Chiến Lược Sản Xuất Kinh Doanh và Quản Trị Chiến Lược: Phân Tích và Xây Dựng

• Người hướng dẫn: TS. Ngô Trần Ánh
• Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
• Đề tài: Xây dựng chiến lược kinh doanh cho Công ty cổ phần Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh đến năm 2020
• Loại tài liệu: Luận văn
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Quảng Ninh

• PHẦN MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC SẢN XUẤT KINH DOANH VÀ QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC
• 1.1. Khái niệm về chiến lược kinh doanh và quản trị chiến lược
• 1.2. Phân loại chiến lược kinh doanh
• 1.3. Cơ sở lý luận quy trình hoạch định chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp
• 1.4. Vai trò của quản trị chiến lược
• 2. CHƯƠNG II: PHÂN TÍCH ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH VÀ XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CỦA CÔNG TY XI MĂNG VÀ XÂY DỰNG QUẢNG NINH
• 2.1. Khái quát về Công ty Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh
• 2.2. Thực trạng hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh
• 2.3. Phân tích thực trạng xây dựng chiến lược của Công ty cổ phần Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh
• 3. CHƯƠNG III: XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CHO CÔNG TY XI MĂNG VÀ XÂY DỰNG QUẢNG NINH ĐẾN NĂM 2020
• 3.1. Xây dựng mục tiêu
• 3.2. Xây dựng các chiến lược
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Chiến Lược Sản Xuất Kinh Doanh Khái Niệm Vai Trò

Trong bối cảnh kinh tế thị trường đầy biến động, chiến lược sản xuất kinh doanh đóng vai trò then chốt đối với sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Nhiều quan điểm khác nhau về chiến lược kinh doanh đã được đưa ra, nhưng tựu chung lại, nó là nghệ thuật xây dựng lợi thế cạnh tranh, xác định mục tiêu dài hạn và phân bổ nguồn lực tối ưu. Quản trị chiến lược, do đó, trở nên vô cùng quan trọng để doanh nghiệp đưa ra các quyết định phù hợp, dự đoán và ứng phó với các rủi ro, thách thức, từ đó nâng cao hiệu quả kinh doanh và sức cạnh tranh. Theo Alain Thretaet: “Chiến lược kinh doanh đó là việc xác định các mục tiêu cơ bản của doanh nghiệp lựa chọn các chính sách, chương trình hành động nhằm phân bổ các nguồn lực để đạt được các mục tiêu cơ bản”.

1.1. Định Nghĩa Chiến Lược Kinh Doanh và Các Trường Phái Tiếp Cận

Hiện nay, chưa có một định nghĩa thống nhất về chiến lược kinh doanh. Các nhà kinh tế đưa ra các mô tả thuật ngữ này theo các khía cạnh khác nhau. Porter cho rằng đó là “nghệ thuật xây dựng các lợi thế cạnh tranh vững chắc để phòng thủ”. Ohmae nhấn mạnh mục đích của chiến lược là mang lại lợi thế cho mọi phía. Alain Thretaet lại coi đó là việc xác định mục tiêu và phân bổ nguồn lực. Tóm lại, chiến lược kinh doanh là công việc ấn định các nhiệm vụ và hệ thống các mục tiêu cơ bản dài hạn của doanh nghiệp, lựa chọn và đưa ra các kế hoạch, chính sách phù hợp với xu thế biến động của môi trường, phù hợp tối ưu các nguồn lực để giành thắng lợi trong cạnh tranh và đạt được các mục tiêu cơ bản đó.

1.2. Bản Chất của Quản Trị Chiến Lược Trong Môi Trường Kinh Doanh Biến Động

Môi trường kinh doanh ngày càng chịu tác động mạnh mẽ từ các yếu tố như môi trường, xã hội, tài nguyên khan hiếm, vệ sinh an toàn. Sự cạnh tranh khốc liệt, bùng nổ thông tin, xu thế hội nhập và quốc tế hóa tạo nhiều áp lực, rủi ro và thách thức. Do đó, quản trị chiến lược là vô cùng cần thiết để đảm bảo doanh nghiệp có những quyết định chiến lược thích hợp, trên cơ sở dự đoán và xác định mọi khả năng của quá trình sản xuất kinh doanh, nhằn thu được hiệu quả kinh doanh cao nhất, nâng cao sức cạnh tranh cho bản thân doanh nghiệp. Quản trị chiến lược được hiểu là: “Quá trình nghiên cứu các môi trường hiện tại cũng như tương lai, hoạch định các mục tiêu của doanh nghiệp, đề ra, thực hiện và kiểm tra việc thực hiện các quyết định nhằm đạt được các mục tiêu đó trong môi trường hiện tại cũng như trong tương lai”.

II. Phân Loại Chiến Lược Kinh Doanh Các Cấp Độ Lĩnh Vực Quan Trọng

Việc phân loại chiến lược kinh doanh giúp doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan và lựa chọn phương án phù hợp nhất với mục tiêu và nguồn lực của mình. Có nhiều cách phân loại, dựa trên cấp độ xây dựng và quản lý, lĩnh vực hoạt động, hoặc dạng chiến lược sản xuất kinh doanh. Mỗi loại hình chiến lược có những đặc điểm và yêu cầu riêng, đòi hỏi sự am hiểu và vận dụng linh hoạt từ nhà quản trị. Việc phân loại theo lĩnh vực giúp doanh nghiệp tập trung vào các khía cạnh cụ thể như sản xuất, marketing, tài chính, nhân sự, từ đó xây dựng các chiến lược bộ phận hiệu quả.

2.1. Phân Loại Chiến Lược Theo Cấp Độ Xây Dựng và Quản Lý

Theo cấp độ xây dựng và quản lý, chiến lược được chia thành: chiến lược cấp tổng công ty (bao trùm toàn bộ hoạt động), chiến lược cấp kinh doanh (xác định sản phẩm/thị trường cụ thể), và chiến lược của các bộ phận chức năng (hỗ trợ các chiến lược của công ty). Xây dựng chiến lược các cấp đều giống nhau. Tuy nhiên các vấn đề trọng tâm ở mỗi cấp có khác nhau về nội dung và mức độ nhưng phải đảm bảo tính thống nhất, việc thông tin phản hồi thường xuyên liên tục giữa các cấp sẽ đưa đến quản trị chiến lược cao.

2.2. Phân Loại Chiến Lược Theo Lĩnh Vực Hoạt Động Của Doanh Nghiệp

Theo lĩnh vực, có chiến lược sản xuất sản phẩm, chiến lược Marketing, chiến lược mua sắm vật tư, chiến lược khoa học và công nghệ, chiến lược tổ chức và nhân sự, chiến lược thông tin, và chiến lược tài chính. Mỗi chiến lược này tập trung vào một khía cạnh cụ thể của hoạt động kinh doanh, nhằm tối ưu hóa hiệu quả và tạo lợi thế cạnh tranh. Ví dụ, chiến lược Marketing giúp doanh nghiệp chọn lựa những phân khúc thị trường mục tiêu, thiết kế chiến lược Marketing và định vị được thị trường, đó là 3 yếu tố chủ yếu của chiến lược Marketing để giúp doanh nghiệp có được cơ may thị trường.

2.3. Các Dạng Chiến Lược Sản Xuất Kinh Doanh Phổ Biến Hiện Nay

Phân loại theo dạng chiến lược sản xuất kinh doanh bao gồm: chiến lược xâm nhập và mở rộng thị trường, chiến lược phát triển sản phẩm, chiến lược đa dạng hóa trong kinh doanh, chiến lược tạo ra sự khác biệt sản phẩm, và chiến lược giá cả. Mỗi dạng chiến lược này phù hợp với những điều kiện thị trường và mục tiêu kinh doanh khác nhau. Ví dụ, chiến lược xâm nhập và mở rộng thị trường: Tìm kiếm cơ hội phát triển thị trường mà doanh nghiệp đang hoạt động với hàng hoá, dịch vụ hiện có bằng các biện pháp Marketing, giảm giá…biến khách hàng tiềm năng thành khách hàng hiện có để mở rộng thị trường.

III. Quy Trình Hoạch Định Chiến Lược Kinh Doanh Hướng Dẫn Chi Tiết

Quy trình hoạch định chiến lược kinh doanh là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự phân tích kỹ lưỡng, đánh giá khách quan và dự báo chính xác. Các trường phái lý thuyết kinh tế có nhiều quan niệm khác nhau về quy trình này, nhưng tựu chung lại, cần phải đánh giá đúng thực trạng của doanh nghiệp và xu hướng kinh tế xã hội, xác định được mục tiêu phát triển doanh nghiệp. Chiến lược phải mang tính khả thi trên cơ sở khai thác đúng các nguồn nội lực và ngoại lực, tạo điều kiện tốt cho phát triển hội nhập.

3.1. Nghiên Cứu Môi Trường Hoạt Động Phân Tích Nội Bộ và Bên Ngoài

Để xây dựng chiến lược, cần phải đánh giá đúng thực trạng của doanh nghiệp và xu hướng kinh tế xã hội, xác định được mục tiêu phát triển doanh nghiệp. Chiến lược phải mang tính khả thi trên cơ sở khai thác đúng các nguồn nội lực và ngoại lực, tạo điều kiện tốt cho phát triển hội nhập. Với nền kinh tế đang từng bước tiến hành công nghiệp hoá, chú ý phát triển doanh nghiệp có liên quan đến tiêu dùng nhằm đáp ứng và kích thích nhu cầu, góp phần ổn định nền kinh tế, sử dụng nhiều lao động có ý nghĩa tích cực về mặt xã hội.

3.2. Xác Định Mục Tiêu Doanh Nghiệp Mục Tiêu Tổng Thể và Cụ Thể

Mục tiêu của doanh nghiệp cần được xác định rõ ràng, cụ thể và phù hợp với tầm nhìn, sứ mệnh và giá trị cốt lõi của doanh nghiệp. Mục tiêu tổng thể định hướng cho sự phát triển dài hạn, trong khi mục tiêu cụ thể giúp doanh nghiệp đo lường và đánh giá hiệu quả hoạt động trong từng giai đoạn. Chiến lược luôn biểu hiện vai trò can thiệp của Nhà nước trong việc quyết định quá trình phát triển nền kinh tế, thông qua thực hiện các chính sách, chủ trương của Nhà nước.

3.3. Xây Dựng Chiến Lược Kinh Doanh Lựa Chọn Phương Pháp Đánh Giá Phù Hợp

Việc xây dựng chiến lược kinh doanh đòi hỏi sự sáng tạo, linh hoạt và khả năng thích ứng với những thay đổi của môi trường. Doanh nghiệp cần lựa chọn các phương pháp đánh giá và trợ giúp hình thành chiến lược phù hợp, như phân tích SWOT, ma trận chiến lược tổng hợp, hệ thống thông tin và dự báo. Như vậy, tuỳ theo đặc thù của mỗi quốc gia về dân cư, mức độ phát triển kinh tế xã hội, chính trị, trình độ văn hoá, điều kiện tự nhiên, tập quán từng địa phương….mà có chiến lược phát triển cho từng ngành, doanh nghiệp riêng biệt, phù hợp với yêu cầu của từng thời kỳ lịch sử của quốc gia đó.

IV. Ưu Điểm và Nhược Điểm của Quản Trị Chiến Lược Trong Doanh Nghiệp

Quản trị chiến lược mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, nhưng cũng tồn tại một số hạn chế nhất định. Việc hiểu rõ những ưu điểm và nhược điểm này giúp doanh nghiệp tận dụng tối đa lợi thế và giảm thiểu rủi ro trong quá trình thực hiện chiến lược. Mặc dù không thể chứng minh trực tiếp mối liên hệ giữa quản trị chiến lược và lợi nhuận, nhưng những đóng góp gián tiếp của nó thông qua việc khai thác cơ hội và giành ưu thế cạnh tranh là không thể phủ nhận.

4.1. Các Ưu Điểm Nổi Bật Của Quản Trị Chiến Lược

Các ưu điểm chính của quản trị chiến lược là: giúp doanh nghiệp thấy rõ mục đích và hướng đi, giúp nhà quản trị nhằm vào các cơ hội và thách thức trong tương lai, gắn liền các quyết định đề ra với điều kiện môi trường liên quan, và giúp doanh nghiệp đạt được kết quả tốt hơn so với các doanh nghiệp không vận dụng quản trị chiến lược. Điều đó không có nghĩa là các doanh nghiệp vận dụng quản trị chiến lược sẽ không gặp phải các vấn đề, thậm chí có thể bị phá sản, mà nó chỉ có nghĩa là việc vận dụng quản trị chiến lược sẽ giảm bớt rủi ro, gặp phải vấn đề trầm trọng và tăng khả năng của công ty trong việc tranh thủ các cơ hội trong môi trường khi nó xuất hiện.

4.2. Những Nhược Điểm Cần Lưu Ý Khi Áp Dụng Quản Trị Chiến Lược

Mặc dù có nhiều ưu điểm như trên nhưng quản trị chiến lược vẫn có một số nhược điểm : để thiết lập quá trình quản trị chiến lược cần nhiều thời gian và sức lực, các kế hoạch có thể bị coi tựa như chúng được lập ra một cách cứng nhắc khi đã được ấn định thành văn bản. Tuy nhiên, một khi doanh nghiệp có kinh nghiệm về quá trình quản trị chiến lược thì vấn đề thời gian giảm bớt, dần dần đi đến tiết kiệm được thời gian, Hơn nữa, vấn đề thời gian cần cho việc lập kế hoạch sẽ kém phần quan trọng nếu doanh nghiệp được đắp nhiều lợi ích.

V. Các Loại Hình Chiến Lược Lựa Chọn Tăng Trưởng Cạnh Tranh Hợp Tác

Doanh nghiệp có thể lựa chọn nhiều loại hình chiến lược khác nhau, tùy thuộc vào mục tiêu, nguồn lực và môi trường kinh doanh. Các loại hình chiến lược phổ biến bao gồm chiến lược tăng trưởng (tập trung, hội nhập, đa dạng hóa), chiến lược suy giảm, chiến lược hướng ngoại, chiến lược cạnh tranh (chi phí thấp, khác biệt hóa, tập trung), và chiến lược hợp tác. Việc lựa chọn chiến lược phù hợp là yếu tố then chốt để đạt được thành công.

5.1. Chiến Lược Tăng Trưởng Tập Trung Hội Nhập và Đa Dạng Hóa

Chiến lược tăng trưởng tập trung là tập trung vào một sản phẩm hoặc thị trường duy nhất. Chiến lược tăng trưởng hội nhập là mở rộng hoạt động sang các giai đoạn khác nhau của chuỗi giá trị. Chiến lược tăng trưởng bằng đa dạng hoá là mở rộng hoạt động sang các lĩnh vực kinh doanh mới. Mỗi chiến lược này có những ưu điểm và nhược điểm riêng, phù hợp với những điều kiện khác nhau.

5.2. Chiến Lược Cạnh Tranh Chi Phí Thấp Khác Biệt Hóa và Tập Trung

Chiến lược chi phí thấp là cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ với giá thấp hơn đối thủ cạnh tranh. Chiến lược khác biệt hóa là tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ độc đáo và khác biệt so với đối thủ cạnh tranh. Chiến lược tập trung là tập trung vào một phân khúc thị trường cụ thể. Việc lựa chọn chiến lược cạnh tranh phù hợp giúp doanh nghiệp tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.

5.3. Chiến Lược Hợp Tác Liên Minh Mua Bán và Sáp Nhập Doanh Nghiệp

Chiến lược hợp tác là hợp tác với các doanh nghiệp khác để đạt được mục tiêu chung. Các hình thức hợp tác phổ biến bao gồm liên minh chiến lược, mua bán và sáp nhập doanh nghiệp. Chiến lược hợp tác giúp doanh nghiệp tận dụng nguồn lực, chia sẻ rủi ro và mở rộng thị trường.

VI. Ứng Dụng Phân Tích SWOT Trong Xây Dựng Chiến Lược Kinh Doanh

Phân tích SWOT là một công cụ hữu ích để đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của doanh nghiệp. Kết quả phân tích SWOT giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp, tận dụng cơ hội, khắc phục điểm yếu, và đối phó với thách thức. Ma trận SWOT là một công cụ trực quan để trình bày kết quả phân tích SWOT và đưa ra các chiến lược phù hợp.

6.1. Xác Định Điểm Mạnh Điểm Yếu Cơ Hội và Thách Thức

Điểm mạnh là những lợi thế nội tại của doanh nghiệp. Điểm yếu là những hạn chế nội tại của doanh nghiệp. Cơ hội là những yếu tố bên ngoài có thể mang lại lợi ích cho doanh nghiệp. Thách thức là những yếu tố bên ngoài có thể gây hại cho doanh nghiệp. Việc xác định chính xác các yếu tố này là cơ sở để xây dựng chiến lược hiệu quả.

6.2. Xây Dựng Ma Trận SWOT và Đề Xuất Các Chiến Lược Phù Hợp

Ma trận SWOT là một bảng gồm bốn ô, mỗi ô tương ứng với một yếu tố (điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức). Doanh nghiệp liệt kê các yếu tố vào các ô tương ứng, sau đó kết hợp các yếu tố để đề xuất các chiến lược phù hợp. Ví dụ, kết hợp điểm mạnh và cơ hội để đề xuất chiến lược tận dụng cơ hội dựa trên lợi thế của doanh nghiệp.