I. Tổng Quan Tuân Thủ Thuế GTGT Doanh Nghiệp Hà Nội 2019 2020
Thuế là một khái niệm lâu đời, gắn liền với sự phát triển của xã hội và nhà nước. Từ các khoản đóng góp bằng hiện vật, thuế dần chuyển sang hình thức tiền tệ. Thuế là khoản đóng góp bắt buộc cho Chính phủ, được hoàn trả bằng những lợi ích đặc biệt. Các quốc gia đều xây dựng quy định về thu thuế và quản lý thuế, nhằm điều tiết nền kinh tế vĩ mô. Xã hội phát triển, các hành vi trốn thuế ngày càng tinh vi, đòi hỏi Chính phủ các nước quan tâm hơn đến vấn đề tuân thủ thuế. Nghiên cứu về tuân thủ thuế là rất quan trọng vì nó ảnh hưởng đến hệ thống thuế và sự phân bổ gánh nặng thuế. Nhiều công trình nghiên cứu về tuân thủ thuế đã được tiến hành, nhận được sự quan tâm lớn. Halon và cộng sự (2005) cho rằng nghiên cứu về không tuân thủ thuế là quan trọng vì ảnh hưởng đến vận hành hệ thống thuế. Tuân thủ thuế GTGT là yếu tố quan trọng trong việc đóng góp vào ngân sách nhà nước.
1.1. Bối Cảnh Nghiên Cứu Tuân Thủ Thuế GTGT Hiện Nay
Chính phủ Việt Nam luôn quan tâm đến quản lý thuế. Trong quá trình hội nhập và phát triển, việc tuân thủ pháp luật là rất quan trọng. Nhà nước từng bước hoàn thiện chính sách về thuế, thủ tục hành chính. Ngành Thuế nước ta đang làm tốt vai trò tham mưu để xây dựng chính sách thuế và thực hiện cải cách hành chính Thuế. Luật Quản lý thuế 2019, Luật Thuế TNCN 2007, Luật Thuế GTGT 2008 là những nỗ lực thể hiện điều này. Thuế GTGT là loại thuế gián thu đánh trên giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ. Hầu hết các mặt hàng mà doanh nghiệp kinh doanh đều chịu thuế GTGT. Vì vậy, sự tuân thủ thuế GTGT của các đối tượng còn nhiều vấn đề phức tạp cần nghiên cứu.
1.2. Tầm Quan Trọng Nghiên Cứu Doanh Nghiệp Tại Hà Nội
Tại Hà Nội, có 267.293 công ty và doanh nghiệp hoạt động trên 31 quận huyện. Nguồn thu thuế GTGT hàng năm chiếm từ 20% đến 22.2% trên tổng thu NSNN trên địa bàn. Tỷ trọng này tương đối lớn so với các loại thuế khác. Tuy nhiên, công tác quản lý thuế GTGT trên địa bàn hiện nay còn gặp nhiều khó khăn, phức tạp. Nhiều doanh nghiệp chưa nghiêm chỉnh chấp hành quy định, vẫn còn kê khai thuế sai, chậm nộp thuế. Theo thống kê của Bộ tài chính, Hà Nội đã hoàn thành 18.702 cuộc thanh, kiểm tra, đạt 112% kế hoạch được giao. Số liệu truy thu, truy hoàn và phạt là 3.711 tỷ; Giảm thuế GTGT được khấu trừ: 435,1 tỷ; Giảm lỗ: 7 cho thấy nhiều sai phạm về thuế. Mặc dù doanh nghiệp có nghĩa vụ tự khai báo tự nộp thuế theo quy định nhưng nếu không có công tác thanh tra kiểm tra thuế thì số tiền thất thu ngân sách ngày càng nhiều.
II. Thách Thức Vấn Đề Tuân Thủ Thuế GTGT Của Doanh Nghiệp
Thực trạng tuân thủ thuế đã xuất hiện từ lâu. Bối cảnh nghiên cứu cho thấy xu hướng tiếp cận đề tài việc tuân thủ thuế của doanh nghiệp là xuất phát từ thực trạng kê khai thuế không đúng dẫn đến khai thiếu số thuế phải nộp, làm thất thu thuế cho NSNN. Bên cạnh đó, số thuế truy thu và những vi phạm về thuế qua thanh tra hằng năm ngày càng tăng cho thấy vẫn còn không ít các DN tại Việt Nam chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế của họ mặc dù Nhà nước đã ban hành các chính sách, văn bản pháp luật với những quy định chi tiết về việc kê khai thuế, xử phạt DN vi phạm nghĩa vụ thuế. Điều này chứng tỏ những vi phạm về thuế, trốn thuế tại Việt Nam là một thực trạng cần được các cơ quan chức năng nghiên cứu và tìm ra giải pháp thiết thực nhằm hạn chế vấn đề này.
2.1. Tổng Quan Các Nghiên Cứu Về Tuân Thủ Thuế
Trong những thập kỷ qua, trên thế giới ghi nhận nhiều công trình khoa học về việc tuân thủ thuế. Các tác giả đã phần nào khắc họa những nội dung quan trọng liên quan đến vấn đề sự tuân thủ thuế, trong đó có nhiều xu hướng tiếp cận khác nhau. Các nghiên cứu của Mills (1996); Joulfaian và Rider (1998); Hanlon và cộng sự (2005); Zainal Abidin và cộng sự (2010); Lisowsky (2010); Noor và cộng sự (2012); Noor và cộng sự (2013); Yusof và cộng sự (2014) đã đưa ra mô hình nghiên cứu thực nghiệm về các yếu tố ảnh hưởng đến không tuân thủ thuế của doanh nghiệp trên cơ sở dữ liệu thứ cấp. Trong đó các tác giả đã sử dụng các chỉ tiêu trên báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh để đo lường nghĩa vụ thuế của DN.
2.2. Khoảng Trống Nghiên Cứu Hiện Tại
Các nghiên cứu sử dụng phương pháp khảo sát bằng bảng câu hỏi để khai thác dữ liệu nghiên cứu từ người nộp thuế. Những dữ liệu sơ cấp lấy từ người được khảo sát được sử dụng để xây dựng mô hình thực nghiệm về các yếu tố ảnh hưởng đến không tuân thủ thuế. Đối tượng tham gia khảo sát thực tế bao gồm: các DN, cá nhân, hộ gia đình và cả nhân viên cơ quan thuế. GIZ Sector Programme Public Finance (2010), Nguyễn Thị Lệ Thúy (2011), Nguyễn Thị Thanh Hoài và cộng sự (2011) đã tổng hợp và đi sâu phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hành vi tuân thủ thuế của người nộp thuế, đặc biệt các tác giả đã mở rộng nhận thức về những yếu tố khác ngoài kinh tế tác động đến ý thức tuân thủ thuế của người nộp thuế như yếu tố tâm lý, xã hội.
2.3. Khe Hở Nghiên Cứu Về Tuân Thủ Thuế GTGT
Vẫn còn một số khe hở nhất định trong lịch sử nghiên cứu về mức độ tuân thủ thuế của DN. Cụ thể: Thứ nhất, một số nghiên cứu trước đây sử dụng dữ liệu sơ cấp bằng phương pháp khảo sát khiến cho kết quả nghiên cứu và cách đo lường vẫn mang tính chủ quan, chưa đầy đủ thuyết phục. Thứ hai, một số tác giả nước ngoài có các nội dung nghiên cứu chưa phản ánh thực trạng về những hành vi vi phạm pháp luật thuế cũng như đề xuất giải pháp hạn chế không tuân thủ thuế từ kết quả định lượng. Khi thực hiện xây dựng các mô hình nghiên cứu thực nghiệm với các yếu tố ảnh hưởng đến mức độ tuân thủ thuế, tác giả đã được kế thừa từ các nghiên cứu trước hoặc từ lý thuyết mô hình ngăn chặn kinh tế và một số biến được đo lường bằng các chỉ số trên BCTC hay được lấy từ cơ sở dữ liệu của cơ quan thuế.
III. Phương Pháp Cách Xác Định Yếu Tố Ảnh Hưởng Tuân Thủ Thuế
Mục tiêu tổng quát của đề tài nghiên cứu là tìm và phân tích, đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến mức độ tuân thủ thuế GTGT của các doanh nghiệp trên địa bàn Hà Nội. Từ đó giúp cho Nhà nước, cơ quan thuế có thể tìm ra các giải pháp nhằm góp phần nâng cao sự tuân thủ thuế GTGT của các doanh nghiệp. Xác định và nghiên cứu các yếu tố có ảnh hưởng đến mức độ tuân thủ thuế GTGT của các doanh nghiệp trên địa bàn Hà Nội.
3.1. Mục Tiêu Nghiên Cứu Cụ Thể Về Tuân Thủ Thuế
Nghiên cứu đề tài để đạt được các mục tiêu cụ thể sau: - Nhận diện những vi phạm pháp luật thuế Việt Nam của DN trong việc khai báo nghĩa vụ thuế GTGT. - Khảo sát mức độ tuân thủ các quy định, yêu cầu về nộp thuế, kê khai thuế, kế toán thuế,. của các doanh nghiệp thuộc sự quản lý của Chi cục Thuế Hà Nội. - Giải pháp giúp Nhà nước và cơ quan thuế hoàn thiện công tác quản lý doanh nghiệp và giúp tăng cường sự tuân thủ thuế của các doanh nghiệp trên địa bàn Hà Nội.
3.2. Các Câu Hỏi Nghiên Cứu Về Tuân Thủ Thuế GTGT
- Mức độ sự tuân thủ thuế GTGT của các doanh nghiệp trên địa bàn Hà Nội thời gian qua như thế nào? - Những hành vi không tuân thủ thuế GTGT của các doanh nghiệp trên địa bàn Hà Nội? - Tồn tại các yếu tố nào có mối quan hệ với sự tuân thủ thuế của doanh nghiệp trong việc khai báo nghĩa vụ thuế GTGT theo quy định của pháp luật? - Những giải pháp nào góp phần nâng cao sụ tuân thủ thuế của doanh nghiệp trên địa bàn Hà Nội?
IV. Phân Tích Tác Động Yếu Tố Đến Tuân Thủ Thuế GTGT 2019 2020
Việc phân tích các tác động của các yếu tố đến tuân thủ thuế GTGT là vô cùng quan trọng, cần nhìn nhận khách quan từng yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm doanh nghiệp tại Hà Nội. Cụ thể, việc đánh giá ảnh hưởng của yếu tố chính sách thuế, yếu tố kinh tế, yếu tố quản lý thuế, yếu tố nhận thức về thuế, yếu tố công nghệ thông tin có tác động lớn đến quyết định tuân thủ thuế GTGT của doanh nghiệp.
4.1. Yếu Tố Kinh Tế Ảnh Hưởng Đến Tuân Thủ Thuế GTGT
Yếu tố kinh tế bao gồm tình hình kinh doanh, doanh thu, lợi nhuận, chi phí, quy mô doanh nghiệp, ngành nghề kinh doanh và độ tuổi doanh nghiệp. Khi doanh nghiệp có tình hình kinh doanh tốt, doanh thu và lợi nhuận cao, khả năng tuân thủ thuế GTGT sẽ cao hơn. Ngược lại, khi doanh nghiệp gặp khó khăn, doanh thu và lợi nhuận thấp, khả năng tuân thủ thuế GTGT sẽ giảm. Quy mô doanh nghiệp và ngành nghề kinh doanh cũng ảnh hưởng đến tuân thủ thuế GTGT. Các doanh nghiệp lớn, hoạt động trong các ngành nghề có lợi nhuận cao thường có khả năng tuân thủ thuế GTGT tốt hơn so với các doanh nghiệp nhỏ và vừa, hoạt động trong các ngành nghề có lợi nhuận thấp.
4.2. Chính Sách Thuế GTGT Tác Động Đến Doanh Nghiệp
Các yếu tố chính sách thuế bao gồm quy định về thuế GTGT, chính sách ưu đãi thuế, thủ tục kê khai và nộp thuế, thanh tra và kiểm tra thuế. Khi quy định về thuế GTGT rõ ràng, dễ hiểu, chính sách ưu đãi thuế hấp dẫn, thủ tục kê khai và nộp thuế đơn giản, dễ thực hiện, khả năng tuân thủ thuế GTGT sẽ cao hơn. Ngược lại, khi quy định về thuế GTGT phức tạp, khó hiểu, chính sách ưu đãi thuế không hấp dẫn, thủ tục kê khai và nộp thuế rườm rà, khó thực hiện, khả năng tuân thủ thuế GTGT sẽ giảm. Thanh tra và kiểm tra thuế thường xuyên, nghiêm minh cũng giúp nâng cao ý thức tuân thủ thuế GTGT của doanh nghiệp.
V. Giải Pháp Tăng Cường Tuân Thủ Thuế GTGT Tại Hà Nội 2020
Để tăng cường tuân thủ thuế GTGT của doanh nghiệp tại Hà Nội, cần có các giải pháp đồng bộ từ phía Nhà nước, cơ quan thuế và doanh nghiệp. Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật về thuế, đảm bảo tính minh bạch, công bằng và dễ hiểu. Cơ quan thuế cần tăng cường công tác tuyên truyền, hỗ trợ doanh nghiệp, đồng thời thanh tra, kiểm tra nghiêm minh các trường hợp vi phạm. Doanh nghiệp cần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật thuế, chủ động kê khai và nộp thuế đầy đủ, đúng hạn.
5.1. Giải Pháp Từ Phía Nhà Nước Và Cơ Quan Thuế
Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật về thuế GTGT, đảm bảo tính minh bạch, công bằng và dễ hiểu. Đồng thời, cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật thuế đến doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình. Cơ quan thuế cần tăng cường công tác hỗ trợ doanh nghiệp, giải đáp thắc mắc, hướng dẫn kê khai và nộp thuế. Cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tuân thủ thuế GTGT.
5.2. Giải Pháp Từ Phía Doanh Nghiệp Tuân Thủ Thuế GTGT
Doanh nghiệp cần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật thuế, chủ động kê khai và nộp thuế đầy đủ, đúng hạn. Cần xây dựng hệ thống kế toán, quản lý thuế chuyên nghiệp, đảm bảo tính chính xác, trung thực của thông tin. Đồng thời, cần tích cực tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng về thuế, nâng cao kiến thức và kỹ năng về thuế. Doanh nghiệp cần chủ động hợp tác với cơ quan thuế, cung cấp đầy đủ thông tin, tài liệu khi có yêu cầu. Cần xây dựng văn hóa tuân thủ thuế trong doanh nghiệp, coi việc tuân thủ thuế là trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.
VI. Kết Luận Nâng Cao Tuân Thủ Thuế GTGT Vì Sự Phát Triển
Nâng cao tuân thủ thuế GTGT là một nhiệm vụ quan trọng, góp phần đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Việc nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến tuân thủ thuế GTGT và đề xuất các giải pháp phù hợp là rất cần thiết, giúp các bên liên quan có những hành động hiệu quả, góp phần xây dựng một môi trường kinh doanh lành mạnh, công bằng và minh bạch.
6.1. Hạn Chế Của Nghiên Cứu Và Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo
Đề tài nghiên cứu này có một số hạn chế nhất định, chẳng hạn như phạm vi nghiên cứu chỉ giới hạn trong địa bàn Hà Nội, chưa xem xét đến các yếu tố đặc thù của từng ngành nghề kinh doanh. Hướng nghiên cứu tiếp theo có thể mở rộng phạm vi nghiên cứu ra các tỉnh thành khác, đồng thời đi sâu phân tích các yếu tố đặc thù của từng ngành nghề kinh doanh, từ đó đưa ra các giải pháp cụ thể hơn.
6.2. Lời Kết Về Tuân Thủ Thuế GTGT Của Doanh Nghiệp
Việc tăng cường tuân thủ thuế GTGT không chỉ là trách nhiệm của doanh nghiệp mà còn là trách nhiệm của cả Nhà nước và xã hội. Cần có sự chung tay của tất cả các bên liên quan để xây dựng một hệ thống thuế hiệu quả, công bằng và bền vững, góp phần vào sự phát triển chung của đất nước.
