Quyền tố tụng của đương sự trong tố tụng dân sự

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

MỤC LỤC

1. CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ QUYỀN TỐ TỤNG CỦA ĐƯƠNG SỰ TRONG TỐ TỤNG DÂN SỰ

1.1. Khái niệm, ý nghĩa của quyền tố tụng của đương sự trong tố tụng dân sự

1.1.1. Khái niệm đương sự trong tố tụng dân sự

1.1.2. Khái niệm quyền tố tụng của đương sự trong tố tụng dân sự

1.1.3. Ý nghĩa việc ghi nhận quyền tố tụng của đương sự trong tố tụng dân sự

1.2. Cơ sở khoa học của việc xây dựng pháp luật về quyền tố tụng của đương sự trong tố tụng dân sự

1.2.1. Dựa trên các chuẩn mực quốc tế về quyền con người

1.2.2. Địa vị mối quan hệ giữa luật nội ng và luật tố tụng

1.2.3. Địa vị các nguyên tắc cơ bản của luật tố tụng dân sự tại Việt Nam

1.2.4. Dựa trên vị trí, vai trò của từng đương sự

1.2.5. Xuất phát từ cấu trúc của thực tiễn tố tụng dân sự tại Tòa án

1.3. Các điều kiện bảo đảm thực hiện quyền tố tụng của đương sự trong tố tụng dân sự

1.3.1. Hệ thống pháp luật chặt chẽ, cụ thể

1.3.2. Hoạt động của cơ quan tiến hành tố tụng

1.3.3. Nhận thức pháp luật của đương sự và hoạt động hỗ trợ pháp lý của các cơ quan, tổ chức và cá nhân

1.4. KẾT LUẬN CHƯƠNG 1

2. CHƯƠNG 2: QUYỀN TỐ TỤNG CỦA ĐƯƠNG SỰ THEO PHÁP LUẬT TỐ TỤNG DÂN SỰ VIỆT NAM HIỆN HÀNH

2.1. Các quyền thể hiện quyền quyết định và tự định đoạt của đương sự

2.1.1. Quyền đưa ra yêu cầu bổ sung

2.1.2. Quyền giữ nguyên, thay đổi hoặc rút yêu cầu tố tụng

2.1.3. Quyền bãi bỏ đơn khởi kiện

2.1.4. Quyền bảo vệ hoặc nhờ người khác bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp

2.1.5. Quyền tham gia phiên tòa

2.1.6. Quyền kháng cáo, thay đổi, bổ sung hoặc rút kháng cáo

2.1.7. Quyền khiếu nại đối với quyết định hành vi tố tụng trái pháp luật

2.1.8. Quyền đề nghị người có thẩm quyền kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm bản án có hiệu lực pháp luật

2.2. Các quyền của đương sự trong hoạt động cung cấp chứng cứ

2.2.1. Quyền cung cấp tài liệu, chứng cứ; chứng minh để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình

2.2.2. Quyền yêu cầu cơ quan tổ chức, cá nhân đăng ký giữ, quản lý tài sản, chứng cứ cung cấp cho mình

2.2.3. Quyền đề nghị Tòa án xác minh, thu thập tài liệu chứng cứ hoặc hỗ trợ thu thập chứng cứ

2.2.4. Quyền đề nghị Tòa án mời người làm chứng trưng cầu giám định, quyết định việc định giá tài sản

2.2.5. Quyền được biết và ghi chép, sao chụp tài liệu, chứng cứ do các đương sự xuất trình hoặc do Tòa án thu thập

2.2.6. Các quyền khác của đương sự

2.2.6.1. Quyền được nhận thông báo hợp lệ để thực hiện các quyền nghĩa vụ của mình

2.2.6.2. Quyền yêu cầu thay đổi người tiến hành tố tụng, người thẩm giám tố tụng

2.2.6.3. Quyền đề nghị Tòa án triệu người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan tham gia tố tụng

2.2.6.4. Quyền đề nghị Tòa án tạm đình chỉ giải quyết việc

2.2.6.5. Quyền đưa ra câu hỏi với người khác về vấn đề liên quan đến vụ án hoặc đề xuất với Tòa án những vấn đề cần hỏi người khác

2.2.6.6. Quyền được đối chất với nhau hoặc với người làm chứng

2.2.6.7. Quyền tranh luận tại phiên tòa, diễn ra lập luận về đánh giá chứng cứ và pháp luật áp dụng

2.2.6.8. Quyền được cấp trích lục bản án, bản đơn quyết định của Tòa án

2.3. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2

3. CHƯƠNG 3: THỰC TIỄN THỰC HIỆN QUYỀN TỐ TỤNG CỦA ĐƯƠNG SỰ TRONG TỐ TỤNG DÂN SỰ VÀ KIẾN NGHỊ

3.1. Thực tiễn thực hiện quyền tố tụng của đương sự trong tố tụng dân sự sơ cấp

3.1.1. Tỷ lệ thụ lý án đạt được trong thực tiễn

3.2. Bất cập, vướng mắc và hạn chế trong thực tiễn thực hiện quyền tố tụng của đương sự

3.2.1. Nguyên nhân của những bất cập, vướng mắc và hạn chế trong thực hiện quyền tố tụng của đương sự

3.2.2. Một số kiến nghị về quyền tố tụng của đương sự

3.2.2.1. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật về quyền tố tụng của đương sự

3.2.2.2. Kiến nghị về việc bảo đảm thực hiện quyền tố tụng của đương sự

3.3. KẾT LUẬN CHƯƠNG 3

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Khái niệm và ý nghĩa của quyền tố tụng của đương sự trong tố tụng dân sự

Trong tố tụng dân sự, đương sự được xác định là những chủ thể tham gia vào quá trình giải quyết vụ án, bao gồm nguyên đơn và bị đơn. Quyền tố tụng của đương sự không chỉ đơn thuần là quyền yêu cầu mà còn bao hàm các quyền như kháng cáo, yêu cầu chứng minh và quyền được bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Theo pháp luật tố tụng dân sự, việc xác định rõ ràng quyền lợi và nghĩa vụ của đương sự là rất quan trọng, bởi vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả của vụ án. Việc nhận thức đúng về quyền và nghĩa vụ của đương sự giúp họ tham gia tích cực và hiệu quả hơn trong quá trình tố tụng. Như vậy, quyền tố tụng không chỉ bảo vệ lợi ích cá nhân mà còn góp phần vào việc thực hiện công lý và bảo vệ quyền lợi của các bên trong vụ án.

1.1. Đặc điểm của quyền tố tụng

Một trong những đặc điểm nổi bật của quyền tố tụng là tính pháp lý của nó. Đương sự có quyền yêu cầu Tòa án xem xét và giải quyết vụ việc của mình theo quy định của pháp luật. Điều này thể hiện rõ trong các quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, nơi mà quyền lợi của đương sự được bảo đảm thông qua các thủ tục tố tụng nhất định. Đồng thời, quyền tố tụng cũng bao gồm quyền yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, quyền kháng cáo và quyền yêu cầu chứng minh. Việc đảm bảo thực hiện đầy đủ và đúng đắn các quyền này không chỉ có ý nghĩa trong việc bảo vệ quyền lợi của đương sự mà còn góp phần vào sự công bằng và minh bạch trong hoạt động của Tòa án.

II. Quyền và nghĩa vụ của đương sự trong tố tụng dân sự

Trong tố tụng dân sự, đương sự không chỉ có quyền mà còn có nghĩa vụ. Quyền của đương sự bao gồm quyền yêu cầu Tòa án giải quyết vụ việc, quyền được thông tin về tiến trình tố tụng, quyền tham gia vào các phiên tòa, và quyền kháng cáo các quyết định của Tòa án. Bên cạnh đó, đương sự cũng có nghĩa vụ phải cung cấp tài liệu, chứng cứ liên quan đến vụ án, hợp tác với Tòa án và các bên liên quan trong quá trình tố tụng. Sự cân bằng giữa quyền và nghĩa vụ của đương sự là điều cần thiết để đảm bảo tính khách quan và công bằng trong xét xử. Việc thực hiện đúng các quyền và nghĩa vụ này sẽ giúp đương sự bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình một cách hiệu quả hơn.

2.1. Quyền kháng cáo và yêu cầu bảo vệ quyền lợi

Quyền kháng cáo là một trong những quyền cơ bản của đương sự trong tố tụng dân sự. Điều này cho phép họ có thể yêu cầu Tòa án cấp trên xem xét lại các quyết định của Tòa án cấp dưới nếu cảm thấy quyền lợi của mình bị xâm phạm. Ngoài ra, đương sự còn có quyền yêu cầu các cơ quan chức năng bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình trong trường hợp cần thiết. Điều này không chỉ giúp đương sự bảo vệ quyền lợi cá nhân mà còn tạo ra cơ chế kiểm soát trong hoạt động của Tòa án, đảm bảo rằng mọi quyết định đều được đưa ra một cách công bằng và hợp lý.

III. Thực tiễn thực hiện quyền tố tụng của đương sự trong tố tụng dân sự

Thực tiễn cho thấy rằng việc thực hiện quyền tố tụng của đương sự trong tố tụng dân sự Việt Nam hiện nay còn gặp nhiều khó khăn. Mặc dù Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 đã quy định rõ ràng về quyền và nghĩa vụ của đương sự, nhưng việc áp dụng trong thực tế vẫn còn nhiều hạn chế. Nhiều đương sự chưa nhận thức đầy đủ về quyền lợi của mình, dẫn đến việc không tham gia tích cực vào quá trình tố tụng. Hơn nữa, một số quy định pháp luật còn chưa rõ ràng, gây khó khăn trong việc thực hiện quyền của đương sự. Do đó, cần có những biện pháp cải thiện, bao gồm việc nâng cao nhận thức cho đương sự về quyền lợi của mình, cũng như cải cách các quy định pháp luật để tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện quyền tố tụng.

3.1. Đề xuất cải cách và nâng cao hiệu quả thực hiện quyền tố tụng

Để nâng cao hiệu quả thực hiện quyền tố tụng của đương sự, cần có sự cải cách đồng bộ trong hệ thống pháp luật và quy trình tố tụng. Cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật để đương sự hiểu rõ hơn về quyền và nghĩa vụ của mình trong tố tụng. Đồng thời, cần thiết phải xem xét, điều chỉnh các quy định pháp luật cho phù hợp với thực tiễn, đảm bảo rằng mọi đương sự đều có thể dễ dàng thực hiện quyền của mình mà không gặp phải rào cản nào. Việc tạo ra một môi trường tố tụng công bằng và minh bạch sẽ góp phần quan trọng vào việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của đương sự trong tố tụng dân sự.

Nghiên cứu về quyền tố tụng của đương sự trong tố tụng dân sự