Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng, việc xây dựng và phát triển thương hiệu trở thành yếu tố sống còn đối với các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt trong ngành công nghiệp bánh kẹo có tốc độ tăng trưởng ổn định và cao. Công ty Cổ phần Bánh kẹo Hải Hà (HAIHACO), thành lập từ năm 1960, là một trong những doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực này với hơn 1.300 nhân viên và doanh thu đạt khoảng 1.000 tỷ đồng năm 2018. Tuy nhiên, trong môi trường cạnh tranh khốc liệt với sự tham gia của nhiều thương hiệu trong và ngoài nước, việc nâng cao giá trị thương hiệu (brand equity) của HAIHACO là một thách thức lớn.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến giá trị thương hiệu của HAIHACO thông qua bốn khía cạnh chính: nhận thức thương hiệu (brand awareness), liên tưởng thương hiệu (brand associations), chất lượng cảm nhận (perceived quality) và lòng trung thành thương hiệu (brand loyalty). Nghiên cứu tập trung khảo sát khách hàng tại khu vực Hà Nội trong giai đoạn từ tháng 11 đến tháng 12 năm 2019, với tổng số mẫu khảo sát hợp lệ là 128 người. Kết quả nghiên cứu sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược phát triển thương hiệu dài hạn, nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường bánh kẹo trong nước và khu vực.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên mô hình giá trị thương hiệu của David Aaker (1996), bao gồm bốn thành phần chính:

  • Nhận thức thương hiệu (Brand Awareness): Khả năng khách hàng nhận biết và nhớ đến thương hiệu trong một tập hợp các thương hiệu cạnh tranh.
  • Liên tưởng thương hiệu (Brand Associations): Các liên kết trong tâm trí khách hàng về thương hiệu, bao gồm các thuộc tính, lợi ích và thái độ tích cực.
  • Chất lượng cảm nhận (Perceived Quality): Đánh giá của khách hàng về chất lượng tổng thể của sản phẩm so với các lựa chọn thay thế.
  • Lòng trung thành thương hiệu (Brand Loyalty): Mức độ cam kết và hành vi mua lặp lại của khách hàng đối với thương hiệu.

Ngoài ra, mô hình của Keller (1993) và các nghiên cứu trong ngành bánh kẹo Việt Nam cũng được tham khảo để hoàn thiện khung lý thuyết. Các khái niệm chuyên ngành như "brand equity", "brand image", "customer satisfaction" được sử dụng xuyên suốt nghiên cứu.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp dữ liệu thứ cấp và dữ liệu sơ cấp:

  • Dữ liệu thứ cấp: Thu thập từ các báo cáo ngành, tài liệu học thuật và thông tin công khai của HAIHACO từ năm 1995 đến 2019.
  • Dữ liệu sơ cấp: Thu thập qua khảo sát trực tiếp và phỏng vấn sâu với 128 khách hàng đã sử dụng sản phẩm của HAIHACO tại Hà Nội. Mẫu khảo sát được chọn ngẫu nhiên, đảm bảo tính đại diện về giới tính, độ tuổi và thu nhập.

Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS 20 với các kỹ thuật:

  • Kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha để đánh giá tính nhất quán nội bộ của các thang đo.
  • Phân tích nhân tố khám phá (EFA) để rút gọn và nhóm các biến quan sát thành các yếu tố chính.
  • Phân tích hồi quy tuyến tính đa biến để xác định mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố độc lập đến giá trị thương hiệu.
  • Kiểm định T-test và ANOVA để đánh giá sự khác biệt về nhận thức thương hiệu theo các nhóm nhân khẩu học.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Nhận thức thương hiệu là yếu tố ảnh hưởng mạnh nhất đến giá trị thương hiệu của HAIHACO, với điểm trung bình các biến quan sát đạt khoảng 3.6 trên thang 5 điểm, cho thấy khách hàng tương đối quen thuộc với thương hiệu.
  2. Chất lượng cảm nhận cũng có mức độ ảnh hưởng cao, với điểm trung bình khoảng 3.4, phản ánh sản phẩm của HAIHACO được đánh giá an toàn, ổn định và có chất lượng tốt.
  3. Liên tưởng thương hiệu có mức độ thấp hơn, điểm trung bình chỉ khoảng 3.1, cho thấy hình ảnh thương hiệu chưa thực sự nổi bật và cần được cải thiện để tạo sự khác biệt trên thị trường.
  4. Lòng trung thành thương hiệu là yếu tố yếu nhất, với điểm trung bình dưới 2.5, cho thấy khách hàng chưa có sự gắn bó bền vững với thương hiệu, dễ chuyển sang sử dụng sản phẩm của đối thủ.

Phân tích hồi quy cho thấy các biến độc lập đều có ảnh hưởng tích cực và có ý nghĩa thống kê đến giá trị thương hiệu, trong đó nhận thức thương hiệu chiếm tỷ lệ ảnh hưởng lớn nhất, tiếp theo là chất lượng cảm nhận, liên tưởng thương hiệu và cuối cùng là lòng trung thành.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của việc nhận thức thương hiệu và chất lượng cảm nhận có ảnh hưởng lớn có thể do HAIHACO đã xây dựng được sự nhận biết rộng rãi và duy trì chất lượng sản phẩm ổn định trong nhiều năm. Tuy nhiên, điểm yếu về liên tưởng thương hiệu và lòng trung thành phản ánh sự thiếu đầu tư vào các hoạt động xây dựng hình ảnh thương hiệu và chăm sóc khách hàng lâu dài. So sánh với các nghiên cứu trong ngành bánh kẹo Việt Nam, kết quả này tương đồng với xu hướng chung khi nhiều doanh nghiệp nội địa chưa chú trọng phát triển thương hiệu một cách bài bản.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện điểm trung bình từng yếu tố và bảng hồi quy chi tiết các hệ số ảnh hưởng, giúp minh họa rõ ràng mức độ tác động của từng yếu tố đến giá trị thương hiệu.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Thiết lập phòng Marketing độc lập: Tăng cường năng lực nghiên cứu thị trường, phát triển thương hiệu và quản lý chiến dịch quảng bá nhằm nâng cao nhận thức và hình ảnh thương hiệu trong vòng 6-12 tháng tới.
  2. Đổi mới cơ sở sản xuất và hệ thống cửa hàng trưng bày: Nâng cấp nhà máy và mở rộng chuỗi cửa hàng nhằm cải thiện trải nghiệm khách hàng và tăng cường sự hiện diện thương hiệu trên thị trường trong 1-2 năm.
  3. Tăng cường hoạt động quảng cáo và truyền thông: Sử dụng đa dạng kênh truyền thông để lan tỏa giá trị thương hiệu, tập trung vào các chiến dịch xây dựng hình ảnh độc đáo và hấp dẫn trong 6 tháng đầu năm 2020.
  4. Đầu tư thiết kế và đổi mới bao bì sản phẩm: Tạo sự khác biệt và thu hút khách hàng thông qua bao bì sáng tạo, phù hợp với xu hướng tiêu dùng hiện đại, thực hiện trong vòng 12 tháng.
  5. Xây dựng chương trình chăm sóc khách hàng và phát triển lòng trung thành: Triển khai các chương trình khách hàng thân thiết, khuyến mãi và dịch vụ hậu mãi nhằm tăng tỷ lệ mua lại và giới thiệu sản phẩm trong 1 năm tới.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý HAIHACO: Để hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến giá trị thương hiệu, từ đó xây dựng chiến lược phát triển thương hiệu hiệu quả.
  2. Phòng Marketing và Market Planning: Áp dụng kết quả nghiên cứu để thiết kế các chương trình quảng bá, cải tiến sản phẩm và chăm sóc khách hàng phù hợp với thị trường.
  3. Các doanh nghiệp trong ngành bánh kẹo và thực phẩm: Tham khảo mô hình và phương pháp nghiên cứu để đánh giá và nâng cao giá trị thương hiệu trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt.
  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Quản trị Kinh doanh, Marketing: Là tài liệu tham khảo học thuật về lý thuyết và thực tiễn xây dựng thương hiệu tại thị trường Việt Nam.

Câu hỏi thường gặp

  1. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến giá trị thương hiệu của HAIHACO?
    Nhận thức thương hiệu là yếu tố có ảnh hưởng lớn nhất, chiếm ưu thế trong việc tạo dựng giá trị thương hiệu, theo kết quả phân tích hồi quy.

  2. Tại sao lòng trung thành thương hiệu của khách hàng HAIHACO lại thấp?
    Khách hàng chưa có sự gắn bó lâu dài do thiếu các chương trình chăm sóc khách hàng và chưa có sự khác biệt rõ ràng trong trải nghiệm sản phẩm so với đối thủ.

  3. Phương pháp thu thập dữ liệu chính của nghiên cứu là gì?
    Nghiên cứu sử dụng khảo sát trực tiếp với 128 khách hàng tại Hà Nội và phỏng vấn sâu với các quản lý của công ty, kết hợp phân tích dữ liệu bằng SPSS.

  4. Làm thế nào để cải thiện liên tưởng thương hiệu của HAIHACO?
    Cần đổi mới hình ảnh thương hiệu qua các chiến dịch quảng cáo sáng tạo, cải tiến bao bì và phát triển các giá trị cảm xúc gắn kết với khách hàng.

  5. Nghiên cứu có áp dụng được cho các doanh nghiệp khác không?
    Mô hình và kết quả nghiên cứu có thể áp dụng cho các doanh nghiệp trong ngành bánh kẹo và thực phẩm muốn nâng cao giá trị thương hiệu tại thị trường Việt Nam.

Kết luận

  • Nghiên cứu xác định bốn yếu tố chính ảnh hưởng đến giá trị thương hiệu của HAIHACO: nhận thức thương hiệu, chất lượng cảm nhận, liên tưởng thương hiệu và lòng trung thành.
  • Nhận thức thương hiệu và chất lượng cảm nhận đóng vai trò quan trọng nhất trong việc nâng cao giá trị thương hiệu.
  • Liên tưởng thương hiệu và lòng trung thành hiện còn yếu, cần được cải thiện thông qua các giải pháp chiến lược.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm phát triển thương hiệu bao gồm thành lập phòng Marketing, đổi mới cơ sở vật chất, tăng cường quảng bá và chăm sóc khách hàng.
  • Các bước tiếp theo là triển khai các giải pháp từ năm 2020, đồng thời tiếp tục nghiên cứu đánh giá hiệu quả để điều chỉnh chiến lược phù hợp.

Hành động ngay hôm nay để nâng tầm thương hiệu HAIHACO – chìa khóa thành công bền vững trong ngành bánh kẹo Việt Nam!