Chuyển dịch cơ cấu lĩnh vực năng lượng theo hướng tăng trưởng xanh để ứng phó với biến đổi khí hậu

• Tác giả: Trần Thị Thu Trang
• Người hướng dẫn: PGS.TS Lê Thu Hoa
• Trường học: Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
• Chuyên ngành: Kinh tế - Quản lý tài nguyên và môi trường
• Đề tài: Chuyển dịch cơ cấu lĩnh vực năng lượng theo hướng tăng trưởng xanh, ứng phó với biến đổi khí hậu
• Loại tài liệu: Chuyên đề tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• MỤC LỤC
• 1. CHƯƠNG I: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU QUỐC TẾ VÀ TRONG NƯỚC VỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU LĨNH VỰC NĂNG LƯỢNG
• 1.1. Các nghiên cứu nước ngoài
• 1.1.1. Nghiên cứu về lý luận
• 1.1.2. Nghiên cứu thực tiễn và chính sách
• 1.2. Các nghiên cứu trong nước
• 1.2.1. Nghiên cứu về lý luận
• 2. CHƯƠNG II: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU LĨNH VỰC NĂNG LƯỢNG THEO HƯỚNG TĂNG TRƯỞNG XANH VÀ ỨNG PHÓ VỚI BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
• 2.1. Khái niệm cơ cấu và chuyển dịch cơ cấu lĩnh vực năng lượng theo hướng tăng trưởng xanh và ứng phó với biến đổi khí hậu
• 2.2. Cơ cấu ngành năng lượng
• 2.3. Sự cần thiết chuyển dịch cơ cấu lĩnh vực năng lượng theo hướng tăng trưởng xanh và ứng phó với biến đổi khí hậu
• 2.4. Nội dung chuyển dịch cơ cấu lĩnh vực năng lượng theo hướng tăng trưởng xanh và ứng phó với biến đổi khí hậu
• 2.5. Xác định các ưu tiên cho nghiên cứu và phát triển năng lượng
• 2.6. Thúc đẩy hợp tác công nghệ năng lượng
• 2.7. Phát triển các sản phẩm và quy trình thân thiện với khí hậu
• 2.8. Xem xét lựa chọn công nghệ hạt nhân
• 2.9. Tăng hiệu quả năng lượng trong sản xuất và sử dụng
• 2.10. Làm cho nhiên liệu hóa thạch thân thiện hơn với môi trường
• 2.11. Mở rộng vai trò của năng lượng tái tạo
• 2.12. Thúc đẩy sử dụng các chính sách kinh tế
• 2.13. Tăng cường các nỗ lực thích ứng với khí hậu
• 2.14. Các yêu cầu và điều kiện chuyển dịch cơ cấu lĩnh vực năng lượng theo hướng tăng trưởng xanh và ứng phó với biến đổi khí hậu
• 2.15. Các yếu tố ảnh hưởng đến chuyển dịch cơ cấu lĩnh vực năng lượng theo hướng tăng trưởng xanh và ứng phó với biến đổi khí hậu
• 2.16. Các thể chế chính sách
• 2.17. Ứng dụng khoa học công nghệ và không ngừng học hỏi từ các nước đi trước
• 2.18. Thế mạnh về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên
• 3. CHƯƠNG III: KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU LĨNH VỰC NĂNG LƯỢNG THEO HƯỚNG TĂNG TRƯỞNG XANH VÀ ỨNG PHÓ VỚI BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
• 3.1. Cách tiếp cận trong xây dựng và triển khai chuyển dịch cơ cấu lĩnh vực năng lượng theo hướng tăng trưởng xanh và ứng phó với biến đổi khí hậu của các quốc gia trên thế giới
• 3.2. Kinh nghiệm thực tiễn chuyển dịch cơ cấu lĩnh vực năng lượng theo hướng tăng trưởng xanh, ứng phó với biến đổi khí hậu ở các quốc gia trên thế giới
• 3.3. Kinh nghiệm các nước phát triển
• 3.4. Các nước đang phát triển
• 3.5. Các nước trong khu vực Đông Nam Á
• 3.6. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong việc thực hiện chuyển dịch cơ cấu lĩnh vực năng lượng/ thương mại theo hướng tăng trưởng xanh, ứng phó với biến đổi khí hậu
• 3.7. Toàn bộ lĩnh vực năng lượng
• 3.8. Năng lượng không tái tạo
• 4. CHƯƠNG IV: ĐỊNH HƯỚNG CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU LĨNH VỰC NĂNG LƯỢNG THEO HƯỚNG TĂNG TRƯỞNG XANH VÀ ỨNG PHÓ VỚI BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU Ở VIỆT NAM
• 4.1. Thực trạng cơ cấu năng lượng của Việt Nam
• 4.2. Thực trạng cơ cấu năng lượng tái tạo
• 4.3. Thực trạng cơ cấu năng lượng không tái tạo
• 4.4. Đánh giá về thực trạng cơ cấu của ngành năng lượng
• 4.5. Đề xuất định hướng chuyển dịch cơ cấu năng lượng theo hướng tăng trưởng xanh và ứng phó với biến đổi khí hậu đến 2030
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• GIỚI THIỆU CHUNG VỀ NGHIÊN CỨU

I. Chuyển dịch cơ cấu năng lượng

Chuyển dịch cơ cấu năng lượng là quá trình thay đổi cấu trúc ngành năng lượng từ các nguồn truyền thống như than, dầu mỏ sang các nguồn năng lượng tái tạo như gió, mặt trời, sinh khối. Đây là xu hướng tất yếu nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Các nghiên cứu quốc tế và trong nước đều nhấn mạnh sự cần thiết của việc chuyển dịch này, đặc biệt trong bối cảnh các nguồn năng lượng hóa thạch đang dần cạn kiệt và gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

1.1. Lý luận về chuyển dịch cơ cấu năng lượng

Các nghiên cứu lý luận chỉ ra rằng chuyển dịch cơ cấu năng lượng không chỉ là thay đổi nguồn cung mà còn liên quan đến việc áp dụng công nghệ xanh, tiết kiệm năng lượng, và giảm phát thải. Báo cáo của OECD (2007) nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đa dạng hóa nguồn năng lượng và tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng để đảm bảo an ninh năng lượng lâu dài.

1.2. Thực tiễn chuyển dịch cơ cấu năng lượng

Trên thực tế, nhiều quốc gia đã triển khai các chính sách và chiến lược để thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu năng lượng. Ví dụ, Hàn Quốc đã thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh thông qua việc đầu tư vào năng lượng tái tạo và giảm phụ thuộc vào năng lượng hạt nhân. Tuy nhiên, quá trình này cũng gặp nhiều thách thức, đặc biệt là việc cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường.

II. Tăng trưởng xanh và ứng phó biến đổi khí hậu

Tăng trưởng xanh là mô hình phát triển kinh tế dựa trên việc sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, giảm thiểu ô nhiễm và phát thải khí nhà kính. Đây là giải pháp quan trọng để ứng phó với biến đổi khí hậu, đặc biệt trong bối cảnh các hiện tượng thời tiết cực đoan ngày càng gia tăng. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, việc áp dụng công nghệ xanh và năng lượng sạch là chìa khóa để đạt được mục tiêu này.

2.1. Chính sách năng lượng và tăng trưởng xanh

Các chính sách năng lượng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng xanh. Nghiên cứu của Hàn Quốc (2019) cho thấy, việc áp dụng chính sách giá năng lượng thấp đã dẫn đến tăng phát thải CO2, điều này nhấn mạnh sự cần thiết của việc điều chỉnh chính sách để hướng tới phát triển bền vững.

2.2. Ứng phó biến đổi khí hậu

Biến đổi khí hậu đang là thách thức lớn đối với toàn cầu, đặc biệt là các nước đang phát triển. Việc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và giảm phát thải là những giải pháp then chốt. Nghiên cứu của Steeg (2007) chỉ ra rằng, việc giảm khí thải CO2 là yếu tố quan trọng để đạt được mục tiêu phát triển bền vững.

III. Kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam

Các quốc gia trên thế giới đã có nhiều kinh nghiệm trong việc thực hiện chuyển dịch cơ cấu năng lượng và tăng trưởng xanh. Những bài học này có giá trị tham khảo lớn đối với Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh nước ta đang đối mặt với thách thức về biến đổi khí hậu và nhu cầu phát triển kinh tế.

3.1. Kinh nghiệm từ các nước phát triển

Các nước phát triển như Hàn Quốc, Mỹ đã triển khai nhiều chính sách và công nghệ để thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu năng lượng. Ví dụ, Hàn Quốc đã đầu tư mạnh vào năng lượng tái tạo và công nghệ xanh, trong khi Mỹ tập trung vào việc tái cơ cấu ngành điện để tăng hiệu quả sử dụng năng lượng.

3.2. Bài học cho Việt Nam

Việt Nam cần học hỏi kinh nghiệm từ các nước đi trước để xây dựng chiến lược chuyển dịch cơ cấu năng lượng phù hợp. Điều này bao gồm việc áp dụng công nghệ xanh, tăng cường đầu tư xanh, và xây dựng các chính sách năng lượng hiệu quả nhằm đạt được mục tiêu tăng trưởng xanh và ứng phó với biến đổi khí hậu.