Xác định tài sản vợ chồng khi ly hôn theo Luật Hôn nhân và Gia đình 2014

Theo Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, thời kỳ hôn nhân được tính từ thời điểm đăng ký kết hôn hợp pháp cho đến khi chấm dứt hôn nhân. Hôn nhân có thể chấm dứt do ly hôn hoặc do một trong hai bên qua đời. Xác định đúng thời kỳ hôn nhân là yếu tố then chốt để xác định tài sản hình thành trong thời kỳ hôn nhân. Bất kỳ tài sản nào được tạo lập trong giai đoạn này, nếu không có thỏa thuận khác hoặc chứng minh được là tài sản riêng, đều được coi là tài sản chung vợ chồng ly hôn.

Việc xác định rõ ràng tài sản chung và tài sản riêng có ý nghĩa quyết định đến quá trình phân chia tài sản khi ly hôn. Một khi tài sản đã được phân loại chính xác, việc áp dụng các nguyên tắc chia tài sản ly hôn sẽ trở nên minh bạch và công bằng hơn, tránh được các tranh chấp tài sản ly hôn kéo dài, gây tốn kém thời gian và tiền bạc cho các bên liên quan. Việc xác định tài sản cũng là cơ sở để đảm bảo quyền lợi của vợ hoặc chồng sau khi ly hôn, đặc biệt là đối với người vợ hoặc chồng không có thu nhập hoặc thu nhập thấp.

Bất kỳ tài sản nào được tạo lập trong thời kỳ hôn nhân, đều được coi là tài sản chung, trừ khi có bằng chứng chứng minh đó là tài sản riêng. Điều này bao gồm nhà cửa, đất đai, xe cộ, tiền gửi ngân hàng, cổ phiếu, phần vốn góp trong công ty, và các tài sản khác. Cần thu thập đầy đủ giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản, thời điểm tạo lập tài sản để làm cơ sở xác định.

Các khoản thu nhập hợp pháp như tiền lương, tiền thưởng, tiền trợ cấp, tiền trúng xổ số và các khoản thu nhập khác phát sinh trong thời kỳ hôn nhân đều được xem là tài sản chung vợ chồng ly hôn. Tuy nhiên, nếu có thỏa thuận khác giữa vợ chồng, hoặc nếu chứng minh được rằng khoản thu nhập đó liên quan trực tiếp đến tài sản riêng của một bên, thì có thể không được coi là tài sản chung.

Trong trường hợp tài sản riêng của một bên vợ hoặc chồng được hợp nhất, sáp nhập vào tài sản chung và không thể phân biệt được, thì tài sản đó cũng được coi là tài sản chung. Điều này thường xảy ra khi một bên dùng tiền riêng để sửa chữa, cải tạo nhà cửa là tài sản chung, hoặc góp vốn riêng vào một doanh nghiệp chung mà không có thỏa thuận cụ thể về việc phân chia lợi nhuận.

Tài sản mà vợ hoặc chồng có được trước khi đăng ký kết hôn là tài sản riêng. Để chứng minh, cần cung cấp các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản, ví dụ như giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy đăng ký xe, sổ tiết kiệm mở trước thời điểm kết hôn. Trường hợp không có giấy tờ, có thể sử dụng các bằng chứng khác như lời khai của người làm chứng, hóa đơn mua bán.

Tài sản được thừa kế riêng hoặc được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân là tài sản riêng vợ chồng ly hôn. Điều quan trọng là văn bản thừa kế hoặc tặng cho phải ghi rõ tài sản đó được dành riêng cho một người, không phải là tài sản chung của cả hai vợ chồng. Thời điểm nhận thừa kế hoặc tặng cho cũng cần được xác định rõ ràng.

Quần áo, đồ dùng cá nhân, tư trang và các tài sản khác phục vụ nhu cầu thiết yếu của cá nhân là tài sản riêng của mỗi người. Ngay cả khi tài sản này được mua trong thời kỳ hôn nhân, nó vẫn thuộc sở hữu riêng của người sử dụng. Tuy nhiên, các tài sản có giá trị lớn như trang sức, đồng hồ đắt tiền cần được xem xét cẩn thận hơn để xác định.

Nguyên tắc chia đôi tài sản chung là nguyên tắc cơ bản trong phân chia tài sản khi ly hôn. Tuy nhiên, việc chia đôi không phải lúc nào cũng tuyệt đối, mà cần xem xét đến các yếu tố khác để đảm bảo sự công bằng. Thực tế, tòa án thường có xu hướng bảo vệ quyền lợi khi ly hôn của người vợ, đặc biệt là khi người vợ không có thu nhập hoặc thu nhập thấp hơn chồng, hoặc là người trực tiếp chăm sóc con cái.

Công sức đóng góp vào tài sản chung của mỗi bên là một yếu tố quan trọng cần được xem xét khi phân chia tài sản khi ly hôn. Người nào có công sức đóng góp vào tài sản chung nhiều hơn sẽ được chia phần tài sản lớn hơn. Việc chứng minh công sức đóng góp vào tài sản chung có thể thông qua lời khai, giấy tờ chứng minh thu nhập, và các bằng chứng khác.

Ngoài công sức đóng góp vào tài sản chung, các yếu tố khác như tình trạng sức khỏe, hoàn cảnh kinh tế của mỗi bên, và việc ai là người trực tiếp chăm sóc con cái cũng sẽ được xem xét khi phân chia tài sản khi ly hôn. Mục đích là để đảm bảo sau khi ly hôn, các bên đều có điều kiện ổn định cuộc sống và nuôi dưỡng con cái.

Việc thỏa thuận phân chia tài sản giúp vợ chồng tiết kiệm thời gian và chi phí so với việc giải quyết tranh chấp tại tòa án. Quá trình tố tụng có thể kéo dài, tốn kém chi phí thuê luật sư và các chi phí khác. Ngược lại, thỏa thuận cho phép các bên tự giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Thỏa thuận phân chia tài sản phải được lập thành văn bản và có công chứng, chứng thực. Nội dung thỏa thuận cần ghi rõ các thông tin về tài sản, giá trị tài sản, và cách thức phân chia tài sản cho mỗi bên. Cần có sự tư vấn của luật sư để đảm bảo thỏa thuận hợp pháp, bảo vệ quyền lợi của các bên.

Thỏa thuận phân chia tài sản có thể bị vô hiệu nếu vi phạm các quy định của pháp luật, ví dụ như thỏa thuận mang tính chất ép buộc, lừa dối, hoặc vi phạm quyền lợi của con cái. Cần cẩn trọng khi lập thỏa thuận và tham khảo ý kiến của luật sư để tránh các rủi ro pháp lý.

Khi ly hôn, quyền sử dụng đất khi ly hôn sẽ được phân chia dựa trên các yếu tố như ai là người trực tiếp canh tác, ai có nhu cầu sử dụng đất để sinh sống, và khả năng kinh tế của mỗi bên. Tòa án sẽ xem xét toàn diện các yếu tố này để đưa ra quyết định công bằng.

Đối với nhà ở khi ly hôn, nếu có con cái chung chưa thành niên, tòa án thường ưu tiên giao quyền sử dụng nhà cho người trực tiếp nuôi con. Tuy nhiên, người không trực tiếp nuôi con vẫn có quyền yêu cầu được chia giá trị nhà ở nếu nhà ở là tài sản chung.

Trong trường hợp chia tài sản khi ly hôn có yếu tố nước ngoài, việc giải quyết có thể phức tạp hơn do liên quan đến pháp luật của nhiều quốc gia. Cần có sự tư vấn của luật sư chuyên về hôn nhân và gia đình quốc tế để đảm bảo quyền lợi được bảo vệ tốt nhất.