Đánh giá kết quả của cao dán hoạt lạc chỉ thống kết hợp điện châm và xoa bóp bấm huyệt trong điều trị đau vùng cổ gáy do thoái hóa cột sống cổ

• Tác giả: Đỗ Xuân Hoàng
• Người hướng dẫn: Ts. Nguyễn Tiến Chung
• Trường học: Học Viện Y Dược Học Cổ Truyền Việt Nam
• Chuyên ngành: Y học cổ truyền
• Đề tài: Đánh Giá Kết Quả Của Cao Dán Hoạt Lạc Chỉ Thống Kết Hợp Điện Châm Và Xoa Bóp Bấm Huyệt Trong Điều Trị Đau Vùng Cổ Gáy Do Thoái Hóa Cột Sống Cổ
• Loại tài liệu: Luận Văn Bác Sỹ Chuyên Khoa Cấp II
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

Mục lục chi tiết

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Đau vùng cổ gáy do thoái hóa cột sống cổ theo Y học hiện đại
• 1.2. Đau vùng cổ gáy theo y học cổ truyền
• 1.3. Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh
• 1.4. Các thể lâm sàng
• 1.5. Tổng quan về các phương pháp điều trị trong nghiên cứu
• 1.5.1. Phương pháp điện châm
• 1.5.2. Phương pháp xoa bóp bấm huyệt
• 1.5.3. Cao dán Hoạt lạc chỉ thống
• 1.6. Tình hình nghiên cứu về đau vùng cổ gáy do thoái hóa cột sống cổ trong thực hành lâm sàng
• 1.6.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới
• 1.6.2. Tình hình nghiên cứu tại Việt Nam
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Chất liệu nghiên cứu
• 2.2. Đối tượng nghiên cứu
• 2.3. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân
• 2.4. Tiêu chuẩn loại trừ bệnh nhân
• 2.5. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 2.6. Phương pháp nghiên cứu
• 2.6.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.6.2. Cỡ mẫu nghiên cứu
• 2.6.3. Biến số, chỉ số nghiên cứu
• 2.6.4. Phương pháp tiến hành nghiên cứu
• 2.6.5. Phương pháp lượng giá kết quả
• 2.6.6. Phương pháp xử lý số liệu
• 2.7. Khống chế sai số
• 2.8. Xử lý số liệu
• 2.9. Đạo đức trong nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Phân bố bệnh nhân theo tuổi và giới
• 3.3. Phân bố bệnh nhân theo nghề nghiệp
• 3.4. Phân bố bệnh nhân theo thời gian mắc bệnh
• 3.5. Phân bố bệnh nhân theo vị trí đau
• 3.6. Phân bố bệnh nhân theo X-quang
• 3.7. Phân bố bệnh nhân theo điểm VAS trước điều trị
• 3.8. Kết quả điều trị
• 3.8.1. Tác dụng giảm đau theo thang điểm VAS
• 3.8.2. Tác dụng cải thiện tầm vận động cột sống cổ
• 3.8.3. Tác dụng cải thiện co cứng cơ cột sống cổ
• 3.8.4. Tác dụng cải thiện chức năng sinh hoạt hàng ngày
• 3.8.5. Kết quả điều trị chung
• 3.8.6. Kết quả điều trị một số triệu chứng theo Y học cổ truyền
• 3.8.7. Sự thay đổi chỉ số huyết học, sinh hóa máu
• 3.8.8. Sự thay đổi chỉ số sinh tồn
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Đặc điểm của bệnh nhân nghiên cứu
• 4.1.1. Đặc điểm về tuổi, giới, nghề nghiệp
• 4.1.2. Đặc điểm về thời gian mắc bệnh và vị trí đau
• 4.1.3. Đặc điểm về hình ảnh Xquang cột sống cổ
• 4.2. Kết quả điều trị
• 4.2.1. Kết quả giảm đau theo thang điểm VAS
• 4.2.2. Kết quả giảm tình trạng co cứng cơ
• 4.2.3. Kết quả cải thiện tầm vận động cột sống cổ
• 4.2.4. Kết quả giảm hạn chế sinh hoạt hàng ngày theo thang điểm NDI
• 4.2.5. Kết quả điều trị một số triệu chứng theo Y học cổ truyền
• 4.2.6. Kết quả điều trị chung
• 4.3. Một số tác dụng không mong muốn của phương pháp can thiệp
• 4.3.1. Tác dụng không mong muốn của Cao dán Hoạt lạc chỉ thống
• 4.3.2. Tác dụng không mong muốn của các phương pháp can thiệp khác
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

Tóm tắt

I. Đau Cổ Gáy Do Thoái Hóa Tổng Quan Giải Pháp Điều Trị

Đau cổ gáy là một hội chứng phổ biến, liên quan đến thoái hóa cột sống cổ (THCSC) và rối loạn chức năng thần kinh tại vùng cổ vai gáy. Các triệu chứng thường gặp bao gồm đau cổ, vai, kèm theo rối loạn cảm giác, vận động do tổn thương rễ dây thần kinh cột sống cổ. Theo thống kê năm 2017, tỷ lệ lưu hành đau cổ toàn cầu đạt 3.000 dân số và tỷ lệ mắc bệnh là 806,6/100. Hiện nay, số ca mắc THCSC ngày càng gia tăng do tư thế làm việc không hợp lý, đặc biệt ở lao động văn phòng và lao động nặng. Theo Y học cổ truyền (YHCT), đau cổ gáy thuộc phạm vi chứng Tý, có thể do phong hàn thấp, khí trệ huyết ứ hoặc can thận hư gây ra. Điều trị THCSC thường kết hợp nhiều phương pháp nhằm giảm triệu chứng bệnh. Nghiên cứu và phát triển phương pháp điều trị hiệu quả, an toàn là rất cần thiết.

1.1. Nguyên nhân và cơ chế gây đau cổ gáy do thoái hóa

Nguyên nhân đau cổ gáy do thoái hóa cột sống cổ rất đa dạng, từ thoái hóa tự nhiên do tuổi tác làm giảm khả năng tổng hợp collagen đến các yếu tố cơ giới như áp lực quá tải lên sụn khớp. Các yếu tố như chấn thương cột sống nghiêm trọng, hẹp ống sống bẩm sinh, loạn trương lực cơ cổ, tổn thương trong hoạt động thể thao cũng có thể đẩy nhanh quá trình thoái hóa. Theo Y học cổ truyền, nguyên nhân thường là do can thận hư kết hợp với phong hàn thấp, làm suy giảm chức năng gân xương và gây đau nhức kéo dài.

1.2. Triệu chứng lâm sàng thường gặp của đau cổ gáy

Các triệu chứng lâm sàng của đau cổ gáy do thoái hóa cột sống cổ thường gồm bốn hội chứng chính: hội chứng cột sống cổ (đau vùng cổ gáy, hạn chế vận động), hội chứng rễ thần kinh (đau lan xuống vai, cánh tay, rối loạn cảm giác), hội chứng động mạch đốt sống (nhức đầu, chóng mặt, giảm thị lực) và hội chứng chèn ép tủy cổ (yếu chi, teo cơ). Cần chẩn đoán phân biệt với các bệnh lý khác như u cột sống, viêm khớp vai, hội chứng lồi ngực.

II. Thách Thức Trong Điều Trị Đau Cổ Gáy Do Thoái Hóa Cột Sống

Việc điều trị đau cổ gáy do thoái hóa cột sống cổ đặt ra nhiều thách thức do tính chất mạn tính và phức tạp của bệnh. Các phương pháp điều trị hiện tại, bao gồm cả Y học hiện đại và Y học cổ truyền, đều có những ưu và nhược điểm riêng. Việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng, dựa trên tình trạng bệnh, cơ địa của bệnh nhân và kinh nghiệm của bác sĩ. Một trong những khó khăn là việc kiểm soát cơn đau hiệu quả, đặc biệt là trong các đợt cấp tính. Đồng thời, việc cải thiện chức năng vận động và ngăn ngừa tái phát cũng là những mục tiêu quan trọng.

2.1. Hạn chế của các phương pháp điều trị Y học hiện đại

Các phương pháp điều trị Y học hiện đại như dùng thuốc giảm đau, chống viêm không steroid có thể giúp giảm đau nhanh chóng, nhưng lại tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ, đặc biệt là đối với bệnh nhân lớn tuổi hoặc có bệnh lý nền. Phẫu thuật chỉ được chỉ định trong những trường hợp nặng, khi có chèn ép thần kinh hoặc tủy sống nghiêm trọng. Vật lý trị liệu đóng vai trò quan trọng, nhưng đòi hỏi sự kiên trì và tuân thủ của bệnh nhân.

2.2. Những khó khăn khi áp dụng Y học cổ truyền

Y học cổ truyền có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả như châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, dùng thuốc YHCT. Tuy nhiên, việc chẩn đoán và điều trị theo YHCT đòi hỏi kiến thức chuyên sâu và kinh nghiệm của thầy thuốc. Hiệu quả của các phương pháp này có thể khác nhau tùy thuộc vào cơ địa của bệnh nhân và mức độ thoái hóa cột sống cổ. Việc chuẩn hóa và kiểm soát chất lượng thuốc YHCT cũng là một thách thức.

2.3. Vấn đề tuân thủ điều trị của bệnh nhân

Bệnh nhân thường không tuân thủ đúng liệu trình điều trị, đặc biệt là với các phương pháp đòi hỏi thời gian và sự kiên trì như vật lý trị liệu, xoa bóp bấm huyệt. Việc thay đổi thói quen sinh hoạt, tư thế làm việc cũng là một thách thức lớn đối với bệnh nhân. Bên cạnh đó, vấn đề chi phí điều trị cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận các phương pháp điều trị hiệu quả.

III. Điện Châm Xoa Bóp Cao Dán Phương Pháp Điều Trị Đau Cổ Gáy

Nghiên cứu này đánh giá hiệu quả của việc kết hợp cao dán hoạt lạc chỉ thống với điện châm và xoa bóp bấm huyệt trong điều trị đau cổ gáy do thoái hóa cột sống cổ. Theo Y học cổ truyền, sự kết hợp này giúp khu phong, trừ thấp, hoạt huyết, thư cân, cải thiện triệu chứng toàn diện. Cao dán hoạt lạc chỉ thống có ưu điểm thẩm thấu trực tiếp vào vùng bệnh, tăng cường hoạt huyết tại chỗ. Điện châm và xoa bóp bấm huyệt giúp giảm đau, giãn cơ, cải thiện tuần hoàn máu.

3.1. Cơ chế tác dụng của cao dán Hoạt Lạc Chỉ Thống

Cao dán Hoạt Lạc Chỉ Thống, bào chế từ Dây gắm, Quế chi, Địa liền…, đã được đánh giá độc tính cấp và tính kích ứng da trên thực nghiệm. Theo YHHĐ, các thành phần này chứa stibenoid, flavonoid, alkaloid có tác dụng chống viêm, giảm đau, chống oxy hóa, hỗ trợ điều trị đau nhức xương khớp hiệu quả. Các thành phần dược liệu thẩm thấu trực tiếp vào vùng đau, giúp giảm đau nhanh chóng và kéo dài.

3.2. Lợi ích của điện châm và xoa bóp bấm huyệt

Điện châm giúp kích thích các huyệt đạo, giải phóng endorphin, giảm đau và giãn cơ. Xoa bóp bấm huyệt giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm co cứng cơ, tăng cường chức năng vận động của cột sống cổ. Sự kết hợp này mang lại hiệu quả giảm đau và cải thiện chức năng vận động tốt hơn so với việc sử dụng từng phương pháp riêng lẻ.

3.3. Quy trình và thời gian điều trị kết hợp

Quy trình điều trị thường bao gồm việc dán cao dán Hoạt Lạc Chỉ Thống hàng ngày, kết hợp với điện châm và xoa bóp bấm huyệt 2-3 lần mỗi tuần. Thời gian điều trị thường kéo dài từ 2-4 tuần, tùy thuộc vào mức độ thoái hóa cột sống cổ và đáp ứng của bệnh nhân. Cần tuân thủ đúng liệu trình điều trị và kết hợp với các bài tập vận động tại nhà để đạt hiệu quả tốt nhất.

IV. Nghiên Cứu Thực Tế Đánh Giá Hiệu Quả Phương Pháp Kết Hợp

Nghiên cứu được tiến hành tại Bệnh viện Phục hồi chức năng Lào Cai, đánh giá hiệu quả của phương pháp kết hợp trên bệnh nhân đau cổ gáy do thoái hóa cột sống cổ. Kết quả cho thấy sự cải thiện đáng kể về mức độ đau, tầm vận động cột sống cổ và chức năng sinh hoạt hàng ngày. Nghiên cứu cũng ghi nhận tác dụng không mong muốn của phương pháp can thiệp.

4.1. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện trên bệnh nhân đau cổ gáy do thoái hóa cột sống cổ (thể can thận hư kiêm phong hàn thấp). Bệnh nhân được chia thành hai nhóm: nhóm nghiên cứu được điều trị bằng cao dán Hoạt Lạc Chỉ Thống kết hợp điện châm, xoa bóp bấm huyệt, và nhóm đối chứng được điều trị bằng các phương pháp Y học hiện đại thông thường. Hiệu quả điều trị được đánh giá bằng thang điểm VAS (mức độ đau), thang điểm NDI (chức năng sinh hoạt hàng ngày) và đo tầm vận động cột sống cổ.

4.2. Kết quả điều trị Giảm đau cải thiện vận động

Kết quả nghiên cứu cho thấy nhóm được điều trị bằng phương pháp kết hợp có sự cải thiện đáng kể về mức độ đau theo thang điểm VAS so với nhóm đối chứng. Tầm vận động cột sống cổ cũng được cải thiện rõ rệt, đặc biệt là các động tác cúi, ngửa, nghiêng và xoay cổ. Chức năng sinh hoạt hàng ngày cũng được cải thiện đáng kể theo thang điểm NDI.

4.3. Tác dụng không mong muốn của phương pháp can thiệp

Nghiên cứu ghi nhận một số tác dụng không mong muốn của phương pháp can thiệp, chủ yếu là kích ứng da do cao dán Hoạt Lạc Chỉ Thống. Các tác dụng phụ khác như đau nhức tại vị trí châm cứu hoặc bầm tím sau xoa bóp bấm huyệt là hiếm gặp và thường tự khỏi sau vài ngày. Cần lưu ý và theo dõi sát bệnh nhân trong quá trình điều trị.

V. Ưu Điểm Hạn Chế Của Cao Dán Điện Châm Xoa Bóp Bấm Huyệt

Phương pháp kết hợp cao dán Hoạt Lạc Chỉ Thống, điện châm và xoa bóp bấm huyệt có nhiều ưu điểm trong điều trị đau cổ gáy do thoái hóa cột sống cổ. Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận khách quan những hạn chế của phương pháp này để có thể áp dụng một cách hiệu quả và an toàn.

5.1. Ưu điểm vượt trội của phương pháp kết hợp

Phương pháp kết hợp giúp giảm đau hiệu quả, cải thiện chức năng vận động, an toàn và ít tác dụng phụ hơn so với các phương pháp dùng thuốc. Thuốc YHCT có tác dụng toàn diện, giúp điều trị nguyên nhân và triệu chứng của bệnh. Phương pháp này cũng phù hợp với nhiều đối tượng bệnh nhân, đặc biệt là những người không muốn dùng thuốc hoặc không đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị khác.

5.2. Các hạn chế cần lưu ý khi áp dụng

Hiệu quả điều trị có thể khác nhau tùy thuộc vào cơ địa của bệnh nhân và mức độ thoái hóa cột sống cổ. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ và bệnh nhân để đạt hiệu quả tốt nhất. Phương pháp này đòi hỏi thời gian và sự kiên trì của bệnh nhân. Chi phí điều trị có thể cao hơn so với các phương pháp thông thường.

5.3. Lưu ý để tối ưu hiệu quả và an toàn

Lựa chọn cao dán Hoạt Lạc Chỉ Thống có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo chất lượng. Thực hiện điện châm và xoa bóp bấm huyệt bởi các chuyên gia có kinh nghiệm. Theo dõi sát các tác dụng không mong muốn và điều chỉnh liệu trình điều trị phù hợp. Kết hợp với các bài tập vận động tại nhà để duy trì và tăng cường hiệu quả điều trị.

VI. Tương Lai Của Điều Trị Đau Cổ Gáy Nghiên Cứu Phát Triển

Việc điều trị đau cổ gáy do thoái hóa cột sống cổ đang ngày càng được quan tâm và có nhiều hướng nghiên cứu và phát triển mới. Sự kết hợp giữa Y học hiện đại và Y học cổ truyền, cùng với các tiến bộ trong khoa học công nghệ, hứa hẹn mang lại những phương pháp điều trị hiệu quả hơn, an toàn hơn và phù hợp hơn với từng bệnh nhân.

6.1. Ứng dụng công nghệ trong điều trị

Các công nghệ mới như laser, sóng xung kích, điện từ trường đang được nghiên cứu và ứng dụng trong điều trị đau cổ gáy. Các thiết bị hỗ trợ vận động, phục hồi chức năng cũng giúp bệnh nhân cải thiện chất lượng cuộc sống. Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong chẩn đoán và điều trị giúp cá nhân hóa phác đồ điều trị cho từng bệnh nhân.

6.2. Nghiên cứu về các phương pháp Y học cổ truyền

Cần có thêm nhiều nghiên cứu khoa học để chứng minh hiệu quả và an toàn của các phương pháp Y học cổ truyền như châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, dùng thuốc YHCT. Nghiên cứu về cơ chế tác dụng của các phương pháp này cũng giúp hiểu rõ hơn về bệnh và phát triển các phương pháp điều trị hiệu quả hơn.

6.3. Tầm quan trọng của phòng ngừa

Phòng ngừa thoái hóa cột sống cổ và đau cổ gáy là yếu tố quan trọng. Cần có lối sống lành mạnh, vận động hợp lý, tránh tư thế sai lệch. Giáo dục cộng đồng về các biện pháp phòng ngừa cũng giúp giảm tỷ lệ mắc bệnh và cải thiện sức khỏe cộng đồng.

Nội dung chính

Tổng quan nghiên cứu

Đau vùng cổ gáy do thoái hóa cột sống cổ (THCSC) là một hội chứng phổ biến, ảnh hưởng đến khoảng 3.000 người trên 100.000 dân và tỷ lệ mắc bệnh lên đến 806,6/100.000 dân theo thống kê toàn cầu năm 2017. Bệnh lý này thường gặp ở người lớn tuổi và những người có tư thế làm việc không hợp lý, đặc biệt là lao động văn phòng và lao động nặng. Mặc dù không đe dọa tính mạng, đau cổ gáy do THCSC gây ra hạn chế vận động, giảm khả năng lao động và là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến nghỉ hưu sớm. Do đó, việc nghiên cứu và phát triển các phương pháp điều trị hiệu quả, an toàn có ý nghĩa quan trọng trong nâng cao chất lượng cuộc sống người bệnh.

Luận văn tập trung đánh giá hiệu quả của phương pháp điều trị kết hợp cao dán Hoạt lạc chỉ thống với điện châm và xoa bóp bấm huyệt trong điều trị đau vùng cổ gáy do THCSC thể can thận hư kiêm phong hàn thấp tại Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh Lào Cai. Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 10 năm 2024, với mục tiêu chính là đánh giá tác dụng giảm đau, cải thiện tầm vận động cột sống cổ, chức năng sinh hoạt hàng ngày và theo dõi các tác dụng không mong muốn của phương pháp can thiệp. Kết quả nghiên cứu dự kiến góp phần làm rõ hiệu quả của liệu pháp kết hợp trong điều trị bệnh lý cơ xương khớp mạn tính, đồng thời cung cấp cơ sở khoa học cho việc ứng dụng rộng rãi trong thực hành lâm sàng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai nền tảng lý thuyết chính: Y học cổ truyền (YHCT) và Y học hiện đại (YHHĐ). Theo YHHĐ, THCSC là bệnh lý mạn tính với tổn thương thoái hóa sụn khớp, đĩa đệm và xương dưới sụn, gây đau và hạn chế vận động vùng cổ gáy. Các triệu chứng được đánh giá qua thang điểm VAS (Visual Analogue Scale) và chỉ số NDI (Neck Disability Index) để đo mức độ đau và hạn chế chức năng sinh hoạt. YHCT phân loại đau cổ gáy thuộc chứng Tý, với thể can thận hư kiêm phong hàn thấp là thể thường gặp nhất, biểu hiện qua đau nhức, co cứng cơ, sợ lạnh, mạch trầm hoạt. Pháp điều trị tập trung vào bổ can thận, khu phong, tán hàn, trừ thấp và thông kinh hoạt lạc.

Phương pháp điện châm được áp dụng dựa trên cơ chế kích thích thần kinh, tạo cung phản xạ mới giúp giảm đau, giãn cơ và điều hòa vận mạch. Xoa bóp bấm huyệt tác động lên da, cơ, khớp, hệ thần kinh thực vật và tuần hoàn, giúp tăng dinh dưỡng mô, giảm co cứng và cải thiện chức năng vận động. Cao dán Hoạt lạc chỉ thống với thành phần gồm Ngải diệp, Địa liền, Quế chi, Huyết giác và Dây gắm có tác dụng chống viêm, giảm đau, hoạt huyết, phù hợp với thể can thận hư kiêm phong hàn thấp.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu can thiệp lâm sàng tiến cứu, thiết kế so sánh trước và sau điều trị với nhóm nghiên cứu (NC) gồm 35 bệnh nhân được điều trị bằng cao dán Hoạt lạc chỉ thống kết hợp điện châm và xoa bóp bấm huyệt, và nhóm đối chứng (ĐC) gồm 35 bệnh nhân chỉ điều trị điện châm và xoa bóp bấm huyệt. Thời gian điều trị là 21 ngày, theo dõi tại các thời điểm D0 (trước điều trị), D7, D14 và D21.

Cỡ mẫu được tính toán dựa trên công thức của WHO, với mức kỳ vọng tỷ lệ điều trị tốt ở nhóm NC là 75% và nhóm ĐC là 35%, đảm bảo độ tin cậy 95% và sức mạnh thống kê 80%. Các biến số nghiên cứu bao gồm mức độ đau (VAS), tầm vận động cột sống cổ (ROM), hội chứng cột sống cổ (CSC), chức năng sinh hoạt hàng ngày (NDI) và các tác dụng không mong muốn. Dữ liệu được thu thập qua thăm khám lâm sàng, xét nghiệm cận lâm sàng và đánh giá theo tiêu chuẩn YHCT.

Phân tích số liệu sử dụng phần mềm SPSS 20.0 với các phương pháp thống kê mô tả và kiểm định t-student, χ2 để so sánh giữa hai nhóm. Kết quả được coi là có ý nghĩa khi p < 0,05. Nghiên cứu tuân thủ các quy định đạo đức, được Hội đồng Y đức và cơ sở nghiên cứu phê duyệt, bệnh nhân tham gia tự nguyện và được theo dõi chặt chẽ các tác dụng không mong muốn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Giảm đau theo thang điểm VAS: Trước điều trị, nhóm NC có 45,71% bệnh nhân đau nặng (VAS 6 điểm), nhóm ĐC có 34,29%. Sau 7 ngày, nhóm NC có 57,14% bệnh nhân giảm xuống mức đau vừa (VAS 3-4 điểm), trong khi nhóm ĐC chỉ có 34,29% (p < 0,05). Đến ngày 14, nhóm NC có 17,14% bệnh nhân đau nhẹ (VAS 1-2 điểm), nhóm ĐC chỉ 5,71% (p < 0,05), cho thấy nhóm NC giảm đau nhanh và hiệu quả hơn.

2. Cải thiện tầm vận động cột sống cổ: Tầm vận động các động tác gấp, duỗi, nghiêng và xoay cổ được cải thiện rõ rệt ở nhóm NC so với nhóm ĐC sau 21 ngày điều trị, với mức độ hạn chế vận động giảm từ trung bình đến nhẹ, tỷ lệ cải thiện đạt trên 80% ở nhóm NC.

3. Cải thiện chức năng sinh hoạt hàng ngày (NDI): Điểm NDI giảm đáng kể ở nhóm NC từ mức hạn chế trung bình xuống hạn chế nhẹ hoặc không hạn chế, trong khi nhóm ĐC giảm ít hơn, tỷ lệ bệnh nhân đạt kết quả tốt ở nhóm NC cao hơn 20% so với nhóm ĐC.

4. Tác dụng không mong muốn: Cả hai nhóm đều ít gặp tác dụng phụ. Nhóm NC có một số trường hợp kích ứng da nhẹ do cao dán, không ảnh hưởng đến quá trình điều trị. Các tác dụng phụ của điện châm và xoa bóp bấm huyệt như chóng mặt, bầm tím cũng được ghi nhận ở mức thấp và xử lý kịp thời.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy sự phối hợp cao dán Hoạt lạc chỉ thống với điện châm và xoa bóp bấm huyệt mang lại hiệu quả vượt trội trong giảm đau và cải thiện chức năng vận động so với chỉ sử dụng điện châm và xoa bóp bấm huyệt đơn thuần. Nguyên nhân có thể do cao dán giúp thuốc thẩm thấu trực tiếp vào vùng tổn thương, tăng cường hoạt huyết, giảm viêm và đau nhanh hơn. Điện châm kích thích thần kinh giúp ức chế cơn đau và giãn cơ, trong khi xoa bóp bấm huyệt hỗ trợ lưu thông khí huyết và tăng cường dinh dưỡng mô.

So sánh với các nghiên cứu trước đây, kết quả tương đồng với báo cáo của các tác giả trong và ngoài nước về hiệu quả của điện châm và cao dán trong điều trị đau cơ xương khớp. Biểu đồ thể hiện sự giảm điểm VAS và NDI qua các thời điểm điều trị minh họa rõ ràng sự tiến triển tích cực của nhóm NC. Bảng số liệu tầm vận động cũng cho thấy sự cải thiện đồng đều ở các động tác cổ, chứng tỏ hiệu quả toàn diện của liệu pháp kết hợp.

Ý nghĩa của nghiên cứu là cung cấp bằng chứng khoa học cho việc ứng dụng cao dán Hoạt lạc chỉ thống trong điều trị đau cổ gáy do THCSC, góp phần nâng cao chất lượng điều trị, giảm thời gian phục hồi và hạn chế tác dụng phụ của thuốc uống.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Áp dụng rộng rãi liệu pháp kết hợp: Khuyến nghị các cơ sở y tế, đặc biệt là bệnh viện phục hồi chức năng và phòng khám Y học cổ truyền, áp dụng cao dán Hoạt lạc chỉ thống kết hợp điện châm và xoa bóp bấm huyệt trong điều trị đau vùng cổ gáy do THCSC nhằm nâng cao hiệu quả điều trị và rút ngắn thời gian phục hồi.

2. Đào tạo chuyên môn cho nhân viên y tế: Tổ chức các khóa đào tạo kỹ thuật điện châm, xoa bóp bấm huyệt và sử dụng cao dán đúng cách cho bác sĩ, kỹ thuật viên nhằm đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị, đồng thời giảm thiểu tác dụng không mong muốn.

3. Theo dõi và quản lý tác dụng phụ: Thiết lập quy trình theo dõi chặt chẽ các tác dụng không mong muốn trong quá trình điều trị, đặc biệt là kích ứng da do cao dán, để xử lý kịp thời và đảm bảo an toàn cho bệnh nhân.

4. Nghiên cứu mở rộng và đa trung tâm: Khuyến khích thực hiện các nghiên cứu đa trung tâm với cỡ mẫu lớn hơn, kéo dài thời gian theo dõi để đánh giá hiệu quả lâu dài và tác động của liệu pháp kết hợp trên các thể bệnh khác nhau của THCSC.

5. Tăng cường tuyên truyền, giáo dục bệnh nhân: Hướng dẫn bệnh nhân thay đổi thói quen sinh hoạt, tư thế làm việc hợp lý, kết hợp tập luyện vận động cổ để duy trì kết quả điều trị và phòng ngừa tái phát.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Bác sĩ chuyên khoa Y học cổ truyền và Y học hiện đại: Luận văn cung cấp cơ sở khoa học và hướng dẫn thực hành điều trị kết hợp các phương pháp không dùng thuốc, giúp nâng cao hiệu quả điều trị đau cổ gáy do THCSC.

2. Nhân viên y tế tại các bệnh viện phục hồi chức năng: Tham khảo để áp dụng kỹ thuật điện châm, xoa bóp bấm huyệt và sử dụng cao dán trong quy trình điều trị, đồng thời quản lý tác dụng phụ hiệu quả.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Y học cổ truyền: Tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu lâm sàng, đánh giá hiệu quả điều trị và ứng dụng các bài thuốc cổ truyền dưới dạng cao dán.

4. Bệnh nhân và người chăm sóc: Hiểu rõ hơn về các phương pháp điều trị an toàn, hiệu quả, từ đó phối hợp tốt với nhân viên y tế trong quá trình điều trị và phục hồi chức năng.

Câu hỏi thường gặp

1. Cao dán Hoạt lạc chỉ thống có an toàn không?
   Nghiên cứu cho thấy cao dán không gây kích ứng da nghiêm trọng, chỉ có một số trường hợp kích ứng nhẹ, không ảnh hưởng đến quá trình điều trị. Sản phẩm đã được thử nghiệm độc tính cấp và tính kích ứng da trên thực nghiệm.

2. Điện châm và xoa bóp bấm huyệt có tác dụng như thế nào trong điều trị đau cổ gáy?
   Điện châm kích thích thần kinh giúp giảm đau, giãn cơ và điều hòa vận mạch. Xoa bóp bấm huyệt tăng cường tuần hoàn, giảm co cứng cơ và cải thiện chức năng vận động vùng cổ vai gáy.

3. Liệu trình điều trị kéo dài bao lâu để thấy hiệu quả?
   Theo nghiên cứu, sau 7 ngày điều trị đã có sự giảm đau rõ rệt, đến 21 ngày bệnh nhân cải thiện đáng kể về mức độ đau, tầm vận động và chức năng sinh hoạt.

4. Có tác dụng phụ nào cần lưu ý khi sử dụng phương pháp này?
   Tác dụng phụ ít gặp gồm kích ứng da do cao dán, bầm tím hoặc chóng mặt nhẹ do xoa bóp bấm huyệt và điện châm. Các tác dụng này được theo dõi và xử lý kịp thời trong quá trình điều trị.

5. Phương pháp này có phù hợp với tất cả bệnh nhân đau cổ gáy do THCSC không?
   Phương pháp phù hợp với bệnh nhân thể can thận hư kiêm phong hàn thấp, thoái hóa cột sống cổ độ 1 và 2. Bệnh nhân có các bệnh lý cấp tính, chèn ép tủy hoặc dị ứng với thành phần cao dán cần được đánh giá kỹ trước khi áp dụng.

Kết luận

• Cao dán Hoạt lạc chỉ thống kết hợp điện châm và xoa bóp bấm huyệt mang lại hiệu quả giảm đau nhanh, cải thiện tầm vận động và chức năng sinh hoạt ở bệnh nhân đau vùng cổ gáy do thoái hóa cột sống cổ thể can thận hư kiêm phong hàn thấp.
• Nghiên cứu chứng minh sự an toàn của liệu pháp kết hợp với tỷ lệ tác dụng không mong muốn thấp, chủ yếu là kích ứng da nhẹ.
• Kết quả điều trị có ý nghĩa thống kê rõ rệt so với nhóm chỉ điều trị điện châm và xoa bóp bấm huyệt.
• Đề xuất áp dụng rộng rãi liệu pháp này trong thực hành lâm sàng và tiếp tục nghiên cứu mở rộng để đánh giá hiệu quả lâu dài.
• Khuyến khích các cơ sở y tế đào tạo kỹ thuật và theo dõi chặt chẽ tác dụng phụ nhằm nâng cao chất lượng điều trị và an toàn cho bệnh nhân.

Hành động tiếp theo là triển khai áp dụng liệu pháp kết hợp tại các cơ sở y tế chuyên khoa, đồng thời tổ chức các nghiên cứu đa trung tâm để củng cố bằng chứng khoa học và hoàn thiện phác đồ điều trị.