Đánh giá năng lực ứng phó biến đổi khí hậu của cộng đồng ven biển Diễn Châu, Nghệ An

LỜI CẢM ƠN

MỞ ĐẦU

1. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1. Biến đổi khí hậu và năng lực ứng phó

1.1.1. Các khái niệm về Biến đổi khí hậu

1.1.2. Các phương thức ứng phó với Biến đổi khí hậu

1.1.3. Các nhóm giải pháp thích ứng

1.2. Lịch sử nghiên cứu

1.2.1. Trên thế giới

1.2.2. Tại Việt Nam

1.3. Khái quát về khu vực nghiên cứu

1.3.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên

1.3.2. Đặc điểm kinh tế xã hội

2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Đối tượng và phạm vi

2.2. Quan điểm tiếp cận

2.3. Phương pháp nghiên cứu

2.3.1. Phương pháp thu thập và tổng hợp tài liệu

2.3.2. Phương pháp khảo sát thực địa

2.3.3. Phương pháp điều tra phỏng vấn hộ gia đình

2.3.4. Phương pháp chuyên gia

2.3.5. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu

2.4. Bộ chỉ số đánh giá khả năng thích ứng với BĐKH cấp hộ gia đình

3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

3.1. Hiện trạng thiên tai tại khu vực nghiên cứu

3.2. Tác động của bão và ATNĐ

3.3. Nguy cơ thiếu nước ngọt, triều cường và xâm nhập mặn

3.4. Tác động của ngập lụt

3.5. Tác động của xói lở bờ sông

3.6. Tác động của hạn hán

3.7. Nhận thức của cộng đồng với Biến đổi khí hậu

3.7.1. Nhận thức của cộng đồng với BĐKH

3.7.2. Tính dễ bị tổn thương của khu vực nghiên cứu

3.8. Năng lực ứng phó và đề xuất từ cộng đồng dân cư

3.8.1. Giải pháp nâng cao năng lực ứng phó với BĐKH khu vực ven biển huyện Diễn Châu

3.8.1.1. Giải pháp công trình

3.8.1.2. Giải pháp phi công trình

3.8.1.3. Giải pháp về sinh kế

3.8.1.4. Một số giải pháp quản lý, chính sách và khoa học công nghệ

3.8.2. Đề xuất các giải pháp thích ứng với BĐKH dựa vào cộng đồng khu vực nghiên cứu

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

DANH MỤC HÌNH

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC VIẾT TẮT

I. Đánh giá năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu

Năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu của cộng đồng ven biển Diễn Châu, Nghệ An, được đánh giá qua nhiều khía cạnh khác nhau. Đầu tiên, cần nhận diện các tác động của biến đổi khí hậu đến đời sống và sinh kế của người dân. Các hiện tượng như bão, ngập lụt, xâm nhập mặn đã làm giảm khả năng sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản. Theo nghiên cứu, 70% người dân địa phương đã từng trải qua ít nhất một lần bị ảnh hưởng bởi thiên tai. Điều này cho thấy sự cần thiết phải nâng cao năng lực ứng phó của cộng đồng. Việc đánh giá này không chỉ dừng lại ở việc nhận diện rủi ro mà còn cần phân tích các biện pháp mà cộng đồng đã thực hiện để thích ứng với biến đổi khí hậu. Các giải pháp như xây dựng hệ thống đê, kè biển, và phát triển các mô hình sinh kế bền vững đã được triển khai, tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế trong việc huy động nguồn lực và sự tham gia của cộng đồng.

1.1. Tác động của biến đổi khí hậu

Tác động của biến đổi khí hậu đến cộng đồng ven biển Diễn Châu rất đa dạng và phức tạp. Các hiện tượng như bão, triều cường, và xâm nhập mặn đã gây ra thiệt hại lớn về tài sản và sinh kế. Theo số liệu thống kê, trong 5 năm qua, khu vực này đã ghi nhận hơn 10 cơn bão lớn, gây thiệt hại hàng trăm tỷ đồng. Người dân địa phương đã phải đối mặt với tình trạng thiếu nước ngọt, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt hàng ngày. Đặc biệt, tác động của biến đổi khí hậu không chỉ ảnh hưởng đến kinh tế mà còn đến sức khỏe và an sinh xã hội của người dân. Việc nhận thức rõ về các tác động của biến đổi khí hậu là bước đầu tiên để xây dựng các giải pháp ứng phó hiệu quả.

1.2. Giải pháp nâng cao năng lực ứng phó

Để nâng cao năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu, cộng đồng ven biển Diễn Châu cần thực hiện một số giải pháp cụ thể. Trước hết, cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục về biến đổi khí hậu cho người dân. Việc tổ chức các buổi hội thảo, tập huấn sẽ giúp người dân hiểu rõ hơn về các rủi ro và cách thức ứng phó. Thứ hai, cần xây dựng các mô hình sinh kế bền vững, như phát triển nghề nuôi trồng thủy sản theo hướng hữu cơ, nhằm giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Cuối cùng, việc huy động sự tham gia của các tổ chức xã hội và chính quyền địa phương trong việc xây dựng các chính sách hỗ trợ cộng đồng cũng rất quan trọng. Các chính sách này cần tập trung vào việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững, nhằm đảm bảo an ninh sinh kế cho người dân.

II. Đánh giá rủi ro và khả năng thích ứng

Đánh giá rủi ro và khả năng thích ứng của cộng đồng ven biển Diễn Châu là một phần quan trọng trong nghiên cứu này. Rủi ro từ biến đổi khí hậu không chỉ đến từ thiên tai mà còn từ sự thay đổi trong điều kiện tự nhiên và kinh tế. Các yếu tố như xói lở bờ biển, ngập lụt, và xâm nhập mặn đã làm gia tăng tính dễ bị tổn thương của cộng đồng. Theo khảo sát, 60% hộ gia đình cho biết họ cảm thấy không đủ khả năng để ứng phó với các rủi ro này. Điều này cho thấy sự cần thiết phải có các biện pháp hỗ trợ từ chính quyền và các tổ chức phi chính phủ. Việc xây dựng các chỉ số đánh giá khả năng thích ứng sẽ giúp cộng đồng nhận diện rõ hơn về các điểm mạnh và điểm yếu của mình trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu.

2.1. Đánh giá rủi ro

Đánh giá rủi ro từ biến đổi khí hậu là một quá trình phức tạp, bao gồm việc xác định các yếu tố gây rủi ro và mức độ ảnh hưởng của chúng đến cộng đồng. Các hiện tượng như bão, triều cường, và xâm nhập mặn đã được xác định là những yếu tố chính gây ra rủi ro cho cộng đồng ven biển Diễn Châu. Theo số liệu từ các cơ quan chức năng, khu vực này có nguy cơ cao về ngập lụt trong mùa mưa bão, với tần suất xảy ra ngày càng gia tăng. Việc đánh giá rủi ro không chỉ giúp cộng đồng nhận thức rõ hơn về các nguy cơ mà còn tạo cơ sở cho việc xây dựng các kế hoạch ứng phó hiệu quả.

2.2. Khả năng thích ứng

Khả năng thích ứng của cộng đồng ven biển Diễn Châu được đánh giá qua các biện pháp mà họ đã thực hiện để ứng phó với biến đổi khí hậu. Các giải pháp như xây dựng hệ thống đê, kè biển, và phát triển các mô hình sinh kế bền vững đã được triển khai. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế trong việc huy động nguồn lực và sự tham gia của cộng đồng. Theo khảo sát, chỉ có 40% người dân tham gia vào các hoạt động ứng phó với thiên tai. Điều này cho thấy cần có sự hỗ trợ từ chính quyền và các tổ chức xã hội để nâng cao khả năng thích ứng của cộng đồng. Việc xây dựng các chỉ số đánh giá khả năng thích ứng sẽ giúp cộng đồng nhận diện rõ hơn về các điểm mạnh và điểm yếu của mình trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu.

Đánh giá năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu của cộng đồng dân cư ven biển huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An