I. Tác động của biến đổi khí hậu đến dòng chảy mùa cạn
Biến đổi khí hậu (BĐKH) đã và đang gây ra những tác động nghiêm trọng đến chế độ dòng chảy mùa cạn tại tỉnh Kiên Giang. Theo các nghiên cứu, lượng mưa và nhiệt độ trung bình đã có sự thay đổi rõ rệt trong những năm gần đây. Cụ thể, lượng mưa giảm và nhiệt độ tăng đã dẫn đến sự suy giảm dòng chảy vào mùa cạn. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến nguồn nước ngọt mà còn tác động đến sinh kế của người dân, đặc biệt là trong nông nghiệp. "Sự thay đổi này có thể dẫn đến tình trạng khô hạn kéo dài, làm giảm năng suất cây trồng và ảnh hưởng đến an ninh lương thực". Việc phân tích các kịch bản BĐKH cho thấy, trong tương lai, dòng chảy mùa cạn sẽ tiếp tục giảm, gây ra những thách thức lớn cho quản lý tài nguyên nước.
1.1. Xu hướng thay đổi dòng chảy
Nghiên cứu cho thấy, dòng chảy vào các kênh tại Kiên Giang đã giảm đáng kể trong những năm qua. Các số liệu từ trạm khí tượng thủy văn Rạch Giá cho thấy, lưu lượng dòng chảy mùa cạn đã giảm từ 2400 m³/s xuống còn 60% so với các năm trước. Điều này cho thấy sự tác động mạnh mẽ của biến đổi khí hậu đến dòng chảy mùa cạn. "Sự thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến nguồn nước mà còn làm gia tăng nguy cơ xâm nhập mặn". Việc theo dõi và dự báo dòng chảy là rất cần thiết để có những biện pháp ứng phó kịp thời.
II. Tác động của biến đổi khí hậu đến xâm nhập mặn
Xâm nhập mặn là một trong những vấn đề nghiêm trọng mà tỉnh Kiên Giang đang phải đối mặt do biến đổi khí hậu. Sự gia tăng mực nước biển và thay đổi dòng chảy đã làm cho tình trạng xâm nhập mặn diễn ra sâu hơn và kéo dài hơn trong mùa khô. Theo các nghiên cứu, ranh giới xâm nhập mặn đã di chuyển vào sâu trong nội địa, ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp. "Tình trạng này đã khiến cho nhiều diện tích đất nông nghiệp bị nhiễm mặn, làm giảm năng suất cây trồng". Việc đánh giá chính xác diễn biến xâm nhập mặn là rất quan trọng để có những biện pháp quản lý hiệu quả.
2.1. Diễn biến xâm nhập mặn
Các nghiên cứu cho thấy, xâm nhập mặn tại Kiên Giang đã gia tăng đáng kể trong những năm gần đây. Mực nước biển dâng cao và sự thay đổi dòng chảy đã làm cho ranh giới xâm nhập mặn di chuyển vào sâu hơn trong đất liền. "Theo kịch bản BĐKH, ranh giới xâm nhập mặn có thể tiếp tục mở rộng trong tương lai, gây ra nhiều khó khăn cho sản xuất nông nghiệp". Việc xây dựng bản đồ xâm nhập mặn là cần thiết để hỗ trợ cho công tác quản lý tài nguyên nước và phát triển bền vững.
III. Giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu
Để ứng phó với những tác động của biến đổi khí hậu đến dòng chảy mùa cạn và xâm nhập mặn, tỉnh Kiên Giang cần triển khai các giải pháp đồng bộ. Việc quản lý tài nguyên nước một cách hiệu quả là rất quan trọng. "Cần có các biện pháp bảo vệ và phát triển nguồn nước, đồng thời tăng cường công tác dự báo và cảnh báo về tình trạng xâm nhập mặn". Các giải pháp như xây dựng hệ thống thủy lợi, cải tạo đất và phát triển các giống cây trồng chịu mặn cũng cần được xem xét.
3.1. Quản lý tài nguyên nước
Quản lý tài nguyên nước là một trong những giải pháp quan trọng để ứng phó với biến đổi khí hậu. Cần có các chính sách và quy định rõ ràng về việc sử dụng và bảo vệ nguồn nước. "Việc xây dựng các công trình thủy lợi, hệ thống tưới tiêu hợp lý sẽ giúp tăng cường khả năng chống chịu với tình trạng khô hạn và xâm nhập mặn". Đồng thời, việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về bảo vệ tài nguyên nước cũng rất cần thiết.
