I. Cơ sở lý luận về thuế thu nhập doanh nghiệp và kiểm tra thuế
Chương này trình bày khái niệm, vai trò, và phương pháp tính thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN). Thuế TNDN là loại thuế trực thu, đánh vào thu nhập sau khi trừ chi phí hợp lý của doanh nghiệp. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước, điều tiết hoạt động kinh tế, và đảm bảo công bằng xã hội. Doanh nghiệp ngoài quốc doanh là đối tượng chính của nghiên cứu, với các đặc điểm và vai trò riêng biệt trong nền kinh tế.
1.1. Khái niệm và đặc điểm thuế TNDN
Thuế TNDN là thuế đánh vào thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp, bao gồm cả thu nhập từ hoạt động sản xuất kinh doanh và các khoản thu nhập khác. Đối tượng nộp thuế là các tổ chức, doanh nghiệp hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ. Thuế suất thuế TNDN hiện hành là 20%, với một số trường hợp được ưu đãi thuế suất thấp hơn.
1.2. Vai trò của thuế TNDN
Thuế TNDN không chỉ là nguồn thu quan trọng cho ngân sách nhà nước mà còn là công cụ điều tiết kinh tế. Nó giúp thực hiện chính sách công bằng xã hội thông qua việc đánh thuế dựa trên thu nhập. Chính sách thuế ưu đãi cũng khuyến khích đầu tư vào các ngành, lĩnh vực và khu vực ưu tiên.
II. Thực trạng kiểm tra thuế TNDN tại Chi cục Thuế Thủy Nguyên
Chương này phân tích thực trạng kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế Thủy Nguyên, Hải Phòng. Giai đoạn 2015-2019 cho thấy nhiều khó khăn trong công tác quản lý thuế, bao gồm tình trạng trốn thuế, ý thức chấp hành pháp luật thuế thấp, và hạn chế về năng lực cán bộ thuế. Quy trình kiểm tra thuế được đánh giá dựa trên các tiêu chí như tỷ lệ hoàn thành kế hoạch kiểm tra và số thuế truy thu được.
2.1. Đánh giá quy trình kiểm tra thuế
Quy trình kiểm tra thuế tại Chi cục Thuế Thủy Nguyên bao gồm kiểm tra tại trụ sở cơ quan thuế và tại trụ sở doanh nghiệp. Kết quả cho thấy tỷ lệ doanh nghiệp vi phạm pháp luật thuế còn cao, đặc biệt là các hành vi trốn thuế. Dịch vụ thuế và tư vấn thuế cần được cải thiện để hỗ trợ doanh nghiệp tuân thủ pháp luật.
2.2. Nhân tố ảnh hưởng đến kiểm tra thuế
Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác kiểm tra thuế bao gồm yếu tố khách quan như chính sách thuế và yếu tố chủ quan như năng lực cán bộ thuế. Quy định thuế cần được rõ ràng và minh bạch hơn để giảm thiểu rủi ro trong quản lý thuế.
III. Biện pháp hoàn thiện kiểm tra thuế TNDN
Chương này đề xuất các biện pháp hoàn thiện kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế Thủy Nguyên. Các giải pháp tập trung vào việc nâng cao năng lực cán bộ thuế, cải thiện quy trình kiểm tra, và tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp. Tối ưu hóa thuế và quản lý thuế hiệu quả là mục tiêu chính của các biện pháp này.
3.1. Nhóm biện pháp trực tiếp
Nhóm biện pháp này tập trung vào việc cải thiện quy trình kiểm tra thuế, bao gồm việc áp dụng công nghệ thông tin để nâng cao hiệu quả kiểm tra. Thủ tục thuế cần được đơn giản hóa để giảm gánh nặng cho doanh nghiệp.
3.2. Nhóm biện pháp hỗ trợ
Nhóm biện pháp này nhằm tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp thông qua các chương trình tư vấn thuế và đào tạo. Pháp luật thuế cần được phổ biến rộng rãi để nâng cao nhận thức và ý thức tuân thủ của doanh nghiệp.
