Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, các doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt với áp lực cạnh tranh gay gắt, đặc biệt trong lĩnh vực kinh doanh mỹ phẩm. Theo báo cáo của ngành, sức ép cạnh tranh không chỉ đến từ các đối thủ trong nước mà còn từ các doanh nghiệp đa quốc gia với nguồn lực mạnh mẽ. Mỹ phẩm Oriflame Thụy Điển, một trong những công ty kinh doanh theo mô hình bán hàng đa cấp (KDTM) được cấp phép đầu tiên tại Việt Nam, đã phát triển mạng lưới phân phối rộng khắp, đặc biệt tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Tuy nhiên, trước yêu cầu ngày càng cao về chất lượng sản phẩm và sự cạnh tranh khốc liệt, việc nâng cao khả năng cạnh tranh của Oriflame tại chi nhánh Cần Thơ trở thành vấn đề cấp thiết.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào việc hệ thống hóa lý thuyết về khả năng cạnh tranh và mô hình KDTM, phân tích thực trạng hoạt động kinh doanh của Oriflame tại chi nhánh Cần Thơ giai đoạn 2006-2009, đồng thời đề xuất các giải pháp nâng cao khả năng cạnh tranh đến năm 2015. Phạm vi nghiên cứu bao gồm dữ liệu kinh doanh, khảo sát ý kiến quản lý, tư vấn viên và khách hàng tại chi nhánh Cần Thơ, với tổng số mẫu khảo sát hợp lệ là 122. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp cải thiện vị thế trên thị trường, tăng trưởng doanh thu và mở rộng mạng lưới phân phối hiệu quả.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình kinh tế quản trị nổi bật, trong đó có mô hình Năm lực lượng cạnh tranh của Michael E. Porter, giúp phân tích vị thế cạnh tranh của doanh nghiệp trong ngành. Bốn yếu tố cấu thành khả năng cạnh tranh được xác định gồm: chất lượng sản phẩm, khả năng cung ứng, mức độ chuyên môn hóa đầu vào; môi trường kinh doanh vĩ mô, tác nghiệp và nội bộ; khả năng đổi mới công nghệ; hiệu quả quản lý nội bộ. Ngoài ra, các ma trận phân tích như EFE (đánh giá yếu tố bên ngoài), IFE (đánh giá yếu tố bên trong), ma trận hình ảnh cạnh tranh và SWOT được sử dụng để lượng hóa và đánh giá tổng thể năng lực cạnh tranh của Oriflame tại chi nhánh Cần Thơ.

Khái niệm KDTM được làm rõ dựa trên các tài liệu chuyên ngành và quy định pháp luật Việt Nam, trong đó nhấn mạnh sự khác biệt giữa kinh doanh đa cấp hợp pháp và mô hình hình tháp ảo. Các đặc điểm nổi bật của KDTM như vốn đầu tư thấp, mạng lưới phân phối linh hoạt, không qua trung gian và chi phí quảng cáo thấp được phân tích so sánh với mô hình kinh doanh truyền thống.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Số liệu thứ cấp được thu thập từ báo cáo ngành, tài liệu công ty và các nghiên cứu trước đó về KDTM và thị trường mỹ phẩm tại Việt Nam. Số liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát trực tiếp và phỏng vấn 122 đối tượng gồm quản lý công ty, tư vấn viên các cấp và khách hàng tại chi nhánh Cần Thơ trong giai đoạn 2006-2009.

Mẫu khảo sát được chọn theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện tại các hội thảo giới thiệu sản phẩm hàng tháng, đảm bảo tính đại diện với đa dạng thành phần nghề nghiệp (36,88% là công nhân viên chức, 63,12% là học sinh, sinh viên, nội trợ). Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS, áp dụng các kỹ thuật phân tích ma trận EFE, IFE, SWOT và so sánh với các đối thủ cạnh tranh như Avon và Forever để đánh giá vị thế cạnh tranh.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2006 đến giữa năm 2009, với dự báo và đề xuất giải pháp đến năm 2015 nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh của Oriflame tại chi nhánh Cần Thơ.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Khả năng phản ứng với môi trường kinh doanh: Ma trận EFE cho thấy Oriflame chi nhánh Cần Thơ đạt điểm trọng số khoảng 3,1 trên thang 4,0, phản ánh khả năng tận dụng cơ hội và ứng phó với các nguy cơ bên ngoài tương đối tốt. Tuy nhiên, áp lực cạnh tranh từ các đối thủ trong ngành và sự biến động của thị trường vẫn là thách thức lớn.

  2. Vị thế cạnh tranh so với đối thủ: Qua ma trận hình ảnh cạnh tranh, Oriflame chi nhánh Cần Thơ đạt điểm tổng hợp 3,2, cao hơn so với các đối thủ như Avon (2,9) và Forever (2,7) tại thị trường ĐBSCL, cho thấy vị thế tương đối vững chắc nhưng vẫn cần cải thiện để duy trì ưu thế.

  3. Khả năng đổi mới công nghệ và chất lượng sản phẩm: Trung tâm nghiên cứu và phát triển sản phẩm của Oriflame tại Thụy Điển đầu tư mạnh mẽ, với thời gian phát triển sản phẩm mới kéo dài đến 5 năm nhằm đảm bảo chất lượng. Tuy nhiên, khảo sát cho thấy 28% khách hàng mong muốn cải tiến thêm về tính năng và mẫu mã sản phẩm phù hợp hơn với thị trường địa phương.

  4. Hiệu quả quản lý nội bộ: Qua khảo sát tư vấn viên và nhân viên, 65% đánh giá hiệu quả quản lý và hỗ trợ từ công ty ở mức tốt, nhưng vẫn còn 20% phản ánh cần nâng cao đào tạo và hỗ trợ kỹ thuật để phát triển mạng lưới phân phối hiệu quả hơn.

Thảo luận kết quả

Khả năng phản ứng với môi trường kinh doanh của Oriflame được củng cố nhờ mô hình kinh doanh linh hoạt và mạng lưới phân phối đa cấp hiệu quả. So sánh với các nghiên cứu ngành, điểm EFE và hình ảnh cạnh tranh của Oriflame tương đối cao, phù hợp với xu hướng phát triển của các công ty KDTM hàng đầu thế giới. Tuy nhiên, áp lực cạnh tranh từ các đối thủ truyền thống và đa cấp khác vẫn đòi hỏi công ty phải liên tục đổi mới.

Khả năng đổi mới công nghệ và chất lượng sản phẩm là điểm mạnh nổi bật, nhưng cần chú trọng hơn đến việc thích ứng với thị hiếu người tiêu dùng địa phương, đặc biệt trong bối cảnh thị trường mỹ phẩm ngày càng đa dạng và cạnh tranh. Hiệu quả quản lý nội bộ cần được cải thiện thông qua đào tạo chuyên sâu và nâng cao kỹ năng tư vấn viên, nhằm tăng cường sự gắn kết và phát triển bền vững mạng lưới.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh điểm EFE, IFE và ma trận SWOT để minh họa rõ ràng các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh, giúp ban lãnh đạo công ty dễ dàng nhận diện điểm mạnh, điểm yếu và cơ hội, thách thức.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo và phát triển tư vấn viên: Xây dựng chương trình đào tạo bài bản, nâng cao kỹ năng bán hàng, kiến thức sản phẩm và kỹ thuật chăm sóc khách hàng nhằm tăng tỷ lệ giữ chân và phát triển mạng lưới phân phối. Mục tiêu tăng 20% số tư vấn viên đạt chuẩn trong vòng 2 năm, do phòng nhân sự và đào tạo chi nhánh Cần Thơ thực hiện.

  2. Đổi mới và đa dạng hóa sản phẩm: Phối hợp với trung tâm R&D tại Thụy Điển nghiên cứu phát triển các dòng sản phẩm phù hợp hơn với đặc điểm khí hậu và thị hiếu người tiêu dùng ĐBSCL, đồng thời tăng cường quảng bá các sản phẩm mới qua catalogue và kênh trực tuyến. Mục tiêu ra mắt ít nhất 3 dòng sản phẩm mới trong 3 năm tới.

  3. Nâng cao hiệu quả quản lý và hỗ trợ nội bộ: Cải tiến hệ thống quản lý đơn hàng, kho bãi và chăm sóc khách hàng, áp dụng công nghệ thông tin để tối ưu hóa quy trình vận hành. Mục tiêu giảm thời gian xử lý đơn hàng xuống dưới 24 giờ, do bộ phận vận hành chi nhánh đảm nhiệm trong 1 năm.

  4. Tăng cường khả năng phản ứng với môi trường kinh doanh: Thiết lập bộ phận phân tích thị trường chuyên sâu để theo dõi biến động cạnh tranh, xu hướng tiêu dùng và chính sách pháp luật, từ đó đề xuất chiến lược kịp thời. Mục tiêu xây dựng báo cáo phân tích hàng quý, do phòng chiến lược và marketing thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý công ty KDTM: Giúp hiểu rõ về các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh, từ đó xây dựng chiến lược phát triển phù hợp, nâng cao hiệu quả kinh doanh.

  2. Tư vấn viên và nhà phân phối: Cung cấp kiến thức về mô hình kinh doanh đa cấp, cách thức phát triển mạng lưới và nâng cao kỹ năng bán hàng, giúp tăng thu nhập và phát triển bền vững.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản trị kinh doanh: Là tài liệu tham khảo quý giá về ứng dụng lý thuyết cạnh tranh trong thực tiễn kinh doanh đa cấp tại Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực mỹ phẩm.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước: Hỗ trợ trong việc xây dựng chính sách, quy định quản lý hoạt động kinh doanh đa cấp, đảm bảo tính minh bạch và phát triển lành mạnh của ngành.

Câu hỏi thường gặp

  1. Kinh doanh đa cấp có phải là hình thức lừa đảo?
    Không. Kinh doanh đa cấp hợp pháp dựa trên việc bán sản phẩm thực chất và trả hoa hồng dựa trên doanh số bán hàng, khác biệt với mô hình hình tháp ảo chỉ dựa vào tuyển dụng người mới. Oriflame tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật và có sản phẩm chất lượng cao.

  2. Làm thế nào để nâng cao khả năng cạnh tranh của công ty KDTM?
    Tăng cường đào tạo nhân viên, đổi mới sản phẩm phù hợp thị trường, cải tiến quản lý nội bộ và phản ứng nhanh với biến động môi trường kinh doanh là các giải pháp hiệu quả đã được chứng minh qua nghiên cứu.

  3. Oriflame có lợi thế gì so với các đối thủ như Avon?
    Oriflame có mạng lưới phân phối rộng, sản phẩm được nghiên cứu kỹ lưỡng phù hợp với từng khu vực, chính sách trả thưởng hấp dẫn và hệ thống quản lý hiện đại, giúp duy trì vị thế cạnh tranh tại thị trường ĐBSCL.

  4. Khách hàng có thể tin tưởng chất lượng sản phẩm Oriflame không?
    Sản phẩm Oriflame được sản xuất theo tiêu chuẩn quốc tế cGMP, không thử nghiệm trên động vật, kiểm tra an toàn và hiệu quả nghiêm ngặt, phù hợp với đặc điểm da và khí hậu từng vùng, tạo sự an tâm cho người tiêu dùng.

  5. Làm thế nào để phát triển mạng lưới tư vấn viên hiệu quả?
    Cần xây dựng chương trình đào tạo bài bản, tạo môi trường làm việc chuyên nghiệp, hỗ trợ kỹ thuật và truyền thông hiệu quả, đồng thời khuyến khích sự gắn kết và phát triển cá nhân trong mạng lưới.

Kết luận

  • Nghiên cứu đã hệ thống hóa lý thuyết và phân tích thực trạng khả năng cạnh tranh của mỹ phẩm Oriflame tại chi nhánh Cần Thơ giai đoạn 2006-2009.
  • Kết quả cho thấy Oriflame có vị thế cạnh tranh tốt nhưng cần cải thiện về đổi mới sản phẩm và quản lý nội bộ.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh đến năm 2015, tập trung vào đào tạo, đổi mới sản phẩm, quản lý và phản ứng thị trường.
  • Nghiên cứu góp phần làm rõ bản chất kinh doanh đa cấp hợp pháp, hỗ trợ doanh nghiệp và nhà quản lý trong việc phát triển bền vững.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và điều chỉnh chiến lược phù hợp với biến động thị trường.

Hãy áp dụng những giải pháp này để nâng cao vị thế cạnh tranh và phát triển bền vững cho mỹ phẩm Oriflame tại chi nhánh Cần Thơ và các thị trường tiềm năng khác.