QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN THEO HƯỚNG NGHIÊN CỨU BÀI HỌC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THỊ XÃ DUY TIÊN, TỈNH HÀ NAM

• Tác giả: Đào Thanh Quân
• Người hướng dẫn: TS. Hà Minh Phương
• Trường học: Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Quản lý Giáo dục
• Đề tài: Quản Lý Hoạt Động Tổ Chuyên Môn Theo Hướng Nghiên Cứu Bài Học Ở Các Trường Trung Học Cơ Sở Thị Xã Duy Tiên, Tỉnh Hà Nam
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN THEO HƯỚNG NGHIÊN CỨU BÀI HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
• 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
• 1.2. Một số khái niệm cơ bản
• 1.3. Tổ chuyên môn ở trường trung học cơ sở
• 1.4. Nghiên cứu bài học
• 1.5. Hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường trung học cơ sở
• 1.6. Quản lý hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường trung học cơ sở
• 1.7. Đặc điểm hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường trung học cơ sở
• 1.8. Mục tiêu của hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường Trung học cơ sở
• 1.9. Nội dung hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học trường Trung học cơ sở
• 1.10. Quy trình hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường Trung học cơ sở
• 1.11. Điều kiện hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học trường Trung học cơ sở
• 1.12. Nội dung quản lý hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường trung học cơ sở
• 1.13. Lập kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường trung học cơ sở
• 1.14. Tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường trung học cơ sở
• 1.15. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường trung học cơ sở
• 1.16. Kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường trung học cơ sở
• 1.17. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường trung học cơ sở
• 1.18. Các chủ trương chính sách về giáo dục
• 1.19. Phẩm chất, năng lực của chủ thể quản lý
• 1.20. Phẩm chất, năng lực của đội ngũ giáo viên
• 1.21. Điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường
• 1.22. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN THEO HƯỚNG NGHIÊN CỨU BÀI HỌC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THỊ XÃ DUY TIÊN, TỈNH HÀ NAM
• 2.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế- xã hội và giáo dục tại thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam
• 2.2. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam
• 2.3. Giới thiệu khái quát về giáo dục tại thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam
• 2.4. Trình độ đào tạo của cán bộ quản lý, tổ trưởng chuyên môn, giáo viên các trường THCS thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam
• 2.5. Kết quả giáo dục các trường THCS thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam
• 2.6. Tổ chức khảo sát
• 2.7. Mục đích khảo sát
• 2.8. Nội dung khảo sát thực trạng
• 2.9. Đối tượng khảo sát và địa bàn khảo sát
• 2.10. Phương pháp và cách thức xử lý số liệu
• 2.11. Hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở các trường trung học cơ sở thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam
• 2.12. Thực trạng thực hiện mục tiêu của hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học trường Trung học cơ sở thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam
• 2.13. Thực trạng thực hiện nội dung hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học trường Trung học cơ sở
• 2.14. Thực trạng thực hiện quy trình hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học trường Trung học cơ sở
• 2.15. Thực trạng điều kiện hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học trường Trung học cơ sở thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam
• 2.16. Thực trạng nội dung quản lý hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường trung học cơ sở thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam
• 2.17. Thực trạng lập kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường trung học cơ sở
• 2.18. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường trung học cơ sở
• 2.19. Thực trạng chỉ đạo thực hiện kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường trung học cơ sở
• 2.20. Thực trạng kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường trung học cơ sở
• 2.21. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường trung học cơ sở thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam
• 2.22. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường trung học cơ sở thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam
• 2.23. Mặt hạn chế
• 2.24. Nguyên nhân hạn chế
• 2.25. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP VÀ KHẢO NGHIỆM BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN THEO HƯỚNG NGHIÊN CỨU BÀI HỌC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THỊ XÃ DUY TIÊN, TỈNH HÀ NAM
• 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp
• 3.2. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu
• 3.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi
• 3.4. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ
• 3.5. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa
• 3.6. Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn theo nghiên cứu bài học ở trường trung học cơ sở thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam
• 3.7. Tổ chức nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về đổi mới hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học
• 3.8. Tổ chức xây dựng kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường trung học cơ sở phù hợp thực tiễn
• 3.9. Chỉ đạo xây dựng quy chế hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường trung học cơ sở
• 3.10. Xây dựng tiêu chí đánh giá quản lý hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường trung học cơ sở
• 3.11. Chỉ đạo bổ sung, khai thác, sử dụng cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường trung học cơ sở
• 3.12. Tổ chức kiểm tra, đánh giá việc chấp hành quy chế hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học của giáo viên
• 3.13. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý
• 3.14. Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp
• 3.15. Mục đích khảo nghiệm
• 3.16. Nội dung, cách thức khảo nghiệm
• 3.17. Kết quả khảo nghiệm
• 3.18. Tiểu kết chương 3
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Quản Lý Tổ Chuyên Môn THCS Tổng Quan Nghiên Cứu Tầm Quan Trọng 55 ký tự

Trong bối cảnh giáo dục Việt Nam không ngừng đổi mới, việc nâng cao chất lượng dạy và học trở thành ưu tiên hàng đầu. Các trường THCS, đặc biệt tại THCS Duy Tiên, Hà Nam, đang tích cực tìm kiếm các biện pháp hiệu quả. Tổ chuyên môn đóng vai trò then chốt trong việc quản lý và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, góp phần đảm bảo chất lượng giáo dục. Quản lý tổ chuyên môn hiệu quả, đặc biệt theo hướng nghiên cứu bài học, là yếu tố then chốt. Nghiên cứu này tập trung vào quản lý hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học, một hướng đi tiềm năng để nâng cao chất lượng dạy học và phát triển chuyên môn giáo viên. Nghiên cứu này xuất phát từ thực tế quản lý tổ chuyên môn tại THCS Duy Tiên, nơi dù đã có những thành công nhất định, vẫn còn tồn tại những hạn chế cần khắc phục. Mục tiêu là đưa ra các giải pháp thiết thực, góp phần vào công cuộc đổi mới giáo dục. Luận văn này tập trung vào THCS Duy Tiên, Hà Nam, để đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp quản lý tổ chuyên môn. Đề tài này mang tính cấp thiết nhằm nâng cao chất lượng các hoạt động của TCM, đáp ứng yêu cầu của công cuộc đổi mới giáo dục và đào tạo đang diễn ra.

1.1. Vai trò của tổ chuyên môn trong trường THCS

Tổ chuyên môn (TCM) là một bộ phận quan trọng trong cơ cấu tổ chức của trường THCS, có trách nhiệm quản lý trực tiếp và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên. TCM đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục của nhà trường thông qua việc xây dựng kế hoạch giảng dạy, tổ chức các hoạt động chuyên môn, và đánh giá hiệu quả giảng dạy. Việc đổi mới hoạt động của TCM, đặc biệt thông qua việc áp dụng nghiên cứu bài học, được xem là một giải pháp hiệu quả để nâng cao năng lực sư phạm của giáo viên và nâng cao chất lượng dạy học. Các trường THCS chú trọng nâng cao chất lượng giáo dục thông qua tổ chuyên môn.

1.2. Nghiên cứu bài học Hướng đi tiềm năng cho TCM

Nghiên cứu bài học (NCBH) là một mô hình phát triển chuyên môn cho giáo viên, trong đó giáo viên cùng nhau lập kế hoạch, giảng dạy, quan sát, và phân tích một bài học cụ thể. Mô hình NCBH giúp giáo viên chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau, và cải thiện phương pháp giảng dạy. Việc áp dụng NCBH vào hoạt động của TCM có thể giúp TCM trở thành một cộng đồng học tập chuyên nghiệp, nơi giáo viên có thể cùng nhau phát triển và đổi mới phương pháp dạy học. Ứng dụng nghiên cứu bài học là một lựa chọn tốt để đổi mới phương pháp dạy học của TCM.

II. Thách Thức Quản Lý Tổ Chuyên Môn Cần Giải Pháp Cấp Thiết 58 ký tự

Mặc dù các trường THCS Duy Tiên, Hà Nam đã triển khai áp dụng mô hình nghiên cứu bài học vào hoạt động của tổ chuyên môn và đạt được những kết quả nhất định, vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế và bất cập. Việc xây dựng kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học chưa thực sự phù hợp với thực tiễn. Chế độ chính sách đối với cán bộ, giáo viên còn hạn chế, chưa tạo động lực làm việc, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý nhà trường và quản lý hoạt động tổ chuyên môn. Do đó, việc nghiên cứu và đề xuất các giải pháp quản lý tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học một cách hiệu quả là vô cùng cần thiết. Các nhà quản lý cần quan tâm đến các vấn đề bất cập trong việc quản lý tổ chuyên môn để cải thiện hoạt động giảng dạy. Cần phải nâng cao chất lượng quản lý hoạt động chuyên môn để các giáo viên được bồi dưỡng thường xuyên.

2.1. Xây dựng kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn chưa phù hợp

Kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn (TCM) là một công cụ quan trọng để định hướng và tổ chức các hoạt động chuyên môn của TCM. Tuy nhiên, việc xây dựng kế hoạch hoạt động TCM theo hướng NCBH ở nhiều trường THCS chưa thực sự phù hợp với thực tiễn. Kế hoạch có thể quá chung chung, thiếu cụ thể, hoặc không sát với nhu cầu và năng lực của giáo viên. Điều này dẫn đến việc kế hoạch khó thực hiện và không mang lại hiệu quả cao. Cần xem xét kế hoạch hoạt động TCM một cách chi tiết và phù hợp với các yêu cầu của nhà trường và các giáo viên.

2.2. Thiếu động lực làm việc cho cán bộ giáo viên

Chế độ chính sách đãi ngộ đối với cán bộ, giáo viên (CBGV) còn hạn chế, chưa thật sự tạo động lực làm việc cho đội ngũ này. Điều này có thể do nhiều nguyên nhân, như mức lương thấp, điều kiện làm việc khó khăn, hoặc thiếu cơ hội thăng tiến. Khi CBGV không có đủ động lực làm việc, họ có thể không nhiệt tình tham gia vào các hoạt động chuyên môn, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý nhà trường và quản lý hoạt động tổ chuyên môn. Cần có những chính sách đãi ngộ tốt hơn để thúc đẩy giáo viên và các cán bộ làm việc hiệu quả.

III. Quản Lý Tổ Chuyên Môn Phương Pháp Nâng Cao Nhận Thức CBGV 57 ký tự

Một trong những giải pháp quan trọng để nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học là tổ chức nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý (CBQL) và giáo viên (GV) về sự cần thiết của đổi mới hoạt động tổ chuyên môn. Việc nâng cao nhận thức giúp CBQL và GV hiểu rõ hơn về vai trò, ý nghĩa, và lợi ích của nghiên cứu bài học, từ đó tạo động lực cho họ tham gia tích cực vào các hoạt động chuyên môn. Tổ chức các buổi hội thảo, tập huấn, hoặc chia sẻ kinh nghiệm để CBQL và GV có cơ hội học hỏi và trao đổi kiến thức về nghiên cứu bài học. Cần tăng cường bồi dưỡng thường xuyên giáo viên để nâng cao nhận thức về nghiên cứu bài học. Cần giúp các CBQL, GV hiểu rõ hơn về vai trò, ý nghĩa của TCM để TCM được phát huy tối đa.

3.1. Tổ chức hội thảo tập huấn về nghiên cứu bài học

Tổ chức các buổi hội thảo, tập huấn về nghiên cứu bài học là một cách hiệu quả để CBQL và GV có cơ hội học hỏi và trao đổi kiến thức về mô hình này. Các buổi hội thảo, tập huấn nên được thiết kế một cách khoa học, phù hợp với trình độ và nhu cầu của người học. Ngoài ra, các buổi hội thảo, tập huấn nên có sự tham gia của các chuyên gia, những người có kinh nghiệm trong việc triển khai nghiên cứu bài học, để chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm thực tế. Việc mời các chuyên gia sẽ giúp nâng cao chất lượng của các buổi hội thảo, tập huấn.

3.2. Chia sẻ kinh nghiệm triển khai nghiên cứu bài học

Chia sẻ kinh nghiệm triển khai nghiên cứu bài học là một cách hiệu quả để CBQL và GV học hỏi lẫn nhau và áp dụng nghiên cứu bài học vào thực tế giảng dạy. Các buổi chia sẻ kinh nghiệm có thể được tổ chức dưới nhiều hình thức khác nhau, như hội thảo, tọa đàm, hoặc báo cáo. Trong các buổi chia sẻ kinh nghiệm, CBQL và GV có thể chia sẻ những thành công, thất bại, và bài học kinh nghiệm trong quá trình triển khai nghiên cứu bài học. Chia sẻ kinh nghiệm giúp xây dựng môi trường học tập, nơi giáo viên có thể cùng nhau phát triển chuyên môn.

IV. Kế Hoạch Tổ Chuyên Môn Xây Dựng Phù Hợp Với Thực Tiễn 60 ký tự

Để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả của hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học, việc xây dựng kế hoạch hoạt động cần phải phù hợp với thực tiễn của từng trường, từng tổ chuyên môn. Kế hoạch cần phải dựa trên những đánh giá chính xác về năng lực, nhu cầu của giáo viên, cũng như điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường. Việc xây dựng kế hoạch cần có sự tham gia của tất cả các thành viên trong tổ chuyên môn, để đảm bảo tính dân chủ và tạo sự đồng thuận cao. Quản lý hoạt động tổ chuyên môn cần dựa vào thực tiễn, có kế hoạch rõ ràng và được xây dựng dân chủ.

4.1. Đánh giá năng lực nhu cầu của giáo viên

Trước khi xây dựng kế hoạch, cần tiến hành đánh giá một cách khách quan, chính xác năng lực và nhu cầu của từng giáo viên trong tổ chuyên môn. Việc đánh giá có thể được thực hiện thông qua nhiều hình thức khác nhau, như phiếu khảo sát, phỏng vấn, hoặc quan sát. Kết quả đánh giá sẽ giúp xác định những điểm mạnh, điểm yếu của giáo viên, từ đó xây dựng kế hoạch bồi dưỡng và phát triển chuyên môn phù hợp. Đánh giá năng lực giúp xây dựng kế hoạch phát triển cá nhân và tổ chuyên môn.

4.2. Khảo sát điều kiện cơ sở vật chất

Điều kiện cơ sở vật chất (CSVC) đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng của hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học. Do đó, trước khi xây dựng kế hoạch, cần tiến hành khảo sát một cách kỹ lưỡng điều kiện CSVC của nhà trường, như phòng học, trang thiết bị dạy học, tài liệu tham khảo. Kết quả khảo sát sẽ giúp xác định những hạn chế về CSVC, từ đó có những điều chỉnh phù hợp trong kế hoạch hoạt động. Cần đảm bảo đủ CSVC để hỗ trợ hoạt động tổ chuyên môn và nghiên cứu bài học.

V. Quy Chế Hoạt Động TCM Xây Dựng Chuẩn Mực Để Đánh Giá Hiệu Quả 60 ký tự

Việc xây dựng quy chế hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học là vô cùng quan trọng. Quy chế này sẽ tạo ra một khung chuẩn để đánh giá chất lượng và hiệu quả của hoạt động tổ chuyên môn. Quy chế cần được xây dựng dựa trên các nguyên tắc rõ ràng, cụ thể và phù hợp với đặc thù của từng trường THCS tại Duy Tiên, Hà Nam. Điều này giúp đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình đánh giá.

5.1. Tiêu chí đánh giá hoạt động TCM theo NCBH

Các tiêu chí đánh giá cần bao gồm các khía cạnh như: mức độ tham gia của giáo viên, chất lượng các buổi sinh hoạt chuyên môn, hiệu quả áp dụng NCBH vào thực tế giảng dạy, và sự tiến bộ của học sinh. Các tiêu chí này nên được lượng hóa một cách rõ ràng để có thể đánh giá một cách khách quan. Việc định lượng sẽ giúp đánh giá khách quan hơn hiệu quả làm việc của TCM.

5.2. Đánh giá hiệu quả áp dụng NCBH vào giảng dạy

Việc đánh giá hiệu quả NCBH cần tập trung vào việc xem xét liệu phương pháp giảng dạy đã thay đổi như thế nào sau khi áp dụng NCBH, học sinh có hiểu bài hơn không, và kết quả học tập của học sinh có được cải thiện hay không. Cần sử dụng nhiều phương pháp đánh giá khác nhau, như kiểm tra, phỏng vấn, và quan sát, để có được cái nhìn toàn diện nhất.

VI. Tổ Chuyên Môn THCS Duy Tiên Đề Xuất Giải Pháp Khuyến Nghị 55 ký tự

Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, luận văn này đề xuất một số giải pháp và khuyến nghị cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học tại các trường THCS Duy Tiên, Hà Nam. Những giải pháp này tập trung vào việc cải thiện cơ chế quản lý, tăng cường năng lực cho cán bộ quản lý, và tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên tham gia vào hoạt động tổ chuyên môn. Cần có những giải pháp cụ thể hơn để tăng cường hiệu quả làm việc của TCM.

6.1. Giải pháp tăng cường năng lực cho cán bộ quản lý

Cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng về kỹ năng quản lý, điều hành, và đánh giá hoạt động tổ chuyên môn cho cán bộ quản lý. Ngoài ra, cũng cần tạo cơ hội cho cán bộ quản lý tham gia vào các hội thảo, diễn đàn chuyên môn để học hỏi kinh nghiệm từ các đơn vị khác. Bồi dưỡng nghiệp vụ thường xuyên để nâng cao kỹ năng điều hành cho CBQL.

6.2. Khuyến nghị với Phòng Giáo dục Đào tạo

Phòng GD&ĐT cần tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn, và kiểm tra việc triển khai hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học tại các trường THCS. Đồng thời, cần xây dựng cơ chế khen thưởng, động viên kịp thời đối với các tổ chuyên môn và giáo viên có thành tích xuất sắc. Cần khuyến khích các trường chia sẻ kinh nghiệm và nhân rộng các mô hình hoạt động tổ chuyên môn hiệu quả. Cần có hướng dẫn cụ thể để nâng cao chất lượng quản lý các TCM.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục Việt Nam, việc nâng cao chất lượng dạy học tại các trường trung học cơ sở (THCS) là nhiệm vụ trọng tâm. Thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam, với 16 trường THCS và đội ngũ giáo viên hơn 360 người, đang tích cực triển khai hoạt động tổ chuyên môn (TCM) theo hướng nghiên cứu bài học (NCBH) nhằm nâng cao năng lực chuyên môn và chất lượng giáo dục. Tuy nhiên, thực tế cho thấy hoạt động TCM theo hướng NCBH còn nhiều hạn chế như kế hoạch chưa phù hợp, chế độ chính sách chưa tạo động lực đủ mạnh cho cán bộ, giáo viên. Mục tiêu nghiên cứu nhằm làm rõ thực trạng quản lý hoạt động TCM theo hướng NCBH tại các trường THCS thị xã Duy Tiên từ năm học 2020-2021 đến nay, đồng thời đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng dạy học và phát triển năng lực đội ngũ giáo viên. Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc hỗ trợ các nhà quản lý giáo dục và tổ chuyên môn xây dựng môi trường học tập tích cực, đồng thời đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông mới.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và mô hình nghiên cứu bài học. Theo Frederick Winslow Taylor, quản lý là quá trình tác động có kế hoạch nhằm đạt mục tiêu hiệu quả nhất. Quản lý giáo dục được hiểu là sự điều hành hệ thống giáo dục nhằm đạt các mục tiêu đề ra. Mô hình NCBH, xuất phát từ Nhật Bản, là hoạt động có kế hoạch của giáo viên nhằm nghiên cứu, cải tiến bài học để nâng cao năng lực chuyên môn và chất lượng học tập của học sinh. Các khái niệm chính bao gồm: tổ chuyên môn, nghiên cứu bài học, quản lý hoạt động tổ chuyên môn theo hướng NCBH, và các chức năng quản lý gồm lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra đánh giá. Lý thuyết cũng nhấn mạnh vai trò của hiệu trưởng trong quản lý hoạt động TCM, đồng thời đề cập đến các yếu tố ảnh hưởng như chính sách giáo dục, năng lực chủ thể quản lý, năng lực giáo viên và điều kiện cơ sở vật chất.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp nghiên cứu lý luận và thực tiễn. Nguồn dữ liệu chính gồm khảo sát 190 cán bộ quản lý, tổ trưởng, tổ phó chuyên môn và giáo viên tại 5 trường THCS ở thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Phương pháp thu thập dữ liệu gồm phiếu khảo sát (Anket), phỏng vấn sâu, quan sát trực tiếp hoạt động TCM và nghiên cứu sản phẩm như kế hoạch chuyên môn, biên bản họp, video ghi hình. Phân tích số liệu sử dụng các phương pháp thống kê mô tả và phân tích tương quan nhằm đánh giá thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng. Cỡ mẫu được chọn theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện và có tính đại diện cho các trường THCS trong địa bàn. Thời gian nghiên cứu tập trung từ năm học 2020-2021 đến năm học 2022-2023.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Trình độ đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên: 100% cán bộ quản lý và tổ trưởng chuyên môn có trình độ đại học trở lên, trong đó giáo viên có trình độ thạc sĩ tăng từ 0,6% năm 2020-2021 lên 1,1% năm 2022-2023. Đội ngũ giáo viên trẻ dưới 30 tuổi chiếm khoảng 4,1%, nhóm tuổi 41-50 chiếm 60,1%, cho thấy sự chênh lệch về độ tuổi và kinh nghiệm.

2. Thực trạng hoạt động TCM theo hướng NCBH: Hoạt động TCM được tổ chức ít nhất 2 lần/tháng, tuy nhiên việc xây dựng kế hoạch còn chưa phù hợp với thực tiễn, chưa phát huy hết quyền tự chủ của giáo viên. Việc chỉ đạo và kiểm tra đánh giá còn mang tính hình thức, chưa tạo động lực mạnh mẽ cho giáo viên tham gia tích cực.

3. Kết quả giáo dục và đánh giá học sinh: Tỷ lệ học sinh đạt loại giỏi tăng nhẹ từ 12,3% lên 13,9% trong 3 năm, học sinh có phẩm chất tốt chiếm trên 94%, cho thấy chất lượng giáo dục có xu hướng cải thiện. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng 3% học sinh yếu và kém, cần quan tâm hỗ trợ thêm.

4. Yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động TCM: Các yếu tố như chính sách giáo dục, năng lực quản lý của hiệu trưởng, năng lực chuyên môn của giáo viên và điều kiện cơ sở vật chất được đánh giá là có ảnh hưởng lớn đến hiệu quả quản lý hoạt động TCM theo hướng NCBH.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên có trình độ chuyên môn đạt chuẩn, tuy nhiên tỷ lệ giáo viên trẻ còn thấp, ảnh hưởng đến sự đổi mới sáng tạo trong hoạt động TCM. Việc tổ chức hoạt động TCM theo hướng NCBH đã được triển khai nhưng chưa đồng bộ và hiệu quả do hạn chế trong lập kế hoạch và kiểm tra đánh giá. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, việc phát huy quyền tự chủ chuyên môn của giáo viên là yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng hoạt động TCM. Các biểu đồ thể hiện tỷ lệ trình độ đào tạo, phân bố độ tuổi giáo viên và kết quả học tập của học sinh sẽ minh họa rõ nét hơn về thực trạng này. Ý nghĩa của nghiên cứu là cung cấp cơ sở khoa học để các nhà quản lý giáo dục tại thị xã Duy Tiên có thể điều chỉnh chính sách và phương pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động TCM theo hướng NCBH.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao nhận thức và năng lực quản lý cho cán bộ quản lý: Tổ chức các khóa bồi dưỡng, tập huấn về quản lý hoạt động TCM theo hướng NCBH cho hiệu trưởng, phó hiệu trưởng và tổ trưởng chuyên môn trong vòng 1 năm, nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo và chỉ đạo chuyên môn.

2. Xây dựng kế hoạch hoạt động TCM phù hợp thực tiễn: Hiệu trưởng phối hợp với tổ chuyên môn khảo sát nhu cầu, xây dựng kế hoạch chi tiết, linh hoạt theo từng năm học, đảm bảo sự tham gia rộng rãi của giáo viên và phù hợp với điều kiện nhà trường.

3. Tăng cường kiểm tra, đánh giá và khen thưởng: Thiết lập bộ tiêu chí đánh giá hoạt động TCM theo hướng NCBH, tổ chức kiểm tra định kỳ và đột xuất, đồng thời xây dựng chính sách khen thưởng nhằm khuyến khích giáo viên tích cực tham gia.

4. Đầu tư cơ sở vật chất và ứng dụng công nghệ thông tin: Bổ sung trang thiết bị dạy học hiện đại, phòng học đa phương tiện, đồng thời tổ chức tập huấn sử dụng CNTT cho giáo viên để hỗ trợ hiệu quả hoạt động TCM.

5. Phát triển đội ngũ giáo viên trẻ và cốt cán: Tạo điều kiện cho giáo viên trẻ tham gia bồi dưỡng, giao nhiệm vụ cho giáo viên cốt cán hướng dẫn, hỗ trợ giáo viên mới nhằm xây dựng đội ngũ kế cận vững mạnh trong vòng 3 năm tới.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Hiệu trưởng và cán bộ quản lý giáo dục: Nắm bắt các biện pháp quản lý hiệu quả hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học, từ đó nâng cao năng lực lãnh đạo và chỉ đạo chuyên môn.

2. Tổ trưởng, tổ phó chuyên môn và giáo viên: Hiểu rõ quy trình, nội dung và phương pháp tổ chức hoạt động TCM theo hướng NCBH, áp dụng vào thực tiễn giảng dạy để nâng cao chất lượng bài học.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý giáo dục: Tham khảo cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu và kết quả thực tiễn để phát triển các đề tài nghiên cứu liên quan đến quản lý giáo dục và đổi mới phương pháp dạy học.

4. Phòng Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách, hướng dẫn và hỗ trợ các trường THCS trong việc triển khai hoạt động TCM theo hướng NCBH.

Câu hỏi thường gặp

1. Hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học là gì?
   Hoạt động này là quá trình giáo viên cùng nghiên cứu, cải tiến bài học cụ thể nhằm nâng cao năng lực chuyên môn và chất lượng dạy học, thông qua các bước như lập kế hoạch, dạy minh họa, dự giờ, thảo luận và áp dụng thực tiễn.

2. Vai trò của hiệu trưởng trong quản lý hoạt động TCM theo hướng NCBH?
   Hiệu trưởng chịu trách nhiệm lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra hoạt động TCM, đồng thời tạo điều kiện về cơ sở vật chất và chính sách để đảm bảo hoạt động hiệu quả.

3. Những khó khăn thường gặp khi triển khai hoạt động TCM theo hướng NCBH?
   Bao gồm kế hoạch chưa phù hợp, thiếu động lực cho giáo viên, hạn chế về cơ sở vật chất, và sự khác biệt về trình độ, độ tuổi giáo viên ảnh hưởng đến sự đồng thuận và hiệu quả hoạt động.

4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả hoạt động TCM theo hướng NCBH?
   Cần nâng cao năng lực quản lý, xây dựng kế hoạch phù hợp, tăng cường kiểm tra đánh giá, đầu tư cơ sở vật chất, đồng thời phát triển đội ngũ giáo viên trẻ và cốt cán.

5. Tác động của hoạt động TCM theo hướng NCBH đến chất lượng giáo dục?
   Hoạt động này giúp giáo viên nâng cao năng lực chuyên môn, đổi mới phương pháp dạy học, từ đó cải thiện kết quả học tập và phát triển toàn diện năng lực học sinh.

Kết luận

• Hoạt động tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học tại các trường THCS thị xã Duy Tiên đã được triển khai và đạt một số kết quả tích cực, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.
• Đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên có trình độ đạt chuẩn, tuy nhiên cần tăng cường bồi dưỡng để đáp ứng yêu cầu đổi mới.
• Việc quản lý hoạt động TCM còn tồn tại hạn chế về kế hoạch, kiểm tra đánh giá và động lực tham gia của giáo viên.
• Các yếu tố như chính sách giáo dục, năng lực quản lý, năng lực giáo viên và cơ sở vật chất ảnh hưởng lớn đến hiệu quả quản lý hoạt động TCM.
• Đề xuất các biện pháp quản lý cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động TCM theo hướng NCBH, góp phần nâng cao chất lượng dạy học tại các trường THCS thị xã Duy Tiên trong giai đoạn tiếp theo.

Hành động tiếp theo: Các nhà quản lý giáo dục và tổ chuyên môn cần phối hợp triển khai các biện pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, đánh giá để điều chỉnh phù hợp với thực tiễn. Để biết thêm chi tiết và ứng dụng hiệu quả, quý độc giả và các đơn vị giáo dục có thể liên hệ trực tiếp với Phòng Giáo dục và Đào tạo thị xã Duy Tiên.