Luận án tiến sĩ: Đặc điểm kháng MRSA của dược liệu thu hái tại Bình Dương

• Tác giả: Mai Thị Ngọc Lan Thanh
• Người hướng dẫn: Trương Vũ Thanh
• Trường học: Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Công Nghệ Sinh Học
• Đề tài: Đánh Giá Kháng MRSA Của Dược Liệu Tại Bình Dương
• Loại tài liệu: Luận Án Tiến Sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CÁM ƠN
• TÓM TẮT LUẬN ÁN
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.2. Nội dung nghiên cứu
• 1.3. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn
• 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 2.1. Tổng quan về MRSA
• 2.1.1. Đặc điểm vi thể và độc tính chi Staphylococcus
• 2.1.2. Cơ chế kháng thuốc của MRSA
• 2.1.3. Đặc điểm sinh lý của MRSA
• 2.2. Tổng quan một số kháng sinh
• 2.3. Cao chiết/phân đoạn/tinh chất kháng MRSA
• 2.3.1. Tóm lược các nghiên cứu
• 2.3.2. Các đích tác động của cao chiết/tinh chất
• 2.4. Tổng quan một số dược liệu thu hái tại Bình Dương
• 2.4.1. Ngành Ngạnh Nam
• 3. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP
• 3.1. Vật liệu, hóa chất thí nghiệm
• 3.1.1. Mẫu thực vật
• 3.1.2. Hóa chất thí nghiệm
• 3.1.3. Chủng vi khuẩn
• 3.1.4. Thiết bị thí nghiệm
• 3.2. Nội dung và phương pháp nghiên cứu
• 3.2.1. Thu mẫu dược liệu và khảo sát sơ bộ
• 3.2.2. Thu cao chiết/phân đoạn/tinh chất
• 3.2.3. Định tính thành phần hóa học của cao ethanol toàn phần/cao phân đoạn Trâm Tròn; Thu tinh chất chính trong cao ethanol toàn phần Trâm Tròn
• 3.2.4. Khảo sát hoạt tính kháng MRSA của cao chiết/phân đoạn/tinh chất
• 3.2.5. Cơ chế kháng khuẩn của cao phân đoạn/tinh chất trên chủng MRSA
• 3.2.6. Xác định độc tính tế bào của các cao thực vật
• 4. KẾT QUẢ VÀ BIỆN LUẬN
• 4.1. Cao ethanol toàn phần thực vật, hoạt tính kháng MRSA, tính an toàn của cao ethanol toàn phần
• 4.1.1. Cao ethanol toàn phần thực vật, hoạt tính kháng MRSA của cao
• 4.1.2. Độc tính tế bào của các cao ethanol toàn phần thực vật
• 4.2. Cao phân đoạn và hoạt tính kháng MRSA
• 4.2.1. Cao phân đoạn
• 4.2.2. Hoạt tính kháng MRSA của cao phân đoạn
• 4.2.3. Thử nghiệm đánh giá khả năng diệt khuẩn theo thời gian của hai cao phân đoạn ethylacetate Ngành Ngạnh Nam, Trâm Tròn
• 4.2.4. Hợp lực giữa cao phân đoạn với kháng sinh cefoxitin
• 4.2.5. Hợp lực giữa cao phân đoạn với kháng sinh vancomycin
• 4.2.6. Hợp lực của các cao phân đoạn
• 4.3. Định tính thành phần hóa học cao ethanol toàn phần/cao phân đoạn Trâm Tròn; Thu tinh chất chính và hoạt tính kháng MRSA
• 4.3.1. Định tính thành phần hóa học trong cao ethanol toàn phần và cao phân đoạn Trâm Tròn
• 4.3.2. Phân lập và xác định cấu trúc
• 4.3.3. Hợp lực giữa pinostrobin và vancomycin
• 4.3.4. Cơ chế kháng MRSA của phân đoạn/tinh chất
• 4.3.4.1. Ức chế hình thành màng sinh học
• 4.3.4.2. Ức chế sinh độc tố tan huyết
• 4.3.4.3. Ức chế biểu hiện protein PBP2a trên chủng MRSA
• 4.3.4.4. Thử nghiệm khả năng chịu muối của MRSA
• 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ TỪ KẾT QUẢ CỦA LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về kháng MRSA

Kháng MRSA (Methicillin-resistant Staphylococcus aureus) là một vấn đề nghiêm trọng trong y tế hiện đại. MRSA là một chủng vi khuẩn tụ cầu vàng kháng lại nhiều loại kháng sinh, bao gồm cả methicillin. Tình hình nhiễm khuẩn do MRSA ngày càng gia tăng, đặc biệt trong các bệnh viện và cơ sở y tế. Việc tìm kiếm các phương pháp điều trị hiệu quả, bao gồm việc sử dụng dược liệu tự nhiên, trở nên cấp thiết. Nghiên cứu này tập trung vào việc đánh giá kháng MRSA của một số dược liệu thu hái tại tỉnh Bình Dương. Mục tiêu là xác định hoạt tính kháng khuẩn của các chiết xuất thực vật và tìm hiểu cơ chế tác động của chúng.

1.1. Tình hình kháng sinh và MRSA

Kháng sinh đã được sử dụng rộng rãi trong điều trị nhiễm khuẩn, nhưng sự xuất hiện của MRSA đã làm giảm hiệu quả của nhiều loại kháng sinh. MRSA có khả năng kháng lại các kháng sinh phổ biến như penicillin và cephalosporin. Điều này dẫn đến việc các bác sĩ phải tìm kiếm các phương pháp điều trị thay thế, bao gồm việc sử dụng dược liệu tự nhiên. Nghiên cứu cho thấy rằng một số dược liệu có thể có hoạt tính kháng MRSA, mở ra hy vọng cho việc phát triển các liệu pháp mới.

II. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện tại các cơ sở nghiên cứu tại Bình Dương từ tháng 12/2015 đến tháng 12/2020. Các mẫu dược liệu được thu hái và chiết xuất bằng phương pháp ethanol. Hoạt tính kháng MRSA của các chiết xuất được đánh giá thông qua các phương pháp như xác định nồng độ ức chế tối thiểu (MIC) và thử nghiệm hợp lực với các kháng sinh. Các chỉ số như FIC (Fractional Inhibitory Concentration) cũng được sử dụng để đánh giá khả năng hợp lực giữa các chiết xuất và kháng sinh. Kết quả cho thấy một số chiết xuất có hoạt tính kháng MRSA đáng kể, đặc biệt là từ các loài thực vật như Ngành Ngạnh Nam và Trâm Tròn.

2.1. Quy trình chiết xuất và thử nghiệm

Quy trình chiết xuất bao gồm việc thu mẫu, chiết xuất bằng ethanol, và phân đoạn các chiết xuất. Sau đó, các mẫu được thử nghiệm để xác định hoạt tính kháng MRSA. Kết quả cho thấy rằng các chiết xuất từ Ngành Ngạnh Nam và Trâm Tròn có hoạt tính kháng MRSA cao, với giá trị MIC thấp nhất được ghi nhận. Điều này cho thấy tiềm năng của các dược liệu này trong việc phát triển các phương pháp điều trị mới cho nhiễm khuẩn MRSA.

III. Kết quả và thảo luận

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng các chiết xuất từ Ngành Ngạnh Nam, Xăng Mã, Trâm Tròn và Cò Ke đều có hoạt tính kháng MRSA. Đặc biệt, chiết xuất từ Trâm Tròn cho thấy khả năng ức chế hình thành màng sinh học và độc tính tan huyết của MRSA. Các thử nghiệm hợp lực cho thấy rằng một số chiết xuất có thể tăng cường hiệu quả của kháng sinh như cefoxitin và vancomycin. Điều này mở ra hướng nghiên cứu mới trong việc kết hợp dược liệu với kháng sinh để điều trị hiệu quả hơn các nhiễm khuẩn do MRSA.

3.1. Tính an toàn và hiệu quả

Các thử nghiệm độc tính cho thấy rằng các chiết xuất từ Ngành Ngạnh Nam, Xăng Mã, Trâm Tròn và Cò Ke đều an toàn cho tế bào. Điều này cho thấy rằng việc sử dụng các dược liệu này không chỉ có hiệu quả trong việc kháng MRSA mà còn an toàn cho sức khỏe con người. Nghiên cứu này khẳng định rằng các dược liệu tự nhiên có thể là một giải pháp tiềm năng trong việc điều trị nhiễm khuẩn kháng thuốc.

IV. Kết luận và kiến nghị

Nghiên cứu đã xác định được một số dược liệu có hoạt tính kháng MRSA tại tỉnh Bình Dương. Các chiết xuất từ Ngành Ngạnh Nam, Xăng Mã, Trâm Tròn và Cò Ke cho thấy tiềm năng lớn trong việc phát triển các phương pháp điều trị mới cho nhiễm khuẩn kháng thuốc. Cần tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về cơ chế tác động và khả năng kết hợp với các kháng sinh để tối ưu hóa hiệu quả điều trị. Việc phát triển các sản phẩm từ dược liệu này có thể góp phần quan trọng trong việc chống lại tình trạng kháng thuốc hiện nay.

4.1. Đề xuất nghiên cứu tiếp theo

Cần thực hiện các nghiên cứu lâm sàng để đánh giá hiệu quả của các chiết xuất này trong điều trị thực tế. Ngoài ra, việc nghiên cứu các cơ chế tác động của các hoạt chất trong dược liệu cũng rất quan trọng để hiểu rõ hơn về khả năng kháng MRSA. Các nghiên cứu này sẽ giúp phát triển các sản phẩm an toàn và hiệu quả cho việc điều trị nhiễm khuẩn kháng thuốc.