I. Đánh giá chất thải rắn
Phần này tập trung vào việc đánh giá chất thải rắn sinh hoạt tại huyện Chi Lăng, Lạng Sơn. Nghiên cứu chỉ ra rằng lượng chất thải rắn phát sinh từ các hộ gia đình, chợ, cơ quan công sở và trường học đang gia tăng đáng kể. Thành phần chủ yếu của chất thải rắn sinh hoạt bao gồm chất hữu cơ, giấy, nhựa, kim loại và thủy tinh. Việc phân loại chất thải tại nguồn chưa được thực hiện hiệu quả, dẫn đến khó khăn trong quản lý và xử lý. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh tác động tiêu cực của chất thải rắn đến môi trường nước, không khí và đất, đặc biệt là tại các khu vực không được thu gom và xử lý đúng cách.
1.1. Hiện trạng phát sinh chất thải rắn
Nghiên cứu cho thấy lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh từ các hộ gia đình tại huyện Chi Lăng dao động từ 0,35 - 0,8 kg/người/ngày. Các nguồn phát sinh chính bao gồm khu dân cư, chợ, cơ quan công sở và trường học. Thành phần chất thải rắn chủ yếu là chất hữu cơ (chiếm khoảng 60%), giấy (15%), nhựa (10%) và kim loại (5%). Việc không phân loại chất thải tại nguồn gây khó khăn cho công tác thu gom và xử lý, dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.
1.2. Ảnh hưởng của chất thải rắn đến môi trường
Chất thải rắn không được thu gom và xử lý đúng cách gây ô nhiễm môi trường nước, không khí và đất. Cụ thể, chất thải hữu cơ phân hủy trong nước gây mùi hôi thối và làm giảm lượng oxy hòa tan (DO), ảnh hưởng đến hệ sinh thái thủy sinh. Chất thải rắn cũng gây tắc nghẽn hệ thống thoát nước, làm tăng nguy cơ ngập lụt. Ngoài ra, việc đốt chất thải không kiểm soát gây ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.
II. Quản lý chất thải sinh hoạt
Phần này đánh giá tình hình quản lý chất thải sinh hoạt tại huyện Chi Lăng. Hiện nay, công tác thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn còn nhiều hạn chế. Hệ thống thu gom chưa đáp ứng được nhu cầu, dẫn đến tình trạng tồn đọng chất thải tại các khu dân cư. Các phương tiện thu gom không đạt tiêu chuẩn kỹ thuật, gây mất vệ sinh môi trường. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc xử lý chất thải chủ yếu bằng phương pháp chôn lấp, nhưng các bãi chôn lấp không đảm bảo kỹ thuật, gây ô nhiễm môi trường đất và nước ngầm.
2.1. Hiện trạng công tác thu gom và vận chuyển
Công tác thu gom và vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt tại huyện Chi Lăng còn nhiều bất cập. Hệ thống thu gom chưa bao phủ hết các khu vực dân cư, đặc biệt là vùng nông thôn. Các phương tiện thu gom không đạt tiêu chuẩn kỹ thuật, gây rò rỉ chất thải trong quá trình vận chuyển. Ngoài ra, việc thiếu các điểm tập kết và trạm trung chuyển làm tăng chi phí và thời gian vận chuyển, dẫn đến tình trạng tồn đọng chất thải tại các khu dân cư.
2.2. Hiện trạng công tác xử lý chất thải
Phương pháp xử lý chất thải rắn sinh hoạt chủ yếu tại huyện Chi Lăng là chôn lấp. Tuy nhiên, các bãi chôn lấp không đảm bảo kỹ thuật, thiếu hệ thống thu gom và xử lý nước rỉ rác, gây ô nhiễm môi trường đất và nước ngầm. Ngoài ra, việc đốt chất thải không kiểm soát cũng gây ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng. Nghiên cứu đề xuất cần áp dụng các phương pháp xử lý tiên tiến hơn như tái chế, ủ phân compost để giảm thiểu tác động môi trường.
III. Giải pháp quản lý chất thải
Phần này đề xuất các giải pháp quản lý chất thải hiệu quả tại huyện Chi Lăng. Nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phân loại chất thải tại nguồn, tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng, và áp dụng các phương pháp xử lý tiên tiến như tái chế và ủ phân compost. Ngoài ra, cần đầu tư vào hệ thống thu gom và vận chuyển hiện đại, xây dựng các bãi chôn lấp đạt tiêu chuẩn kỹ thuật, và tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để đảm bảo tuân thủ các quy định về quản lý chất thải.
3.1. Phân loại chất thải tại nguồn
Một trong những giải pháp quản lý chất thải hiệu quả là thực hiện phân loại chất thải tại nguồn. Việc phân loại giúp giảm thiểu lượng chất thải cần xử lý, tăng hiệu quả tái chế và ủ phân compost. Nghiên cứu đề xuất cần tăng cường công tác tuyên truyền, hướng dẫn người dân cách phân loại chất thải, và cung cấp các thùng rác phân loại tại các khu dân cư, chợ, và cơ quan công sở.
3.2. Áp dụng phương pháp xử lý tiên tiến
Để giảm thiểu tác động môi trường, nghiên cứu đề xuất áp dụng các phương pháp xử lý tiên tiến như tái chế và ủ phân compost. Tái chế giúp tận dụng các nguồn tài nguyên từ chất thải, giảm chi phí xử lý và bảo vệ môi trường. Ủ phân compost là phương pháp hiệu quả để xử lý chất thải hữu cơ, tạo ra phân bón hữu cơ phục vụ nông nghiệp. Ngoài ra, cần đầu tư xây dựng các bãi chôn lấp đạt tiêu chuẩn kỹ thuật, có hệ thống thu gom và xử lý nước rỉ rác.
