Tác động của hoạt động đọc dựa trên nhiệm vụ đến khả năng ghi nhớ từ vựng của học sinh trung học

• Tác giả: Pham Thi Sinh
• Người hướng dẫn: Nguyen Thi Hong Chuyen, Ph.
• Trường học: Thai Nguyen University of Education
• Chuyên ngành: English Teaching Theories & Methodologies
• Đề tài: Tác Động Của Hoạt Động Đọc Dựa Trên Nhiệm Vụ Đến Khả Năng Ghi Nhớ Từ Vựng Của Học Sinh Trung Học
• Loại tài liệu: master thesis
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Thai Nguyen

• STATEMENT OF AUTHORSHIP
• ACKNOWLEDGMENT
• ABSTRACT
• TABLE OF CONTENTS
• LIST OF TABLES
• LIST OF FIGURES
• LIST OF ABBREVIATIONS
• 1. CHƯƠNG 1: INTRODUCTION
• 1.1. Aims and Objectives
• 1.1.1. Aims of the Study
• 1.1.2. Objectives
• 1.1.3. Research Questions
• 1.2. Scope of the Study
• 1.3. Significance of the Study
• 1.4. Organization of the study
• 2. CHƯƠNG 2: LITERATURE REVIEW
• 2.1. Definitions of Vocabulary
• 2.2. Vocabulary Retention
• 3. CHƯƠNG 3: RESEARCH METHODOLOGY
• 3.1. Data Collection Instrument
• 3.2. Data collection procedure
• 4. CHƯƠNG 4: FINDINGS AND DISCUSSIONS
• 4.1. Findings of the questionnaires
• 4.1.1. Students’ pre-questionnaire
• 4.1.2. Students’ post-questionnaire
• 4.2. Findings of the tests
• 4.2.1. Research question 1: To what extent do task-based reading activities improve the vocabulary retention of students at a high school?
• 4.2.2. Research question 2: What are the students’ attitudes toward using task-based reading activities to improve their vocabulary retention?
• 5. CONCLUSIONS AND RECOMMENDATIONS
• QUESTIONNAIRE FOR TEACHERS
• PRE-QUESTIONNAIRE FOR STUDENTS
• POST-QUESTIONNAIRE FOR STUDENTS
• TEST SCORES OF THE CONTROL GROUP
• TEST SCORES OF THE EXPERIMENTAL GROUP

I. Tổng Quan Tác Động của Đọc Dựa Trên Nhiệm Vụ

Học từ vựng là một quá trình liên tục, đặc biệt quan trọng đối với học sinh trung học. Việc sở hữu vốn từ vựng phong phú giúp học sinh tự tin hơn trong giao tiếp và học tập. Tuy nhiên, phương pháp học từ vựng truyền thống thường gặp nhiều khó khăn, khiến học sinh cảm thấy nhàm chán và khó ghi nhớ. Đọc dựa trên nhiệm vụ (Task-Based Reading) là một phương pháp tiếp cận mới, hứa hẹn mang lại hiệu quả cao hơn trong việc ghi nhớ từ vựng cho học sinh trung học.

1.1. Tầm quan trọng của từ vựng trong học tiếng Anh

Từ vựng tiếng Anh đóng vai trò then chốt trong việc phát triển cả bốn kỹ năng ngôn ngữ: nghe, nói, đọc, viết. Theo Thornbury (2004), "Nếu không có ngôn ngữ, rất ít điều có thể được truyền đạt, và nếu không có chính tả, rất ít điều có thể được truyền đạt". Một vốn từ vựng tốt giúp học sinh trung học hiểu bài đọc, diễn đạt ý tưởng rõ ràng và tự tin hơn trong giao tiếp. Việc mở rộng vốn từ vựng là một quá trình không ngừng, và nó đòi hỏi sự nỗ lực và phương pháp học tập phù hợp.

1.2. Thách thức trong việc học và ghi nhớ từ vựng

Nhiều học sinh trung học gặp khó khăn trong việc học và ghi nhớ từ vựng. Các phương pháp học truyền thống, như học thuộc lòng danh sách từ vựng, thường không hiệu quả và dễ gây nhàm chán. Theo Stahl (2005), việc học từ vựng nên gắn liền với ngữ cảnh cụ thể để giúp học sinh hiểu rõ nghĩa và cách sử dụng của từ. Điều này đòi hỏi một phương pháp tiếp cận mới, tập trung vào việc sử dụng từ vựng một cách chủ động và có ý nghĩa.

II. Vấn Đề Khả Năng Ghi Nhớ Từ Vựng Của Học Sinh Thấp

Thực tế cho thấy nhiều học sinh trung học có khả năng ghi nhớ từ vựng còn hạn chế. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả học tập môn tiếng Anh và khả năng sử dụng ngôn ngữ trong thực tế. Việc thiếu vốn từ vựng khiến học sinh gặp khó khăn trong việc hiểu các bài đọc, diễn đạt ý tưởng và tham gia vào các hoạt động giao tiếp. Cần có một giải pháp hiệu quả để cải thiện khả năng ghi nhớ từ vựng của học sinh trung học.

2.1. Nguyên nhân dẫn đến khả năng ghi nhớ từ vựng kém

Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến khả năng ghi nhớ từ vựng của học sinh trung học. Phương pháp học tập thụ động, thiếu ngữ cảnh sử dụng, và ít cơ hội thực hành là những nguyên nhân phổ biến. Theo Thornbury (2002), việc chuyển từ vựng từ trí nhớ ngắn hạn sang trí nhớ dài hạn là yếu tố then chốt để ghi nhớ từ vựng hiệu quả. Do đó, cần có các hoạt động học tập giúp học sinh chủ động khám phá và sử dụng từ vựng trong ngữ cảnh thực tế.

2.2. Hậu quả của việc ghi nhớ từ vựng không hiệu quả

Việc ghi nhớ từ vựng không hiệu quả có thể dẫn đến nhiều hậu quả tiêu cực cho học sinh trung học. Học sinh có thể gặp khó khăn trong việc hiểu bài đọc, làm bài kiểm tra, và giao tiếp bằng tiếng Anh. Ngoài ra, việc thiếu vốn từ vựng cũng có thể làm giảm sự tự tin và động lực học tập của học sinh. Vì vậy, việc cải thiện khả năng ghi nhớ từ vựng là vô cùng quan trọng đối với sự thành công của học sinh trong môn tiếng Anh.

III. Giải Pháp Phương Pháp Đọc Dựa Trên Nhiệm Vụ Hiệu Quả

Đọc dựa trên nhiệm vụ là một phương pháp học tập tích cực, trong đó học sinh đọc văn bản để hoàn thành một nhiệm vụ cụ thể. Phương pháp này giúp học sinh tập trung vào nội dung và ý nghĩa của văn bản, từ đó tăng cường khả năng ghi nhớ từ vựng. Hiệu quả của đọc dựa trên nhiệm vụ đã được chứng minh trong nhiều nghiên cứu khoa học, và đây là một giải pháp tiềm năng để cải thiện khả năng ghi nhớ từ vựng của học sinh trung học.

3.1. Cơ sở lý thuyết của đọc dựa trên nhiệm vụ

Đọc dựa trên nhiệm vụ (task-based reading) dựa trên lý thuyết học tập kiến tạo, cho rằng học sinh học tốt nhất khi họ chủ động xây dựng kiến thức thông qua các hoạt động thực tế. Theo Harmer (2007), việc sử dụng từ vựng trong các tình huống cụ thể giúp học sinh hiểu rõ nghĩa và cách sử dụng của từ, từ đó tăng cường khả năng ghi nhớ. Đọc dựa trên nhiệm vụ tạo ra một môi trường học tập tương tác, khuyến khích học sinh tham gia tích cực vào quá trình học tập.

3.2. Ưu điểm của đọc dựa trên nhiệm vụ so với phương pháp truyền thống

Đọc dựa trên nhiệm vụ có nhiều ưu điểm so với các phương pháp học từ vựng truyền thống. Phương pháp này giúp học sinh học từ vựng trong ngữ cảnh cụ thể, khuyến khích học sinh sử dụng từ vựng một cách chủ động, và tạo ra một môi trường học tập thú vị và hấp dẫn. Theo Nagy (2005), việc tiếp xúc nhiều lần với từ vựng trong các ngữ cảnh khác nhau là yếu tố quan trọng để ghi nhớ từ vựng hiệu quả.

IV. Hướng Dẫn Cách Triển Khai Đọc Dựa Trên Nhiệm Vụ Cho HS

Việc triển khai đọc dựa trên nhiệm vụ hiệu quả đòi hỏi giáo viên phải có kế hoạch cụ thể và chuẩn bị kỹ lưỡng. Giáo viên cần lựa chọn các văn bản phù hợp với trình độ của học sinh, thiết kế các nhiệm vụ thú vị và hấp dẫn, và tạo điều kiện cho học sinh hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm. Quan trọng nhất, giáo viên cần tạo ra một môi trường học tập thoải mái và khuyến khích, giúp học sinh tự tin sử dụng từ vựng mới học.

4.1. Các bước thực hiện đọc dựa trên nhiệm vụ

Việc thực hiện đọc dựa trên nhiệm vụ thường bao gồm các bước sau: (1) Chuẩn bị văn bản và nhiệm vụ; (2) Giới thiệu văn bản và từ vựng mới; (3) Học sinh đọc văn bản và hoàn thành nhiệm vụ; (4) Thảo luận và chia sẻ kết quả; (5) Củng cố từ vựng và kiến thức. Giáo viên cần linh hoạt điều chỉnh các bước này để phù hợp với từng bài học và đối tượng học sinh.

4.2. Ví dụ về các nhiệm vụ trong hoạt động đọc dựa trên nhiệm vụ

Có rất nhiều loại nhiệm vụ có thể được sử dụng trong hoạt động đọc dựa trên nhiệm vụ, ví dụ như: tóm tắt nội dung văn bản, trả lời câu hỏi, điền vào chỗ trống, sắp xếp các sự kiện theo thứ tự thời gian, hoặc viết một đoạn văn ngắn sử dụng từ vựng mới học. Nhiệm vụ nên liên quan đến nội dung của văn bản và khuyến khích học sinh sử dụng từ vựng một cách sáng tạo.

V. Kết Quả Tác Động Của Đọc Dựa Trên Nhiệm Vụ Lên HS

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng đọc dựa trên nhiệm vụ có tác động tích cực đến khả năng ghi nhớ từ vựng của học sinh trung học. Học sinh tham gia vào các hoạt động đọc dựa trên nhiệm vụ có xu hướng ghi nhớ từ vựng tốt hơn so với học sinh học theo phương pháp truyền thống. Ngoài ra, học sinh cũng có thái độ tích cực hơn đối với việc học từ vựng khi được học theo phương pháp đọc dựa trên nhiệm vụ.

5.1. Phân tích kết quả nghiên cứu về tác động của đọc dựa trên nhiệm vụ

Nghiên cứu của Phạm Thị Sinh (2023) cho thấy rằng đọc dựa trên nhiệm vụ có hiệu quả trong việc cải thiện khả năng ghi nhớ từ vựng của học sinh trung học. Nghiên cứu này sử dụng phương pháp thử nghiệm bán thực nghiệm với sự tham gia của 66 học sinh và 10 giáo viên. Kết quả cho thấy rằng nhóm học sinh được học theo phương pháp đọc dựa trên nhiệm vụ có điểm số kiểm tra từ vựng cao hơn đáng kể so với nhóm học sinh được học theo phương pháp truyền thống.

5.2. Đánh giá thái độ của học sinh đối với đọc dựa trên nhiệm vụ

Nghiên cứu cũng cho thấy rằng học sinh trung học có thái độ tích cực đối với việc học từ vựng thông qua đọc dựa trên nhiệm vụ. Học sinh cảm thấy phương pháp này thú vị, hấp dẫn, và giúp họ hiểu rõ nghĩa và cách sử dụng của từ vựng. Điều này cho thấy rằng đọc dựa trên nhiệm vụ không chỉ cải thiện khả năng ghi nhớ từ vựng mà còn tăng cường động lực học tập của học sinh.

VI. Kết Luận Tiềm Năng Phát Triển Đọc Dựa Trên Nhiệm Vụ

Đọc dựa trên nhiệm vụ là một phương pháp học từ vựng hiệu quả và đầy tiềm năng cho học sinh trung học. Phương pháp này không chỉ giúp học sinh ghi nhớ từ vựng tốt hơn mà còn phát triển các kỹ năng đọc hiểu, tư duy phản biện, và hợp tác. Trong tương lai, đọc dựa trên nhiệm vụ có thể được áp dụng rộng rãi trong các trường học để nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Anh.

6.1. Hạn chế của nghiên cứu và hướng nghiên cứu tiếp theo

Mặc dù nghiên cứu đã cho thấy tác động tích cực của đọc dựa trên nhiệm vụ, vẫn còn một số hạn chế cần được khắc phục trong các nghiên cứu tiếp theo. Ví dụ, cần có thêm nghiên cứu về hiệu quả của đọc dựa trên nhiệm vụ đối với các đối tượng học sinh khác nhau, hoặc về các yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công của phương pháp này. Ngoài ra, cần có thêm các nghiên cứu về việc sử dụng công nghệ trong hoạt động đọc dựa trên nhiệm vụ.

6.2. Đề xuất và khuyến nghị cho giáo viên và nhà trường

Giáo viên nên tích cực áp dụng đọc dựa trên nhiệm vụ vào các bài giảng từ vựng để tăng cường khả năng ghi nhớ của học sinh. Nhà trường nên tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các khóa đào tạo về đọc dựa trên nhiệm vụ, và cung cấp các tài liệu và nguồn lực cần thiết để triển khai phương pháp này một cách hiệu quả.

Tổng quan nghiên cứu

Việc học từ vựng đóng vai trò then chốt trong quá trình học ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh, khi mà khả năng sử dụng từ vựng rộng giúp học sinh nâng cao năng lực giao tiếp và học tập. Theo báo cáo của ngành giáo dục, học sinh trung học phổ thông thường gặp khó khăn trong việc ghi nhớ và vận dụng từ vựng mới, dẫn đến hiệu quả học tập chưa cao. Nghiên cứu này nhằm mục tiêu khảo sát ảnh hưởng của các hoạt động đọc dựa trên nhiệm vụ (task-based reading activities) đến khả năng duy trì từ vựng của học sinh tại một trường trung học phổ thông trong năm học 2022-2023. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào 66 học sinh và 10 giáo viên tiếng Anh, với thời gian can thiệp kéo dài 8 tuần. Kết quả nghiên cứu được kỳ vọng sẽ cung cấp số liệu cụ thể về mức độ cải thiện vốn từ vựng của học sinh thông qua phương pháp này, đồng thời đánh giá thái độ của học sinh đối với việc áp dụng các hoạt động đọc dựa trên nhiệm vụ trong quá trình học từ vựng. Những chỉ số như điểm số kiểm tra từ vựng trước và sau can thiệp, tỉ lệ học sinh hài lòng và tích cực với phương pháp được sử dụng sẽ là thước đo quan trọng để đánh giá hiệu quả nghiên cứu.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên lý thuyết về dạy học ngôn ngữ theo nhiệm vụ (Task-based Language Teaching - TBLT), trong đó nhấn mạnh việc học sinh thực hiện các nhiệm vụ giao tiếp thực tế để phát triển kỹ năng ngôn ngữ. Khung học tập TBLT gồm ba giai đoạn chính: giai đoạn chuẩn bị nhiệm vụ (pre-task), chu trình nhiệm vụ (task cycle) và tập trung ngôn ngữ (language focus). Các khái niệm chính bao gồm:

• Từ vựng (Vocabulary): toàn bộ các từ mà người học biết và sử dụng trong ngôn ngữ mục tiêu.
• Duy trì từ vựng (Vocabulary retention): khả năng lưu giữ và nhớ lại từ vựng đã học trong thời gian dài.
• Hoạt động đọc dựa trên nhiệm vụ (Task-based reading activities): các bài tập đọc được thiết kế nhằm giúp học sinh sử dụng từ vựng trong ngữ cảnh thực tế, tăng cường khả năng ghi nhớ và vận dụng.
• Thái độ học sinh (Students’ attitudes): mức độ quan tâm, hứng thú và sự đồng thuận của học sinh đối với phương pháp học tập được áp dụng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng thiết kế thực nghiệm bán kiểm soát (quasi-experimental) với hai nhóm: nhóm thực nghiệm (33 học sinh) áp dụng các hoạt động đọc dựa trên nhiệm vụ và nhóm đối chứng (33 học sinh) học theo phương pháp truyền thống. Cỡ mẫu gồm 66 học sinh và 10 giáo viên tiếng Anh tại một trường trung học phổ thông trong năm học 2022-2023.
Dữ liệu được thu thập qua:

• Bảng hỏi (questionnaires): dành cho giáo viên và học sinh nhằm khảo sát tần suất sử dụng, hiểu biết và thái độ về các hoạt động đọc dựa trên nhiệm vụ.
• Bài kiểm tra từ vựng (tests): bài kiểm tra giữa kỳ làm pre-test và bài kiểm tra cuối kỳ làm post-test để đánh giá sự thay đổi về vốn từ vựng.
  Quá trình thu thập dữ liệu diễn ra trong 8 tuần, với phân tích số liệu bằng phần mềm Excel để so sánh điểm số và thống kê mức độ đồng thuận trong bảng hỏi.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tần suất sử dụng hoạt động đọc dựa trên nhiệm vụ: 100% giáo viên tham gia khảo sát sử dụng các hoạt động này trong giảng dạy, trong đó 50% sử dụng "thỉnh thoảng", 20% "thường xuyên" và 30% "hiếm khi".
2. Các loại hoạt động phổ biến: "Word link" được 80% giáo viên sử dụng thường xuyên nhất, tiếp theo là "word association" (70%) và "connections" (60%).
3. Thái độ học sinh: 45% học sinh rất quan tâm, 30% quan tâm, 20% mức độ trung bình và chỉ 5% không quan tâm đến các hoạt động đọc dựa trên nhiệm vụ.
4. Kết quả kiểm tra từ vựng: điểm trung bình nhóm thực nghiệm tăng từ khoảng 65 điểm (pre-test) lên 78 điểm (post-test), trong khi nhóm đối chứng chỉ tăng từ 64 điểm lên 69 điểm, cho thấy sự cải thiện đáng kể về vốn từ vựng ở nhóm áp dụng phương pháp mới.
5. Thời lượng hoạt động: hơn 60% học sinh cho rằng mỗi hoạt động nên kéo dài từ 10-15 phút để đạt hiệu quả tối ưu.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy các hoạt động đọc dựa trên nhiệm vụ có tác động tích cực đến việc duy trì từ vựng của học sinh, phù hợp với các nghiên cứu trước đây về TBLT. Việc học sinh được tiếp xúc với từ vựng trong ngữ cảnh thực tế và có cơ hội vận dụng đã giúp tăng khả năng ghi nhớ lâu dài. Sự hài lòng và thái độ tích cực của học sinh cũng góp phần nâng cao động lực học tập, điều này được minh chứng qua tỉ lệ học sinh quan tâm và yêu thích phương pháp trên. So sánh với nhóm đối chứng, sự khác biệt về điểm số kiểm tra cho thấy hiệu quả vượt trội của phương pháp này. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột so sánh điểm trung bình pre-test và post-test giữa hai nhóm, cũng như biểu đồ tròn thể hiện tỷ lệ thái độ học sinh.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường áp dụng hoạt động đọc dựa trên nhiệm vụ: Giáo viên nên tích hợp thường xuyên các hoạt động như "word link", "word association" trong bài giảng để nâng cao vốn từ vựng, với thời lượng mỗi hoạt động từ 10-15 phút.
2. Đào tạo giáo viên: Tổ chức các khóa tập huấn nâng cao năng lực thiết kế và triển khai các hoạt động TBLT nhằm giúp giáo viên hiểu rõ và vận dụng hiệu quả phương pháp này trong giảng dạy.
3. Phát triển tài liệu học tập: Xây dựng bộ tài liệu phong phú, đa dạng về chủ đề phù hợp với sở thích học sinh như tình yêu, sở thích, thời trang để tăng tính hấp dẫn và thực tiễn.
4. Khuyến khích học sinh tham gia tích cực: Tạo môi trường học tập thân thiện, khuyến khích học sinh chủ động tham gia, trao đổi và phản hồi trong các hoạt động để nâng cao hiệu quả ghi nhớ từ vựng.
5. Theo dõi và đánh giá định kỳ: Thực hiện các bài kiểm tra từ vựng định kỳ để đánh giá tiến bộ và điều chỉnh phương pháp phù hợp, đảm bảo mục tiêu phát triển vốn từ vựng được duy trì liên tục.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giáo viên tiếng Anh trung học phổ thông: Nhận được các phương pháp giảng dạy từ vựng hiệu quả, giúp cải thiện kỹ năng dạy học và tăng cường tương tác với học sinh.
2. Nhà quản lý giáo dục: Có cơ sở để xây dựng chính sách đào tạo giáo viên và phát triển chương trình học phù hợp với xu hướng hiện đại.
3. Sinh viên, nghiên cứu sinh ngành sư phạm tiếng Anh: Tham khảo mô hình nghiên cứu thực nghiệm và phương pháp phân tích dữ liệu trong lĩnh vực dạy học từ vựng.
4. Các nhà nghiên cứu giáo dục: Cung cấp dữ liệu thực nghiệm về hiệu quả của TBLT trong việc nâng cao vốn từ vựng, làm nền tảng cho các nghiên cứu tiếp theo.

Câu hỏi thường gặp

1. Hoạt động đọc dựa trên nhiệm vụ là gì?
   Là các bài tập đọc được thiết kế để học sinh sử dụng từ vựng trong ngữ cảnh thực tế nhằm hoàn thành nhiệm vụ giao tiếp cụ thể, giúp tăng khả năng ghi nhớ và vận dụng từ vựng.

2. Tại sao nên áp dụng TBLT trong dạy từ vựng?
   Phương pháp này giúp học sinh học từ vựng một cách tự nhiên, qua giao tiếp và thực hành, từ đó nâng cao hiệu quả ghi nhớ và khả năng sử dụng từ vựng trong thực tế.

3. Thời lượng phù hợp cho một hoạt động đọc dựa trên nhiệm vụ là bao lâu?
   Theo khảo sát, thời gian lý tưởng là từ 10 đến 15 phút để học sinh có đủ thời gian tiếp thu và thực hành mà không bị nhàm chán.

4. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả của các hoạt động này?
   Thông qua việc so sánh điểm số kiểm tra từ vựng trước và sau khi áp dụng phương pháp, cũng như khảo sát thái độ và sự hài lòng của học sinh.

5. Có thể áp dụng phương pháp này cho các cấp học khác không?
   Có, tuy nhiên cần điều chỉnh nội dung và độ khó phù hợp với trình độ và đặc điểm học sinh từng cấp học để đạt hiệu quả tối ưu.

Kết luận

• Nghiên cứu khẳng định hoạt động đọc dựa trên nhiệm vụ giúp cải thiện đáng kể khả năng duy trì từ vựng của học sinh trung học phổ thông.
• Học sinh có thái độ tích cực và hứng thú với phương pháp này, góp phần nâng cao động lực học tập.
• Điểm số kiểm tra từ vựng của nhóm thực nghiệm tăng trung bình 20% so với nhóm đối chứng.
• Đề xuất áp dụng rộng rãi phương pháp TBLT trong giảng dạy từ vựng với thời lượng hoạt động phù hợp từ 10-15 phút.
• Các bước tiếp theo bao gồm đào tạo giáo viên, phát triển tài liệu và đánh giá định kỳ để duy trì và nâng cao hiệu quả giảng dạy.

Hãy áp dụng ngay các hoạt động đọc dựa trên nhiệm vụ để nâng cao vốn từ vựng và kỹ năng tiếng Anh của học sinh bạn!