Luận án tiến sĩ: Cơ chế thực hiện quyền con người trong điều ước quốc tế tại Việt Nam

• Tác giả: Nguyễn Thị Kim Ngân
• Trường học: Học viện Chính trị Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Luật quốc tế
• Đề tài: Cải thiện cơ chế thực hiện quyền con người trong điều ước quốc tế tại Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CƠ CHẾ THỰC HIỆN ĐIỀU ƯỚC QUỐC TẾ VỀ QUYỀN CON NGƯỜI
• 1.1. Khái niệm cơ chế thực hiện Điều ước quốc tế về quyền con người
• 1.2. Điều ước quốc tế về quyền con người trong hệ thống pháp luật quốc tế
• 1.3. Định nghĩa cơ chế thực hiện Điều ước quốc tế về quyền con người
• 1.4. Đặc điểm của cơ chế thực hiện Điều ước quốc tế về quyền con người
• 1.5. Cấu thành của cơ chế thực hiện Điều ước quốc tế về quyền con người
• 1.6. Nguyên tắc thực hiện Điều ước quốc tế về quyền con người
• 1.7. Chủ thể thực hiện Điều ước quốc tế về quyền con người
• 1.8. Nghĩa vụ của chủ thể thực hiện Điều ước quốc tế về quyền con người
• 1.9. Biện pháp thực hiện nghĩa vụ thành viên Điều ước quốc tế về quyền con người
• 1.10. Thiết chế giám sát việc thực hiện Điều ước quốc tế về quyền con người
• 1.11. Các đảm bảo của cơ chế thực hiện Điều ước quốc tế về quyền con người
• 1.11.1. Ý thức tự nguyện thực hiện của các quốc gia
• 1.11.2. Trách nhiệm pháp lý quốc tế của các quốc gia khi có hành vi vi phạm nghĩa vụ thực hiện Điều ước quốc tế về quyền con người
• 1.11.3. Sự tham gia của các tổ chức phi chính phủ trong thực tiễn triển khai thực hiện nghĩa vụ thành viên Điều ước quốc tế về quyền con người của quốc gia
• 1.11.4. Sự ổn định về an ninh chính trị, phát triển về kinh tế và dân chủ hóa đời sống xã hội ở môi quốc gia
• 1.12. Cơ chế thực hiện Điều ước quốc tế về quyền con người tại một số quốc gia trên thế giới
• 1.12.1. Cơ chế tại Cộng hòa nhân dân Trung Hoa
• 1.12.2. Cơ chế tại Cộng hòa Philipin
• 1.12.3. Cơ chế tại Liên bang Thụy Sỹ
• 1.13. Một số bài học kinh nghiệm đối với Việt Nam
• 1.14. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CƠ CHẾ THỰC HIỆN ĐIỀU ƯỚC QUỐC TẾ VỀ QUYỀN CON NGƯỜI TẠI VIỆT NAM
• 2.1. Việt Nam với việc tham gia các điều ước quốc tế về quyền con người
• 2.1.1. Tham gia các điều ước quốc tế về quyền con người được ký kết trong khuôn khổ Liên hợp quốc
• 2.1.2. Tham gia các điều ước quốc tế về quyền con người được ký kết trong khuôn khổ Tổ chức Lao động quốc tế
• 2.1.3. Tham gia các điều ước quốc tế khác về quyền con người
• 2.2. Thiết chế quốc gia triển khai thực hiện điều ước quốc tế về quyền con người
• 2.2.1. Hệ thống các cơ quan trong bộ máy nhà nước
• 2.2.2. Các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp và tổ chức xã hội
• 2.3. Biện pháp thực hiện nghĩa vụ thành viên điều ước quốc tế về quyền con người
• 2.3.1. Biện pháp thực hiện nghĩa vụ xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật quốc gia
• 2.3.2. Biện pháp thực hiện nghĩa vụ tôn trọng, bảo vệ và thực hiện quyền con người
• 2.3.3. Biện pháp thực hiện nghĩa vụ xây dựng và bảo vệ báo cáo quốc gia tình hình thực hiện điều ước quốc tế về quyền con người
• 2.3.4. Một số biện pháp thực hiện nghĩa vụ thành viên khác
• 2.4. Một số vấn đề còn tồn tại trong cơ chế thực hiện điều ước quốc tế về quyền con người tại Việt Nam
• 2.4.1. Về thiết chế quốc gia triển khai thực hiện điều ước quốc tế
• 2.4.2. Về xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật quốc gia
• 2.4.3. Về các biện pháp thực hiện nghĩa vụ thành viên khác
• 2.5. Nguyên nhân dẫn đến những tồn tại trong cơ chế thực hiện điều ước quốc tế về quyền con người tại Việt Nam
• 2.6. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CƠ CHẾ THỰC HIỆN ĐIỀU ƯỚC QUỐC TẾ VỀ QUYỀN CON NGƯỜI TẠI VIỆT NAM
• 3.1. Quan điểm cơ bản của Đảng và Nhà nước Việt Nam về quyền con người và thực hiện nghĩa vụ thành viên điều ước quốc tế về quyền con người
• 3.2. Phương hướng hoàn thiện cơ chế thực hiện điều ước quốc tế về quyền con người tại Việt Nam
• 3.2.1. Hoàn thiện cơ chế dựa trên quan điểm của Đảng và Nhà nước Việt Nam về quyền con người và thực hiện nghĩa vụ thành viên điều ước quốc tế về quyền con người
• 3.2.2. Hoàn thiện cơ chế gắn với quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
• 3.2.3. Hoàn thiện cơ chế phục vụ mục tiêu chủ động hội nhập quốc tế, bảo vệ chủ quyền quốc gia, quyền và lợi ích của cá nhân công dân
• 3.2.4. Hoàn thiện cơ chế phải phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh đặc thù của Việt Nam, đồng thời hài hòa với các chuẩn mực quốc tế, không vi phạm nghĩa vụ thành viên điều ước quốc tế về quyền con người
• 3.3. Giải pháp hoàn thiện cơ chế thực hiện điều ước quốc tế về quyền con người tại Việt Nam
• 3.3.1. Nhóm giải pháp hoàn thiện hệ thống pháp luật quốc gia
• 3.3.2. Nhóm giải pháp hoàn thiện hệ thống thiết chế
• 3.3.3. Nhóm giải pháp về biện pháp thực hiện nghĩa vụ thành viên
• 3.4. Kết luận chương 3
• KẾT LUẬN CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về cơ chế thực hiện quyền con người trong điều ước quốc tế

Cơ chế thực hiện quyền con người trong điều ước quốc tế tại Việt Nam là một vấn đề quan trọng, liên quan đến việc bảo vệ và thực thi quyền con người. Điều ước quốc tế (ĐƯQT) về quyền con người không chỉ là cam kết của các quốc gia mà còn là cơ sở pháp lý để thực hiện các quyền này. Cơ chế thực hiện bao gồm các quy định pháp luật, các tổ chức và các biện pháp giám sát nhằm đảm bảo rằng các quyền con người được tôn trọng và thực hiện. Việc tham gia vào các ĐƯQT này thể hiện cam kết của Việt Nam trong việc bảo vệ quyền con người và thúc đẩy sự phát triển xã hội. Theo đó, việc cải thiện cơ chế thực hiện là cần thiết để đáp ứng yêu cầu của cộng đồng quốc tế và nâng cao hiệu quả thực thi quyền con người trong nước.

1.1. Định nghĩa và đặc điểm của cơ chế thực hiện

Cơ chế thực hiện ĐƯQT về quyền con người được định nghĩa là hệ thống các quy định và tổ chức nhằm đảm bảo rằng các cam kết quốc tế được thực hiện trong thực tiễn. Đặc điểm của cơ chế này bao gồm tính linh hoạt, khả năng thích ứng với các điều kiện cụ thể của Việt Nam, và sự tham gia của các tổ chức xã hội và chính phủ. Cơ chế này không chỉ bao gồm các quy định pháp luật mà còn cần có sự giám sát và đánh giá từ các tổ chức quốc tế và phi chính phủ. Việc thực hiện hiệu quả cơ chế này sẽ góp phần nâng cao nhận thức về quyền con người và thúc đẩy sự phát triển bền vững trong xã hội.

II. Thực trạng cơ chế thực hiện quyền con người tại Việt Nam

Thực trạng cơ chế thực hiện quyền con người tại Việt Nam hiện nay cho thấy nhiều tiến bộ nhưng cũng tồn tại không ít thách thức. Mặc dù Việt Nam đã tham gia vào nhiều ĐƯQT về quyền con người, việc thực thi các cam kết này vẫn gặp khó khăn. Hệ thống pháp luật chưa hoàn thiện, nhiều quy định còn chồng chéo và thiếu tính khả thi. Các tổ chức giám sát và thực thi quyền con người chưa phát huy hết vai trò của mình. Điều này dẫn đến việc quyền con người chưa được bảo vệ một cách đầy đủ. Cần có những biện pháp cụ thể để cải thiện tình hình, bao gồm việc hoàn thiện hệ thống pháp luật và tăng cường sự tham gia của các tổ chức xã hội trong việc giám sát thực hiện quyền con người.

2.1. Những thách thức trong thực hiện quyền con người

Một trong những thách thức lớn nhất trong việc thực hiện quyền con người tại Việt Nam là sự thiếu đồng bộ trong hệ thống pháp luật. Nhiều quy định pháp luật chưa được cập nhật để phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế. Bên cạnh đó, sự thiếu hụt về nguồn lực và năng lực của các cơ quan thực thi cũng là một vấn đề nghiêm trọng. Các tổ chức phi chính phủ và cộng đồng dân cư chưa được tạo điều kiện thuận lợi để tham gia vào quá trình giám sát và thực hiện quyền con người. Điều này dẫn đến việc nhiều quyền cơ bản của công dân chưa được bảo vệ một cách hiệu quả.

III. Giải pháp cải thiện cơ chế thực hiện quyền con người

Để cải thiện cơ chế thực hiện quyền con người trong điều ước quốc tế tại Việt Nam, cần có một số giải pháp cụ thể. Trước hết, cần hoàn thiện hệ thống pháp luật để đảm bảo tính đồng bộ và khả thi trong việc thực hiện các cam kết quốc tế. Thứ hai, cần tăng cường năng lực cho các cơ quan thực thi quyền con người, bao gồm việc đào tạo nhân lực và cung cấp đủ nguồn lực cho các tổ chức này. Cuối cùng, việc khuyến khích sự tham gia của các tổ chức xã hội và cộng đồng trong việc giám sát thực hiện quyền con người là rất quan trọng. Những giải pháp này sẽ giúp nâng cao hiệu quả thực thi quyền con người và đảm bảo rằng các cam kết quốc tế được thực hiện một cách nghiêm túc.

3.1. Hoàn thiện hệ thống pháp luật

Hoàn thiện hệ thống pháp luật là một trong những giải pháp quan trọng nhất để cải thiện cơ chế thực hiện quyền con người. Cần rà soát và sửa đổi các quy định pháp luật hiện hành để đảm bảo tính đồng bộ và phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế. Việc xây dựng các văn bản pháp luật mới cần phải dựa trên các nguyên tắc của quyền con người và đảm bảo rằng mọi công dân đều được bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Đồng thời, cần có các cơ chế giám sát và đánh giá hiệu quả thực hiện các quy định này để đảm bảo tính khả thi trong thực tiễn.