Chính Sách Thương Mại Của Mỹ Đối Với Trung Quốc Dưới Thời Tổng Thống Donald Trump

Trước khi Donald Trump nhậm chức, quan hệ thương mại Mỹ - Trung đã phát triển nhanh chóng kể từ năm 1979. Kim ngạch thương mại song phương tăng lên đáng kể, nhưng đồng thời cũng xuất hiện những vấn đề như thâm hụt thương mại lớn của Mỹ và các cáo buộc về hành vi thương mại không công bằng từ phía Trung Quốc. Mỹ là thị trường tiêu dùng lớn nhất thế giới, chiếm 13-14% hoạt động nhập khẩu toàn cầu. Trung Quốc trở thành nước xuất khẩu lớn nhất và nhập khẩu lớn thứ hai thế giới. Quan hệ thương mại giữa hai nước đã đạt mức kỷ lục 660 tỷ USD vào năm 2018.

Chính quyền Donald Trump đặt ra một số mục tiêu chính trong chính sách thương mại đối với Trung Quốc. Đầu tiên, giảm thâm hụt thương mại song phương. Thứ hai, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của các công ty Mỹ. Thứ ba, buộc Trung Quốc phải mở cửa thị trường hơn nữa cho hàng hóa và dịch vụ của Mỹ. Thứ tư, ngăn chặn các hành vi thao túng tiền tệ. Cuối cùng, tái cân bằng quan hệ kinh tế giữa hai nước theo hướng có lợi hơn cho Mỹ.

Chính quyền Donald Trump đã tiến hành nhiều đợt áp thuế quan lên hàng hóa Trung Quốc. Các đợt áp thuế này bao gồm nhiều loại sản phẩm, từ thép và nhôm đến hàng điện tử tiêu dùng và máy móc công nghiệp. Mức thuế suất cũng khác nhau, từ 10% đến 25% hoặc thậm chí cao hơn. Các biện pháp này đã gây ra sự gián đoạn lớn cho chuỗi cung ứng toàn cầu và ảnh hưởng đến cả doanh nghiệp và người tiêu dùng ở cả hai nước.

Phản ứng của Trung Quốc đối với chính sách thương mại của Trump là trả đũa bằng cách áp thuế quan lên hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ. Trung Quốc cũng kiện Mỹ lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO và tranh chấp thương mại Mỹ - Trung) và tìm kiếm sự ủng hộ từ các quốc gia khác. Cuộc chiến thương mại đã gây ra thiệt hại kinh tế cho cả hai nước và làm gia tăng sự bất ổn trong nền kinh tế toàn cầu.

Việc áp thuế quan đã gây ra những tác động tiêu cực đến doanh nghiệp và người tiêu dùng Mỹ. Doanh nghiệp phải đối mặt với chi phí nhập khẩu cao hơn, dẫn đến giảm lợi nhuận và tăng giá bán. Người tiêu dùng phải trả nhiều tiền hơn cho hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Một số doanh nghiệp đã phải chuyển sản xuất sang các quốc gia khác để tránh thuế quan.

Thỏa thuận giai đoạn 1 bao gồm các cam kết từ phía Trung Quốc về việc tăng cường mua hàng hóa và dịch vụ của Mỹ trong các lĩnh vực như nông nghiệp, năng lượng và sản xuất. Trung Quốc cũng cam kết bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của các công ty Mỹ và mở cửa thị trường tài chính cho các nhà đầu tư nước ngoài. Ngoài ra, thỏa thuận còn bao gồm các điều khoản về giải quyết tranh chấp và minh bạch hóa chính sách.

Hiệu quả của thỏa thuận giai đoạn 1 còn gây nhiều tranh cãi. Mặc dù Trung Quốc đã tăng cường mua hàng hóa của Mỹ, nhưng vẫn chưa đạt được các mục tiêu đã đề ra. Các vấn đề về quyền sở hữu trí tuệ và tiếp cận thị trường vẫn còn tồn tại. Đại dịch COVID-19 cũng đã ảnh hưởng đến việc thực hiện thỏa thuận.

Thỏa thuận giai đoạn 1 chỉ giải quyết một số vấn đề trong quan hệ thương mại Mỹ - Trung. Nhiều vấn đề cốt lõi vẫn chưa được giải quyết, bao gồm các hoạt động trợ cấp của chính phủ Trung Quốc, các rào cản phi thuế quan và các vấn đề về an ninh quốc gia. Các vấn đề này có thể tiếp tục gây ra căng thẳng trong quan hệ thương mại giữa hai nước.

Chính sách thương mại của Donald Trump được cho là đã giúp bảo vệ việc làm trong ngành sản xuất của Mỹ. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy rằng tác động thực tế là không đáng kể hoặc thậm chí là tiêu cực. Việc áp thuế quan có thể làm tăng chi phí sản xuất và giảm khả năng cạnh tranh của các công ty Mỹ trên thị trường quốc tế.

Một số nhà kinh tế cho rằng chính sách thương mại của Donald Trump đã làm chậm tăng trưởng kinh tế của Mỹ và gây ra lạm phát. Việc áp thuế quan có thể làm giảm thương mại và đầu tư, đồng thời làm tăng giá cả cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, tác động tổng thể có thể nhỏ và khó đo lường chính xác.

Chính sách thương mại của Donald Trump đã gây ra căng thẳng trong quan hệ thương mại của Mỹ với nhiều quốc gia khác, không chỉ Trung Quốc. Việc rút khỏi các hiệp định thương mại đa phương và áp dụng các biện pháp bảo hộ đã làm suy yếu hệ thống thương mại toàn cầu và gây ra sự bất ổn.

Cuộc chiến thương mại đã làm giảm xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ, gây áp lực lên tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, Trung Quốc đã tìm cách thích ứng bằng cách đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và thúc đẩy tiêu dùng trong nước. Chính phủ Trung Quốc cũng đã thực hiện các biện pháp kích thích kinh tế để giảm thiểu tác động tiêu cực.

Cuộc chiến thương mại đã gây ra sự gián đoạn cho chuỗi cung ứng toàn cầu và ảnh hưởng đến đầu tư nước ngoài vào Trung Quốc. Một số công ty đã chuyển sản xuất sang các quốc gia khác để tránh thuế quan. Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn là một điểm đến hấp dẫn cho đầu tư nước ngoài nhờ vào thị trường lớn và lực lượng lao động có kỹ năng.

Chính phủ Trung Quốc đã thực hiện nhiều biện pháp để đối phó với cuộc chiến thương mại, bao gồm giảm thuế, tăng cường đầu tư vào cơ sở hạ tầng và công nghệ, và thúc đẩy cải cách kinh tế. Trung Quốc cũng đã tìm kiếm sự ủng hộ từ các quốc gia khác và kiện Mỹ lên Tổ chức Thương mại Thế giới.

Chính quyền Biden có thể theo đuổi một cách tiếp cận khác so với chính quyền Trump trong quan hệ thương mại với Trung Quốc. Biden có thể tập trung hơn vào hợp tác đa phương và giải quyết các vấn đề thông qua đàm phán. Tuy nhiên, nhiều vấn đề cốt lõi vẫn còn tồn tại và cạnh tranh chiến lược giữa hai nước có thể sẽ tiếp tục.

Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến quan hệ thương mại Mỹ - Trung trong tương lai, bao gồm tình hình kinh tế toàn cầu, sự phát triển của công nghệ, và các vấn đề về an ninh quốc gia. Cạnh tranh trong các lĩnh vực như công nghệ và thương mại Mỹ - Trung có thể sẽ tiếp tục gia tăng.

Có nhiều kịch bản có thể xảy ra trong quan hệ thương mại Mỹ - Trung trong tương lai. Một kịch bản là hai nước có thể đạt được một thỏa thuận thương mại toàn diện, giúp giảm căng thẳng và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Một kịch bản khác là cạnh tranh giữa hai nước sẽ tiếp tục gia tăng, gây ra sự bất ổn và ảnh hưởng đến các quốc gia khác, trong đó có Việt Nam. Việt Nam cần có các chính sách phù hợp để đối phó với các kịch bản khác nhau.