với nhau suốt đời. Hôn nhân dựa trên nguyên tắc bình đẳng, tự nguyện và tình yêu chân chính, không bị chi phối bởi các yếu tố kinh tế hay địa vị xã hội.
3.2. Đặc điểm của hôn nhân
Hôn nhân theo Luật Hôn Nhân và Gia Đình Việt Nam có các đặc điểm chính: là sự liên kết giữa một người đàn ông và một người đàn bà, dựa trên nguyên tắc bình đẳng và tự nguyện, nhằm chung sống suốt đời và xây dựng gia đình hạnh phúc. Hôn nhân được pháp luật điều chỉnh, đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của các bên vợ chồng.
