CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN QUỐC TẾ VIỆT NAM - VIB

Việc kiểm soát và xử lý nợ xấu là ưu tiên hàng đầu của VIB, đặc biệt trong bối cảnh thị trường nhiều biến động. Theo Báo cáo tài chính năm 2023 của VIB, tổng nợ xấu tăng mạnh, kéo theo tỷ lệ nợ xấu tăng từ 2,45% lên 3,14%. Điều này cho thấy tầm quan trọng cấp thiết của việc quản lý hiệu quả nợ xấu ngân hàng VIB để đảm bảo sự ổn định và tăng trưởng lợi nhuận. Một trong những lý do chính là VIB cần đảm bảo sự lành mạnh và minh bạch trong hoạt động kinh doanh để các nhà đầu tư có thể nhìn nhận được những giá trị to lớn mà VIB đang gầy dựng, cũng như sự ổn định trước những biến động của thị trường.

Tình hình kinh tế vĩ mô có ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng trả nợ của khách hàng và do đó tác động đến tỷ lệ nợ xấu VIB. Các yếu tố như tăng trưởng kinh tế chậm lại, lãi suất biến động, chính sách tín dụng thay đổi, và các cú sốc kinh tế như đại dịch COVID-19 đều có thể làm gia tăng nợ xấu. Luận văn thạc sĩ của Nguyễn Thị Thanh Bình năm 2024 đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đánh giá và quản lý các rủi ro này. Vì vậy cần thường xuyên theo dõi các thông tin vĩ mô để có thể đưa ra được những chính sách kịp thời và phù hợp với từng giai đoạn.

Quy trình cấp tín dụng lỏng lẻo, thẩm định khách hàng không kỹ lưỡng, kiểm soát sau vay yếu kém, và quản trị rủi ro chưa hiệu quả là những yếu tố chủ quan có thể dẫn đến rủi ro tín dụng VIB và gia tăng nợ xấu. Theo nghiên cứu của Nguyễn Thị Thanh Bình, việc tuân thủ nghiêm ngặt quy trình tín dụng và tăng cường kiểm soát rủi ro là cần thiết để giảm thiểu nợ xấu. Cụ thể, theo Báo cáo tài chính năm 2023 của VIB ghi nhận tổng nợ xấu tăng mạnh lên mức 8. Trong đó, nợ nghi ngờ vọt tăng hơn 2 lần lên mức 3.697 tỷ đồng và nợ dưới tiêu chuẩn cũng chiếm 2.479 tỷ đồng.

Biến động kinh tế vĩ mô, chính sách của chính phủ, và các sự kiện bất khả kháng như đại dịch COVID-19 có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng trả nợ của khách hàng. Đại dịch COVID-19, theo nhiều nghiên cứu, đã gây ra tác động đại dịch lớn đến hoạt động kinh doanh của nhiều doanh nghiệp và làm gia tăng tỷ lệ thất nghiệp, từ đó ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của cá nhân và doanh nghiệp, làm tăng nợ xấu cho VIB. Theo lẽ thường, cơ hội càng cao luôn đi kèm với rủi ro và thách thức càng lớn, do đó mà cấp tín dụng cũng chính là hoạt động mang lại rủi ro cao so với một số lĩnh vực khác trong ngành tài chính.

Việc thẩm định khách hàng kỹ lưỡng trước khi cấp tín dụng là biện pháp phòng ngừa nợ xấu hiệu quả nhất. Cần đánh giá chính xác khả năng trả nợ của khách hàng, đồng thời xây dựng các chính sách dự phòng rủi ro tín dụng VIB phù hợp để ứng phó với các tình huống xấu có thể xảy ra. Cần đánh giá chính xác khả năng trả nợ của khách hàng, đồng thời xây dựng các chính sách dự phòng rủi ro tín dụng VIB phù hợp để ứng phó với các tình huống xấu có thể xảy ra.

Sau khi cấp tín dụng, cần tăng cường giám sát tình hình tài chính và hoạt động kinh doanh của khách hàng để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. Trong trường hợp khách hàng gặp khó khăn trong việc trả nợ, cần chủ động đàm phán và cơ cấu lại nợ VIB một cách linh hoạt để hỗ trợ khách hàng vượt qua khó khăn và đảm bảo khả năng thu hồi vốn cho ngân hàng. Vấn đề đặt ra là trong một nền kinh tế đang gặp nhiều bất lợi về thị phần như hiện nay, thì hoạt động QLNX là một trong những thách thức không hề nhỏ đối với cả hệ thống tài chính Quốc gia.

Các quy trình quản lý nợ xấu VIB cần được rà soát và cập nhật định kỳ để đảm bảo tính phù hợp với các quy định pháp luật mới và sự thay đổi của thị trường. Quy trình cần được thiết kế rõ ràng, chi tiết, và dễ thực hiện, đồng thời đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận liên quan. Song song quá trình tìm hiểu thực tế hoạt động QLNX đang diễn ra đồng thời nêu lên những điểm mạnh và hạn chế trong công tác này, từ đó tác giả đưa ra một số giải pháp đề xuất nhằm hoàn thiện hoạt động QLNX tại VIB, thúc đẩy quá trình lành mạnh hoá trung tâm tiền tệ của nền kinh tế trong thời gian tới.

Để thực hiện hiệu quả các chính sách và quy trình quản lý nợ xấu, VIB cần đầu tư vào việc đào tạo và nâng cao năng lực quản lý nợ xấu VIB cho đội ngũ cán bộ. Cán bộ cần được trang bị kiến thức chuyên môn, kỹ năng phân tích, đánh giá rủi ro, và kỹ năng đàm phán để có thể xử lý các tình huống nợ xấu một cách hiệu quả. Nhận thức mạnh mẽ được điều này, VIB đặc biệt xem việc kiểm soát và xử lý các khoản nợ xấu là tiêu chí hàng đầu bằng việc đưa ra những giải pháp an toàn, góp phần một cách toàn diện và hiệu quả trong việc nâng tầm hoạt động tín dụng của các tổ chức tài chính.

Theo kết quả nghiên cứu, tầm nhìn của lãnh đạo về quản lý nợ xấu có ảnh hưởng lớn đến hiệu quả quản lý nợ xấu VIB. Lãnh đạo cần có nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của việc quản lý nợ xấu và đưa ra các quyết định đúng đắn để đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững của ngân hàng. Kết quả nghiên cứu cho thấy có 6 nhân tố ảnh hưởng tích cực đến Hoạt động QLNX tại VIB, được sắp xếp theo mức độ ảnh hưởng giảm dần như sau: Tầm nhìn của lãnh đạo về QLNX (βTN=0,367), Nền tảng công nghệ (βCN=0,255), Cơ chế chính sách (βCS=0,223), Phương thức thực hiện QLNX (βPT=0,209), Năng lực QLNX của cán bộ (βNL=0,173) và Văn hoá QLNX (βVH=0,127).

Việc ứng dụng công nghệ vào quản lý nợ xấu giúp ngân hàng nâng cao hiệu quả trong việc thu thập, xử lý, và phân tích nợ xấu VIB. Các công cụ phân tích dữ liệu chuyên sâu có thể giúp ngân hàng phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và đưa ra các quyết định xử lý kịp thời. Cùng với đó, luận văn này không chỉ là một tài liệu nghiên cứu khoa học mà còn là một công cụ hữu ích giúp bổ trợ cho các cấp quản lý hoàn thiện công tác QLNX của đơn vị, một số hàm ý quản trị được đề xuất nhằm đóng góp vào sự tăng trưởng bền vững của ngành ngân hàng và nền kinh tế Việt Nam.

Phòng ngừa nợ có vấn đề VIB là giải pháp tối ưu để giảm thiểu rủi ro và chi phí xử lý nợ xấu. Cần chú trọng nâng cao chất lượng thẩm định, tăng cường giám sát sau vay, và xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với khách hàng. Theo các chuyên gia, việc chú trọng phòng ngừa từ đầu sẽ giảm thiểu rất nhiều rủi ro về sau, cụ thể là sẽ giúp VIB không cần phải tốn quá nhiều chi phí vào việc giải quyết các khoản nợ xấu.

Trong trường hợp nợ xấu đã phát sinh, cần tập trung vào việc thu hồi vốn một cách nhanh chóng và hiệu quả. Có thể áp dụng nhiều biện pháp thu hồi nợ, như đàm phán, cơ cấu lại nợ, bán tài sản đảm bảo, hoặc khởi kiện. Cần lựa chọn biện pháp phù hợp với từng trường hợp cụ thể để tối đa hóa khả năng thu hồi vốn. Cụ thể theo Báo cáo tài chính năm 2023 của VIB ghi nhận tổng nợ xấu tăng mạnh lên mức 8. Trong đó, nợ nghi ngờ vọt tăng hơn 2 lần lên mức 3.697 tỷ đồng và nợ dưới tiêu chuẩn cũng chiếm 2.479 tỷ đồng.