Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Quyết Định Giao Dịch Bằng Thẻ Tín Dụng Của Khách Hàng Cá Nhân Tại Ngân Hàng Thương Mại Việt Nam

• Tác giả: Chử Thị Phương Thảo
• Người hướng dẫn: TS. Phạm Ngọc Anh
• Trường học: Trường Đại Học Ngoại Thương
• Chuyên ngành: Tài Chính Ngân Hàng
• Đề tài: Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Quyết Định Sử Dụng Thẻ Tín Dụng Của Khách Hàng Tại Ngân Hàng Thương Mại Việt Nam
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI QUYẾT ĐỊNH GIAO DỊCH BẰNG THẺ TÍN DỤNG CỦA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
• 1.1. Thẻ tín dụng cá nhân
• 1.1.1. Khái niệm thẻ tín dụng cá nhân
• 1.1.2. Sự hình thành và phát triển của thẻ tín dụng cá nhân
• 1.1.3. Phân loại thẻ tín dụng cá nhân
• 1.1.4. Lợi ích của thẻ tín dụng cá nhân
• 1.2. Quyết định giao dịch thẻ
• 1.3. Các lý thuyết nền tảng về hành vi khách hàng
• 1.3.1. Lý thuyết hành động hợp lý (Theory of Reasoned Action – TRA)
• 1.3.2. Lý thuyết hành vi có kế hoạch (Theory of Planned Behaviour – TPB)
• 1.3.3. Mô hình chấp nhận công nghệ (Technology Acceptance Model – TAM)
• 1.3.4. Lý thuyết truyền bá đổi mới (Diffusion of Innovation Theory – IDT)
• 1.4. Các nhân tố ảnh hưởng tới quyết định giao dịch bằng thẻ tín dụng của khách hàng cá nhân
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG GIAO DỊCH BẰNG THẺ TÍN DỤNG CỦA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM
• 2.1. Thực trạng của thị trường thẻ tín dụng cá nhân tại Việt Nam
• 2.1.1. Đẩy mạnh hoạt động phát hành thẻ
• 2.1.2. Mở rộng mạng lưới hệ thống ATM và POS
• 2.2. Công nghệ áp dụng cho giao dịch trên thẻ tín dụng cá nhân tại Việt Nam
• 2.2.1. Khác biệt trong công nghệ thẻ tín dụng giữa thời kỳ trước và hiện tại
• 2.2.2. Hạn chế trong sử dụng thẻ tín dụng tại Việt Nam
• 2.3. Cơ hội và tiềm năng phát triển của thị trường thẻ tín dụng cá nhân tại Việt Nam trong tương lai
• 2.3.1. Tiềm năng về mặt khách hàng
• 2.3.2. Tiềm năng về mặt công nghệ áp dụng cho thẻ tín dụng
• 2.4. Khó khăn trong phát triển thẻ tín dụng cá nhân tại Việt Nam
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Mô hình nghiên cứu
• 3.2. Giả thuyết nghiên cứu
• 3.3. Đo lường biến trong mô hình
• 3.4. Xây dựng bảng hỏi và khảo sát
• 3.4.1. Xây dựng bảng hỏi
• 3.5. Phân tích dữ liệu
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN KẾT QUẢ
• 4.1. Thống kê mô tả mẫu
• 4.1.1. Thống kê đặc điểm nhân khẩu học
• 4.1.2. Thống kê tình hình sử dụng thẻ tín dụng
• 4.2. Đánh giá độ tin cậy của thang đo với hệ số Cronbach’s Alpha
• 4.3. Phân tích nhân tố khám phá (EFA)
• 4.4. Phân tích nhân tố khẳng định (CFA)
• 4.5. Kiểm định mô hình lý thuyết bằng mô hình cấu trúc tuyến tính SEM
• 4.5.1. Kiểm định mối quan hệ giữa các nhân tố trong mô hình
• 4.5.2. Kiểm định độ tin cậy của mô hình bằng phương pháp Bootstrap
• 4.5.3. Kết quả kiểm định giả thuyết trong mô hình lý thuyết
• 5. CHƯƠNG 5: ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN GIAO DỊCH BẰNG THẺ TÍN DỤNG CỦA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI VIỆT NAM
• 5.1. Đề xuất giải pháp phát triển giao dịch bằng thẻ tín dụng của khách hàng cá nhân tại Việt Nam
• 5.1.1. Phát triển chính sách sản phẩm
• 5.1.2. Nâng cao thái độ tiêu dùng
• 5.1.3. Tối ưu hóa chi phí sử dụng thẻ
• 5.1.4. Thúc đẩy xu hướng không dùng tiền mặt
• 5.2. Hạn chế của đề tài và định hướng nghiên cứu trong tương lai
• 5.2.1. Hạn chế của đề tài
• 5.2.2. Định hướng nghiên cứu trong tương lai
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 1: PHIẾU KHẢO SÁT

I. Tổng quan về Thẻ Tín Dụng và Quyết định Sử Dụng

Trong bối cảnh hội nhập và phát triển công nghệ, các Ngân hàng Thương mại Việt Nam (NHTM) đang cạnh tranh gay gắt để mở rộng thị phần. Đầu tư vào công nghệ và các sản phẩm ngân hàng số như thẻ tín dụng được xem là một chiến lược quan trọng. Nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định sử dụng thẻ tín dụng giúp NHTM hiểu rõ hơn về nhu cầu của khách hàng và xây dựng sản phẩm phù hợp. Theo luận văn thạc sĩ của Chử Thị Phương Thảo, việc nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng cả về mặt lý luận và thực tiễn, đóng góp vào sự phát triển của thị trường thẻ tín dụng tại Việt Nam. Nghiên cứu này cũng chỉ ra tính cấp thiết của đề tài trong bối cảnh thanh toán không dùng tiền mặt đang được khuyến khích.

1.1. Vai trò của Thẻ Tín Dụng trong nền kinh tế số

Thẻ tín dụng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, góp phần vào sự phát triển của nền kinh tế số. Sự tiện lợi, các chương trình ưu đãi, và khả năng quản lý chi tiêu là những yếu tố thu hút người dùng. Các NHTM cần nắm bắt xu hướng này để phát triển các sản phẩm thẻ tín dụng phù hợp với nhu cầu của thị trường. Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, số lượng thẻ tín dụng đang lưu hành ngày càng tăng, cho thấy tiềm năng phát triển của thị trường này. Việc nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng tới quyết định giao dịch bằng thẻ tín dụng của khách hàng cá nhân tại các NHTM Việt Nam sẽ giúp các NHTM có cái nhìn rõ nét hơn về khả năng triển khai sản phẩm.

1.2. Tầm quan trọng của nghiên cứu về quyết định sử dụng thẻ

Nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định sử dụng thẻ tín dụng giúp các NHTM đưa ra các chính sách và chiến lược phù hợp để thúc đẩy việc sử dụng thẻ. Điều này bao gồm việc cải thiện dịch vụ khách hàng ngân hàng, thiết kế các chương trình ưu đãi thẻ tín dụng hấp dẫn, và đảm bảo an toàn thẻ tín dụng. Nghiên cứu của Trịnh Hoàng Nam (2017) cho thấy rủi ro nhận thức, tính hữu ích nhận thức, ảnh hưởng xã hội và tính dễ sử dụng nhận thức là những yếu tố quyết định quan trọng đến ý định sử dụng thẻ TD của người tiêu dùng.

II. Vấn đề Các Rào Cản Sử Dụng Thẻ Tín Dụng Hiện Nay

Mặc dù tiềm năng phát triển lớn, thị trường thẻ tín dụng tại Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Một số rào cản bao gồm: lãi suất thẻ tín dụng cao, phí thường niên thẻ tín dụng, lo ngại về rủi ro thẻ tín dụng, và thói quen sử dụng tiền mặt của một bộ phận dân cư. Để vượt qua những rào cản này, các NHTM cần có các giải pháp đồng bộ, từ việc điều chỉnh chính sách sản phẩm đến nâng cao nhận thức của người dân về lợi ích của việc sử dụng thẻ tín dụng. Luận văn của Chử Thị Phương Thảo cũng chỉ ra rằng việc nghiên cứu các yếu tố tác động, mức độ và chiều tác động tới quyết định giao dịch thẻ tín dụng cá nhân tại Việt Nam gồm các yếu tố chính sách sản phẩm, thái độ tiêu dùng, sự tiện lợi, chi phí sử dụng và xu hướng không tiền mặt.

2.1. Lo ngại về Lãi Suất và Phí Thường Niên Thẻ Tín Dụng

Lãi suất thẻ tín dụng cao và phí thường niên thẻ tín dụng là những yếu tố khiến nhiều người e ngại khi sử dụng thẻ. Các NHTM cần có chính sách chi phí sử dụng thẻ hợp lý để thu hút khách hàng. Việc minh bạch thông tin về lãi suất và phí cũng rất quan trọng để tạo niềm tin cho người dùng. Nghiên cứu của Đặng Lâm Quỳnh Như (2018) chỉ ra có 5 nhân tố bao gồm: chính sách ngân hàng, thái độ tiêu dùng, sự tiện lợi, chi phí sử dụng và xu hướng tiêu dùng không tiền mặt có ảnh hưởng tích cực đến quyết định sử thẻ TD của KH. Nhân tố có ảnh hưởng quan trọng nhất là xu hướng tiêu dùng không tiền mặt.

2.2. Mối quan tâm về An Toàn và Bảo Mật Thẻ Tín Dụng

Lo ngại về an toàn thẻ tín dụng và nguy cơ bị đánh cắp thông tin là một rào cản lớn. Các NHTM cần đầu tư vào các hệ thống bảo mật tiên tiến để bảo vệ thông tin của khách hàng. Việc nâng cao nhận thức của người dân về các biện pháp phòng tránh rủi ro thẻ tín dụng cũng rất quan trọng. Nghiên cứu cũng xem xét về độ tuổi cụ thể các khách hàng trẻ tuổi là những khách hàng tiềm năng và đưa ra quyết định giao dịch thẻ nhanh hơn và quyết đoán hơn so với thế hệ trước đó.

III. Bí Quyết Xây Dựng Chính Sách Thẻ Tín Dụng Hiệu Quả

Để khuyến khích quyết định sử dụng thẻ tín dụng, các NHTM cần xây dựng chính sách thẻ tín dụng phù hợp với nhu cầu của từng phân khúc khách hàng. Điều này bao gồm việc thiết kế các sản phẩm thẻ đa dạng, cung cấp các chương trình ưu đãi thẻ tín dụng hấp dẫn, và đơn giản hóa quy trình đăng ký và sử dụng thẻ. Theo luận văn của Chử Thị Phương Thảo, để thực hiện mục tiêu này, các NHTM Việt Nam cần có những chính sách, chiến lược đầu tư cụ thể. Và một trong những kênh đầu tư hiệu quả nhất hiện nay chính là đầu tư vào khoa học công nghệ vào những sản phẩm ngân hàng truyền thống để tiến tới một xã hội không tiền mặt.

3.1. Thiết kế sản phẩm Thẻ Tín Dụng phù hợp từng phân khúc

Các NHTM cần nghiên cứu kỹ nhu cầu của từng phân khúc khách hàng để thiết kế các sản phẩm thẻ tín dụng phù hợp. Ví dụ, thẻ dành cho sinh viên có thể tập trung vào các ưu đãi liên quan đến học tập và giải trí, trong khi thẻ dành cho doanh nhân có thể tập trung vào các ưu đãi liên quan đến du lịch và công tác. Nghiên cứu chỉ ra biến kinh tế xã hội là tầng lớp địa vị có tác động tích cực đến tần suất sử dụng thẻ TD trong khi đó trình độ học vấn cao tác động tích cực đến việc thường xuyên sử dụng thẻ TD.

3.2. Tối ưu Ưu Đãi Thẻ Tín Dụng Hoàn Tiền Điểm Thưởng

Các chương trình khuyến mãi thẻ tín dụng như hoàn tiền thẻ tín dụng, điểm thưởng thẻ tín dụng, và giảm giá khi mua sắm là những yếu tố quan trọng thu hút người dùng. Các NHTM cần liên tục đổi mới các chương trình ưu đãi để duy trì sự hấp dẫn. Một số ưu đãi có thể kể đến như: Ưu đãi tích điểm đổi quà, Ưu đãi giảm giá khi mua sắm tại các đối tác liên kết, Ưu đãi trả góp 0%.

3.3. Đơn giản hóa quy trình đăng ký và sử dụng Thẻ Tín Dụng

Quy trình đăng ký và sử dụng thẻ tín dụng phức tạp có thể khiến nhiều người nản lòng. Các NHTM cần đơn giản hóa quy trình này, ví dụ như cho phép đăng ký trực tuyến và cung cấp hướng dẫn sử dụng chi tiết. Nhóm biến thể chế gồm biến tin tưởng chung có tác động tích cực đến việc sử dụng thẻ tín dung, cụ thể niềm tin vào tổ chức phát hành thẻ có ý nghĩa tác động đối với QĐSD thẻ TD.

IV. Tăng Cường Marketing Thẻ Tín Dụng và Dịch Vụ Khách Hàng

Hoạt động marketing thẻ tín dụng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức của người dân về lợi ích của thẻ tín dụng. Bên cạnh đó, dịch vụ khách hàng ngân hàng tốt sẽ tạo sự hài lòng và tin tưởng cho người dùng. Các NHTM cần đầu tư vào cả hai yếu tố này để thúc đẩy quyết định sử dụng thẻ tín dụng. Luận văn của Chử Thị Phương Thảo cũng chỉ rõ các tác nhân tác động, mức độ và chiều tác động tới Quyết định giao dịch thẻ tín dụng cá nhân tại Việt Nam gồm các yếu tố chính sách sản phẩm, thái độ tiêu dùng, sự tiện lợi, chi phí sử dụng và xu hướng không tiền mặt.

4.1. Xây dựng chiến lược Marketing Thẻ Tín Dụng hiệu quả

Chiến lược marketing thẻ tín dụng cần tập trung vào việc truyền tải thông điệp rõ ràng về lợi ích của việc sử dụng thẻ, đồng thời giải quyết các lo ngại của người dân về rủi ro và chi phí. Các kênh marketing có thể bao gồm quảng cáo trực tuyến, mạng xã hội, và các sự kiện khuyến mãi. Nghiên cứu của Yantao Wang (2016) đưa ra kết luận dựa trên đánh giá của người tiêu dùng tại Trung Quốc- quốc gia đông dân nhất thế giới-về QĐSD thẻ TD. Nghiên cứu đo lường QĐSD thẻ TD dựa trên lý thuyết hành vi người tiêu dùng thông qua ba giai đoạn: hành vi hợp lý, lý thuyết hành vi kế hoạch, và mô hình chấp nhận công nghệ.

4.2. Nâng cao chất lượng Dịch Vụ Khách Hàng Ngân Hàng

Dịch vụ khách hàng ngân hàng tốt là yếu tố then chốt để tạo sự hài lòng và tin tưởng cho người dùng. Các NHTM cần đào tạo đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, nhiệt tình, và có khả năng giải quyết các vấn đề một cách nhanh chóng và hiệu quả. Việc cung cấp các kênh hỗ trợ đa dạng, như điện thoại, email, và chat trực tuyến, cũng rất quan trọng. Nghiên cứu của Paing (2019) khảo sát các yếu tố ảnh hưởng đến việc sử dụng thẻ TD của nhân viên ngân hàng tư nhân tại Myanmar.

V. Thúc đẩy thanh toán Không Tiếp Xúc và Trực Tuyến

Xu hướng thanh toán không tiếp xúc và trực tuyến ngày càng phổ biến. Các NHTM cần tích hợp các công nghệ thanh toán mới nhất vào thẻ tín dụng để đáp ứng nhu cầu của thị trường. Điều này bao gồm việc hỗ trợ thanh toán qua NFC, QR code, và các ứng dụng thanh toán di động. Thẻ tín dụng giúp thanh toán thuận tiện, nhanh chóng, bảo mật hơn so với hình thức trả tiền mặt. Điều này cũng giúp người tiêu dùng chi tiêu dễ dàng hơn.

5.1. Ứng dụng công nghệ Thanh Toán Không Tiếp Xúc hiện đại

Công nghệ thanh toán không tiếp xúc như NFC giúp người dùng thanh toán nhanh chóng và tiện lợi chỉ bằng một chạm. Các NHTM cần khuyến khích người dùng sử dụng công nghệ này bằng cách cung cấp các ưu đãi và hướng dẫn sử dụng chi tiết. Nghiên cứu này cũng cho thấy thái độ đối với việc sử dụng Thẻ TD và các chương trình khuyến mãi của Ngân hàng không ảnh hưởng đáng kể đến việc sử dụng Thẻ TD của nhân viên ngân hàng tư nhân.

5.2. Tăng cường An Toàn cho thanh toán Trực Tuyến

Thanh toán trực tuyến ngày càng phổ biến, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ về bảo mật. Các NHTM cần sử dụng các biện pháp bảo mật tiên tiến, như xác thực hai yếu tố và mã hóa dữ liệu, để bảo vệ thông tin của khách hàng khi thanh toán trực tuyến. Arpita Khare (2011) xem xét đánh giá những nhân tố ảnh hưởng đến QĐSD thẻ TD ở Ấn Độ. Nghiên cứu cũng xem xét về độ tuổi cụ thể các khách hàng trẻ tuổi là những khách hàng tiềm năng và đưa ra quyết định giao dịch thẻ nhanh hơn và quyết đoán hơn so với thế hệ trước đó.

VI. Triển vọng và Định hướng phát triển Thẻ Tín Dụng tại VN

Thị trường thẻ tín dụng tại Việt Nam còn nhiều tiềm năng phát triển. Với sự gia tăng của tầng lớp trung lưu, sự phát triển của thương mại điện tử, và sự khuyến khích của chính phủ đối với thanh toán không dùng tiền mặt, thẻ tín dụng sẽ ngày càng trở nên phổ biến. Các NHTM cần nắm bắt cơ hội này để phát triển các sản phẩm và dịch vụ thẻ tín dụng đáp ứng nhu cầu của thị trường. Luận văn của Chử Thị Phương Thảo đã kiến nghị những giải pháp phù hợp trong phát triển thẻ tín dụng cá nhân tại các NHTM Việt Nam.

6.1. Cơ hội từ sự phát triển của Thương Mại Điện Tử

Sự phát triển của thương mại điện tử tạo ra cơ hội lớn cho thị trường thẻ tín dụng. Người dùng có thể sử dụng thẻ tín dụng để thanh toán các giao dịch mua sắm trực tuyến một cách nhanh chóng và tiện lợi. Các NHTM cần hợp tác với các nhà bán lẻ trực tuyến để cung cấp các ưu đãi đặc biệt cho người dùng thẻ tín dụng. Nghiên cứu cũng đưa ra kết luận có sự khác biệt về giới tính tồn tại đến việc đưa ra QĐSD thẻ TD, cụ thể đàn ông có khả năng sử dụng thẻ TD nhiều hơn phụ nữ.

6.2. Vai trò của chính phủ trong thúc đẩy thanh toán Không Tiền Mặt

Chính phủ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy thanh toán không tiền mặt thông qua các chính sách và quy định. Việc khuyến khích sử dụng thẻ tín dụng là một phần trong chiến lược này. Các NHTM cần phối hợp với chính phủ để triển khai các chương trình khuyến khích sử dụng thẻ tín dụng và nâng cao nhận thức của người dân về lợi ích của thanh toán không tiền mặt. Trịnh Hoàng Nam và cộng sự (2017) nghiên cứu về các yếu tố quyết định ý định sử dụng thẻ TD của người tiêu dùng.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của ngành ngân hàng Việt Nam, việc sử dụng thẻ tín dụng cá nhân ngày càng trở nên phổ biến và đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt. Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, tính đến hết tháng 6/2022, số lượng thẻ tín dụng nội địa lưu hành đạt hơn 543.000 thẻ, trong khi tổng số thẻ tín dụng các loại được phát hành lên tới khoảng 100 triệu thẻ, với hơn 20.000 cây ATM trên toàn quốc phục vụ giao dịch. Tuy nhiên, thị trường thẻ tín dụng cá nhân tại Việt Nam vẫn còn nhiều tiềm năng phát triển do tỷ trọng sử dụng thẻ tín dụng so với tổng số thẻ ngân hàng còn thấp, chỉ chiếm khoảng 0,5%.

Nghiên cứu tập trung vào các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định giao dịch bằng thẻ tín dụng của khách hàng cá nhân tại các ngân hàng thương mại Việt Nam trong giai đoạn từ tháng 6 đến tháng 7 năm 2023. Mục tiêu chính là xác định các yếu tố tác động, mức độ và chiều hướng ảnh hưởng của từng nhân tố nhằm đề xuất các giải pháp phát triển sản phẩm thẻ tín dụng phù hợp với nhu cầu và thị hiếu khách hàng. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp các ngân hàng thương mại nâng cao hiệu quả kinh doanh, gia tăng thị phần và thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, góp phần vào sự phát triển bền vững của hệ thống tài chính Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên bốn lý thuyết nền tảng về hành vi khách hàng và chấp nhận công nghệ:

• Lý thuyết hành động hợp lý (TRA): Giải thích hành vi dựa trên ý định hành vi, chịu ảnh hưởng bởi thái độ và chuẩn chủ quan của khách hàng đối với hành vi sử dụng thẻ tín dụng.
• Lý thuyết hành vi có kế hoạch (TPB): Mở rộng TRA bằng cách bổ sung yếu tố nhận thức kiểm soát hành vi, phản ánh mức độ dễ dàng hay khó khăn khi thực hiện giao dịch thẻ tín dụng.
• Mô hình chấp nhận công nghệ (TAM): Tập trung vào nhận thức về sự hữu ích và tính dễ sử dụng của công nghệ thẻ tín dụng, ảnh hưởng đến thái độ và ý định sử dụng.
• Lý thuyết truyền bá đổi mới (IDT): Mô tả quá trình khách hàng tiếp nhận và chấp nhận công nghệ mới qua các giai đoạn từ nhận thức đến xác nhận, với các thuộc tính đổi mới như lợi thế tương đối, khả năng tương thích và sự phức tạp.

Các khái niệm chính được nghiên cứu bao gồm: chính sách sản phẩm, thái độ tiêu dùng, sự tiện lợi, chi phí sử dụng và xu hướng không tiền mặt, được xem là các nhân tố ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định giao dịch thẻ tín dụng của khách hàng cá nhân.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính và định lượng:

• Phương pháp định tính: Tổng hợp, phân tích các tài liệu, nghiên cứu trước đây, văn bản pháp luật và số liệu thống kê liên quan đến thẻ tín dụng tại Việt Nam và quốc tế để xây dựng cơ sở lý luận và mô hình nghiên cứu.
• Phương pháp định lượng: Thu thập dữ liệu sơ cấp thông qua khảo sát bảng hỏi với mẫu gồm khoảng 400 khách hàng cá nhân sử dụng thẻ tín dụng tại các ngân hàng thương mại Việt Nam. Mẫu được chọn theo phương pháp lấy mẫu ngẫu nhiên thuận tiện nhằm đảm bảo tính đại diện.

Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS và AMOS với các kỹ thuật phân tích bao gồm: kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích nhân tố khẳng định (CFA) và mô hình phương trình cấu trúc (SEM). Thời gian nghiên cứu kéo dài từ giữa tháng 6 đến cuối tháng 7 năm 2023.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Chính sách sản phẩm có ảnh hưởng tích cực và đáng kể đến quyết định giao dịch thẻ tín dụng với hệ số tác động khoảng 0,35. Các chương trình khuyến mãi, ưu đãi và chính sách phí linh hoạt giúp thu hút khách hàng sử dụng thẻ.
2. Thái độ tiêu dùng là nhân tố quan trọng nhất, chiếm tỷ trọng ảnh hưởng lên đến 40% trong mô hình, thể hiện thái độ tích cực của khách hàng làm tăng khả năng sử dụng thẻ tín dụng.
3. Sự tiện lợi trong giao dịch thẻ tín dụng, như khả năng thanh toán nhanh chóng, quản lý chi tiêu dễ dàng, có tác động tích cực với mức ảnh hưởng khoảng 30%, góp phần nâng cao trải nghiệm khách hàng.
4. Chi phí sử dụng (phí thường niên, lãi suất, phí giao dịch) có ảnh hưởng ngược chiều, với mức độ tác động khoảng -0,25, cho thấy chi phí cao làm giảm quyết định sử dụng thẻ.
5. Xu hướng không tiền mặt thúc đẩy quyết định giao dịch thẻ tín dụng với mức tác động khoảng 0,28, phản ánh sự chuyển dịch thói quen tiêu dùng sang thanh toán điện tử.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu quốc tế và trong nước trước đây, đồng thời làm rõ mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố trong bối cảnh thị trường Việt Nam. Thái độ tiêu dùng được xác định là yếu tố chủ đạo, cho thấy sự thay đổi nhận thức và hành vi của khách hàng trong việc chấp nhận công nghệ thanh toán mới. Chính sách sản phẩm và sự tiện lợi là những yếu tố hỗ trợ quan trọng, giúp khách hàng dễ dàng tiếp cận và sử dụng thẻ tín dụng.

Chi phí sử dụng được xem là rào cản lớn, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh về phí và lãi suất giữa các ngân hàng. Xu hướng không tiền mặt ngày càng được thúc đẩy bởi các chính sách quốc gia và sự phát triển của thương mại điện tử, tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng sử dụng thẻ tín dụng.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ tác động của từng nhân tố, giúp minh họa rõ ràng sự khác biệt về ảnh hưởng. Bảng phân tích hồi quy cũng cung cấp thông tin chi tiết về hệ số và mức ý nghĩa thống kê của các biến.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Phát triển chính sách sản phẩm linh hoạt: Các ngân hàng cần thiết kế các chương trình ưu đãi, giảm phí thường niên và lãi suất cạnh tranh nhằm thu hút khách hàng mới và giữ chân khách hàng hiện tại. Thời gian thực hiện trong 12 tháng, chủ thể là phòng marketing và phát triển sản phẩm.
2. Nâng cao thái độ tiêu dùng thông qua giáo dục tài chính: Tổ chức các chiến dịch truyền thông, đào tạo về lợi ích và cách sử dụng thẻ tín dụng an toàn, giúp khách hàng thay đổi nhận thức và tăng cường niềm tin. Thời gian triển khai 6-9 tháng, chủ thể là ngân hàng phối hợp với các tổ chức giáo dục.
3. Tối ưu hóa trải nghiệm tiện lợi trong giao dịch: Đầu tư nâng cấp hệ thống thanh toán, mở rộng mạng lưới POS, phát triển ứng dụng di động và ví điện tử tích hợp thẻ tín dụng để khách hàng dễ dàng sử dụng mọi lúc mọi nơi. Thời gian thực hiện 12-18 tháng, chủ thể là phòng công nghệ thông tin và vận hành.
4. Thúc đẩy xu hướng không tiền mặt: Hợp tác với các cơ quan quản lý để xây dựng chính sách hỗ trợ thanh toán điện tử, khuyến khích sử dụng thẻ tín dụng trong các giao dịch hàng ngày, đặc biệt tại các khu vực nông thôn và vùng sâu vùng xa. Thời gian thực hiện dài hạn, chủ thể là ngân hàng và cơ quan nhà nước.
5. Tăng cường bảo mật và an toàn thông tin: Áp dụng các công nghệ xác thực hiện đại như sinh trắc học, mã OTP nâng cao, và hệ thống giám sát giao dịch để bảo vệ khách hàng khỏi rủi ro gian lận. Thời gian triển khai 6-12 tháng, chủ thể là phòng an ninh mạng và công nghệ.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Ngân hàng thương mại và tổ chức tài chính: Giúp xây dựng chiến lược phát triển sản phẩm thẻ tín dụng phù hợp với thị trường Việt Nam, nâng cao hiệu quả kinh doanh và cạnh tranh.
2. Nhà quản lý và hoạch định chính sách: Cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng các chính sách thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt và phát triển thị trường thẻ tín dụng.
3. Các nhà nghiên cứu và học viên ngành tài chính ngân hàng: Là tài liệu tham khảo quan trọng về hành vi khách hàng và các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định sử dụng thẻ tín dụng trong bối cảnh Việt Nam.
4. Công ty Fintech và nhà phát triển công nghệ thanh toán: Hỗ trợ phát triển các giải pháp công nghệ mới, nâng cao trải nghiệm người dùng và bảo mật trong giao dịch thẻ tín dụng.

Câu hỏi thường gặp

1. Những nhân tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến quyết định sử dụng thẻ tín dụng?
   Thái độ tiêu dùng và chính sách sản phẩm là hai nhân tố có ảnh hưởng lớn nhất, chiếm tỷ trọng ảnh hưởng lần lượt khoảng 40% và 35%, theo kết quả phân tích mô hình SEM.

2. Chi phí sử dụng thẻ tín dụng ảnh hưởng như thế nào đến hành vi khách hàng?
   Chi phí sử dụng, bao gồm phí thường niên và lãi suất, có tác động ngược chiều, làm giảm quyết định sử dụng thẻ khi chi phí cao, do đó ngân hàng cần cân nhắc chính sách phí hợp lý.

3. Làm thế nào để nâng cao sự tiện lợi trong giao dịch thẻ tín dụng?
   Đầu tư mở rộng mạng lưới POS, phát triển ứng dụng di động và tích hợp công nghệ thanh toán không tiếp xúc (NFC) giúp khách hàng thực hiện giao dịch nhanh chóng và thuận tiện hơn.

4. Xu hướng không tiền mặt ảnh hưởng ra sao đến việc sử dụng thẻ tín dụng?
   Xu hướng này thúc đẩy khách hàng chuyển sang sử dụng thẻ tín dụng nhiều hơn, đặc biệt trong bối cảnh thương mại điện tử và thanh toán điện tử phát triển mạnh.

5. Ngân hàng cần làm gì để tăng cường bảo mật cho khách hàng sử dụng thẻ tín dụng?
   Áp dụng công nghệ xác thực đa yếu tố, mã hóa dữ liệu, giám sát giao dịch bất thường và nâng cao nhận thức khách hàng về an toàn thông tin là các biện pháp hiệu quả.

Kết luận

• Nghiên cứu đã xác định năm nhân tố chính ảnh hưởng đến quyết định giao dịch thẻ tín dụng của khách hàng cá nhân tại các ngân hàng thương mại Việt Nam: chính sách sản phẩm, thái độ tiêu dùng, sự tiện lợi, chi phí sử dụng và xu hướng không tiền mặt.
• Thái độ tiêu dùng và chính sách sản phẩm là hai yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất, trong khi chi phí sử dụng là rào cản cần được kiểm soát.
• Thực trạng thị trường thẻ tín dụng Việt Nam còn nhiều tiềm năng phát triển, đặc biệt khi áp dụng các công nghệ thanh toán hiện đại và thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao trải nghiệm khách hàng, tăng cường bảo mật và phát triển sản phẩm phù hợp với nhu cầu đa dạng của khách hàng.
• Nghiên cứu mở ra hướng đi cho các nghiên cứu tiếp theo về hành vi khách hàng và phát triển sản phẩm thẻ tín dụng trong bối cảnh chuyển đổi số của ngành ngân hàng Việt Nam.

Để tiếp tục phát triển lĩnh vực này, các ngân hàng và nhà quản lý cần phối hợp chặt chẽ trong việc triển khai các giải pháp công nghệ và chính sách hỗ trợ, đồng thời tăng cường giáo dục tài chính cho người tiêu dùng. Hành động ngay hôm nay sẽ giúp tận dụng tối đa tiềm năng của thị trường thẻ tín dụng cá nhân tại Việt Nam.