Luận án tiến sĩ: Đánh giá hiệu quả sản xuất và các yếu tố ảnh hưởng đến nông hộ trồng rau màu tại thành phố Cần Thơ

• Tác giả: Đoàn Hoài Nhân
• Người hướng dẫn: Pgs.Ts. Đỗ Văn Xê
• Trường học: Đại học Cần Thơ
• Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp
• Đề tài: Đánh giá hiệu quả sản xuất và những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất của nông hộ trồng rau màu tại thành phố Cần Thơ
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Cần Thơ

• LỜI CẢM TẠ
• LỜI CAM ĐOAN
• TÓM TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU
• 1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
• 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
• 1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
• 1.4. GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU
• 1.5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 1.5.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.5.2. Nội dung nghiên cứu
• 1.6. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI
• 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU
• 2.1. KHÁI NIỆM VỀ HIỆU QUẢ
• 2.2. PHƯƠNG PHÁP ĐO LƯỜNG HIỆU QUẢ SẢN XUẤT TRONG NÔNG NGHIỆP
• 2.3. HIỆU QUẢ KINH TẾ
• 2.4. HIỆU QUẢ KỸ THUẬT
• 2.5. HIỆU QUẢ PHÂN PHỐI
• 2.6. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ SẢN XUẤT
• 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. KẾ THỪA PHƯƠNG PHÁP ƯỚC LƯỢNG
• 3.2. CÁCH TIẾP CẬN VÀ KHUNG PHÂN TÍCH
• 3.3. PHÂN TÍCH CHI PHÍ – LỢI NHUẬN
• 3.4. MÔ HÌNH PHÂN TÍCH BAO DỮ LIỆU (DEA)
• 3.4.1. Tính các chỉ tiêu hiệu quả từ mô hình DEA (Data Envelopment Analysis)
• 3.4.2. Mô tả các biến được đưa vào tính hiệu quả sản xuất bởi DEA
• 3.5. CÔNG CỤ METAFRONTIER
• 3.6. MÔ HÌNH HỒI QUY TOBIT
• 3.7. PHƯƠNG PHÁP THU THẬP SỐ LIỆU
• 3.7.1. Thu thập số liệu thứ cấp
• 3.7.2. Số liệu sơ cấp
• 3.7.3. Phương pháp chọn mẫu
• 3.8. PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH
• 3.8.1. Phương pháp thống kê mô tả
• 3.8.2. Phương pháp đo lường hiệu quả sản xuất và các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất
• 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. TỔNG QUAN ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU
• 4.1.1. Điều kiện tự nhiên
• 4.1.2. Tài nguyên thiên nhiên
• 4.1.3. Tiềm năng, lợi thế phát triển tại TPCT
• 4.1.4. Thực trạng về sản xuất nông nghiệp TPCT
• 4.2. THỰC TRẠNG NÔNG HỘ SẢN XUẤT RAU MÀU TẠI TPCT
• 4.2.1. Đặc điểm nông hộ sản xuất rau màu
• 4.2.2. Hiệu quả tài chính một số mô hình trồng rau màu phổ biến tại TPCT
• 4.2.3. Hiệu quả tài chính của hộ trồng rau màu thuộc nhóm bầu bí năm 2014
• 4.2.4. Tình hình tiêu thụ rau màu của TPCT
• 4.2.5. Những thuận lợi và khó khăn trong hoạt động sản xuất và tiêu thụ
• 4.2.6. Những giải pháp của người sản xuất đã thực hiện để đối phó với những khó khăn cản trở
• 4.2.7. Những nhu cầu, giải pháp đề xuất của người sản xuất cho thời gian tới
• 4.2.8. Định hướng của hộ sản xuất rau màu
• 4.3. HIỆU QUẢ SẢN XUẤT ĐƯỢC TÍNH TOÁN THEO MÔ HÌNH DEA
• 4.3.1. Thống kê mô tả các biến nhập lượng và xuất lượng
• 4.3.2. Thống kê mô tả các biến hiệu quả
• 4.3.3. Hiệu quả sản xuất và các yếu tố ảnh hưởng đến đến hiệu quả sản xuất
• 5. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SẢN XUẤT RAU MÀO
• 5.1. CƠ SỞ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP
• 5.1.1. Các chủ trương, chính sách phát triển rau màu tại TPCT
• 5.1.2. Căn cứ vào kết quả nghiên cứu
• 5.2. ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP
• 6. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• 6.1. Thực trạng sản xuất
• 6.2. Hiệu quả sản xuất và các yếu tố ảnh hưởng
• 6.3. GỢI MỞ HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• BẢNG CÂU HỎI
• 1. Bảng câu hỏi phỏng vấn chuyên sâu cán bộ quản lý
• 2. Bảng câu hỏi phỏng vấn nông hộ
• KẾT QUẢ PHÂN TÍCH
• 1. Kết quả phân tích TE, AE, CE, SE dưa hấu
• 2. Kết quả phân tích TE, AE, CE, SE dưa leo
• 3. Kết quả phân tích TE, AE, CE, SE khổ qua
• 4. Kết quả phân tích mô hình hồi qui Tobit
• 4.1. Kết quả ước lượng mô hình Tobit dưa hấu
• 4.2. Kết quả ước lượng mô hình Tobit dưa leo
• 4.3. Kết quả ước lượng mô hình Tobit khổ qua
• 5. Kết quả kiểm định phân phối và phân tích phương sai tỷ số MTR, MAR và MCR
• 6. Kết quả kiểm định phân phối TE, AE và CE
• 7. Phân tích phương sai nguồn lực nông hộ
• DANH SÁCH BẢNG
• DANH SÁCH HÌNH
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

I. Hiệu quả sản xuất

Luận án tập trung đánh giá hiệu quả sản xuất của các nông hộ trồng rau màu tại Cần Thơ. Sử dụng phương pháp DEA và Metafrontier, nghiên cứu đo lường hiệu quả kỹ thuật, hiệu quả phân phối và hiệu quả chi phí. Kết quả cho thấy, hiệu quả kỹ thuật của các hộ sản xuất dưa hấu, dưa leo và khổ qua đạt mức cao, nhưng hiệu quả phân phối và hiệu quả chi phí còn thấp. Điều này phản ánh sự hạn chế trong việc sử dụng hợp lý các yếu tố đầu vào và kết nối thị trường.

1.1. Hiệu quả kỹ thuật

Hiệu quả kỹ thuật (TE) của các hộ sản xuất dưa hấu đạt 0.912, dưa leo 0.963 và khổ qua 0.848. Điều này cho thấy các hộ sản xuất đã tận dụng tốt các yếu tố đầu vào để đạt sản lượng tối đa. Tuy nhiên, sự khác biệt về TE giữa các loại cây trồng phản ánh sự không đồng đều trong kỹ năng canh tác và quản lý nguồn lực.

1.2. Hiệu quả phân phối và chi phí

Hiệu quả phân phối (AE) và hiệu quả chi phí (CE) của các hộ sản xuất còn thấp, với AE của dưa hấu là 0.333, dưa leo 0.391 và khổ qua 0.592. CE của dưa hấu là 0.307, dưa leo 0.38 và khổ qua 0.502. Nguyên nhân chính là do sự hạn chế trong việc tối ưu hóa chi phí và kết nối thị trường.

II. Yếu tố ảnh hưởng

Nghiên cứu xác định các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất của nông hộ trồng rau màu tại Cần Thơ. Các yếu tố bao gồm quy mô diện tích canh tác, vốn tự có, số lần tập huấn và tuổi chủ hộ. Kết quả phân tích hồi quy Tobit cho thấy, các yếu tố này có tác động đáng kể đến hiệu quả kỹ thuật và hiệu quả phân phối.

2.1. Quy mô diện tích canh tác

Quy mô diện tích canh tác là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả kỹ thuật của các hộ sản xuất khổ qua. Diện tích lớn hơn giúp tăng hiệu quả sản xuất nhờ việc tận dụng tốt hơn các nguồn lực.

2.2. Vốn tự có và tập huấn

Vốn tự có và số lần tập huấn là hai yếu tố chính ảnh hưởng đến hiệu quả phân phối. Các hộ có vốn tự có lớn và tham gia nhiều buổi tập huấn có khả năng tối ưu hóa chi phí và kết nối thị trường tốt hơn.

III. Giải pháp nâng cao hiệu quả

Luận án đề xuất năm nhóm giải pháp để nâng cao hiệu quả sản xuất của các nông hộ trồng rau màu tại Cần Thơ. Các giải pháp bao gồm cải thiện vốn sản xuất, tối ưu hóa yếu tố đầu vào, nâng cao năng lực nông hộ, mở rộng quy mô sản xuất và hoàn thiện chính sách hỗ trợ.

3.1. Cải thiện vốn sản xuất

Các giải pháp về vốn sản xuất bao gồm tăng cường tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi và hỗ trợ tài chính từ chính phủ. Điều này giúp các hộ sản xuất đầu tư vào công nghệ và kỹ thuật canh tác hiện đại.

3.2. Nâng cao năng lực nông hộ

Các giải pháp nâng cao năng lực nông hộ tập trung vào việc tổ chức các buổi tập huấn kỹ thuật và quản lý sản xuất. Điều này giúp các hộ sản xuất cải thiện kỹ năng và kiến thức, từ đó tăng hiệu quả sản xuất.