## Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh thế kỷ XX đầy biến động với hai cuộc chiến tranh thế giới tàn khốc, nhân loại đã trải qua những tổn thất to lớn về sinh mạng và tinh thần. Khoảng 60.000 thi hài nằm dưới đống đổ nát tại Nurnberg, Hiroshima và Nagasaki trở thành biểu tượng cho sự hủy diệt và nỗi đau của nhân loại. Trong hoàn cảnh đó, cảm thức người xa lạ trở thành một chủ đề nổi bật trong văn học hiện sinh, phản ánh sự cô đơn, tuyệt vọng và sự bất tín vào các giá trị truyền thống. Luận văn tập trung nghiên cứu cảm thức người xa lạ qua hai tác phẩm tiêu biểu: "Kẻ xa lạ" của Albert Camus và "Thất lạc cõi người" của Dazai Osamu, đại diện cho hai nền văn hóa Đông - Tây. Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích sự biểu hiện cảm thức người xa lạ trong mối quan hệ với tha nhân và chính bản thân nhân vật, đồng thời so sánh sự khác biệt và tương đồng giữa hai tác giả trong bối cảnh lịch sử và văn hóa riêng biệt. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hai tiểu thuyết chính, với nguồn tư liệu từ bản dịch tiếng Việt và nguyên tác, trong khoảng thời gian từ đầu thế kỷ XX đến giữa thế kỷ XX. Ý nghĩa nghiên cứu góp phần làm sáng tỏ giá trị nhân văn và tư tưởng hiện sinh trong văn học so sánh, đồng thời mở rộng hiểu biết về ảnh hưởng văn hóa - xã hội đến sự hình thành cảm thức người xa lạ.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

- **Chủ nghĩa hiện sinh**: Tập trung vào sự cô đơn, tự do cá nhân và sự phi lí của cuộc sống, đặc biệt qua quan điểm của Albert Camus về cái phi lí và sự phản kháng.
- **Văn học phi lí**: Phân tích sự bất hợp lý, vô nghĩa trong cuộc sống và cách thể hiện qua nhân vật Meursault.
- **Tâm lý xã hội và văn hóa**: Giải thích sự hình thành cảm thức người xa lạ dựa trên bối cảnh văn hóa - xã hội của Pháp và Nhật Bản, đặc biệt là ảnh hưởng của chiến tranh và truyền thống văn hóa.
- **Phân tích thể loại và cấu trúc**: Nghiên cứu kỹ thuật tiểu thuyết, ngôi kể, giọng điệu và biểu tượng trong hai tác phẩm.
- **Phương pháp tiếp nhận văn học**: Đánh giá các luồng ý kiến tiếp nhận tác phẩm từ độc giả và giới phê bình, nhằm hiểu sâu sắc hơn về tác phẩm.

### Phương pháp nghiên cứu

- **Phương pháp so sánh - đối chiếu**: So sánh sự biểu hiện cảm thức người xa lạ giữa hai tác phẩm và hai nền văn hóa.
- **Phương pháp tiểu sử**: Khai thác ảnh hưởng cuộc đời và hoàn cảnh của hai tác giả đến tư tưởng và phong cách sáng tác.
- **Phương pháp hệ thống**: Đặt tác phẩm trong hệ thống văn học cùng thời để đánh giá khách quan.
- **Phương pháp loại hình và cấu trúc**: Phân tích kỹ thuật kể chuyện, cấu trúc tác phẩm và biểu tượng.
- **Phương pháp kí hiệu học**: So sánh các biểu tượng và hình ảnh trong tác phẩm.
- **Phương pháp văn hóa - lịch sử**: Giải thích tác động của bối cảnh lịch sử và văn hóa đến cảm thức người xa lạ.
- **Nguồn dữ liệu**: Bản dịch tiếng Việt của hai tiểu thuyết, nguyên tác, các công trình nghiên cứu trong và ngoài nước.
- **Timeline nghiên cứu**: Từ năm 2010 đến 2013, tập trung phân tích sâu các chương và đối chiếu các nguồn tài liệu.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

- **Phát hiện 1**: Cảm thức người xa lạ trong "Kẻ xa lạ" thể hiện qua nhân vật Meursault với thái độ dửng dưng, khước từ nói dối và sự phản kháng trước xã hội phi lí. Meursault không biểu lộ cảm xúc truyền thống, ví dụ như không khóc trong đám tang mẹ, và bị kết án tử hình vì sự khác biệt này.
- **Phát hiện 2**: Trong "Thất lạc cõi người", Yozo thể hiện cảm thức người xa lạ qua sự đau khổ, cô đơn và nỗ lực hòa nhập nhưng thất bại, dẫn đến sa đọa và tự tử. Yozo mang trong mình nỗi sợ hãi con người và sự bất lực trước xã hội.
- **Phát hiện 3**: Hai nhân vật đại diện cho hai cách trải nghiệm cảm thức người xa lạ khác nhau: Meursault chủ động lựa chọn sự xa lạ, trong khi Yozo bị đẩy vào sự xa lạ một cách bị động.
- **Phát hiện 4**: Văn hóa và lịch sử ảnh hưởng sâu sắc đến cách thể hiện cảm thức người xa lạ; Pháp với chủ nghĩa hiện sinh nhấn mạnh sự phản kháng và tự do cá nhân, Nhật Bản với truyền thống võ sĩ đạo và văn hóa tập thể tạo nên sự mâu thuẫn nội tâm và nỗi đau sâu sắc trong Yozo.

### Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy cảm thức người xa lạ là một hiện tượng phổ quát nhưng được thể hiện khác biệt tùy theo bối cảnh văn hóa và lịch sử. Meursault là biểu tượng của sự tỉnh thức và phản kháng trong xã hội phương Tây, thể hiện qua sự dửng dưng và chấp nhận cái chết như một phần tất yếu của cuộc sống. Ngược lại, Yozo đại diện cho sự đau khổ và bất lực trong xã hội Nhật Bản hậu chiến, nơi cá nhân bị áp lực bởi truyền thống và xã hội. So sánh này làm nổi bật sự khác biệt trong cách tiếp cận chủ đề hiện sinh giữa Đông và Tây, đồng thời khẳng định giá trị nhân văn sâu sắc của cả hai tác phẩm. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh các biểu hiện cảm xúc và hành vi của hai nhân vật trong các tình huống quan trọng, hoặc bảng phân tích các yếu tố văn hóa ảnh hưởng đến cảm thức người xa lạ.

## Đề xuất và khuyến nghị

- **Tăng cường nghiên cứu liên ngành**: Khuyến khích các nghiên cứu kết hợp văn học, triết học và xã hội học để hiểu sâu hơn về cảm thức người xa lạ, nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy và nghiên cứu văn học hiện đại.
- **Phát triển chương trình đào tạo văn học so sánh**: Đưa các tác phẩm như "Kẻ xa lạ" và "Thất lạc cõi người" vào chương trình học để sinh viên nhận thức đa chiều về văn hóa và tư tưởng hiện sinh.
- **Tổ chức hội thảo quốc tế**: Tạo diễn đàn trao đổi giữa các nhà nghiên cứu Đông - Tây nhằm thúc đẩy sự hiểu biết và hợp tác nghiên cứu về chủ đề cảm thức người xa lạ.
- **Ứng dụng nghiên cứu vào giáo dục văn hóa**: Sử dụng kết quả nghiên cứu để phát triển các chương trình giáo dục nâng cao nhận thức về sự đa dạng văn hóa và tâm lý xã hội trong bối cảnh toàn cầu hóa.
- **Thời gian thực hiện**: Các giải pháp trên nên được triển khai trong vòng 3-5 năm tới, với sự phối hợp của các trường đại học, viện nghiên cứu và tổ chức văn hóa.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

- **Sinh viên và giảng viên ngành Văn học và Ngôn ngữ**: Nắm bắt kiến thức chuyên sâu về chủ nghĩa hiện sinh và văn học so sánh, phục vụ nghiên cứu và giảng dạy.
- **Nhà nghiên cứu văn hóa và xã hội học**: Hiểu rõ ảnh hưởng của bối cảnh lịch sử và văn hóa đến tư tưởng và cảm thức cá nhân trong văn học.
- **Biên dịch viên và dịch giả văn học**: Cung cấp góc nhìn sâu sắc để chuyển ngữ và giới thiệu tác phẩm một cách chính xác và tinh tế.
- **Độc giả yêu thích văn học hiện đại**: Tăng cường hiểu biết về các tác phẩm kinh điển và giá trị nhân văn của chúng trong bối cảnh toàn cầu.
  
## Câu hỏi thường gặp

1. **Cảm thức người xa lạ là gì?**  
Cảm thức người xa lạ là nhận thức về sự khác biệt, cô đơn và bị đẩy ra ngoài lề xã hội, đồng thời là sự xa lạ với chính bản thân mình, thể hiện qua suy nghĩ và hành vi của nhân vật.

2. **Tại sao chọn hai tác phẩm này để nghiên cứu?**  
Hai tác phẩm đại diện cho hai nền văn hóa Đông - Tây, thể hiện cảm thức người xa lạ dưới góc nhìn hiện sinh và văn hóa xã hội khác biệt, giúp so sánh và hiểu sâu sắc hơn về chủ đề.

3. **Phương pháp nghiên cứu chính là gì?**  
Phương pháp so sánh - đối chiếu kết hợp với tiểu sử, hệ thống, loại hình, cấu trúc và kí hiệu học, nhằm phân tích toàn diện các khía cạnh của tác phẩm và tác giả.

4. **Ý nghĩa của cảm thức người xa lạ trong văn học hiện đại?**  
Nó phản ánh sự khủng hoảng tinh thần, sự cô đơn và mâu thuẫn nội tâm của con người trong xã hội hiện đại, đồng thời thể hiện sự phản kháng và tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống.

5. **Làm thế nào để áp dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn?**  
Kết quả có thể dùng để phát triển chương trình đào tạo, tổ chức hội thảo, nâng cao nhận thức văn hóa và hỗ trợ dịch thuật, góp phần thúc đẩy nghiên cứu văn học và văn hóa đa chiều.

## Kết luận

- Luận văn đã làm rõ cảm thức người xa lạ là hiện tượng phổ quát nhưng mang sắc thái văn hóa đặc thù qua hai tác phẩm tiêu biểu của Camus và Osamu.  
- Phân tích sâu sắc mối quan hệ giữa nhân vật với tha nhân và chính mình, làm nổi bật sự khác biệt trong cách thể hiện cảm thức người xa lạ.  
- Đóng góp vào lĩnh vực văn học so sánh, mở rộng hiểu biết về ảnh hưởng văn hóa - xã hội đến tư tưởng hiện sinh.  
- Đề xuất các giải pháp nghiên cứu và ứng dụng nhằm phát triển giáo dục và nghiên cứu văn học hiện đại.  
- Khuyến khích các bước nghiên cứu tiếp theo tập trung vào mở rộng phạm vi và đa dạng hóa phương pháp tiếp cận để nâng cao giá trị khoa học và thực tiễn.  

Hành động tiếp theo: Khởi động các dự án nghiên cứu liên ngành và tổ chức hội thảo quốc tế để thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực văn học so sánh và nghiên cứu cảm thức người xa lạ.