I. Một số vấn đề lý luận về tổ chức và hoạt động của Viện Kiểm sát Nhân dân ở Lào và Việt Nam dưới góc độ so sánh
Chương này cung cấp cái nhìn tổng quan về khái niệm và đặc điểm của kiểm sát, một hoạt động quan trọng trong hệ thống pháp luật của cả Lào và Việt Nam. Kiểm sát được định nghĩa là quá trình kiểm tra, giám sát việc tuân thủ pháp luật của các cơ quan nhà nước và cá nhân. Điều này phản ánh vai trò của Viện Kiểm sát Nhân dân (VKSND) trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân và duy trì trật tự pháp luật. Cả hai nước đều ghi nhận vai trò của VKSND trong Hiến pháp và các văn bản pháp luật liên quan, thể hiện sự cần thiết phải kiểm soát quyền lực nhà nước. "Kiểm sát quyền lực nhà nước" được xem là nội dung cốt lõi, nhằm ngăn chặn khả năng lạm dụng quyền lực và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân. Khái niệm kiểm sát và kiểm soát mặc dù có sự tương đồng nhưng cũng có những khác biệt nhất định, với kiểm soát có phạm vi rộng hơn, bao gồm các hoạt động của cả ba nhánh quyền lực. Điều này cho thấy sự cần thiết phải có một cái nhìn sâu sắc về tổ chức và hoạt động của VKSND trong bối cảnh hiện nay.
II. Những điểm tương đồng và khác biệt trong quy định pháp luật Lào và Việt Nam về tổ chức và hoạt động của Viện Kiểm sát Nhân dân
Chương này tập trung vào việc phân tích các quy định pháp luật liên quan đến vị trí, vai trò, cách thức thành lập và nhiệm vụ của VKSND ở cả Lào và Việt Nam. Một trong những điểm tương đồng đáng chú ý là cả hai nước đều quy định VKSND là cơ quan thực hiện quyền công tố và giám sát hoạt động tư pháp. Tuy nhiên, cách thức tổ chức và hoạt động của VKSND lại có những khác biệt rõ rệt. Ở Lào, VKSND có xu hướng tập trung hơn vào việc giám sát các hoạt động của cơ quan nhà nước, trong khi ở Việt Nam, VKSND có vai trò tích cực hơn trong việc tham gia vào quá trình tố tụng. Điều này phản ánh sự khác nhau trong hệ thống pháp luật và văn hóa pháp lý của hai quốc gia. Việc so sánh này không chỉ giúp làm rõ những điểm tương đồng mà còn chỉ ra những hạn chế, từ đó tạo cơ sở cho việc cải cách và hoàn thiện hệ thống pháp luật.
III. Giải pháp hoàn thiện quy định pháp luật về tổ chức và hoạt động của Viện Kiểm sát Nhân dân ở Lào và Việt Nam
Chương cuối cùng đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quy định pháp luật về tổ chức và hoạt động của VKSND ở cả Lào và Việt Nam. Những giải pháp này bao gồm việc cải cách cấu trúc tổ chức của VKSND, nâng cao năng lực cho cán bộ công chức trong lĩnh vực kiểm sát, và tăng cường sự phối hợp giữa VKSND với các cơ quan khác trong bộ máy nhà nước. Đặc biệt, cần chú trọng đến việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý và điều hành hoạt động của VKSND, nhằm nâng cao tính hiệu quả và minh bạch trong hoạt động kiểm sát. Việc hoàn thiện quy định pháp luật không chỉ giúp tăng cường vai trò của VKSND trong việc bảo vệ pháp luật mà còn góp phần xây dựng một nhà nước pháp quyền vững mạnh, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh hội nhập quốc tế.
