Quản Lý Rủi Ro Tín Dụng Tại Ngân Hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi Nhánh Tuyên Quang

• Tác giả: Nguyễn Thị Thanh Hằng
• Người hướng dẫn: PGS. TS Nguyễn Thu Thủy
• Trường học: Trường Đại học Thương mại
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Quản Lý Rủi Ro Tín Dụng Tại Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Công Thương Việt Nam – Chi Nhánh Tuyên Quang
• Loại tài liệu: Đề án tốt nghiệp thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. PHẦN MỞ ĐẦU
• 1.1. Lý do lựa chọn đề án
• 1.2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề án
• 1.3. Đối tượng và phạm vi của đề án
• 1.4. Quy trình và phương pháp thực hiện đề án
• 1.5. Kết cấu của đề án
• 2. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CĂN CỨ XÂY DỰNG ĐỀ ÁN QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
• 2.1. Cơ sở lý thuyết về quản lý rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại
• 2.1.1. Tín dụng và rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại
• 2.1.1.1. Tín dụng và các hình thức tín dụng của NHTM
• 2.1.1.2. Rủi ro tín dụng của NHTM
• 2.2. Cơ sở về mặt pháp lý
• 2.3. Kinh nghiệm và bài học thực tiễn rút ra cho Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Tuyên Quang
• 2.3.1. Kinh nghiệm từ các chi nhánh ngân hàng thương mại khác
• 2.3.2. Bài học rút ra cho Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Tuyên Quang
• 3. CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH TUYÊN QUANG
• 3.1. Khái quát quá trình hình thành, phát triển của Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Tuyên Quang và phân tích các yếu tố ảnh hưởng quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Tuyên Quang
• 3.1.1. Quá trình hình thành, phát triển, cơ cấu tổ chức của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Tuyên Quang
• 3.1.2. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Tuyên Quang
• 3.2. Thực trạng rủi ro tín dụng và quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Tuyên Quang giai đoạn 2021 - 2023
• 3.2.1. Thực trạng rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Tuyên Quang giai đoạn 2021 - 2023
• 3.2.2. Thực trạng quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Tuyên Quang
• 3.2.3. Đánh giá chung về thực trạng quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Tuyên Quang
• 3.2.3.1. Những kết quả đạt được
• 3.2.3.2. Nguyên nhân của hạn chế
• 4. CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH TUYÊN QUANG
• 4.1. Dự báo môi trường và định hướng mục tiêu hoàn thiện đến năm 2030
• 4.1.1. Dự báo môi trường hoạt động của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Tuyên Quang
• 4.1.2. Định hướng và mục tiêu hoàn thiện quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Tuyên Quang
• 4.2. Một số giải pháp hoàn thiện quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Tuyên Quang đến năm 2030
• 4.2.1. Hoàn thiện nhận diện rủi ro tín dụng tại Chi nhánh
• 4.2.2. Hoàn thiện đo lường rủi ro tín dụng phù hợp với quy định, chuẩn mực quốc tế
• 4.2.3. Hoàn thiện kiểm soát rủi ro tín dụng
• 4.2.4. Áp dụng linh hoạt và đa dạng các biện pháp xử lý rủi ro nhằm hạn chế tổn thất cho ngân hàng
• 4.2.5. Một số giải pháp khác
• 4.3. Một số kiến nghị
• 4.3.1. Kiến nghị với NHNN
• 4.3.2. Kiến nghị với VietinBank Hội sở
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Quản Lý Rủi Ro Tín Dụng Tại VietinBank Tuyên Quang

Trong bối cảnh hệ thống NHTM phát triển nhanh chóng, cạnh tranh huy động vốn và quản lý rủi ro ngày càng gay gắt, việc tăng cường hiệu quả quản lý rủi ro tín dụng (RRTD) là sống còn. Đảm bảo chất lượng và số lượng vốn là ưu tiên hàng đầu. VietinBank Tuyên Quang không nằm ngoài xu hướng này. Tuy nhiên, công tác quản lý RRTD tại đây vẫn còn nhiều hạn chế. Bài viết này sẽ đi sâu vào thực trạng và giải pháp. Cần có một chiến lược hoàn thiện quản lý rủi ro tín dụng 2030 để đảm bảo sự phát triển bền vững.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Tín Dụng Ngân Hàng Trong Kinh Tế Tuyên Quang

Trong nền kinh tế thị trường, ngân hàng là một tổ chức tài chính quan trọng, có vai trò đối với sự ổn định và phát triển kinh tế. Kinh tế phát triển nhanh và ổn định khi hệ thống Ngân hàng thương mại phát triển, phát huy tối đa vai trò mang lại hiệu quả cao, thu hút và phân bổ các nguồn vốn của nền kinh tế một cách hiệu quả. Kinh tế tăng trưởng cao và ổn định cũng là động lực thúc đẩy hệ thống Ngân hàng thương mại phát triển.

1.2. Định Nghĩa Rủi Ro Tín Dụng Và Ảnh Hưởng Đến VietinBank

Rủi ro tín dụng (RRTD) là các tổn thất phát sinh từ việc khách hàng không trả được đầy đủ cả gốc và lãi của khoản vay hoặc khách hàng thanh toán nợ gốc và lãi không đúng hạn sau khi được cấp các khoản tín dụng (cả nội bảng và ngoại bảng). Rủi ro này ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận và sự ổn định của VietinBank Tuyên Quang. Theo Thông tư 02/2013/TT-NHNN ngày 21/01/2013 của Thống đốc NHNN Việt Nam thì: “Rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng là ra tổn thất có khả năng xảy ra đối với TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài do khách hàng không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ của mình theo cam kết”.

II. Vấn Đề Hạn Chế Quản Lý Rủi Ro Tín Dụng Tại VietinBank Tuyên Quang

Mặc dù đạt được nhiều thành tựu, VietinBank Tuyên Quang vẫn đối mặt với những thách thức trong quản lý rủi ro. Cụ thể, công tác nhận diện, đo lường, kiểm soát và xử lý RRTD còn nhiều hạn chế. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả kinh doanh. Cần phân tích sâu sắc nguyên nhân của những hạn chế này để đưa ra giải pháp phù hợp. Theo nghiên cứu, nợ xấu VietinBank Tuyên Quang là một vấn đề đáng quan ngại.

2.1. Thực Trạng Nợ Xấu Và Tỷ Lệ Nợ Xấu Tại VietinBank Tuyên Quang

Một trong những chỉ báo quan trọng về rủi ro tín dụng là tỷ lệ nợ xấu. Việc gia tăng nợ xấu gây áp lực lên lợi nhuận và khả năng thanh khoản của ngân hàng. Cần có biện pháp kiểm soát và xử lý nợ xấu hiệu quả. Dữ liệu cho thấy nợ xấu VietinBank Tuyên Quang có xu hướng tăng trong giai đoạn 2021-2023. Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam là một trong những ngân hàng TMCP có uy tín, với quy mô lớn và mang sự ổn định chất lượng cao.

2.2. Nguyên Nhân Khách Quan Và Chủ Quan Gây Ra Rủi Ro Tín Dụng

Rủi ro tín dụng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, bao gồm cả yếu tố khách quan (biến động kinh tế, chính sách) và chủ quan (năng lực quản lý yếu kém, thẩm định sai sót). Phân tích nguyên nhân giúp ngân hàng đưa ra biện pháp phòng ngừa hiệu quả hơn. Theo Nguyễn Văn Tiến (2013), RRTD là các tổn thất phát sinh từ việc khách hàng không trả được đầy đủ cả gốc và lãi của khoản vay hoặc khách hàng thanh toán nợ gốc và lãi không đúng hạn sau khi được cấp các khoản tín dụng (cả nội bảng và ngoại bảng).

2.3. Quy Trình Thẩm Định Tín Dụng Hiện Tại Có Những Điểm Yếu Nào

Quy trình thẩm định tín dụng đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng. Nếu quy trình này có điểm yếu, rủi ro tín dụng sẽ gia tăng. Cần rà soát và cải thiện quy trình thẩm định để đảm bảo tính chính xác và khách quan. Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam đã không ngừng nỗ lực để khẳng định vị thế của mình. Trong bối cảnh thị trường phát triển như hiện nay, việc gia tăng nhu cầu sống của con người là cấp thiết.

III. Giải Pháp Hoàn Thiện Quản Lý Rủi Ro Tín Dụng Đến Năm 2030

Để hoàn thiện quản lý rủi ro tín dụng đến năm 2030, VietinBank Tuyên Quang cần triển khai một loạt giải pháp đồng bộ. Các giải pháp này tập trung vào việc cải thiện quy trình, nâng cao năng lực cán bộ và ứng dụng công nghệ. Mục tiêu là giảm thiểu rủi ro tín dụng và nâng cao hiệu quả kinh doanh. Cần xây dựng một lộ trình cụ thể để thực hiện các giải pháp này một cách hiệu quả.

3.1. Nâng Cao Năng Lực Nhận Diện Rủi Ro Tín Dụng Cho Cán Bộ

Cán bộ tín dụng cần được đào tạo chuyên sâu về nhận diện rủi ro tín dụng. Họ cần nắm vững các dấu hiệu cảnh báo sớm và có khả năng đánh giá khách hàng một cách toàn diện. Việc nâng cao năng lực cán bộ là yếu tố then chốt để phòng ngừa rủi ro. Rủi ro giao dịch: Là một hình thức của rủi ro tín dụng mà nguyên nhân phát sinh là do những hạn chế trong quá trình giao dịch và xét duyệt cho vay, đánh giá khách hàng.

3.2. Áp Dụng Mô Hình Đo Lường Rủi Ro Tín Dụng Tiên Tiến Basel ICAAP

Việc áp dụng các mô hình đo lường rủi ro tiên tiến như Basel II, Basel III, ICAAP giúp ngân hàng đánh giá rủi ro một cách chính xác và đưa ra quyết định phù hợp. Các mô hình này dựa trên các tiêu chuẩn quốc tế và được điều chỉnh phù hợp với điều kiện Việt Nam. Theo Thông tư 13/2018/TT-NHNN ban hành ngày 18 tháng 5 năm 2018, quy định về hệ thống kiểm soát nội bộ của ngân hàng. Thông tư 13/2018/TT-NHNN có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2020.

3.3. Tăng Cường Kiểm Soát Rủi Ro Tín Dụng Trong Quá Trình Cấp Tín Dụng

Kiểm soát rủi ro là một khâu quan trọng trong quản lý rủi ro tín dụng. Cần thiết lập các quy trình kiểm soát chặt chẽ và đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt. Việc kiểm soát rủi ro giúp phát hiện và ngăn chặn các hành vi gian lận hoặc sai sót.Theo Dương Hữu Hạnh (2013), RRTD xuất hiện trong quá trình cho vay, chiết khấu giấy tờ có giá, cho thuê tài chính, bảo lãnh ngân hàng, bao thanh toán và các hình thức cấp tín dụng khác của ngân hàng.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Xử Lý Nợ Xấu Và Thu Hồi Nợ Hiệu Quả

Việc xử lý nợ xấu và thu hồi nợ hiệu quả là một phần quan trọng trong quản lý rủi ro tín dụng. VietinBank Tuyên Quang cần áp dụng các biện pháp linh hoạt và đa dạng để xử lý nợ xấu, bao gồm bán tài sản đảm bảo, cơ cấu lại nợ và khởi kiện ra tòa. Mục tiêu là thu hồi tối đa giá trị các khoản nợ. Đồng thời, cần rút kinh nghiệm từ các trường hợp nợ xấu để phòng ngừa rủi ro trong tương lai.

4.1. Biện Pháp Cơ Cấu Lại Nợ Để Hỗ Trợ Khách Hàng Vượt Qua Khó Khăn

Cơ cấu lại nợ là một biện pháp quan trọng để hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn tạm thời. Việc cơ cấu lại nợ giúp khách hàng có thời gian để phục hồi hoạt động kinh doanh và trả nợ. Tuy nhiên, cần đánh giá kỹ khả năng trả nợ của khách hàng trước khi quyết định cơ cấu lại nợ. Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam là một trong những ngân hàng TMCP có uy tín, với quy mô lớn và mang sự ổn định chất lượng cao.

4.2. Tăng Cường Thu Hồi Nợ Thông Qua Bán Tài Sản Đảm Bảo

Bán tài sản đảm bảo là một biện pháp quan trọng để thu hồi nợ khi khách hàng không có khả năng trả nợ. Việc bán tài sản đảm bảo cần được thực hiện nhanh chóng và hiệu quả để thu hồi tối đa giá trị các khoản nợ. Cần xây dựng quy trình bán tài sản đảm bảo minh bạch và cạnh tranh. Rủi ro nội tại: là rủi ro xuất phát từ các yếu tố, các đặc điểm riêng có, mang tính riêng biệt bên trong mỗi chủ thể đi vay hoặc ngành kinh tế, lĩnh vực kinh tế, xuất phát từ đặc điểm hoạt động hoặc đặc điểm sử dụng vốn của khách hàng vay.

4.3. Khởi Kiện Ra Tòa Đối Với Các Trường Hợp Nợ Khó Đòi

Khởi kiện ra tòa là biện pháp cuối cùng để thu hồi nợ khi các biện pháp khác không hiệu quả. Việc khởi kiện ra tòa cần được thực hiện đúng quy trình và đảm bảo tuân thủ pháp luật. Cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và chứng cứ để bảo vệ quyền lợi của ngân hàng. Rủi ro danh mục: Là một hình thức của rủi ro tín dụng mà nguyên nhân phát sinh từ những hạn chế trong quản lý danh mục cho vay của ngân hàng.

V. Tương Lai Phát Triển Quản Lý Rủi Ro Tín Dụng Tại VietinBank Tuyên Quang

Trong tương lai, quản lý rủi ro tín dụng tại VietinBank Tuyên Quang cần tiếp tục được phát triển theo hướng hiện đại và hiệu quả. Cần tăng cường ứng dụng công nghệ, xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên nghiệp và hợp tác chặt chẽ với các tổ chức tín dụng khác. Mục tiêu là xây dựng một hệ thống quản lý rủi ro vững mạnh, góp phần vào sự phát triển bền vững của ngân hàng.

5.1. Ứng Dụng Công Nghệ Trong Quản Lý Rủi Ro Big Data AI Machine Learning

Ứng dụng công nghệ như Big Data, AI, Machine Learning giúp ngân hàng phân tích dữ liệu lớn, dự báo rủi ro và đưa ra quyết định nhanh chóng và chính xác. Cần đầu tư vào hạ tầng công nghệ và đào tạo cán bộ để khai thác hiệu quả các công nghệ này. Cần rà soát và cải thiện quy trình thẩm định để đảm bảo tính chính xác và khách quan. Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam đã không ngừng nỗ lực để khẳng định vị thế của mình. Trong bối cảnh thị trường phát triển như hiện nay, việc gia tăng nhu cầu sống của con người là cấp thiết.

5.2. Hợp Tác Với Các Tổ Chức Tín Dụng Khác Để Chia Sẻ Thông Tin Rủi Ro

Hợp tác với các tổ chức tín dụng khác để chia sẻ thông tin rủi ro giúp ngân hàng có cái nhìn toàn diện hơn về khách hàng và giảm thiểu rủi ro. Cần xây dựng cơ chế chia sẻ thông tin hiệu quả và đảm bảo tuân thủ pháp luật về bảo mật thông tin. Rủi ro nội tại: là rủi ro xuất phát từ các yếu tố, các đặc điểm riêng có, mang tính riêng biệt bên trong mỗi chủ thể đi vay hoặc ngành kinh tế, lĩnh vực kinh tế, xuất phát từ đặc điểm hoạt động hoặc đặc điểm sử dụng vốn của khách hàng vay.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM) Việt Nam phát triển nhanh chóng, quản lý rủi ro tín dụng trở thành vấn đề sống còn đối với các chi nhánh ngân hàng. Tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Tuyên Quang (VietinBank Tuyên Quang), giai đoạn 2021-2023, hoạt động tín dụng đã tăng trưởng mạnh mẽ với dư nợ tín dụng tăng lần lượt 16,76% và 17,19% trong hai năm gần nhất. Tuy nhiên, tỷ lệ nợ quá hạn và nợ xấu cũng có xu hướng gia tăng, với nợ quá hạn tăng từ 177,81 tỷ đồng năm 2021 lên 215 tỷ đồng năm 2023, trong khi tỷ lệ nợ xấu tăng từ 1,37% lên 1,4%. Những con số này phản ánh thách thức lớn trong công tác quản lý rủi ro tín dụng tại chi nhánh.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích thực trạng quản lý rủi ro tín dụng tại VietinBank Tuyên Quang, nhận diện các hạn chế trong công tác nhận diện, đo lường, kiểm soát và xử lý rủi ro tín dụng, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện đến năm 2025, tầm nhìn 2030. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động tín dụng tại chi nhánh trong giai đoạn 2021-2023, với dữ liệu thu thập từ báo cáo tài chính, các văn bản pháp luật và quy trình nội bộ của ngân hàng.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro tín dụng, góp phần đảm bảo an toàn vốn, tăng trưởng bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh của VietinBank Tuyên Quang trong môi trường kinh tế đầy biến động hiện nay.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn xây dựng trên nền tảng lý thuyết về tín dụng và rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại, trong đó:

• Khái niệm tín dụng được hiểu là việc tổ chức, cá nhân sử dụng một khoản tiền hoặc cam kết sử dụng khoản tiền theo nguyên tắc có hoàn trả, bao gồm các nghiệp vụ cho vay, chiết khấu, bảo lãnh, cho thuê tài chính.
• Rủi ro tín dụng (RRTD) là khả năng tổn thất phát sinh khi khách hàng không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện nghĩa vụ trả nợ theo cam kết, bao gồm rủi ro giao dịch và rủi ro danh mục.
• Quản lý rủi ro tín dụng là quá trình nhận diện, đo lường, kiểm soát và xử lý rủi ro nhằm hạn chế tổn thất, đảm bảo an toàn và hiệu quả hoạt động tín dụng của ngân hàng.
• Áp dụng mô hình xếp hạng tín dụng nội bộ (XHTDNB) để đo lường rủi ro, dựa trên các chỉ tiêu tài chính và phi tài chính với trọng số phù hợp, giúp phân loại khách hàng theo mức độ rủi ro từ AAA đến D.
• Các chỉ tiêu quan trọng phản ánh rủi ro tín dụng gồm tỷ lệ nợ quá hạn, tỷ lệ nợ xấu, tỷ lệ dự phòng rủi ro tín dụng và tỷ lệ cho vay không có tài sản đảm bảo.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, kết hợp thu thập dữ liệu thứ cấp từ các nguồn:

• Văn bản pháp luật, Thông tư của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam liên quan đến quản lý rủi ro tín dụng.
• Báo cáo tài chính, báo cáo tổng kết hoạt động của VietinBank Tuyên Quang giai đoạn 2021-2023.
• Các quy định, quy trình nội bộ của ngân hàng về quản lý rủi ro tín dụng.

Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phương pháp thống kê mô tả, so sánh và tổng hợp nhằm đánh giá thực trạng quản lý rủi ro tín dụng. Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm toàn bộ dữ liệu tín dụng và khách hàng vay vốn tại chi nhánh trong giai đoạn nghiên cứu. Phương pháp chọn mẫu là toàn bộ dữ liệu có sẵn, đảm bảo tính đại diện và khách quan. Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 1/2021 đến tháng 12/2023, tập trung phân tích các chỉ số tài chính và phi tài chính liên quan đến rủi ro tín dụng.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tăng trưởng dư nợ tín dụng mạnh mẽ: Dư nợ tín dụng tại VietinBank Tuyên Quang tăng từ 3.537,7 tỷ đồng năm 2021 lên khoảng 4.937,9 tỷ đồng năm 2023, tương ứng tốc độ tăng trưởng trung bình trên 16% mỗi năm. Điều này cho thấy chi nhánh đã mở rộng hoạt động tín dụng hiệu quả trong bối cảnh kinh tế khó khăn.

2. Nợ quá hạn tăng nhưng tỷ lệ giảm: Nợ quá hạn tăng từ 177,81 tỷ đồng năm 2021 lên 215 tỷ đồng năm 2023, tăng 20,9%. Tuy nhiên, tỷ lệ nợ quá hạn giảm từ 5,1% xuống 4,51% do tốc độ tăng dư nợ tín dụng nhanh hơn, phản ánh phần nào sự cải thiện trong quản lý chất lượng tín dụng.

3. Nợ xấu có xu hướng tăng: Nợ xấu tăng từ 47,91 tỷ đồng (1,37%) năm 2021 lên 66,9 tỷ đồng (1,4%) năm 2023, cho thấy chất lượng tín dụng vẫn còn tiềm ẩn rủi ro, đặc biệt nợ xấu ngắn hạn chiếm tỷ trọng cao nhất (trên 59%).

4. Tỷ lệ dự phòng rủi ro tín dụng tăng: Tổng dự phòng rủi ro tăng từ 237,27 tỷ đồng năm 2021 lên 307,05 tỷ đồng năm 2023, tương ứng tỷ lệ dự phòng trên dư nợ duy trì ở mức khoảng 6,4%, cho thấy ngân hàng đã chủ động trích lập dự phòng để bù đắp tổn thất tiềm ẩn.

5. Tỷ lệ cho vay không có tài sản đảm bảo biến động: Tỷ lệ cho vay không có tài sản đảm bảo tăng từ 4,31% năm 2021 lên 5,05% năm 2022, sau đó giảm xuống 4,72% năm 2023, cho thấy chi nhánh đã siết chặt kiểm soát các khoản vay rủi ro cao.

Thảo luận kết quả

Sự tăng trưởng dư nợ tín dụng mạnh mẽ của VietinBank Tuyên Quang trong giai đoạn 2021-2023 phản ánh nỗ lực mở rộng thị phần và hỗ trợ khách hàng trong bối cảnh đại dịch Covid-19 gây khó khăn cho nền kinh tế. Tuy nhiên, việc nợ xấu và nợ quá hạn tăng cho thấy công tác quản lý rủi ro tín dụng còn nhiều hạn chế, đặc biệt trong khâu thẩm định và kiểm soát sau cho vay.

Nguyên nhân chính bao gồm áp lực tăng trưởng tín dụng nhanh, thời gian xét duyệt khoản vay ngắn, năng lực cán bộ tín dụng còn non trẻ, và sự biến động của thị trường bất động sản làm giảm giá trị tài sản đảm bảo. So sánh với các chi nhánh ngân hàng khác như BIDV và Vietcombank tại Tuyên Quang, VietinBank Tuyên Quang cần nâng cao năng lực thẩm định và áp dụng các công cụ quản lý rủi ro hiện đại hơn.

Việc trích lập dự phòng rủi ro tăng đều qua các năm là điểm tích cực, giúp ngân hàng giảm thiểu tổn thất tài chính khi rủi ro xảy ra. Tuy nhiên, tỷ lệ cho vay không có tài sản đảm bảo vẫn còn ở mức cao, tiềm ẩn nguy cơ mất vốn nếu khách hàng không trả nợ đúng hạn. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng dư nợ, tỷ lệ nợ xấu và dự phòng rủi ro để minh họa rõ nét xu hướng và mức độ rủi ro.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện công tác nhận diện rủi ro tín dụng: Tăng cường đào tạo cán bộ tín dụng về kỹ năng phân tích tài chính và phi tài chính, áp dụng hệ thống cảnh báo sớm rủi ro (EWS) cập nhật hàng tháng. Chủ thể thực hiện: Phòng Hỗ trợ tín dụng, thời gian: 2024-2025.

2. Nâng cao chất lượng đo lường rủi ro: Áp dụng mô hình xếp hạng tín dụng nội bộ (XHTDNB) tự động hóa, cập nhật dữ liệu khách hàng liên tục, kết hợp phân tích định lượng và định tính. Chủ thể: Ban Quản lý rủi ro, thời gian: 2024-2026.

3. Tăng cường kiểm soát rủi ro tín dụng: Rà soát và hoàn thiện quy trình thẩm định, kiểm tra định kỳ sau cho vay, siết chặt kiểm soát các khoản vay không có tài sản đảm bảo, áp dụng giới hạn tín dụng theo nhóm ngành và khách hàng. Chủ thể: Phòng Kiểm soát nội bộ, thời gian: 2024-2027.

4. Đa dạng hóa biện pháp xử lý rủi ro: Áp dụng linh hoạt các biện pháp xử lý nợ như cơ cấu lại nợ, bán tài sản đảm bảo, chuyển nợ thành vốn góp đối với các doanh nghiệp tiềm năng, đồng thời tăng cường hợp tác với các tổ chức bảo hiểm tín dụng. Chủ thể: Phòng Quản lý nợ xấu, thời gian: 2024-2030.

5. Khuyến nghị với Ngân hàng Nhà nước và Hội sở VietinBank: Đề xuất hoàn thiện khung pháp lý, giảm thiểu sự chồng chéo trong các Thông tư liên quan đến quản lý rủi ro tín dụng; tăng cường hỗ trợ kỹ thuật và đào tạo chuyên sâu cho các chi nhánh. Thời gian: 2024-2025.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ tín dụng và quản lý rủi ro tại các ngân hàng thương mại: Nghiên cứu cung cấp kiến thức thực tiễn về nhận diện, đo lường và kiểm soát rủi ro tín dụng, giúp nâng cao hiệu quả công tác quản lý.

2. Nhà quản lý ngân hàng và lãnh đạo chi nhánh: Tham khảo các giải pháp hoàn thiện quản lý rủi ro tín dụng, từ đó xây dựng chính sách phù hợp với đặc thù địa phương và thị trường.

3. Chuyên gia tài chính, kiểm toán và tư vấn ngân hàng: Cung cấp cơ sở lý luận và dữ liệu thực tiễn để đánh giá, tư vấn về quản lý rủi ro tín dụng trong bối cảnh kinh tế biến động.

4. Sinh viên, nghiên cứu sinh ngành Quản lý kinh tế, Tài chính – Ngân hàng: Là tài liệu tham khảo hữu ích cho việc học tập, nghiên cứu chuyên sâu về quản lý rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý rủi ro tín dụng là gì và tại sao quan trọng?
   Quản lý rủi ro tín dụng là quá trình nhận diện, đo lường, kiểm soát và xử lý các rủi ro phát sinh trong hoạt động cấp tín dụng nhằm hạn chế tổn thất cho ngân hàng. Đây là yếu tố then chốt đảm bảo an toàn vốn và phát triển bền vững của ngân hàng.

2. Các chỉ tiêu nào phản ánh rủi ro tín dụng hiệu quả nhất?
   Tỷ lệ nợ quá hạn, tỷ lệ nợ xấu, tỷ lệ dự phòng rủi ro tín dụng và tỷ lệ cho vay không có tài sản đảm bảo là các chỉ tiêu quan trọng giúp đánh giá chất lượng tín dụng và mức độ rủi ro của ngân hàng.

3. Mô hình xếp hạng tín dụng nội bộ (XHTDNB) hoạt động như thế nào?
   XHTDNB dựa trên việc chấm điểm khách hàng theo các chỉ tiêu tài chính và phi tài chính, sau đó phân loại khách hàng theo mức độ rủi ro từ AAA (rủi ro thấp) đến D (rủi ro cao), giúp ngân hàng ra quyết định cấp tín dụng chính xác hơn.

4. Làm thế nào để xử lý nợ xấu hiệu quả?
   Ngân hàng có thể áp dụng các biện pháp như cơ cấu lại nợ, bán tài sản đảm bảo, chuyển nợ thành vốn góp hoặc hợp tác với các tổ chức bảo hiểm tín dụng để giảm thiểu tổn thất và thu hồi vốn.

5. Tại sao tỷ lệ cho vay không có tài sản đảm bảo lại là vấn đề cần quan tâm?
   Cho vay không có tài sản đảm bảo tiềm ẩn rủi ro cao vì khi khách hàng không trả nợ, ngân hàng khó thu hồi vốn. Do đó, cần giám sát chặt chẽ và áp dụng các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt đối với các khoản vay này.

Kết luận

• VietinBank Tuyên Quang đã đạt được tăng trưởng dư nợ tín dụng ấn tượng trên 16% mỗi năm trong giai đoạn 2021-2023, đồng thời mở rộng mạng lưới và nâng cao năng lực cán bộ.
• Tỷ lệ nợ quá hạn và nợ xấu có xu hướng tăng, phản ánh thách thức trong công tác quản lý rủi ro tín dụng, đặc biệt là đối với các khoản vay ngắn hạn và không có tài sản đảm bảo.
• Việc trích lập dự phòng rủi ro tín dụng được thực hiện đầy đủ, giúp giảm thiểu tổn thất tài chính cho ngân hàng.
• Đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý rủi ro tín dụng tập trung vào nhận diện, đo lường, kiểm soát và xử lý rủi ro, đồng thời khuyến nghị hoàn thiện khung pháp lý và nâng cao năng lực cán bộ.
• Nghiên cứu mở ra hướng đi cho VietinBank Tuyên Quang phát triển bền vững, đảm bảo an toàn vốn và nâng cao hiệu quả kinh doanh trong giai đoạn tới.

Hành động tiếp theo: Triển khai các giải pháp đề xuất từ năm 2024, đồng thời theo dõi, đánh giá hiệu quả định kỳ để điều chỉnh phù hợp với diễn biến thị trường và chính sách pháp luật. Các nhà quản lý và cán bộ tín dụng cần chủ động cập nhật kiến thức và kỹ năng nhằm nâng cao năng lực quản lý rủi ro tín dụng.