I. Tính cấp thiết của đề tài
Tình trạng nước ô nhiễm và ô nhiễm nguồn nước đang trở thành vấn đề cấp bách tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Theo thông tin từ Bộ Tài nguyên và Môi trường, không có con sông nào đạt quy chuẩn nước mặt loại A, và nhiều sông không đạt quy chuẩn loại B, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng nước tưới cho cây trồng. Hệ thống thủy lợi Bắc Đuống, được xây dựng từ năm 1962, hiện đang phải đối mặt với sự ô nhiễm nặng nề do nước thải từ các cụm công nghiệp và làng nghề. Nước thải không được xử lý trước khi thải vào kênh mương, dẫn đến tình trạng ô nhiễm cao. Việc sử dụng nước ô nhiễm để tưới cho nông nghiệp không chỉ ảnh hưởng đến năng suất cây trồng mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây bệnh cho người dân. Do đó, nghiên cứu đề xuất giải pháp sử dụng nước ô nhiễm cho cây trồng là rất cần thiết.
II. Mục đích đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Mục đích của nghiên cứu này là phân vùng chất lượng nước trong hệ thống Bắc Đuống, nghiên cứu các loại cây trồng phù hợp và lựa chọn kỹ thuật tưới hợp lý. Đối tượng nghiên cứu bao gồm một số loại cây trồng nông nghiệp như lúa, lạc, đậu, rau cải và rau muống, với phạm vi nghiên cứu được giới hạn trong hệ thống thủy lợi Bắc Đuống, tỉnh Bắc Ninh. Phương pháp nghiên cứu bao gồm thu thập số liệu, phân tích chất lượng nước và tác động của nước ô nhiễm đến cây trồng. Nghiên cứu cũng sẽ đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện chất lượng nước tưới, đảm bảo an toàn cho sản xuất nông nghiệp.
III. Các vấn đề liên quan đến nước tưới ô nhiễm
Nước sử dụng trong tưới tiêu bao gồm nước tự nhiên và nước tái sử dụng như nước thải công nghiệp. Trên thế giới, nhiều quốc gia đã áp dụng phương pháp sử dụng nước ô nhiễm cho nông nghiệp, với tỷ lệ tái sử dụng nước trong nông nghiệp đạt từ 20-30%. Việt Nam, với tình trạng ô nhiễm nguồn nước nghiêm trọng, cần áp dụng các biện pháp tương tự. Nghiên cứu cho thấy, nước ô nhiễm có thể tác động tiêu cực đến chất lượng nông sản và sức khỏe của người tiêu dùng. Do đó, việc kiểm soát và xử lý nước ô nhiễm trước khi sử dụng cho cây trồng là rất quan trọng.
IV. Đề xuất giải pháp sử dụng nước ô nhiễm cho cây trồng
Để giải quyết vấn đề sử dụng nước ô nhiễm cho cây trồng, các giải pháp cần được đề xuất bao gồm: (1) Giải pháp xử lý nước ô nhiễm trước khi tưới; (2) Giải pháp vận hành tưới giảm thiểu ô nhiễm; (3) Giải pháp sau thu hoạch để đảm bảo chất lượng nông sản. Việc áp dụng các kỹ thuật tưới hiện đại, như tưới nhỏ giọt, cũng cần được xem xét để giảm thiểu lượng nước ô nhiễm tiếp xúc với cây trồng. Hơn nữa, cần có sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong việc quản lý và giám sát chất lượng nước để đảm bảo an toàn cho sản xuất nông nghiệp.