Thực trạng sử dụng thuốc y học cổ truyền trong chăm sóc sức khỏe phụ nữ độ tuổi sinh đẻ tại huyện Ba Vì, Hà Nội năm 2020

• Tác giả: Phan Kim Long
• Người hướng dẫn: TS. Trần Văn Khanh
• Trường học: Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam
• Chuyên ngành: Y học cổ truyền
• Đề tài: Thực trạng sử dụng thuốc y học cổ truyền cho sức khỏe phụ nữ sinh đẻ tại Ba Vì
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu
• 1.2. Tình hình nghiên cứu sử dụng y học cổ truyền của các dân tộc thiểu số trong và ngoài nước
• 1.3. Những nét cơ bản về địa bàn nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 2.2. Đối tượng nghiên cứu
• 2.3. Thiết kế nghiên cứu
• 2.4. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu
• 2.5. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.6. Biến số trong nghiên cứu
• 2.7. Phương pháp xử lý số liệu
• 2.8. Phương pháp đánh giá, tiêu chuẩn, thang đo
• 2.9. Đạo đức nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Một số đặc điểm của phụ nữ độ tuổi 15 – 49 người Mường và người Dao tham gia nghiên cứu
• 3.2. Thực trạng và kinh nghiệm sử dụng thuốc y học cổ truyền trong chăm sóc sức khỏe sinh sản cho phụ nữ độ tuổi 15 – 49 của người Mường và người Dao tại xã Minh Quang và xã Ba Vì, huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội năm 2020
• 3.3. Một số yếu tố liên quan đến sử dụng thuốc y học cổ truyền trong chăm sóc sức khỏe sinh sản cho phụ nữ độ tuổi 15 – 49 của người Mường và người Dao tại xã Minh Quang và xã Ba Vì, huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội năm 2020
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Thực trạng và kinh nghiệm sử dụng thuốc y học cổ truyền trong chăm sóc sức khỏe sinh sản cho phụ nữ độ tuổi 15 – 49 của người Mường và người Dao tại xã Minh Quang và xã Ba Vì, huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội năm 2020
• 4.2. Một số yếu tố liên quan đến sử dụng thuốc y học cổ truyền trong chăm sóc sức khỏe sinh sản cho phụ nữ độ tuổi 15 – 49 của người Mường và người Dao tại xã Minh Quang và xã Ba Vì, huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội năm 2020
• 4.3. Một số ưu điểm, hạn chế của nghiên cứu
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• Phụ Lục 1: PHIẾU PHỎNG VẤN ÔNG LANG, BÀ LANG, LƯƠNG Y, THẦY THUỐC HOẠT ĐỘNG KHÁM CHỮA BỆNH TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BA VÌ
• Phụ lục 2: PHIẾU PHỎNG VẤN NỮ 15-49 TUỔI LÀ DÂN TỘC DAO VÀ DÂN TỘC MƯỜNG VỀ SỬ DỤNG Y HỌC CỔ TRUYỀN TRONG CHĂM SÓC SỨC KHỎE TẠI XÃ BA VÌ VÀ XÃ MINH QUANG HUYỆN BA VÌ 2020
• Phụ lục 3: PHIẾU PHỎNG VẤN SÂU ÔNG LANG, BÀ LANG, LƯƠNG Y, THẦY THUỐC HOẠT ĐỘNG KHÁM CHỮA BỆNH TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BA VÌ

I. Thực trạng sử dụng thuốc y học cổ truyền

Nghiên cứu về thực trạng sử dụng thuốc y học cổ truyền cho sức khỏe phụ nữ sinh đẻ tại Ba Vì cho thấy rằng y học cổ truyền đã được áp dụng rộng rãi trong cộng đồng người Mường và người Dao. Tỷ lệ sử dụng thuốc y học cổ truyền trong chăm sóc sức khỏe sinh sản của phụ nữ độ tuổi 15-49 đạt mức cao, đặc biệt là trong việc điều trị các vấn đề liên quan đến sức khỏe sinh sản. Theo khảo sát, khoảng 90% phụ nữ trong độ tuổi này đã từng sử dụng thuốc cổ truyền để điều trị các bệnh lý như đau bụng, rối loạn kinh nguyệt và các vấn đề khác liên quan đến sinh đẻ. Điều này cho thấy sự tin tưởng của cộng đồng vào hiệu quả của thuốc y học cổ truyền trong việc duy trì sức khỏe và điều trị bệnh tật.

1.1. Kinh nghiệm sử dụng thuốc y học cổ truyền

Kinh nghiệm sử dụng thuốc y học cổ truyền của phụ nữ Mường và Dao chủ yếu dựa trên các bài thuốc dân gian được truyền lại qua nhiều thế hệ. Các ông lang, bà mế thường sử dụng các loại thảo dược tự nhiên để điều trị bệnh. Nhiều phụ nữ cho biết họ đã học hỏi từ mẹ và bà về cách sử dụng các loại thảo dược như gừng, nghệ, và các loại cây thuốc khác. Việc sử dụng thuốc cổ truyền không chỉ giúp họ điều trị bệnh mà còn là một phần quan trọng trong văn hóa và phong tục tập quán của họ. Điều này cho thấy sự kết hợp giữa tri thức truyền thống và thực hành y học hiện đại là rất cần thiết để nâng cao hiệu quả chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ.

II. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc sử dụng thuốc y học cổ truyền

Nghiên cứu chỉ ra rằng có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc sử dụng thuốc y học cổ truyền trong chăm sóc sức khỏe phụ nữ sinh đẻ tại Ba Vì. Một trong những yếu tố quan trọng là tình hình kinh tế của gia đình. Những gia đình có thu nhập thấp thường lựa chọn thuốc cổ truyền vì chi phí thấp hơn so với y học hiện đại. Bên cạnh đó, trình độ học vấn cũng có ảnh hưởng lớn đến việc lựa chọn phương pháp điều trị. Phụ nữ có trình độ học vấn cao thường có xu hướng kết hợp giữa y học cổ truyền và y học hiện đại để đạt được hiệu quả tốt nhất. Ngoài ra, sự tin tưởng vào ông lang, bà mế và các thầy thuốc có kinh nghiệm cũng là một yếu tố quan trọng trong việc quyết định sử dụng thuốc cổ truyền.

2.1. Tác động của văn hóa và phong tục tập quán

Văn hóa và phong tục tập quán của người Mường và Dao có ảnh hưởng sâu sắc đến việc sử dụng thuốc y học cổ truyền. Các phong tục liên quan đến sinh đẻ và chăm sóc sức khỏe thường được thực hiện theo cách truyền thống, với sự tham gia của các ông lang, bà mế. Họ không chỉ là người chữa bệnh mà còn là những người giữ gìn tri thức văn hóa của cộng đồng. Việc sử dụng thuốc cổ truyền không chỉ là một phương pháp điều trị mà còn là một phần của bản sắc văn hóa, giúp phụ nữ cảm thấy gắn bó hơn với nguồn cội và truyền thống của dân tộc mình.

III. Tác dụng của thuốc y học cổ truyền đối với sức khỏe phụ nữ

Các nghiên cứu cho thấy thuốc y học cổ truyền có nhiều tác dụng tích cực đối với sức khỏe phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Nhiều loại thảo dược được sử dụng để điều trị các vấn đề như rối loạn kinh nguyệt, đau bụng kinh, và các triệu chứng khác liên quan đến sinh sản. Các bài thuốc từ thuốc cổ truyền không chỉ giúp giảm triệu chứng mà còn hỗ trợ tăng cường sức khỏe tổng thể. Phụ nữ cho biết họ cảm thấy khỏe mạnh hơn và có khả năng phục hồi nhanh chóng sau khi sinh nhờ vào việc sử dụng thuốc cổ truyền. Điều này cho thấy rằng thuốc y học cổ truyền có thể đóng vai trò quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe phụ nữ, đặc biệt là trong giai đoạn nhạy cảm như sinh đẻ.

3.1. Các bài thuốc phổ biến

Một số bài thuốc phổ biến được sử dụng trong cộng đồng bao gồm các loại thảo dược như đương quy, nhân sâm, và cam thảo. Những bài thuốc này thường được sử dụng để điều trị các vấn đề về sức khỏe sinh sản và hỗ trợ phục hồi sức khỏe sau sinh. Phụ nữ thường chia sẻ kinh nghiệm và công thức các bài thuốc này với nhau, tạo thành một mạng lưới hỗ trợ lẫn nhau trong việc chăm sóc sức khỏe. Việc sử dụng thuốc cổ truyền không chỉ giúp điều trị bệnh mà còn tạo ra sự gắn kết trong cộng đồng, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của dân tộc.

Tổng quan nghiên cứu

Việt Nam sở hữu nền y học cổ truyền (YHCT) lâu đời với tiềm năng phát triển to lớn, đặc biệt trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng và bảo tồn văn hóa dân tộc. Tại huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội, người Mường và người Dao là hai dân tộc thiểu số có truyền thống sử dụng thuốc YHCT trong chăm sóc sức khỏe sinh sản (CSSK) phụ nữ độ tuổi sinh đẻ (15-49