Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Cấu Trúc Vốn Của Các Doanh Nghiệp Ngành Xây Dựng Niêm Yết Tại Việt Nam

Cấu trúc vốn tối ưu là sự kết hợp giữa nợ dài hạn, cổ phần ưu đãi và vốn cổ phần thường, giúp tối thiểu hóa chi phí sử dụng vốn bình quân của doanh nghiệp. Khi chi phí sử dụng vốn bình quân được tối thiểu hóa, tổng giá trị của các chứng khoán của doanh nghiệp được tối đa hóa. Do đó, cấu trúc vốn có chi phí sử dụng vốn tối thiểu được gọi là cấu trúc vốn tối ưu. Việc xác định cấu trúc vốn tối ưu đòi hỏi sự phân tích kỹ lưỡng về tình hình tài chính, đặc điểm hoạt động và triển vọng phát triển của doanh nghiệp xây dựng.

Ngành xây dựng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Việc xác định cấu trúc vốn tối ưu cho ngành xây dựng là hết sức cần thiết để nâng cao hiệu quả hoạt động của ngành nói riêng và nền kinh tế nói chung. Một cấu trúc vốn hợp lý giúp doanh nghiệp xây dựng giảm thiểu rủi ro tài chính, tăng cường khả năng huy động vốn và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Điều này góp phần vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và toàn ngành.

Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đã làm giảm sút dòng vốn đầu tư vào ngành xây dựng, khiến các doanh nghiệp khó khăn hơn trong việc huy động vốn. Lãi suất vay vốn tăng cao và các điều kiện vay vốn trở nên khắt khe hơn, buộc các doanh nghiệp phải tìm kiếm các nguồn vốn thay thế hoặc điều chỉnh cấu trúc vốn hiện tại. Nhiều doanh nghiệp đã phải cắt giảm chi phí, giảm quy mô hoạt động hoặc thậm chí phá sản do không thể vượt qua được giai đoạn khó khăn này.

Các chính sách, thể chế của nhà nước chưa hoàn thiện cũng gây ra nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp xây dựng trong việc lựa chọn cấu trúc vốn. Sự thay đổi liên tục của các quy định pháp luật, thủ tục hành chính phức tạp và thiếu minh bạch đã làm tăng chi phí giao dịch và rủi ro pháp lý cho các doanh nghiệp. Điều này khiến các doanh nghiệp trở nên thận trọng hơn trong việc đưa ra các quyết định tài chính và có xu hướng lựa chọn các phương án an toàn hơn.

Ngành xây dựng có nhiều rủi ro kinh doanh đặc thù, như rủi ro về tiến độ thi công, rủi ro về chất lượng công trình, rủi ro về biến động giá vật liệu xây dựng và rủi ro về thanh toán. Các rủi ro này có thể ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của doanh nghiệp và làm tăng chi phí sử dụng vốn. Do đó, các doanh nghiệp xây dựng cần phải có các biện pháp quản lý rủi ro hiệu quả để giảm thiểu tác động tiêu cực đến cấu trúc vốn.

Quy mô doanh nghiệp có ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận vốn và chi phí sử dụng vốn. Doanh nghiệp lớn thường có uy tín cao hơn và dễ dàng huy động vốn từ các nguồn khác nhau. Tốc độ tăng trưởng ảnh hưởng đến nhu cầu vốn của doanh nghiệp. Doanh nghiệp có tốc độ tăng trưởng cao cần nhiều vốn hơn để tài trợ cho các dự án đầu tư. Khả năng sinh lợi ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của doanh nghiệp. Doanh nghiệp có khả năng sinh lợi cao có thể vay nhiều nợ hơn. Tài sản cố định hữu hình có thể được sử dụng làm tài sản thế chấp để vay vốn. Khả năng thanh toán ảnh hưởng đến khả năng trả nợ ngắn hạn của doanh nghiệp.

Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp ảnh hưởng đến lợi ích của việc sử dụng nợ. Khi thuế suất cao, lợi ích của việc khấu trừ lãi vay càng lớn. Tình hình kinh tế vĩ mô ảnh hưởng đến lãi suất và tỷ giá hối đoái. Khi kinh tế tăng trưởng, lãi suất thường tăng và tỷ giá hối đoái có thể biến động. Chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa của nhà nước có thể ảnh hưởng đến lượng cung tiền và lãi suất. Khi nhà nước thắt chặt chính sách tiền tệ, lãi suất thường tăng.

Mô hình hồi quy tuyến tính có thể được sử dụng để phân tích mối quan hệ giữa các biến độc lập (nhân tố ảnh hưởng) và các biến phụ thuộc (tỷ lệ nợ). Các biến độc lập thường bao gồm quy mô doanh nghiệp, tốc độ tăng trưởng, khả năng sinh lợi, tài sản cố định hữu hình, khả năng thanh toán và thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp. Các biến phụ thuộc thường bao gồm tỷ lệ nợ trên tổng tài sản, tỷ lệ nợ ngắn hạn trên tổng tài sản và tỷ lệ nợ dài hạn trên tổng tài sản.

Kết quả hồi quy cho biết mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến cấu trúc vốn. Ví dụ, nếu quy mô doanh nghiệp có hệ số hồi quy dương và có ý nghĩa thống kê, điều này có nghĩa là doanh nghiệp lớn có xu hướng sử dụng nhiều nợ hơn. Dựa trên kết quả hồi quy, các nhà quản trị tài chính có thể đưa ra các khuyến nghị về cấu trúc vốn tối ưu cho doanh nghiệp. Ví dụ, nếu doanh nghiệp có tốc độ tăng trưởng cao, nên tăng tỷ lệ nợ để tài trợ cho các dự án đầu tư.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng quy mô doanh nghiệp, tốc độ tăng trưởng, khả năng sinh lợi, tài sản cố định hữu hình, khả năng thanh toán và thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là các nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến cấu trúc vốn của doanh nghiệp xây dựng. Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố có thể khác nhau tùy thuộc vào đặc điểm của từng doanh nghiệp và điều kiện kinh tế vĩ mô.

Các nghiên cứu tiếp theo nên tập trung vào việc phân tích các nhân tố định tính, như văn hóa doanh nghiệp, năng lực quản lý và mối quan hệ với các bên liên quan. Ngoài ra, cần có các nghiên cứu so sánh giữa các doanh nghiệp xây dựng ở Việt Nam và các nước khác để rút ra các bài học kinh nghiệm. Các nghiên cứu cũng nên sử dụng các phương pháp phân tích hiện đại hơn, như mô hình cấu trúc tuyến tính (SEM) và phân tích dữ liệu lớn (Big Data).