Đánh giá tác động biến đổi khí hậu đến xâm nhập mặn tại Gò Công Đông, Tiền Giang và giải pháp thích ứng

LỜI CAM ĐOAN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU VÀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA HUYỆN GÒ CÔNG ĐÔNG, TỈNH TIỀN GIANG

1.1. Tổng quan về biến đổi khí hậu

1.1.1. Biến đổi khí hậu trên thế giới

1.1.2. Biến đổi khí hậu tại Việt Nam

1.1.3. Tổng quan về tình hình nghiên cứu xâm nhập mặn do biến đổi khí hậu

1.1.4. Tình hình nghiên cứu ngoài nước

1.1.5. Tình hình nghiên cứu trong nước

1.1.6. Tổng quan huyện Gò Công Đông

1.1.6.1. Đặc điểm tự nhiên

1.1.6.2. Đặc điểm kinh tế xã hội

1.1.6.3. Các tác động của xâm nhập mặn tại khu vực ĐBSCL và tỉnh Tiền Giang

1.1.6.4. Các tác động của xâm nhập mặn tại huyện Gò Công Đông

2. CHƯƠNG 2: CÁC TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU, THAY ĐỔI NGUỒN NƯỚC VÀ XÂM NHẬP MẶN TẠI HUYỆN GÒ CÔNG ĐÔNG

2.1. Các biến đổi về khí hậu và thời tiết

2.2. Thay đổi nguồn nước

2.3. Ảnh hưởng của nước biển dâng đến khu vực

2.4. Tác động đến kinh tế

2.5. Tác động đến đời sống xã hội

3. CHƯƠNG 3: ĐÁNH GIÁ DIỄN BIẾN XÂM NHẬP MẶN TẠI HUYỆN GÒ CÔNG ĐÔNG

3.1. Giới thiệu mô hình MIKE 11

3.2. Phạm vi vùng nghiên cứu

3.3. Mặt cắt sông

3.4. Điều kiện biên của mô hình

3.5. Hiệu chỉnh và kiểm định mô hình

3.5.1. Hiệu chỉnh mô hình thủy lực

3.5.2. Kiểm định mô hình

3.6. Hiệu chỉnh nồng độ mặn

3.7. Mô phỏng xâm nhập mặn

3.7.1. Cơ sở các phương án mô phỏng

3.7.2. Mô phỏng hiện trạng xâm nhập mặn

3.7.3. Kịch bản mô phỏng mực nước biển dâng 12cm vào năm 2030

3.7.4. Kịch bản mô phỏng mực nước biển dâng 22cm vào năm 2050

3.7.5. Tác động của xâm nhập mặn trên địa bàn huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang

3.7.5.1. Đặc điểm xâm nhập mặn

3.7.5.2. Diễn biến xâm nhập mặn huyện Gò Công Đông

3.7.5.3. Tác động của xâm nhập mặn đến tài nguyên môi trường đất

3.7.5.4. Tác động đến tài nguyên môi trường nước

3.7.5.5. Tác động đến nông nghiệp

3.7.5.6. Tác động đến lâm nghiệp

3.7.5.7. Tác động đến xã hội

4. CHƯƠNG 4: ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP THÍCH ỨNG TÁC ĐỘNG XÂM NHẬP MẶN TẠI HUYỆN GÒ CÔNG ĐÔNG

4.1. Giải pháp đối với tài nguyên nước

4.2. Giải pháp đối với nông nghiệp

4.3. Giải pháp đối với lâm nghiệp

4.4. Giải pháp đối với nuôi trồng thủy sản

4.5. Hệ thống công trình thủy lợi

4.6. Giải pháp phi công trình

4.7. Giải pháp lâu dài

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về biến đổi khí hậu và xâm nhập mặn tại Gò Công Đông Tiền Giang

Biến đổi khí hậu (BĐKH) là một thách thức lớn đối với nhân loại trong thế kỷ 21. Thiên tai và các hiện tượng khí hậu cực đoan ngày càng gia tăng ở nhiều nơi trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Xâm nhập mặn là một trong những hậu quả nghiêm trọng của BĐKH, đặc biệt tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Gò Công Đông, một huyện ven biển của tỉnh Tiền Giang, là một trong những khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ hiện tượng này. Nghiên cứu này tập trung đánh giá tác động của BĐKH đến xâm nhập mặn tại Gò Công Đông và đề xuất các giải pháp thích ứng phù hợp.

1.1. Biến đổi khí hậu tại Tiền Giang

Biến đổi khí hậu tại Tiền Giang đã và đang gây ra những thay đổi đáng kể về nhiệt độ, lượng mưa và mực nước biển. Theo dữ liệu từ các trạm quan trắc, nhiệt độ trung bình tại Tiền Giang đã tăng khoảng 0,7°C trong 50 năm qua. Mực nước biển dâng cao khoảng 20 cm, gây ra hiện tượng xâm nhập mặn nghiêm trọng tại các khu vực ven biển như Gò Công Đông. Các kịch bản dự báo cho thấy, đến năm 2100, mực nước biển có thể dâng lên 1m, đe dọa nghiêm trọng đến đời sống và sản xuất nông nghiệp của người dân.

1.2. Tình hình xâm nhập mặn tại Gò Công Đông

Xâm nhập mặn tại Gò Công Đông đã ở mức báo động, ảnh hưởng trực tiếp đến nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản. Nồng độ mặn tại các vùng ven biển và cửa sông đã vượt ngưỡng 4‰, gây thiệt hại nghiêm trọng đến môi trường đất, nước và kinh tế của khu vực. Các nguyên nhân chính bao gồm dòng chảy kiệt từ thượng nguồn, gió chướng mạnh và thủy triều cao. Từ năm 1995 đến 2010, hạn hán và xâm nhập mặn đã gây thiệt hại 95,605 tỷ đồng, ảnh hưởng đến sinh kế của hàng nghìn hộ dân.

II. Đánh giá tác động môi trường và kinh tế của xâm nhập mặn

Tác động môi trường và kinh tế của xâm nhập mặn tại Gò Công Đông được đánh giá thông qua các mô hình và dữ liệu thực tế. Nghiên cứu sử dụng mô hình MIKE 11 để mô phỏng diễn biến xâm nhập mặn theo các kịch bản BĐKH. Kết quả cho thấy, xâm nhập mặn đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến tài nguyên đất, nước và các hoạt động nông nghiệp. Độ mặn tăng cao làm giảm năng suất cây trồng, gây dịch bệnh trên gia súc và gia cầm, đồng thời ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.

2.1. Tác động đến tài nguyên đất và nước

Tác động đến tài nguyên đất và nước do xâm nhập mặn là rất nghiêm trọng. Độ mặn tăng cao làm suy thoái đất canh tác, giảm khả năng sản xuất nông nghiệp. Nguồn nước ngọt bị nhiễm mặn, ảnh hưởng đến sinh hoạt và sản xuất của người dân. Các kết quả nghiên cứu cho thấy, nồng độ mặn tại các sông chính đã vượt ngưỡng cho phép, gây thiệt hại lớn đến môi trường và kinh tế của khu vực.

2.2. Tác động đến nông nghiệp và sinh kế

Tác động đến nông nghiệp và sinh kế của người dân Gò Công Đông là rất lớn. Xâm nhập mặn làm giảm năng suất cây trồng, gây thiệt hại đến các vụ mùa. Nhiều hộ dân phải đối mặt với tình trạng thiếu nước ngọt, ảnh hưởng đến sinh hoạt và sản xuất. Các giải pháp thích ứng như chuyển đổi cơ cấu cây trồng và trữ nước ngọt đang được đề xuất để giảm thiểu thiệt hại.

III. Giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu và xâm nhập mặn

Giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu và xâm nhập mặn tại Gò Công Đông được đề xuất dựa trên kết quả nghiên cứu và thực tiễn. Các giải pháp bao gồm chuyển đổi cơ cấu cây trồng, trữ nước ngọt trong mùa mưa và xây dựng các công trình ngăn mặn. Những giải pháp này nhằm giảm thiểu tác động của xâm nhập mặn đến nông nghiệp và sinh kế của người dân, đồng thời góp phần phát triển bền vững khu vực.

3.1. Chuyển đổi cơ cấu cây trồng và vật nuôi

Chuyển đổi cơ cấu cây trồng và vật nuôi là một trong những giải pháp quan trọng để thích ứng với xâm nhập mặn. Nghiên cứu đề xuất chuyển đổi từ các loại cây trồng kém chịu mặn sang các loại cây có khả năng chịu mặn cao hơn, giúp giảm thiểu thiệt hại và duy trì năng suất sản xuất. Đồng thời, việc nuôi trồng các loại thủy sản chịu mặn cũng được khuyến khích để tăng thu nhập cho người dân.

3.2. Trữ nước ngọt và xây dựng công trình ngăn mặn

Trữ nước ngọt trong mùa mưa và xây dựng công trình ngăn mặn là các giải pháp hiệu quả để đối phó với xâm nhập mặn. Nghiên cứu đề xuất xây dựng các hồ chứa nước ngọt và hệ thống kênh rạch để trữ nước trong mùa mưa, đồng thời xây dựng các công trình ngăn mặn để bảo vệ nguồn nước ngọt trong mùa khô. Những giải pháp này giúp đảm bảo nguồn nước ngọt cho sinh hoạt và sản xuất của người dân.

Luận Văn Thạc Sĩ: Đánh Giá Tác Động Biến Đổi Khí Hậu Đến Xâm Nhập Mặn Tại Huyện Gò Công Đông, Tỉnh Tiền Giang Và Đề Xuất Giải Pháp Thích Ứng