Giáo Dục Pháp Luật Trong Các Trường Đại Học, Trung Học Chuyên Nghiệp và Dạy Nghề

Một trong những vấn đề cơ bản của lý luận giáo dục pháp luật là làm rõ bản chất, mục đích và vai trò của giáo dục pháp luật. Việc vạch ra phương hướng - lựa chọn nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục pháp luật phụ thuộc vào việc xác định đúng đắn các vấn đề cơ bản đó. Hiểu một cách tổng quan, hoạt động tuyên truyền pháp luật, phổ biến pháp luật, giáo dục pháp luật, đào tạo pháp luật là những nhiệm vụ nhằm nâng cao văn hóa pháp luật, ý thức pháp luật của nhân dân.

Trong bối cảnh đời sống pháp luật sôi động, tốc độ ban hành văn bản pháp luật tăng nhanh để đáp ứng quá trình đổi mới, song lại tồn tại hạn chế trong tổ chức thực hiện pháp luật. Trình độ văn hóa pháp lý và ý thức pháp luật của nhân dân còn thấp kém. Do đó, đổi mới và tăng cường công tác giáo dục pháp luật là yêu cầu cấp bách, cần huy động mọi hình thức, mọi lực lượng và phương tiện để nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật.

Có nhiều quan điểm khác nhau tồn tại về GDPL. Một số cho rằng GDPL là một bộ phận của giáo dục chính trị, tư tưởng và đạo đức. Một số khác đồng nhất GDPL với tuyên truyền, phổ biến pháp luật hay giải thích pháp luật. Số khác lại cho rằng GDPL đồng nghĩa với dạy và học pháp luật ở các nhà trường, còn việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật ở ngoài xã hội không phải là GDPL.

Tất cả các quan niệm nói trên đều là phiến diện, giản đơn, một chiều, chưa thấy hết đặc thù của sự tác động hoặc giá trị xã hội vốn có của pháp luật. Vì vậy, đã vô tình hoặc cố ý hạ thấp vai trò và giá trị xã hội của pháp luật, không tạo ra khả năng triển khai và nâng cao hiệu quả của hoạt động giáo dục pháp luật trong thực tiễn.

Giáo dục pháp luật có những nét đặc thù khác một cách tương đối với các dạng giáo dục khác ở các điểm sau: Giáo dục pháp luật có mục đích riêng của mình, có nội dung riêng, xét trên các yếu tố chủ thể, khách thể, đối tượng, hình thức và phương pháp của giáo dục pháp luật cũng có nét riêng.

Nhân tố con người với hành vi và hành động hợp pháp đóng vai trò chủ đạo trong quá trình tác động qua lại giữa người giáo dục (chủ thể) với người được giáo dục (đối tượng). Vì thế, người giáo dục phải hiểu biết được trình độ, đặc biệt là đặc điểm nhân thân của người được giáo dục pháp luật. Đồng thời, người giáo dục cần phải nắm vững tri thức pháp luật, biết cách truyền tải nó và là tấm gương, là hình mẫu trong việc tuân theo pháp luật.

Nhà trường chúng ta có nhiệm vụ xây dựng cho thế hệ trẻ nhân cách người công dân, người lao động, người chủ tương lai xứng đáng của đất nước, của dân tộc, biết sống, lao động và học tập trong xã hội đổi mới với muôn vàn mối quan hệ đa dạng. Muốn vậy, một trong những vấn đề có tầm quan trọng đặc biệt là làm cho học sinh, sinh viên dần dần hình thành được một cách tự giác những hành vi ứng xử theo những chuẩn mực xã hội nhất định trong đó có chuẩn mực pháp luật.

Từ nhận thức trên, các cơ quan chức năng đã phối hợp từng bước triển khai việc đưa giáo dục pháp luật vào các nhà trường thuộc hệ thống giáo dục quốc dân song song với tiến trình cải cách giáo dục ở hệ phổ thông và đổi mới các chương trình, mục tiêu ở hệ đại học, trung học chuyên nghiệp và dạy nghề.

Cho đến nay mới chỉ có hệ các trường phổ thông đã có chương trình, nội dung giáo dục pháp luật thống nhất trong toàn quốc thành một môn học chính khoá - môn ” Giáo dục công dân”; còn trong các trường đại học, trung học chuyên nghiệp và dạy nghề chưa xây dựng được chương trình quốc gia về giáo dục pháp luật với tính cách là một môn học chính khoá và đang gặp lúng túng trong việc lựa chọn nội dung, phương pháp cho phù hợp từng loại đối tượng học tập cũng như việc đào tạo, sử dụng đội ngũ giáo viên giáo dục pháp luật trong các nhà trường.

Vì vậy nghiên cứu tăng cường giáo dục pháp luật trong các nhà trường đại học, trung học chuyên nghiệp và dạy nghề là yêu cầu bức thiết. Đề tài: ” Giáo dục pháp luật trong các trường đại học, trung học chuyên nghiệp và dạy nghề (không chuyên luật) ở nước ta hiện nay ” có ý nghĩa lý luận và thực tiễn cấp bách.

Luận án nghiên cứu bao quát chung về giáo dục pháp luật trong các nhà trường thuộc hệ thống giáo dục quốc dân, trên cơ sở đó đi sâu nghiên cứu giáo dục pháp luật ở các trường đại học, trung học chuyên nghiệp và dạy nghề (không chuyên luật); Ở bậc đại học sẽ nghiên cứu theo các nhóm tường khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, khoa học nhân văn; đào tạo đại cưỡng, dao tao chuyên ngành. Ở bậc trung học chuyên nghiệp và dạy nghề cũn nghiện cứu theo nhóm trường, nhóm ngành đào tạo.

Từ đối tượng để có địh hướng, định lượng nội dung giáo dục phù hợp và dam bao tính liên thông, ợp lý piữa các bậc học(từ phổ thông đến đại học). Luận án được thực hiện trên cơ sở vận dụng nhin quan điểm cơ bản của Dang Cộng San Việt Nain về việc để cao vai tro cửa pháp luật trong xây dựng Nhà nước pháp quyền; đề cao nhân tổ con người,đào tạo mái người: phat triển loan diện phục vu sự nghiệp công nghiệp hoá; hiện dai Hoá đất nước.