I. Cơ sở lý luận và thực tiễn về hỗ trợ sản xuất nông nghiệp trong biến đổi khí hậu
Chương này tập trung vào việc phân tích khái niệm và vai trò của hệ thống tưới và công trình thủy lợi trong nền kinh tế quốc dân. Hệ thống tưới được định nghĩa là một tập hợp các công trình từ đầu mối đến mặt ruộng, đảm bảo cung cấp và tiêu thoát nước cho cây trồng. Công trình thủy lợi không chỉ phục vụ nông nghiệp mà còn hỗ trợ các ngành khác như công nghiệp, sinh hoạt, và du lịch. Biến đổi khí hậu được nhấn mạnh là nguyên nhân chính gây ra các hiện tượng thời tiết cực đoan, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp. Các giải pháp hỗ trợ nông nghiệp cần được xây dựng dựa trên sự thích ứng với biến đổi khí hậu để đảm bảo nông nghiệp bền vững.
1.1. Khái niệm và vai trò của hệ thống tưới
Hệ thống tưới là một phần không thể thiếu trong nông nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Nó không chỉ cung cấp nước cho cây trồng mà còn giúp tiêu thoát nước khi cần thiết. Công trình thủy lợi đóng vai trò quan trọng trong việc tăng diện tích canh tác, cải tạo đất, và hỗ trợ các ngành kinh tế khác. Phú Ninh, với hệ thống tưới quy mô lớn, là một ví dụ điển hình về việc ứng dụng công nghệ tưới để đối phó với biến đổi khí hậu.
1.2. Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến nông nghiệp
Biến đổi khí hậu gây ra các hiện tượng thời tiết cực đoan như hạn hán, lũ lụt, và xâm nhập mặn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp. Tại Quảng Nam, hệ thống tưới Phú Ninh đã chứng kiến sự suy giảm hiệu quả do biến đổi khí hậu. Các giải pháp thích ứng biến đổi khí hậu cần được áp dụng để đảm bảo nông nghiệp bền vững, bao gồm việc chuyển đổi giống cây trồng và áp dụng kỹ thuật tưới tiên tiến.
II. Thực trạng hỗ trợ sản xuất nông nghiệp tại hệ thống tưới Phú Ninh
Chương này đánh giá thực trạng sản xuất nông nghiệp tại hệ thống tưới Phú Ninh trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Phú Ninh là một trong những hệ thống tưới lớn nhất tại Quảng Nam, nhưng hiệu quả sử dụng nước vẫn còn hạn chế. Biến đổi khí hậu đã làm gia tăng tình trạng xâm nhập mặn và thiếu nước, ảnh hưởng đến canh tác và năng suất nông nghiệp. Các giải pháp hỗ trợ nông nghiệp hiện tại chưa đủ để đối phó với các thách thức này, đòi hỏi sự cải thiện trong quản lý nước và công nghệ tưới.
2.1. Thực trạng sản xuất nông nghiệp trước và sau biến đổi khí hậu
Trước biến đổi khí hậu, sản xuất nông nghiệp tại Phú Ninh tương đối ổn định với hệ thống tưới hiệu quả. Tuy nhiên, sau khi biến đổi khí hậu gia tăng, tình trạng xâm nhập mặn và thiếu nước đã làm giảm năng suất và diện tích canh tác. Nông dân tại Quảng Nam đang phải đối mặt với nhiều khó khăn trong việc duy trì sản xuất nông nghiệp.
2.2. Đánh giá công tác hỗ trợ nông nghiệp
Các chính sách hỗ trợ nông nghiệp hiện tại tại Phú Ninh chưa đủ mạnh để đối phó với biến đổi khí hậu. Việc phân phối nước từ kênh chính xuống kênh cấp hai còn hạn chế, làm giảm hiệu quả tưới tiêu. Cần có các giải pháp quản lý nước và công nghệ tưới tiên tiến để cải thiện tình hình.
III. Giải pháp hỗ trợ sản xuất nông nghiệp trong biến đổi khí hậu
Chương này đề xuất các giải pháp nhằm hỗ trợ sản xuất nông nghiệp tại hệ thống tưới Phú Ninh trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Các giải pháp bao gồm việc cải thiện quản lý nước, áp dụng công nghệ tưới tiên tiến, và chuyển đổi giống cây trồng phù hợp với điều kiện khí hậu mới. Phát triển nông thôn và chính sách nông nghiệp cũng cần được điều chỉnh để hỗ trợ nông dân trong việc thích ứng với biến đổi khí hậu.
3.1. Giải pháp về thủy lợi và quản lý nước
Cải thiện quản lý nước là yếu tố then chốt để đối phó với biến đổi khí hậu. Hệ thống tưới Phú Ninh cần được nâng cấp để đảm bảo phân phối nước hiệu quả. Áp dụng công nghệ tưới tiên tiến như tưới nhỏ giọt và tưới phun sẽ giúp tiết kiệm nước và tăng năng suất nông nghiệp.
3.2. Giải pháp chuyển đổi giống cây trồng và mùa vụ
Chuyển đổi giống cây trồng và điều chỉnh mùa vụ là giải pháp quan trọng để thích ứng với biến đổi khí hậu. Nông dân tại Quảng Nam cần được hỗ trợ để chuyển sang các giống cây chịu hạn và chịu mặn, đồng thời điều chỉnh lịch canh tác phù hợp với điều kiện thời tiết mới.
