Thẩm quyền của tòa án trong việc giải quyết yêu cầu hôn nhân và gia đình

• Tác giả: Nguyễn Trường Giang
• Người hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Thị Thu Hà
• Trường học: Trường Đại Học Luật Hà Nội
• Chuyên ngành: Luật Dân Sự và Tố Tụng Dân Sự
• Đề tài: Thẩm Quyền Dân Sự Của Tòa Án Trong Giải Quyết Các Yêu Cầu Về Hôn Nhân Và Gia Đình
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ luật học
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THẨM QUYỀN DÂN SỰ CỦA TÒA ÁN TRONG VIỆC GIẢI QUYẾT CÁC YÊU CẦU VỀ HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH
• 1.1. Khái niệm, đặc điểm và ý nghĩa của việc quy định thẩm quyền dân sự của Tòa án giải quyết yêu cầu về hôn nhân và gia đình
• 1.1.1. Khái niệm yêu cầu về hôn nhân và gia đình
• 1.1.2. Ý nghĩa của việc quy định thẩm quyền dân sự của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình
• 1.2. Cơ sở xác định thẩm quyền dân sự của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình
• 1.2.1. Cơ sở của việc quy định thẩm quyền theo loại việc của Tòa án về giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình
• 1.2.2. Cơ sở của việc phân định thẩm quyền của Tòa án các cấp về giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình
• 1.2.3. Cơ sở của việc phân định thẩm quyền giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình của Tòa án theo lãnh thổ
• 1.3. Sơ lược về sự hình thành và phát triển quy định của pháp luật Việt Nam về thẩm quyền dân sự của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình
• 1.3.1. Giai đoạn trước năm 1989
• 1.3.2. Giai đoạn từ năm 1990 đến năm 2004
• 1.3.3. Giai đoạn từ năm 2005 đến năm 2015
• 1.4. Điều kiện đảm bảo thực hiện thẩm quyền dân sự của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình
• 1.4.1. Các quy định của pháp luật về thẩm quyền dân sự của Tòa án trong giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình
• 1.4.2. Điều kiện bảo đảm thông qua hoạt động của cơ quan tiến hành tố tụng
• 1.4.3. Năng lực, trình độ, chuyên môn nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp của người tiến hành tố tụng dân sự
• 1.4.4. Trình độ hiểu biết pháp luật tố tụng dân sự của đương sự về thẩm quyền dân sự của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình
• 1.5. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT TỐ TỤNG DÂN SỰ VỀ THẨM QUYỀN DÂN SỰ CỦA TÒA ÁN TRONG VIỆC GIẢI QUYẾT CÁC YÊU CẦU VỀ HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH VÀ THỰC TRẠNG ÁP DỤNG
• 2.1. Quy định của pháp luật tố tụng dân sự về thẩm quyền theo loại việc của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình
• 2.2. Quy định của pháp luật tố tụng dân sự về thẩm quyền theo cấp của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình
• 2.3. Thẩm quyền của Tòa án theo lãnh thổ và theo sự lựa chọn của các bên đương sự
• 2.4. Thực trạng áp dụng pháp luật về thẩm quyền dân sự của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình
• 2.4.1. Những kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế
• 2.4.2. Nguyên nhân của các hạn chế
• 3. CHƯƠNG 3: YÊU CẦU VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VỀ THẨM QUYỀN DÂN SỰ CỦA TÒA ÁN TRONG VIỆC GIẢI QUYẾT CÁC YÊU CẦU VỀ HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH
• 3.1. Yêu cầu của việc nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật về thẩm quyền dân sự của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình
• 3.1.1. Tiếp tục thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng về cải cách tư pháp
• 3.1.2. Khắc phục được các hạn chế, vướng mắc trong các quy định của pháp luật về thẩm quyền dân sự của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình
• 3.1.3. Phù hợp với nội dung, tinh thần của Hiến pháp năm 2013 về bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong việc thụ lý và giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình
• 3.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật về thẩm quyền dân sự của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình
• 3.2.1. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật tố tụng dân sự về thẩm quyền dân sự của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình
• 3.2.2. Kiến nghị bổ trợ đàm thực hiện pháp luật tố tụng dân sự về thẩm quyền dân sự của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình
• 3.3. Kết luận chương 3
• KẾT LUẬN
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Khái niệm đặc điểm và ý nghĩa của việc quy định thẩm quyền dân sự của Tòa án giải quyết yêu cầu về hôn nhân và gia đình

Thẩm quyền dân sự của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình được định nghĩa qua các khái niệm chính. Yêu cầu về hôn nhân và gia đình không chỉ đơn thuần là tranh chấp mà còn bao gồm các yêu cầu công nhận sự kiện pháp lý. Đặc điểm nổi bật của các yêu cầu này là chúng thường không có tranh chấp giữa các bên mà chủ yếu liên quan đến việc xác nhận quyền và nghĩa vụ. Việc quy định thẩm quyền dân sự của Tòa án trong lĩnh vực này có ý nghĩa quan trọng, không chỉ đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan mà còn góp phần bảo vệ các giá trị gia đình và xã hội. Theo Điều 29 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, Tòa án có trách nhiệm thụ lý và giải quyết các yêu cầu này, từ đó khẳng định vai trò của Tòa án trong việc bảo vệ quyền lợi của công dân. Điều này không chỉ tạo ra sự công bằng trong xã hội mà còn thể hiện sự tôn trọng quyền con người và quyền công dân.

II. Cơ sở xác định thẩm quyền dân sự của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình

Cơ sở xác định thẩm quyền dân sự của Tòa án bao gồm nhiều yếu tố pháp lý và thực tiễn. Đầu tiên, việc phân định thẩm quyền theo loại việc là cần thiết để đảm bảo rằng Tòa án chỉ thụ lý những vụ việc thuộc thẩm quyền của mình. Điều này giúp tránh tình trạng chồng chéo trong hoạt động của các cơ quan nhà nước. Thứ hai, việc phân định thẩm quyền giữa các cấp Tòa án cũng rất quan trọng, nhằm đảm bảo rằng các vụ việc phức tạp được xử lý bởi các Tòa án có năng lực và kinh nghiệm phù hợp. Thứ ba, việc phân định thẩm quyền theo lãnh thổ cũng cần được xem xét, đảm bảo rằng các yêu cầu được giải quyết tại địa phương mà các bên có quan hệ. Điều này góp phần tạo ra sự thuận lợi cho các bên trong việc tiếp cận công lý, đồng thời nâng cao hiệu quả hoạt động của Tòa án.

III. Thực trạng áp dụng pháp luật về thẩm quyền dân sự của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình

Thực trạng áp dụng pháp luật về thẩm quyền dân sự của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình hiện nay cho thấy nhiều vấn đề tồn tại. Một số Tòa án vẫn còn gặp khó khăn trong việc xác định đúng thẩm quyền thụ lý các vụ việc, dẫn đến tình trạng đơn yêu cầu bị trả lại hoặc không được giải quyết kịp thời. Điều này không chỉ làm mất thời gian của các bên mà còn ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của họ. Nhiều nguyên nhân dẫn đến những hạn chế này, bao gồm sự thiếu hụt về kiến thức pháp luật của người dân và sự không đồng nhất trong việc áp dụng các quy định pháp luật giữa các Tòa án. Việc nghiên cứu thực trạng này là cần thiết để đưa ra những giải pháp cải thiện, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của Tòa án trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình.

IV. Yêu cầu và giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật về thẩm quyền dân sự của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình

Để nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật về thẩm quyền dân sự của Tòa án trong việc giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình, cần có một số giải pháp cụ thể. Đầu tiên, cần tăng cường công tác đào tạo và bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho các cán bộ Tòa án, nhằm nâng cao năng lực chuyên môn và nghiệp vụ. Thứ hai, cần có sự đồng bộ trong việc áp dụng các quy định pháp luật giữa các Tòa án, tránh tình trạng khác biệt trong cách thức giải quyết các vụ việc. Thứ ba, việc tuyên truyền và nâng cao nhận thức pháp luật cho người dân cũng rất quan trọng, giúp họ hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình khi tham gia vào các thủ tục tố tụng. Cuối cùng, cần có những nghiên cứu và đánh giá định kỳ về hiệu quả hoạt động của Tòa án trong lĩnh vực này, từ đó có những điều chỉnh kịp thời nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn.