I. Giới thiệu về chợ truyền thống
Chợ truyền thống là một phần không thể thiếu trong hệ thống thương mại bán lẻ tại Việt Nam, đặc biệt là trong khu vực duyên hải Nam Trung Bộ. Theo thống kê, chợ truyền thống chiếm khoảng 75% tổng mức bán lẻ, cho thấy vai trò quan trọng của nó trong việc cung cấp thực phẩm tươi sống cho người tiêu dùng. Chợ không chỉ là nơi mua bán mà còn là không gian văn hóa, nơi người dân giao lưu và duy trì các giá trị truyền thống. Việc duy trì và phát triển chợ truyền thống là cần thiết để bảo tồn văn hóa và đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân. Các yếu tố như thói quen tiêu dùng, chất lượng thực phẩm, và giá cả là những yếu tố chính ảnh hưởng đến sự lựa chọn của người tiêu dùng khi đến chợ truyền thống.
1.1. Vai trò của chợ truyền thống trong nền kinh tế
Chợ truyền thống không chỉ đóng góp vào nền kinh tế địa phương mà còn tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho người dân. Chợ là nơi tiêu thụ sản phẩm địa phương, giúp nâng cao giá trị hàng hóa và tạo điều kiện cho các nhà sản xuất nhỏ lẻ phát triển. Hơn nữa, chợ truyền thống còn góp phần vào việc bảo tồn các sản phẩm nông sản đặc trưng của từng vùng miền. Theo Diệu Hương (2018), chợ truyền thống còn mang lại giá trị văn hóa, thể hiện bản sắc dân tộc qua các hoạt động giao thương hàng ngày.
II. Các yếu tố ảnh hưởng đến lựa chọn chợ truyền thống
Nghiên cứu chỉ ra rằng có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến ý định chọn chợ truyền thống để mua thực phẩm tươi sống. Các yếu tố này bao gồm cảm nhận về tính hữu ích, cảm nhận về tính dễ sử dụng, và thái độ đối với hành vi lựa chọn. Người tiêu dùng thường có xu hướng chọn chợ truyền thống vì họ cảm thấy sản phẩm tại đây tươi ngon và an toàn hơn. Hơn nữa, sự tiện lợi trong việc tiếp cận chợ cũng là một yếu tố quan trọng. Theo Phạm Nguyên Phương Nam (2016), sự phát triển của các chợ truyền thống cần phải đi đôi với việc cải thiện chất lượng dịch vụ và sản phẩm để thu hút người tiêu dùng.
2.1. Cảm nhận về tính hữu ích
Cảm nhận về tính hữu ích của chợ truyền thống là một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến quyết định mua sắm của người tiêu dùng. Người tiêu dùng thường đánh giá cao sự tươi ngon và chất lượng của thực phẩm tươi sống tại chợ. Họ tin rằng sản phẩm tại chợ truyền thống thường có nguồn gốc rõ ràng và an toàn hơn so với các kênh bán lẻ hiện đại. Điều này tạo ra một sự kết nối mạnh mẽ giữa người tiêu dùng và chợ truyền thống, giúp duy trì thói quen mua sắm tại đây.
III. Thói quen tiêu dùng và sự lựa chọn chợ truyền thống
Thói quen tiêu dùng của người dân tại khu vực duyên hải Nam Trung Bộ có ảnh hưởng lớn đến việc lựa chọn chợ truyền thống. Người tiêu dùng thường có xu hướng quay lại những nơi mà họ đã quen thuộc và cảm thấy thoải mái. Văn hóa ẩm thực địa phương cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành thói quen tiêu dùng. Theo Hà Anh (2013), việc duy trì thói quen mua sắm tại chợ truyền thống không chỉ là lựa chọn về mặt kinh tế mà còn là sự gắn bó với văn hóa và truyền thống của địa phương.
3.1. Sự ảnh hưởng của văn hóa ẩm thực
Văn hóa ẩm thực tại khu vực duyên hải Nam Trung Bộ rất phong phú và đa dạng, điều này tạo ra nhu cầu cao đối với các sản phẩm thực phẩm tươi sống. Người tiêu dùng thường tìm kiếm những sản phẩm đặc trưng của địa phương, và chợ truyền thống là nơi lý tưởng để họ có thể tìm thấy những sản phẩm này. Sự kết nối giữa người tiêu dùng và sản phẩm địa phương không chỉ giúp bảo tồn văn hóa mà còn thúc đẩy nền kinh tế địa phương phát triển.
IV. Đề xuất giải pháp nâng cao khả năng cạnh tranh của chợ truyền thống
Để nâng cao khả năng cạnh tranh của chợ truyền thống trước áp lực từ các hệ thống bán lẻ hiện đại, cần có những giải pháp cụ thể. Các chủ thể tham gia vào hoạt động thương mại tại chợ cần cải thiện chất lượng dịch vụ, tăng cường quảng bá sản phẩm và tạo ra những trải nghiệm mua sắm thú vị cho người tiêu dùng. Hơn nữa, việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý và kinh doanh tại chợ cũng là một giải pháp hiệu quả. Theo Christou (2018), việc hiện đại hóa chợ truyền thống sẽ giúp thu hút thêm nhiều khách hàng và gia tăng lòng trung thành của người tiêu dùng.
4.1. Cải thiện chất lượng dịch vụ
Cải thiện chất lượng dịch vụ tại chợ truyền thống là một yếu tố quan trọng để thu hút người tiêu dùng. Các chủ chợ cần chú trọng đến việc đào tạo nhân viên, nâng cao kỹ năng phục vụ khách hàng và tạo ra môi trường mua sắm thân thiện. Hơn nữa, việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cũng cần được đặt lên hàng đầu để tạo niềm tin cho người tiêu dùng khi lựa chọn mua sắm tại chợ.
