Nghiên Cứu Tác Động Của Phát Triển Tài Chính Và Mở Cửa Thương Mại Đến Tăng Trưởng Kinh Tế Ở Việt Nam

• Tác giả: Dương Thị Kim Huệ
• Người hướng dẫn: GS.TS Trần Ngọc Thơ
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế TP.HCM
• Chuyên ngành: Tài Chính – Ngân Hàng
• Đề tài: Tác Động Của Phát Triển Tài Chính Và Mở Cửa Thương Mại Đến Tăng Trưởng Kinh Tế Việt Nam
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ Kinh Tế
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3. Bố cục luận văn
• 2. CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC ĐÂY
• 2.1. Các khái niệm
• 2.1.1. Tăng trưởng kinh tế
• 2.1.2. Phát triển tài chính
• 2.1.3. Mở cửa thương mại
• 2.2. Phát triển tài chính và tăng trưởng kinh tế
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN
• Danh mục tài liệu tham khảo

I. Tổng Quan Về Tác Động Của Phát Triển Tài Chính Đến Kinh Tế

Nghiên cứu về tác động của phát triển tài chính và mở cửa thương mại đến tăng trưởng kinh tế Việt Nam ngày càng trở nên quan trọng trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng. Bài viết này tập trung phân tích mối liên hệ giữa hai yếu tố này với tăng trưởng kinh tế của Việt Nam, đồng thời đánh giá vai trò của các chính sách liên quan. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra sự tác động khác nhau của phát triển tài chính và mở cửa thương mại đến tăng trưởng kinh tế ở các quốc gia khác nhau, do đó việc phân tích cụ thể cho Việt Nam là cần thiết. Từ đó đưa ra các khuyến nghị chính sách nhằm thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Theo nghiên cứu của Goldsmith (1969), có mối tương quan dương giữa tăng trưởng và các chỉ số phát triển tài chính.

1.1. Tổng quan về tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam

Tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam, được đo lường bằng GDP, là một chủ đề quan trọng. Việc đánh giá các yếu tố thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cần được xem xét trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Năng suất lao động và cơ cấu kinh tế là những yếu tố then chốt. Các chính sách của chính phủ có vai trò quyết định đến sự phát triển kinh tế. Cần phân tích cả tăng trưởng bền vững và các tác động tiêu cực có thể có.

1.2. Khái niệm phát triển tài chính và vai trò trong kinh tế vĩ mô

Phát triển tài chính là một khái niệm phức tạp. Nó bao gồm sự phát triển của thị trường tài chính và hệ thống ngân hàng. Chính sách phát triển tài chính đóng vai trò quan trọng. Việc đo lường phát triển tài chính cần nhiều chỉ số khác nhau, bao gồm cả chiều rộng và chiều sâu. Phát triển tài chính có thể giúp tăng hiệu quả kinh tế.

II. Mở Cửa Thương Mại Việt Nam Tác Động Đến Tăng Trưởng GDP

Mở cửa thương mại Việt Nam là một quá trình quan trọng trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Việc gia nhập WTO và ký kết các hiệp định thương mại tự do đã có tác động lớn đến xuất nhập khẩu Việt Nam. Nghiên cứu về tác động của mở cửa thương mại đến tăng trưởng kinh tế cần xem xét cả lợi ích và thách thức. Lợi thế so sánh và chuỗi giá trị toàn cầu là những yếu tố quan trọng. Tự do hóa thương mại cũng có thể gây ra những tác động tiêu cực.

2.1. Chính sách mở cửa thương mại và hội nhập kinh tế quốc tế

Chính sách mở cửa thương mại đóng vai trò quan trọng trong hội nhập kinh tế quốc tế. Việc tham gia vào các hiệp định thương mại tự do (FTA) và Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) tạo ra những cơ hội lớn cho tăng trưởng xuất khẩu. Tuy nhiên, nó cũng mang lại những thách thức như cạnh tranh gay gắt và yêu cầu tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế.

2.2. Ảnh hưởng của đầu tư nước ngoài FDI đến tăng trưởng kinh tế

Đầu tư nước ngoài (FDI) là một nguồn vốn quan trọng cho tăng trưởng kinh tế. Nó mang lại không chỉ vốn mà còn công nghệ và kỹ năng quản lý. Tuy nhiên, cần có chính sách thu hút FDI hiệu quả để tối đa hóa lợi ích và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và xã hội.

2.3. Vai trò của xuất nhập khẩu Việt Nam trong tăng trưởng kinh tế

Xuất nhập khẩu Việt Nam đóng vai trò then chốt. Tăng cường xuất khẩu tạo ra nguồn thu ngoại tệ. Nhập khẩu giúp tiếp cận công nghệ và nguyên liệu. Cần đa dạng hóa thị trường và sản phẩm xuất khẩu. Hiệu quả kinh tế của hoạt động xuất nhập khẩu cần được đánh giá.

III. Cách Phân Tích Tác Động Tài Chính và Thương Mại Đến Kinh Tế

Để phân tích tác động của phát triển tài chính và mở cửa thương mại đến tăng trưởng kinh tế, cần sử dụng các phương pháp nghiên cứu phù hợp. Các mô hình kinh tế lượng, như mô hình ECM (Error Correction Model), thường được sử dụng để đánh giá mối quan hệ giữa các biến số. Việc thu thập và phân tích dữ liệu một cách cẩn thận là rất quan trọng. Ngoài ra, cần xem xét các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế. Theo nghiên cứu của King và Levine (1993), hệ thống tài chính tốt sẽ góp phần tạo ra các cải tiến kỹ thuật và phát triển tài chính, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

3.1. Mô hình ECM Error Correction Model trong phân tích kinh tế lượng

Mô hình ECM (Error Correction Model) là một công cụ hữu ích. Nó cho phép phân tích mối quan hệ dài hạn và ngắn hạn giữa các biến số. Mô hình này có thể được sử dụng để đánh giá tác động của phát triển tài chính và mở cửa thương mại. Cần kiểm định tính dừng của dữ liệu trước khi sử dụng mô hình ECM.

3.2. Dữ liệu và các biến số sử dụng trong nghiên cứu

Việc lựa chọn dữ liệu và các biến số phù hợp là rất quan trọng. Dữ liệu GDP, phát triển thị trường tài chính, và thương mại thường được sử dụng. Cần có dữ liệu đủ lớn và chất lượng tốt. Các biến số cần được xác định rõ ràng và có ý nghĩa kinh tế.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Phát Triển Tài Chính Đến Kinh Tế Việt Nam

Kết quả nghiên cứu cho thấy phát triển tài chính và mở cửa thương mại có tác động tích cực đến tăng trưởng kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng có thể khác nhau tùy thuộc vào giai đoạn phát triển và các chính sách cụ thể. Thị trường vốn và hệ thống ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng. Rủi ro tài chính cần được quản lý một cách hiệu quả. Theo nghiên cứu của Yucel (2009), phát triển tài chính và độ mở cửa thương mại có tác động đáng kể đến tăng trưởng kinh tế.

4.1. Phân tích mối quan hệ giữa phát triển tài chính và tăng trưởng kinh tế

Phân tích này cần xem xét cả mối quan hệ dài hạn và ngắn hạn. Phát triển tài chính có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thông qua nhiều kênh khác nhau. Cần đánh giá vai trò của các trung gian tài chính và thị trường chứng khoán. Các chính sách hỗ trợ phát triển tài chính có thể mang lại lợi ích lớn.

4.2. Mối liên hệ giữa mở cửa thương mại và tăng trưởng kinh tế

Mở cửa thương mại có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thông qua tăng cường xuất khẩu và thu hút đầu tư nước ngoài. Cần đánh giá tác động của các hiệp định thương mại tự do. Các chính sách hỗ trợ mở cửa thương mại có thể mang lại lợi ích lớn. Cần giảm thiểu các rào cản thương mại.

V. Bí Quyết Phát Triển Kinh Tế Bền Vững Nhờ Tài Chính và Thương Mại

Để phát triển kinh tế bền vững, Việt Nam cần tiếp tục thúc đẩy phát triển tài chính và mở cửa thương mại một cách hiệu quả. Các chính sách cần được thiết kế để tối đa hóa lợi ích và giảm thiểu rủi ro. Toàn cầu hóa mang lại cả cơ hội và thách thức. Cần chú trọng đến tác động xã hội và tác động môi trường. Cần xem xét tác động của khủng hoảng tài chính tới nền kinh tế.

5.1. Giải pháp phát triển thị trường tài chính hiệu quả

Phát triển thị trường tài chính là rất quan trọng. Cần cải thiện khung pháp lý và nâng cao tính minh bạch. Cần phát triển các sản phẩm tài chính đa dạng. Cần tăng cường quản lý rủi ro. Cần thu hút đầu tư nước ngoài vào thị trường tài chính.

5.2. Chính sách thúc đẩy mở cửa thương mại bền vững

Chính sách này cần cân bằng giữa lợi ích kinh tế và các yếu tố xã hội và môi trường. Cần hỗ trợ doanh nghiệp tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Cần đàm phán các hiệp định thương mại tự do có lợi cho Việt Nam. Cần giảm thiểu các rào cản thương mại.

VI. Tương Lai Của Tăng Trưởng Kinh Tế Việt Nam Vai Trò Tài Chính

Trong tương lai, tăng trưởng kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục phụ thuộc vào phát triển tài chính và mở cửa thương mại. Tuy nhiên, cần có những điều chỉnh phù hợp với bối cảnh mới. Công nghệ sẽ đóng vai trò ngày càng quan trọng. Cần chú trọng đến năng suất lao động và cơ cấu kinh tế. Cần xây dựng mô hình tăng trưởng kinh tế bền vững.

6.1. Dự báo về tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh toàn cầu hóa

Dự báo này cần xem xét các yếu tố như toàn cầu hóa, công nghệ, và các chính sách của chính phủ. Cần đánh giá các rủi ro và cơ hội. Cần có những kịch bản khác nhau để đối phó với các tình huống bất ngờ.

6.2. Định hướng nghiên cứu tiếp theo về tác động này

Nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào các khía cạnh cụ thể của phát triển tài chính và mở cửa thương mại. Cần có những nghiên cứu sâu hơn về tác động xã hội và tác động môi trường. Cần phát triển các mô hình phân tích phức tạp hơn. Cần có những nghiên cứu so sánh với các quốc gia khác.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa kinh tế ngày càng sâu rộng, mối quan hệ giữa phát triển tài chính, mở cửa thương mại và tăng trưởng kinh tế trở thành chủ đề nghiên cứu quan trọng. Ở Việt Nam, sau gần 30 năm đổi mới, tốc độ tăng trưởng GDP bình quân đạt khoảng 7,6%/năm trong giai đoạn 1991-2000, với sự phát triển mạnh mẽ của hệ thống tài chính và quá trình hội nhập kinh tế quốc tế thông qua việc gia nhập WTO. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu phát triển tài chính và mở cửa thương mại có phải là những nhân tố chính thúc đẩy tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam hay không.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích tác động của phát triển tài chính và mở cửa thương mại đến tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam, đồng thời xác định mối quan hệ dài hạn giữa các yếu tố này trong giai đoạn từ quý 1/1998 đến quý 1/2014. Nghiên cứu sử dụng các chỉ số như tỷ lệ cung tiền M2/GDP, tỷ lệ tổng thương mại/GDP và GDP thực bình quân đầu người để đánh giá. Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp bằng chứng thực nghiệm cho các nhà hoạch định chính sách nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững thông qua phát triển tài chính và mở cửa thương mại.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết kinh tế trọng tâm:

1. Lý thuyết phát triển tài chính và tăng trưởng kinh tế: Khởi nguồn từ Schumpeter (1912), lý thuyết này nhấn mạnh vai trò của hệ thống tài chính trong việc huy động vốn, giảm chi phí đầu tư và thúc đẩy đổi mới công nghệ, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Các khái niệm chính bao gồm phát triển tài chính theo chiều rộng (tăng lượng vốn đầu tư và lao động) và chiều sâu (tỷ lệ tài sản tài chính so với GDP).

2. Lý thuyết mở cửa thương mại và tăng trưởng kinh tế: Dựa trên lý thuyết lợi thế so sánh của Ricardo và mô hình tăng trưởng Solow, mở cửa thương mại giúp quốc gia tiếp cận công nghệ mới, thu hút vốn đầu tư và tăng cường hiệu quả sản xuất. Khái niệm mở cửa thương mại được đo lường qua tỷ lệ tổng thương mại (xuất nhập khẩu) so với GDP.

Các khái niệm chính trong nghiên cứu gồm: GDP thực, phát triển tài chính (tỷ lệ M2/GDP, M2-currency/GDP), mở cửa thương mại (tỷ lệ tổng thương mại/GDP, tỷ lệ thương mại với các đối tác quan trọng/GDP).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng dữ liệu chuỗi thời gian hàng quý của Việt Nam từ quý 1/1998 đến quý 1/2014 với 65 quan sát. Các biến chính gồm GDP thực, tỷ lệ cung tiền M2/GDP, tỷ lệ M2-currency/GDP, tỷ lệ tổng thương mại/GDP và tỷ lệ thương mại với các đối tác quan trọng/GDP.

Phương pháp phân tích bao gồm:

• Kiểm định tính dừng bằng Augmented Dickey-Fuller (ADF) để đảm bảo tính ổn định của chuỗi dữ liệu.
• Kiểm định đồng liên kết theo phương pháp Johansen để xác định mối quan hệ dài hạn giữa các biến.
• Mô hình hiệu chỉnh sai số (ECM) để kiểm định quan hệ nhân quả ngắn hạn và dài hạn giữa phát triển tài chính, mở cửa thương mại và tăng trưởng kinh tế.
• Phân tích hệ số tương quan và xác định độ trễ tối ưu dựa trên tiêu chuẩn thông tin Akaike (AIC).

Việc lựa chọn phương pháp ECM giúp kết hợp thông tin về mối quan hệ dài hạn và ngắn hạn, phù hợp với dữ liệu chuỗi thời gian và mục tiêu nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Mối quan hệ dài hạn giữa phát triển tài chính, mở cửa thương mại và tăng trưởng kinh tế: Kết quả kiểm định đồng liên kết Johansen cho thấy tồn tại mối quan hệ cân bằng dài hạn giữa các biến. Điều này khẳng định phát triển tài chính và mở cửa thương mại có liên hệ chặt chẽ với tăng trưởng GDP thực bình quân đầu người tại Việt Nam trong giai đoạn nghiên cứu.

2. Quan hệ nhân quả hai chiều giữa phát triển tài chính và tăng trưởng kinh tế: Mô hình ECM chỉ ra rằng biến tỷ lệ M2/GDP có tác động tích cực và có ý nghĩa thống kê đến tăng trưởng kinh tế, đồng thời tăng trưởng kinh tế cũng ảnh hưởng ngược lại đến phát triển tài chính. Hệ số điều chỉnh sai số α có giá trị âm và có ý nghĩa, cho thấy sự điều chỉnh trở lại trạng thái cân bằng sau các cú sốc ngắn hạn.

3. Quan hệ nhân quả hai chiều giữa mở cửa thương mại và tăng trưởng kinh tế: Tương tự, tỷ lệ tổng thương mại/GDP cũng có tác động tích cực đến tăng trưởng kinh tế và ngược lại. Kết quả này phù hợp với các nghiên cứu quốc tế cho thấy mở cửa thương mại thúc đẩy tăng trưởng thông qua việc thu hút đầu tư và chuyển giao công nghệ.

4. Hệ số tương quan giữa các biến: Hệ số tương quan giữa GDP thực và tỷ lệ M2/GDP đạt khoảng 0,65, trong khi giữa GDP thực và tỷ lệ tổng thương mại/GDP là khoảng 0,72, cho thấy mối liên hệ tích cực và mạnh mẽ giữa các biến.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của các phát hiện trên có thể giải thích bởi vai trò trung gian của hệ thống tài chính trong việc huy động vốn và phân bổ nguồn lực hiệu quả, từ đó thúc đẩy đầu tư và đổi mới công nghệ. Đồng thời, mở cửa thương mại giúp Việt Nam tiếp cận thị trường quốc tế, tăng cường xuất khẩu và thu hút vốn đầu tư nước ngoài, góp phần nâng cao năng suất và tăng trưởng kinh tế.

So sánh với các nghiên cứu quốc tế, kết quả phù hợp với các nghiên cứu của King và Levine (1993), Beck và Levine (2004) về tác động tích cực của phát triển tài chính, cũng như Frankel và Romer (1999), Arif và Ahmad (2012) về vai trò của mở cửa thương mại. Tuy nhiên, nghiên cứu cũng lưu ý rằng tác động này có thể phụ thuộc vào mức độ phát triển của hệ thống tài chính và chính sách thương mại cụ thể của từng quốc gia.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phản ứng xung (Impulse Response Function) minh họa tác động của cú sốc phát triển tài chính và mở cửa thương mại đến GDP thực theo thời gian, cũng như bảng hệ số hồi quy ECM thể hiện mức độ ảnh hưởng và ý nghĩa thống kê.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường phát triển hệ thống tài chính: Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước cần thúc đẩy các chính sách nhằm nâng cao chiều sâu và hiệu quả của thị trường tài chính, đặc biệt là mở rộng tín dụng cho khu vực tư nhân, nhằm tăng cường nguồn vốn đầu tư cho sản xuất kinh doanh. Mục tiêu đạt được sự tăng trưởng tỷ lệ M2/GDP khoảng 1,3 trong vòng 5 năm tới.

2. Đẩy mạnh mở cửa thương mại có kiểm soát: Tiếp tục cải thiện môi trường thương mại, giảm các rào cản thuế quan và phi thuế quan, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Mục tiêu tăng tỷ lệ tổng thương mại/GDP lên khoảng 90% trong 3-5 năm tới.

3. Tăng cường hợp tác quốc tế và thu hút đầu tư nước ngoài: Khuyến khích các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) có giá trị gia tăng cao, đồng thời thúc đẩy chuyển giao công nghệ và nâng cao trình độ quản lý trong nước. Chủ thể thực hiện là Bộ Công Thương và Bộ Kế hoạch & Đầu tư.

4. Nâng cao năng lực quản lý và giám sát tài chính: Đảm bảo sự ổn định kinh tế vĩ mô và giảm thiểu rủi ro hệ thống tài chính thông qua các biện pháp kiểm soát tín dụng và thị trường tài chính. Thời gian thực hiện liên tục, do Ngân hàng Nhà nước chủ trì.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà hoạch định chính sách kinh tế: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng các chính sách phát triển tài chính và thương mại phù hợp nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.

2. Các nhà nghiên cứu kinh tế và tài chính: Tham khảo phương pháp luận và kết quả thực nghiệm để phát triển các nghiên cứu sâu hơn về mối quan hệ giữa tài chính, thương mại và tăng trưởng kinh tế.

3. Doanh nghiệp và nhà đầu tư: Hiểu rõ tác động của môi trường tài chính và thương mại đến hoạt động kinh doanh, từ đó đưa ra các quyết định đầu tư và mở rộng thị trường hiệu quả.

4. Sinh viên và giảng viên chuyên ngành kinh tế, tài chính: Là tài liệu tham khảo học thuật giúp nâng cao kiến thức về các mô hình kinh tế lượng và ứng dụng trong phân tích kinh tế thực tiễn.

Câu hỏi thường gặp

1. Phát triển tài chính được đo lường như thế nào trong nghiên cứu này?
   Phát triển tài chính được đo bằng tỷ lệ cung tiền M2 so với GDP và tỷ lệ M2-currency so với GDP, phản ánh chiều sâu và khả năng huy động vốn của hệ thống tài chính.

2. Mở cửa thương mại được đánh giá qua chỉ số nào?
   Mở cửa thương mại được đo bằng tỷ lệ tổng thương mại (xuất khẩu cộng nhập khẩu) so với GDP và tỷ lệ thương mại với các đối tác quan trọng so với GDP.

3. Mối quan hệ nhân quả giữa phát triển tài chính và tăng trưởng kinh tế là gì?
   Nghiên cứu cho thấy có quan hệ nhân quả hai chiều, tức là phát triển tài chính thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và ngược lại, tăng trưởng kinh tế cũng góp phần phát triển tài chính.

4. Phương pháp ECM có ưu điểm gì trong nghiên cứu này?
   Mô hình ECM kết hợp được mối quan hệ dài hạn và ngắn hạn giữa các biến, giúp kiểm định quan hệ nhân quả chính xác hơn trong dữ liệu chuỗi thời gian không dừng.

5. Kết quả nghiên cứu có thể áp dụng cho các quốc gia khác không?
   Mặc dù kết quả phù hợp với nhiều nghiên cứu quốc tế, nhưng mức độ tác động có thể khác nhau do đặc thù kinh tế, chính sách và mức độ phát triển tài chính của từng quốc gia.

Kết luận

• Nghiên cứu xác nhận tồn tại mối quan hệ cân bằng dài hạn giữa phát triển tài chính, mở cửa thương mại và tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam trong giai đoạn 1998-2014.
• Phát triển tài chính và mở cửa thương mại đều có tác động tích cực và quan hệ nhân quả hai chiều với tăng trưởng kinh tế.
• Kết quả hỗ trợ giả thuyết rằng phát triển tài chính và mở cửa thương mại là những nhân tố quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.
• Các chính sách thúc đẩy phát triển tài chính và mở cửa thương mại cần được tiếp tục hoàn thiện và thực hiện đồng bộ để nâng cao hiệu quả kinh tế.
• Nghiên cứu đề xuất các bước tiếp theo bao gồm mở rộng phạm vi dữ liệu, phân tích sâu hơn về tác động của từng thành phần tài chính và thương mại đến các ngành kinh tế cụ thể.

Call-to-action: Các nhà hoạch định chính sách và nhà nghiên cứu kinh tế nên áp dụng kết quả này để thiết kế các chiến lược phát triển kinh tế phù hợp, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển kinh tế quốc gia.