Nghiên cứu đề xuất giải pháp phòng chống lũ và giảm nhẹ thiên tai sông Hoàng Long, Ninh Bình dưới tác động của biến đổi khí hậu

• Tác giả: Nguyễn Thị Hường
• Người hướng dẫn: PGS.TS Phạm Việt Hòa
• Trường học: Trường Đại học Thủy lợi
• Chuyên ngành: Kỹ thuật tài nguyên nước
• Đề tài: Giải Pháp Phòng Chống Lũ Và Giảm Nhẹ Thiên Tai Sông Hoàng Long, Ninh Bình Trong Bối Cảnh Biến Đổi Khí Hậu
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ LĨNH VỰC VÀ VÙNG NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu
• 1.2. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu trong nước
• 1.3. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu ngoài nước
• 1.4. Tổng quan về vùng nghiên cứu
• 1.5. Đặc điểm tự nhiên vùng nghiên cứu
• 1.6. Tình hình dân sinh kinh tế và các yêu cầu phát triển của vùng
• 1.7. Tình hình lũ lụt, úng ngập và các nguyên nhân gây ra lũ lụt trên lưu vực sông Hoàng Long
• 1.8. Vấn đề còn tồn tại và cần nghiên cứu
• 1.9. Tổng quan về biến đổi khí hậu và các kịch bản biến đổi khí hậu
• 1.9.1. Tổng quan về biến đổi khí hậu
• 1.9.2. Các kịch bản biến đổi khí hậu của Việt Nam và vùng nghiên cứu
• 1.10. Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến lũ lụt và úng ngập lưu vực sông Hoàng Long
• 2. CHƯƠNG 2: NGHIÊN CỨU CƠ SỞ ĐỀ XUẤT PHÒNG CHỐNG LŨ, LỤT VÀ GIẢM NHẸ THIÊN TAI CHO SÔNG HOÀNG LONG KHI XÉT ĐẾN ẢNH HƯỞNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
• 2.1. Vấn đề tổ hợp lũ và úng ngập trên lưu vực sông Hoàng Long
• 2.2. Phân tích và đánh giá thực trạng và khả năng phòng chống lũ của hệ thống công trình trong vùng
• 2.3. Hệ thống đê điều và hiệu quả phòng lũ
• 2.4. Các khu phân, chậm và ngập lũ thuộc sông Hoàng Long
• 2.5. Thực trạng tuyến thoát lũ sông Hoàng Long
• 2.6. Phân tích ảnh hưởng của định hướng phát triển kinh tế - xã hội đến yêu cầu phòng tránh lũ lụt của vùng
• 3. CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT VÀ LỰA CHỌN GIẢI PHÁP PHÒNG CHỐNG LŨ, LỤT VÀ GIẢM NHẸ THIÊN TAI CHO LƯU VỰC SÔNG HOÀNG LONG DƯỚI TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
• 3.1. Phân vùng phòng chống lũ, lụt
• 3.2. Khái niệm về phân vùng. Cơ sở phân vùng phòng chống lũ, lụt. Các phương pháp phân vùng phòng chống lũ, lụt và kết quả phân vùng
• 3.3. Mục tiêu và tiêu chuẩn chống lũ lưu vực sông Hoàng Long
• 3.3.1. Tiêu chuẩn chống lũ
• 3.4. Đề xuất các giải pháp chống lũ, lụt và giảm nhẹ thiên tai cho lưu vực sông Hoàng Long
• 3.4.1. Nâng cấp các tuyến đê
• 3.4.2. Xây dựng hồ chứa thượng du cắt, giảm lũ. Tính toán lựa chọn giải pháp chống lũ, lụt và giảm nhẹ thiên tai
• 3.4.2.1. Lựa chọn mô hình tính toán thuỷ lực. Tài liệu sử dụng trong tính toán
• 3.4.2.2. Kiểm nghiệm và xác định bộ thông số của mô hình
• 3.4.2.3. Các trường hợp tính toán để lựa chọn phương án phòng lũ xét đến biến đổi khí hậu. Phân tích và lựa chọn giải pháp chống lũ, lụt và giảm nhẹ thiên tai
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu

Phần này cung cấp cái nhìn tổng quan về phòng chống lũ và giảm nhẹ thiên tai trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Các nghiên cứu trong nước và quốc tế đều tập trung vào việc quản lý lũ lụt và thích ứng với biến đổi khí hậu. Đặc biệt, các mô hình thủy văn và thủy lực được sử dụng rộng rãi để dự báo và mô phỏng lũ, giúp đưa ra các giải pháp hiệu quả.

1.1. Nghiên cứu trong nước

Các nghiên cứu trong nước tập trung vào quản lý lũ lụt và quy hoạch đô thị tại các khu vực ven sông. Các dự án như 'Đánh giá khả năng phân lũ sông Đáy' và 'Xây dựng công cụ mô phỏng số' đã đạt được những kết quả đáng kể trong việc tính toán và dự báo lũ. Tuy nhiên, vẫn cần tiếp tục nghiên cứu để cải thiện độ chính xác và khả năng ứng dụng thực tế.

1.2. Nghiên cứu quốc tế

Trên thế giới, các nghiên cứu về thiên tai sông và thích ứng biến đổi khí hậu đã được thực hiện rộng rãi. Các mô hình như TELEMAC và HEC-1 đã được áp dụng thành công trong việc dự báo và quản lý lũ lụt. Các nước đang phát triển cũng đang nỗ lực để cải thiện hệ thống cảnh báo và phòng ngừa thiên tai.

II. Đặc điểm tự nhiên và tình hình lũ lụt tại sông Hoàng Long

Sông Hoàng Long, với đặc điểm địa hình phức tạp và chế độ thủy văn đa dạng, là một trong những khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề của lũ lụt. Biến đổi khí hậu đã làm gia tăng tần suất và cường độ của các trận lũ, đặc biệt là tại các huyện Nho Quan và Gia Viễn.

2.1. Đặc điểm địa hình và thủy văn

Sông Hoàng Long có lưu vực nhỏ và địa hình dốc, dẫn đến khả năng tập trung nước nhanh. Điều này khiến khu vực này dễ bị ảnh hưởng bởi lũ quét và úng ngập. Các yếu tố như mưa lớn cục bộ và lũ từ sông Đáy cũng góp phần làm tăng nguy cơ lũ lụt.

2.2. Tình hình lũ lụt và nguyên nhân

Các trận lũ lớn trên sông Hoàng Long thường xảy ra do sự kết hợp của lũ từ thượng nguồn và lũ từ sông Đáy. Biến đổi khí hậu đã làm thay đổi lượng mưa và dòng chảy, dẫn đến tình trạng lũ lụt ngày càng nghiêm trọng. Các khu vực phân chậm lũ hiện tại cũng không đủ để đối phó với các trận lũ lớn.

III. Giải pháp phòng chống lũ và giảm nhẹ thiên tai

Để đối phó với tình trạng lũ lụt ngày càng gia tăng, các giải pháp phòng ngừa thiên tai và quản lý rủi ro cần được triển khai đồng bộ. Các giải pháp bao gồm nâng cấp hệ thống đê điều, xây dựng hồ chứa thượng nguồn, và cải thiện hệ thống thoát nước.

3.1. Nâng cấp hệ thống đê điều

Việc nâng cấp các tuyến đê hiện có là một trong những giải pháp quan trọng để bảo vệ môi trường và an toàn cộng đồng. Các tuyến đê cần được thiết kế lại để đáp ứng các tiêu chuẩn chống lũ cao hơn, đặc biệt là trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

3.2. Xây dựng hồ chứa thượng nguồn

Xây dựng các hồ chứa thượng nguồn giúp điều tiết dòng chảy và giảm thiểu nguy cơ lũ lụt. Các hồ chứa này cần được tính toán kỹ lưỡng để đảm bảo hiệu quả trong việc cắt giảm lũ và hỗ trợ phát triển bền vững.

3.3. Cải thiện hệ thống thoát nước

Hệ thống thoát nước hiện tại cần được cải thiện để đối phó với lượng mưa lớn và dòng chảy tăng cao. Các giải pháp như xây dựng kênh thoát lũ và cải tạo các khu vực phân chậm lũ sẽ giúp giảm thiểu thiệt hại do lũ lụt gây ra.

IV. Kết luận và kiến nghị

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc phòng chống lũ và giảm nhẹ thiên tai tại sông Hoàng Long cần được thực hiện một cách toàn diện và đồng bộ. Các giải pháp đề xuất không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn đảm bảo an toàn cộng đồng và phát triển bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

4.1. Kiến nghị chính sách

Cần có các chính sách môi trường cụ thể để hỗ trợ việc triển khai các giải pháp phòng chống lũ. Các chính sách này cần tập trung vào việc quản lý rủi ro và thích ứng với biến đổi khí hậu.

4.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo

Cần tiếp tục nghiên cứu để cải thiện các mô hình dự báo lũ và đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến các khu vực ven sông. Các nghiên cứu này sẽ giúp đưa ra các giải pháp hiệu quả và bền vững hơn.