Tổng quan nghiên cứu

Công trình cấp nước sạch đóng vai trò thiết yếu trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống và phát triển kinh tế xã hội, đặc biệt tại khu vực nông thôn. Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn năm 2015, khoảng 86% dân số nông thôn được tiếp cận với nguồn nước hợp vệ sinh, tuy nhiên chất lượng nước vẫn chưa đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn của Bộ Y tế. Tỉnh Hà Nam hiện có 70 công trình cấp nước tập trung, trong đó 45 công trình đang hoạt động, 7 công trình hoạt động kém hiệu quả và 18 công trình ngừng hoạt động, với tổng số hộ gia đình được đấu nối sử dụng nước sạch là 27.049 hộ. Thực trạng này cho thấy công tác quản lý chất lượng thi công xây dựng công trình cấp nước sạch còn nhiều tồn tại, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả sử dụng và tuổi thọ công trình.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đề xuất các giải pháp khả thi nhằm tăng cường công tác quản lý chất lượng thi công xây dựng công trình cấp nước sạch tại Công ty TNHH Xây dựng Quang Thành, góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư và đảm bảo cung cấp nước sạch bền vững cho người dân. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các công trình do Công ty TNHH Xây dựng Quang Thành thi công trên địa bàn tỉnh Hà Nam trong giai đoạn gần đây. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hoàn thiện cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý chất lượng thi công công trình cấp nước sạch, đồng thời hỗ trợ nâng cao năng lực quản lý và thi công tại các doanh nghiệp xây dựng trong lĩnh vực này.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý chất lượng thi công xây dựng công trình, trong đó nổi bật là:

  • Lý thuyết quản lý chất lượng toàn diện (TQM): Nhấn mạnh vai trò của việc kiểm soát chất lượng từ khâu đầu vào đến khâu thi công và nghiệm thu, đảm bảo sự tham gia của tất cả các bên liên quan trong quá trình xây dựng.
  • Mô hình quản lý dự án xây dựng: Tập trung vào việc kiểm soát các yếu tố con người, vật tư, máy móc thiết bị và phương pháp thi công nhằm đảm bảo chất lượng công trình.
  • Khái niệm về công trình cấp nước sạch nông thôn: Bao gồm các thành phần cấu tạo như hệ thống cấp nước sử dụng nguồn nước ngầm và nguồn nước mặt, các hạng mục công trình đầu nguồn, xử lý, phân phối và hệ thống đường ống.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: quản lý chất lượng thi công, công trình cấp nước sạch, hệ thống xử lý nước, quy trình kiểm soát vật tư và thiết bị, trách nhiệm của các chủ thể trong quản lý chất lượng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp điều tra khảo sát thực tế tại Công ty TNHH Xây dựng Quang Thành, kết hợp với phân tích, tổng hợp và so sánh các số liệu thu thập được. Phương pháp hệ thống hóa và đối chiếu với các văn bản pháp luật hiện hành cũng được áp dụng để đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp.

  • Nguồn dữ liệu: Bao gồm số liệu về công trình cấp nước tại tỉnh Hà Nam, báo cáo quản lý chất lượng thi công của công ty, các văn bản pháp luật như Luật Xây dựng 2014, Nghị định 46/2015/NĐ-CP, và các tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan.
  • Phương pháp phân tích: Phân tích định tính và định lượng, đánh giá thực trạng quản lý chất lượng qua các chỉ số như tỷ lệ công trình hoạt động hiệu quả, số lượng sự cố kỹ thuật, chất lượng vật tư và thiết bị sử dụng.
  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ năm 2016 đến 2018, tập trung vào giai đoạn thi công các công trình cấp nước sạch do công ty thi công.

Cỡ mẫu khảo sát gồm các cán bộ kỹ thuật, công nhân thi công và quản lý dự án tại công ty, được chọn theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của kết quả.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng quản lý chất lượng thi công còn nhiều hạn chế: Trong số 70 công trình cấp nước tại Hà Nam, có 7 công trình hoạt động kém hiệu quả và 18 công trình ngừng hoạt động, chiếm khoảng 36% tổng số công trình. Tại Công ty Quang Thành, quy trình quản lý chất lượng kỹ thuật thi công chưa được thực hiện đồng bộ, dẫn đến một số sự cố như vỡ ống nước và thấm dột bể chứa nước.

  2. Nguồn nhân lực và trình độ chuyên môn chưa đáp ứng yêu cầu: Đội ngũ cán bộ kỹ thuật và công nhân tại công ty có trình độ và kinh nghiệm chưa đồng đều, thiếu các đốc công giỏi và thợ đầu đàn. Việc đào tạo nâng cao tay nghề còn hạn chế, ảnh hưởng đến chất lượng thi công và kiểm soát kỹ thuật.

  3. Quản lý vật tư và thiết bị chưa chặt chẽ: Công tác kiểm tra, giám định chất lượng vật tư đầu vào chưa được thực hiện nghiêm túc, dẫn đến việc sử dụng vật liệu không đạt tiêu chuẩn trong một số hạng mục công trình. Hệ thống lưu mẫu và hồ sơ quản lý vật tư còn thiếu sót, gây khó khăn trong việc truy xuất nguồn gốc và kiểm soát chất lượng.

  4. Quy trình giám sát và nghiệm thu còn yếu: Công tác giám sát thi công và nghiệm thu tại công trường chưa được thực hiện đầy đủ và kịp thời, dẫn đến việc phát hiện và xử lý các sai sót kỹ thuật chậm trễ, ảnh hưởng đến chất lượng công trình và tiến độ thi công.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các tồn tại trên xuất phát từ năng lực quản lý và trình độ chuyên môn của các bên tham gia thi công, đặc biệt là nhà thầu và đơn vị giám sát. So với các nghiên cứu trong ngành xây dựng, kết quả này phù hợp với xu hướng chung về những khó khăn trong quản lý chất lượng thi công tại các công trình cấp nước nông thôn ở Việt Nam. Việc thiếu đồng bộ trong quy trình quản lý, cùng với hạn chế về nguồn lực con người và vật tư, đã làm giảm hiệu quả đầu tư và tuổi thọ công trình.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ công trình hoạt động hiệu quả so với công trình ngừng hoạt động, bảng đánh giá năng lực cán bộ kỹ thuật và công nhân, cũng như sơ đồ quy trình quản lý chất lượng thi công hiện tại và đề xuất cải tiến. Những phát hiện này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực quản lý, hoàn thiện quy trình kiểm soát và tăng cường đào tạo nhân lực nhằm đảm bảo chất lượng thi công công trình cấp nước sạch.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Cải tổ cơ cấu tổ chức quản lý thi công: Thiết lập bộ máy quản lý chất lượng thi công chuyên trách tại công ty, phân công rõ ràng trách nhiệm từng bộ phận, đảm bảo sự phối hợp hiệu quả giữa các phòng ban và công trường. Thời gian thực hiện: trong vòng 6 tháng; Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo công ty.

  2. Xây dựng và áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2008: Hoàn thiện các quy trình kiểm soát chất lượng vật tư, thiết bị và thi công, đồng thời đào tạo nhân viên về hệ thống quản lý chất lượng. Thời gian thực hiện: 12 tháng; Chủ thể thực hiện: Phòng kỹ thuật và phòng nhân sự.

  3. Tăng cường công tác giám sát, nghiệm thu và quản lý hồ sơ thi công: Thiết lập quy trình giám sát chặt chẽ, thực hiện nghiệm thu từng giai đoạn thi công, lưu trữ hồ sơ đầy đủ và minh bạch. Thời gian thực hiện: liên tục trong quá trình thi công; Chủ thể thực hiện: Ban chỉ huy công trường và tổ giám sát.

  4. Nâng cao chất lượng tuyển dụng và đào tạo nhân lực: Xây dựng kế hoạch tuyển dụng định kỳ, ưu tiên tuyển chọn cán bộ kỹ thuật và công nhân có trình độ chuyên môn cao; tổ chức các khóa đào tạo nâng cao tay nghề và phẩm chất đạo đức nghề nghiệp. Thời gian thực hiện: hàng năm; Chủ thể thực hiện: Phòng nhân sự và phòng đào tạo.

  5. Phổ biến và quán triệt nguyên tắc “làm đúng ngay từ đầu”: Tuyên truyền, nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của chất lượng thi công trong toàn bộ đội ngũ cán bộ và công nhân, tạo văn hóa làm việc nghiêm túc, trách nhiệm. Thời gian thực hiện: liên tục; Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo và các trưởng bộ phận.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Các nhà quản lý và lãnh đạo doanh nghiệp xây dựng: Luận văn cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý chất lượng thi công công trình cấp nước sạch, giúp họ xây dựng và hoàn thiện hệ thống quản lý chất lượng phù hợp với đặc thù công trình.

  2. Cán bộ kỹ thuật và công nhân thi công: Thông qua các phân tích về quy trình thi công và quản lý chất lượng, luận văn giúp nâng cao nhận thức và kỹ năng thực hiện công việc, từ đó góp phần cải thiện chất lượng công trình.

  3. Các cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng và cấp nước: Nghiên cứu cung cấp thông tin về thực trạng và các giải pháp quản lý chất lượng thi công, hỗ trợ trong việc xây dựng chính sách, quy định và giám sát thi công các công trình cấp nước sạch.

  4. Các nhà nghiên cứu và giảng viên trong lĩnh vực quản lý xây dựng: Luận văn là tài liệu tham khảo hữu ích cho việc giảng dạy, nghiên cứu và phát triển các mô hình quản lý chất lượng thi công công trình cấp nước sạch, đặc biệt trong bối cảnh phát triển nông thôn mới.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao quản lý chất lượng thi công công trình cấp nước sạch lại quan trọng?
    Quản lý chất lượng thi công đảm bảo công trình được xây dựng đúng thiết kế, tiêu chuẩn kỹ thuật, từ đó nâng cao tuổi thọ và hiệu quả sử dụng, tránh lãng phí nguồn lực và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

  2. Những yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến chất lượng thi công?
    Yếu tố chủ quan như năng lực con người, trình độ quản lý, vật tư, thiết bị và công nghệ thi công đóng vai trò quyết định. Ngoài ra, điều kiện tự nhiên và cơ chế chính sách cũng ảnh hưởng đáng kể.

  3. Công ty TNHH Xây dựng Quang Thành đã gặp những khó khăn gì trong quản lý chất lượng?
    Công ty gặp khó khăn về trình độ chuyên môn của nhân lực, quy trình quản lý chưa đồng bộ, kiểm soát vật tư và thiết bị chưa chặt chẽ, cùng với công tác giám sát và nghiệm thu còn hạn chế.

  4. Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao chất lượng thi công?
    Các giải pháp bao gồm cải tổ cơ cấu tổ chức quản lý, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO, tăng cường giám sát và nghiệm thu, nâng cao đào tạo nhân lực và phổ biến nguyên tắc làm việc nghiêm túc.

  5. Làm thế nào để đảm bảo vật tư sử dụng trong thi công đạt chất lượng?
    Cần lựa chọn nhà cung cấp uy tín, kiểm tra chất lượng vật tư đầu vào qua phòng thí nghiệm đạt chuẩn, lưu giữ hồ sơ chứng từ đầy đủ và thực hiện quy trình kiểm soát nghiêm ngặt trong quá trình nhập kho và sử dụng.

Kết luận

  • Công trình cấp nước sạch tại tỉnh Hà Nam còn tồn tại nhiều vấn đề về chất lượng thi công, ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng và phát triển bền vững.
  • Năng lực quản lý, trình độ nhân lực và quy trình kiểm soát vật tư, thiết bị là những yếu tố then chốt quyết định chất lượng công trình.
  • Luận văn đã phân tích thực trạng và đề xuất các giải pháp khả thi nhằm tăng cường công tác quản lý chất lượng thi công tại Công ty TNHH Xây dựng Quang Thành.
  • Việc áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế và nâng cao đào tạo nhân lực là những bước đi quan trọng trong thời gian tới.
  • Kêu gọi các bên liên quan phối hợp chặt chẽ để triển khai các giải pháp, góp phần nâng cao chất lượng công trình cấp nước sạch, đảm bảo sức khỏe và phát triển kinh tế xã hội bền vững.