I. Cảm thức người xa lạ trong văn học hiện sinh
Cảm thức người xa lạ là chủ đề trung tâm trong tiểu thuyết của Albert Camus và Dazai Osamu. Hai tác phẩm Kẻ xa lạ và Thất lạc cõi người đều khắc họa sâu sắc sự cô đơn và xa lạ của con người trong thế giới hiện đại. Triết học hiện sinh và văn học hiện sinh là nền tảng tư tưởng giúp hai tác giả thể hiện rõ nét cảm thức này. Nhân vật xa lạ trong cả hai tác phẩm đều phản ánh sự đổ vỡ niềm tin và sự bất lực trước cuộc sống phi lí.
1.1. Bối cảnh lịch sử và văn hóa
Cuộc khủng hoảng toàn diện nửa đầu thế kỉ XX đã tạo nên bối cảnh cho sự xuất hiện của cảm thức người xa lạ. Albert Camus và Dazai Osamu đều sống trong thời kỳ đầy biến động, nơi con người phải đối mặt với sự mất mát và tuyệt vọng. Văn học Pháp và văn học Nhật Bản đã phản ánh tâm thức này qua những tác phẩm kinh điển. Kẻ xa lạ và Thất lạc cõi người là hai tác phẩm tiêu biểu, thể hiện sự tương đồng trong cách nhìn nhận về thân phận con người.
1.2. Triết lý hiện sinh trong tác phẩm
Chủ nghĩa hiện sinh là nền tảng triết lý xuyên suốt trong Kẻ xa lạ và Thất lạc cõi người. Albert Camus khám phá sự phi lí của cuộc sống qua nhân vật Meursault, người từ chối tuân theo các chuẩn mực xã hội. Dazai Osamu lại tập trung vào sự cô đơn và tuyệt vọng của Yozo, nhân vật luôn cảm thấy mình là kẻ ngoài cuộc. Cả hai tác phẩm đều đặt câu hỏi về ý nghĩa của sự tồn tại và sự xa lạ của con người trong thế giới hiện đại.
II. Nhân vật xa lạ trong mối quan hệ với tha nhân
Nhân vật xa lạ trong Kẻ xa lạ và Thất lạc cõi người đều thể hiện sự cô lập trong các mối quan hệ xã hội. Cảm giác cô đơn và sự xa lạ trở thành chủ đề xuyên suốt, phản ánh tâm lý nhân vật và bối cảnh xã hội. Albert Camus và Dazai Osamu đều sử dụng người kể chuyện ngôi thứ nhất để khắc họa sâu sắc nội tâm nhân vật.
2.1. Mối quan hệ với người thân
Trong Kẻ xa lạ, Meursault thể hiện sự thờ ơ trước cái chết của mẹ, phản ánh sự xa lạ trong mối quan hệ gia đình. Thất lạc cõi người cũng khắc họa sự đổ vỡ trong mối quan hệ giữa Yozo và cha mẹ. Cả hai nhân vật đều cảm thấy mình không thuộc về gia đình, một biểu hiện rõ ràng của cảm thức người xa lạ.
2.2. Mối quan hệ với tình nhân và bạn bè
Meursault và Yozo đều có những mối quan hệ tình cảm phức tạp, nhưng họ luôn cảm thấy xa cách. Cảm giác cô đơn và sự thiếu kết nối tình cảm là điểm chung của hai nhân vật. Albert Camus và Dazai Osamu đã khéo léo sử dụng giọng điệu khách quan để thể hiện sự xa lạ trong các mối quan hệ này.
III. Phân tích văn học và so sánh tác phẩm
Phân tích văn học và so sánh văn học là phương pháp chính để khám phá sự tương đồng và khác biệt giữa Kẻ xa lạ và Thất lạc cõi người. Hai tác phẩm đều là tác phẩm kinh điển của văn học thế giới, phản ánh tâm thức con người trong thời kỳ khủng hoảng.
3.1. Tương đồng trong cách thể hiện cảm thức người xa lạ
Cả Albert Camus và Dazai Osamu đều sử dụng người kể chuyện ngôi thứ nhất để khắc họa sâu sắc cảm thức người xa lạ. Kẻ xa lạ và Thất lạc cõi người đều phản ánh sự cô đơn và xa lạ của con người trong thế giới hiện đại. Triết học hiện sinh là nền tảng tư tưởng chung của hai tác phẩm.
3.2. Khác biệt trong cách tiếp cận văn hóa
Albert Camus mang đậm ảnh hưởng của văn học phương Tây, trong khi Dazai Osamu lại phản ánh tâm thức của văn học Nhật Bản. Kẻ xa lạ tập trung vào sự phi lí của cuộc sống, còn Thất lạc cõi người lại khám phá sự cô đơn và tuyệt vọng của con người. Sự khác biệt này phản ánh sự đa dạng trong cách tiếp cận cảm thức người xa lạ.
