Nghiên cứu hiệu quả chương trình huấn luyện cân đối sức mạnh cho vận động viên futsal trình độ cao tại Việt Nam

• Tác giả: Huỳnh Việt Nam
• Người hướng dẫn: TS. Bùi Trọng Toại
• Trường học: Trường Đại Học Thể Dục Thể Thao Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Giáo dục học
• Đề tài: Cân Đối Sức Mạnh Giữa Cơ Đồng Vận Và Đối Vận Cho Vận Động Viên Futsal Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1. Một số khái niệm cơ bản
• 1.2. Biên độ chuyển động của khớp
• 1.3. Sự chuyển động của cơ bắp. Hoạt động co cơ. Hình thức co cơ
• 1.4. Sự mất cân đối giữa các nhóm cơ. Mất cân đối các nhóm cơ. Tiêu chuẩn đánh giá đồng vận/ đối vận các khớp (theo Biodex, năm 2009)
• 1.5. Cơ sở xây dựng chương trình huấn luyện sức mạnh theo chu kỳ (Bompa, 1996)
• 1.6. Các công trình nghiên cứu có liên quan
• 1.6.1. Các công trình nghiên cứu khoa học trong nước
• 1.6.2. Các công trình nghiên cứu khoa học nước ngoài
• 2. ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP VÀ TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Khách thể nghiên cứu
• 2.3. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3.1. Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu
• 2.3.2. Phương pháp phỏng vấn
• 2.3.3. Phương pháp kiểm tra sư phạm
• 2.3.4. Phương pháp kiểm tra y học: Biên độ chuyển động khớp (ROM assessment)
• 2.3.5. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
• 2.3.6. Phương pháp toán thống kê
• 2.4. Tổ chức nghiên cứu
• 2.5. Phạm vi nghiên cứu
• 2.6. Thời gian nghiên cứu. Địa điểm nghiên cứu
• 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
• 3.1. Thực trạng sức mạnh, tỷ lệ đồng vận/đối vận và ROM của các khớp chi dưới
• 3.1.1. Thực trạng sức mạnh ở 3 khớp của VĐV Futsal Thái Sơn Bắc
• 3.1.2. Tỷ lệ cơ đồng vận và đối vận ở 3 khớp của VĐV
• 3.1.3. Thực trạng biên độ chuyển động ở 3 khớp của VĐV
• 3.1.4. Thực trạng bật xa 1 chân 5 bước của VĐV Futsal Thái Sơn Bắc
• 3.1.5. Thực trạng các tố chất thể lực của VĐV Futsal Thái Sơn Bắc
• 3.2. Xây dựng chương trình phát triển sức mạnh các nhóm cơ đồng vận và đối vận cho VĐV Futsal trình độ cao Việt Nam
• 3.2.1. Cơ sở lựa chọn bài tập sức mạnh các nhóm cơ gập duỗi ở 3 khớp cho VĐV Futsal trình độ cao Việt Nam
• 3.2.2. Các thông số chương trình huấn luyện sức mạnh
• 3.2.3. Triển khai chương trình tập luyện theo kế hoạch huấn luyện năm của đội
• 3.2.4. Xây dựng chương trình phát triển sức mạnh theo đặc thù từng VĐV
• 3.2.5. Hướng dẫn thực hiện chương trình thực nghiệm
• 3.3. Đánh giá hiệu quả chương trình huấn luyện sức mạnh các nhóm cơ đồng vận và đối vận cho VĐV Futsal trình độ cao Việt Nam
• 3.3.1. Đánh giá sự biến đổi sức mạnh các nhóm cơ yếu ở các khớp của VĐV sau chương trình thực nghiệm
• 3.3.2. Sự biến đổi tỷ lệ SM đồng vận và đối vận của các khớp sau chương trình thực nghiệm
• 3.3.3. Sự biến đổi biên độ chuyển động của 3 khớp chính: gối, hông và cổ chân sau chương trình thực nghiệm
• 3.3.4. Sự biến đổi các tố chất thể lực
• 3.3.5. Mối tương quan giữa sức mạnh đẳng trương và đẳng động
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Giới thiệu về sức mạnh cơ đồng vận và đối vận

Sức mạnh cơ đồng vận và đối vận là hai khái niệm quan trọng trong huấn luyện thể thao, đặc biệt là trong môn futsal. Sức mạnh cơ đồng vận (agonist) là sức mạnh của các cơ phối hợp để thực hiện một chuyển động, trong khi sức mạnh cơ đối vận (antagonist) là sức mạnh của các cơ đối kháng với chuyển động đó. Việc cân đối giữa hai loại sức mạnh này là rất cần thiết để đảm bảo hiệu suất thi đấu và giảm thiểu nguy cơ chấn thương cho vận động viên futsal. Theo nghiên cứu của Bompa (1996), sự mất cân đối giữa sức mạnh cơ đồng vận và đối vận có thể dẫn đến chấn thương nghiêm trọng. Do đó, việc xây dựng chương trình huấn luyện nhằm phát triển đồng bộ cả hai loại sức mạnh này là một yêu cầu cấp thiết trong công tác huấn luyện thể thao hiện nay.

1.1. Tầm quan trọng của sức mạnh cơ đồng vận và đối vận

Sức mạnh cơ đồng vận và đối vận không chỉ ảnh hưởng đến hiệu suất thi đấu mà còn quyết định đến khả năng phục hồi và phòng ngừa chấn thương cho vận động viên futsal. Theo nghiên cứu của Fleck & Kraemer (2006), sự chênh lệch lớn giữa hai loại sức mạnh này có thể dẫn đến tình trạng mất cân bằng cơ thể, làm tăng nguy cơ chấn thương. Việc phát triển đồng bộ cả hai loại sức mạnh giúp cải thiện khả năng vận động, tăng cường sức bền và khả năng chịu đựng của cơ bắp. Hơn nữa, việc này còn giúp vận động viên duy trì phong độ thi đấu ổn định trong suốt mùa giải.

II. Phân tích thực trạng sức mạnh cơ đồng vận và đối vận của vận động viên futsal

Thực trạng sức mạnh cơ đồng vận và đối vận của vận động viên futsal Việt Nam hiện nay cho thấy nhiều vấn đề cần được giải quyết. Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ sức mạnh cơ đồng vận và đối vận ở các khớp chi dưới chưa đạt tiêu chuẩn an toàn theo tiêu chuẩn Biodex. Điều này dẫn đến nguy cơ chấn thương cao trong quá trình thi đấu. Các vận động viên thường tập trung vào việc phát triển sức mạnh cho các nhóm cơ mạnh mà bỏ qua việc phát triển đồng bộ các nhóm cơ yếu. Theo nghiên cứu của Castagna (2009), cầu thủ futsal cần có sức mạnh ở cả hai nhóm cơ để thực hiện các động tác tăng tốc và giảm tốc hiệu quả. Việc thiếu sót trong huấn luyện có thể dẫn đến tình trạng mất cân bằng, làm giảm hiệu suất thi đấu.

2.1. Tình trạng chấn thương và nguyên nhân

Tình trạng chấn thương trong môn futsal đang gia tăng, với tỷ lệ chấn thương cao hơn so với bóng đá. Theo nghiên cứu của Schmikli SL (2009), futsal nằm trong số những môn thể thao có tỷ lệ chấn thương cao nhất, với 55,2 chấn thương trên 10.000 giờ tập luyện. Nguyên nhân chủ yếu là do sự mất cân đối giữa sức mạnh cơ đồng vận và đối vận, dẫn đến việc các khớp không được bảo vệ đầy đủ trong quá trình thi đấu. Việc kiểm tra và đánh giá định kỳ sức mạnh của các nhóm cơ là rất cần thiết để phát hiện sớm các vấn đề và có biện pháp khắc phục kịp thời.

III. Xây dựng chương trình huấn luyện cân đối sức mạnh

Chương trình huấn luyện nhằm cân đối sức mạnh cơ đồng vận và đối vận cho vận động viên futsal cần được xây dựng dựa trên các tiêu chí khoa học và thực tiễn. Theo Bompa (1996), việc áp dụng phương pháp huấn luyện theo chu kỳ sẽ giúp phát triển đồng bộ sức mạnh cho các nhóm cơ. Chương trình này cần bao gồm các bài tập cụ thể nhằm tăng cường sức mạnh cho cả hai nhóm cơ, đồng thời chú trọng đến việc cải thiện biên độ chuyển động của các khớp. Việc này không chỉ giúp nâng cao hiệu suất thi đấu mà còn giảm thiểu nguy cơ chấn thương cho vận động viên.

3.1. Các bài tập cụ thể trong chương trình huấn luyện

Các bài tập trong chương trình huấn luyện cần được thiết kế để phát triển đồng bộ sức mạnh cơ đồng vận và đối vận. Các bài tập như squat, deadlift, và lunges có thể được áp dụng để tăng cường sức mạnh cho các nhóm cơ chính. Đồng thời, các bài tập bổ trợ như plank và bridge cũng rất quan trọng để cải thiện sức mạnh cơ lõi và khả năng ổn định của cơ thể. Việc kết hợp các bài tập này trong một chương trình huấn luyện hợp lý sẽ giúp vận động viên phát triển sức mạnh toàn diện và giảm thiểu nguy cơ chấn thương.