Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh hiện nay, giáo dục chính trị (GDCT) cho học viên (HV) các trường cao đẳng công an giữ vai trò then chốt trong việc xây dựng bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và năng lực công tác cho cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân (CAND). Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I, với hơn 50 năm hình thành và phát triển, đã đào tạo hàng ngàn HV chuyên ngành trinh sát an ninh, góp phần quan trọng vào công tác bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội. Tuy nhiên, thực trạng quản lý hoạt động GDCT tại trường còn tồn tại nhiều hạn chế như tính hình thức, thiếu thường xuyên và nền nếp, ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục và rèn luyện nhân cách HV.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản lý hoạt động GDCT cho HV Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I trong giai đoạn từ năm 2015 đến nay, đồng thời đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục chính trị. Nghiên cứu tập trung khảo sát 50 cán bộ quản lý, 50 giảng viên và 300 học viên, sử dụng phương pháp điều tra kết hợp quan sát và phân tích tài liệu. Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc góp phần hoàn thiện lý luận quản lý giáo dục chính trị trong các trường cao đẳng công an, đồng thời cung cấp cơ sở thực tiễn cho việc nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia trong bối cảnh mới.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và giáo dục chính trị trong lực lượng vũ trang, đặc biệt là quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục chính trị. Hai mô hình nghiên cứu chính được áp dụng gồm:

  1. Mô hình quản lý giáo dục chính trị: Xác định quản lý GDCT là hệ thống các biện pháp có mục đích, có tổ chức nhằm chỉ đạo, điều hành hoạt động giáo dục chính trị cho HV, bao gồm quản lý mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức, kiểm tra đánh giá và các yếu tố bảo đảm.

  2. Mô hình tác động đa chiều: Phân tích các yếu tố tác động đến quản lý GDCT như tình hình thế giới, khu vực, trong nước; mặt trái kinh tế thị trường; sự chống phá của các thế lực thù địch; yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia; chủ trương đổi mới giáo dục và thực tiễn giáo dục chính trị trong ngành Công an.

Các khái niệm chính bao gồm: chính trị, hoạt động giáo dục chính trị, quản lý giáo dục, quản lý hoạt động giáo dục chính trị, học viên, chủ thể quản lý, nội dung và phương pháp giáo dục chính trị.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn:

  • Nguồn dữ liệu: Số liệu khảo sát từ 50 cán bộ quản lý, 50 giảng viên và 300 học viên Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I; tài liệu chính thức như nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Bộ Công an, Bộ Giáo dục và Đào tạo; báo cáo tổng kết và các tài liệu chuyên ngành.

  • Phương pháp phân tích: Phân tích định tính dựa trên tổng hợp, hệ thống hóa lý luận; phân tích định lượng qua thống kê tỷ lệ phần trăm kết quả khảo sát; so sánh các chỉ số đánh giá thực trạng quản lý GDCT.

  • Timeline nghiên cứu: Số liệu và khảo sát tập trung trong giai đoạn từ năm 2015 đến 2019, đảm bảo tính cập nhật và phù hợp với bối cảnh đổi mới giáo dục và yêu cầu nhiệm vụ công tác của ngành Công an.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Nhận thức về vai trò GDCT: Trên 86% giảng viên, cán bộ quản lý và học viên đánh giá GDCT là rất quan trọng hoặc quan trọng đối với sự phát triển nhân cách HV. Cụ thể, 90% giảng viên và 86% cán bộ quản lý cho rằng GDCT góp phần hiện thực hóa mục tiêu đào tạo; 88% giảng viên và 83% học viên đồng thuận GDCT hình thành thế giới quan khoa học và lý tưởng cách mạng.

  2. Thực trạng quản lý kế hoạch GDCT: Việc xây dựng và thực hiện kế hoạch GDCT còn mang tính hình thức, thiếu sự thường xuyên và đồng bộ. Khoảng 70% cán bộ quản lý và giảng viên cho biết kế hoạch chưa được cập nhật kịp thời theo yêu cầu đổi mới giáo dục và tình hình thực tế.

  3. Đổi mới nội dung và phương pháp: Chỉ khoảng 65% giảng viên và 60% học viên đánh giá nội dung, hình thức và phương pháp GDCT được đổi mới phù hợp với đặc điểm HV và bối cảnh hiện nay. Việc áp dụng các phương pháp giáo dục - tâm lý còn hạn chế, chưa phát huy tối đa tính tích cực, tự giác của HV.

  4. Kiểm tra, đánh giá kết quả GDCT: Công tác kiểm tra, đánh giá kết quả GDCT chưa được thực hiện thường xuyên và khoa học, chỉ khoảng 55% cán bộ quản lý cho rằng việc đánh giá có tính khách quan và phản ánh đúng chất lượng giáo dục.

Thảo luận kết quả

Kết quả khảo sát cho thấy nhận thức chung về vai trò quan trọng của GDCT trong phát triển nhân cách và năng lực chính trị của HV là rất cao, phù hợp với quan điểm của Đảng và Bộ Công an. Tuy nhiên, thực trạng quản lý hoạt động GDCT còn nhiều hạn chế do ảnh hưởng của các yếu tố khách quan như sự biến động của tình hình chính trị - xã hội, tác động tiêu cực của kinh tế thị trường và sự chống phá của các thế lực thù địch.

So sánh với các nghiên cứu trong lĩnh vực quản lý giáo dục chính trị tại các trường đại học và trung cấp công an, kết quả tương đồng về những khó khăn trong đổi mới nội dung, phương pháp và kiểm tra đánh giá. Việc thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa các chủ thể quản lý và chưa phát huy hết vai trò của tổ chức đảng, đoàn thể trong quản lý GDCT cũng là nguyên nhân chính.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ đánh giá mức độ quan trọng của GDCT theo từng nhóm đối tượng; bảng tổng hợp mức độ đổi mới nội dung, phương pháp và hiệu quả kiểm tra đánh giá; biểu đồ đường thể hiện xu hướng thay đổi nhận thức và thực trạng quản lý qua các năm khảo sát.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao chất lượng xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch GDCT

    • Động từ hành động: Cập nhật, hoàn thiện, triển khai
    • Target metric: 100% kế hoạch GDCT được xây dựng theo chuẩn mới, phù hợp với yêu cầu đào tạo và tình hình thực tế
    • Timeline: Triển khai ngay trong năm học tiếp theo
    • Chủ thể thực hiện: Ban Giám hiệu, Phòng Công tác Đảng, Công tác chính trị

  2. Phát huy vai trò trách nhiệm và năng lực của các chủ thể quản lý và giảng viên

    • Động từ hành động: Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao nhận thức
    • Target metric: 90% cán bộ quản lý và giảng viên được đào tạo chuyên sâu về quản lý GDCT
    • Timeline: Trong vòng 12 tháng
    • Chủ thể thực hiện: Nhà trường phối hợp với các cơ quan đào tạo chuyên ngành

  3. Đổi mới nội dung, phương pháp và hình thức GDCT

    • Động từ hành động: Đổi mới, áp dụng, sáng tạo
    • Target metric: Tăng 30% mức độ hài lòng của HV về nội dung và phương pháp GDCT
    • Timeline: 1-2 năm
    • Chủ thể thực hiện: Bộ môn Lý luận chính trị, các khoa chuyên ngành

  4. Tăng cường kiểm tra, đánh giá và rút kinh nghiệm thường xuyên

    • Động từ hành động: Kiểm tra, đánh giá, tổng kết
    • Target metric: 100% các đơn vị quản lý HV thực hiện kiểm tra định kỳ và báo cáo kết quả
    • Timeline: Hàng học kỳ
    • Chủ thể thực hiện: Phòng Quản lý đào tạo, Phòng Công tác Đảng, Công tác chính trị

  5. Xây dựng môi trường giáo dục trong sạch, lành mạnh và phát huy sức mạnh tổng hợp các tổ chức đoàn thể

    • Động từ hành động: Tổ chức, phối hợp, phát huy
    • Target metric: Tăng cường 50% các hoạt động giáo dục ngoài giờ chính khóa có nội dung GDCT
    • Timeline: Liên tục hàng năm
    • Chủ thể thực hiện: Ban Chấp hành Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên, các tổ chức quần chúng

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý giáo dục trong các trường cao đẳng, đại học công an

    • Lợi ích: Nắm bắt cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý GDCT, áp dụng các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý.
    • Use case: Xây dựng kế hoạch, tổ chức và kiểm tra hoạt động GDCT trong đơn vị.

  2. Giảng viên bộ môn lý luận chính trị và các khoa chuyên ngành

    • Lợi ích: Hiểu rõ đặc điểm, yêu cầu đổi mới nội dung và phương pháp GDCT phù hợp với HV.
    • Use case: Thiết kế bài giảng, tổ chức sinh hoạt chính trị, áp dụng phương pháp giáo dục - tâm lý.

  3. Học viên các trường cao đẳng công an

    • Lợi ích: Nâng cao nhận thức về vai trò GDCT trong phát triển nhân cách và năng lực chính trị.
    • Use case: Tự giác tham gia các hoạt động GDCT, phát huy vai trò chủ thể trong học tập và rèn luyện.

  4. Các nhà nghiên cứu và chuyên gia quản lý giáo dục chính trị

    • Lợi ích: Tham khảo cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu và kết quả khảo sát thực tiễn.
    • Use case: Phát triển nghiên cứu sâu hơn về quản lý GDCT trong lực lượng vũ trang và các tổ chức giáo dục.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý hoạt động giáo dục chính trị là gì?
    Quản lý hoạt động GDCT là quá trình tác động có mục đích, có tổ chức của các chủ thể quản lý nhằm chỉ đạo, điều hành hoạt động giáo dục chính trị cho học viên đạt hiệu quả cao nhất. Ví dụ, Ban Giám hiệu và Phòng Công tác Đảng phối hợp xây dựng kế hoạch GDCT và giám sát thực hiện.

  2. Tại sao GDCT lại quan trọng đối với học viên các trường công an?
    GDCT giúp hình thành bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và năng lực công tác cho học viên, đáp ứng yêu cầu bảo vệ an ninh quốc gia. Theo khảo sát, trên 90% giảng viên và cán bộ quản lý đánh giá GDCT rất quan trọng trong phát triển nhân cách học viên.

  3. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến quản lý hoạt động GDCT?
    Bao gồm tình hình chính trị thế giới và trong nước, tác động tiêu cực của kinh tế thị trường, sự chống phá của các thế lực thù địch, yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia và đổi mới giáo dục. Các yếu tố này đòi hỏi quản lý GDCT phải linh hoạt và sáng tạo.

  4. Phương pháp nào được đề xuất để nâng cao hiệu quả GDCT?
    Đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục - tâm lý làm chủ đạo, phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể, tăng cường kiểm tra đánh giá và xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh. Ví dụ, tổ chức các buổi sinh hoạt chính trị kết hợp trải nghiệm thực tế.

  5. Làm thế nào để kiểm tra, đánh giá kết quả GDCT một cách hiệu quả?
    Cần xây dựng tiêu chí đánh giá rõ ràng, thực hiện kiểm tra định kỳ, kết hợp đánh giá định tính và định lượng, phát hiện kịp thời sai lệch để điều chỉnh. Ví dụ, sử dụng bảng khảo sát nhận thức chính trị và theo dõi sự tiến bộ của học viên qua từng học kỳ.

Kết luận

  • Quản lý hoạt động giáo dục chính trị cho học viên Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I là nhiệm vụ trọng yếu, góp phần xây dựng bản lĩnh chính trị và phẩm chất đạo đức cho cán bộ công an.
  • Thực trạng quản lý còn nhiều hạn chế như tính hình thức, thiếu đổi mới nội dung và phương pháp, kiểm tra đánh giá chưa khoa học.
  • Các yếu tố khách quan như tình hình chính trị, kinh tế thị trường và sự chống phá của thế lực thù địch tác động mạnh đến hiệu quả quản lý GDCT.
  • Đề xuất các biện pháp nâng cao chất lượng quản lý gồm đổi mới kế hoạch, nâng cao năng lực chủ thể quản lý, đổi mới phương pháp giáo dục, tăng cường kiểm tra đánh giá và xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn quan trọng, mở ra hướng phát triển tiếp theo trong quản lý giáo dục chính trị tại các trường cao đẳng công an, khuyến khích áp dụng và tiếp tục nghiên cứu sâu hơn.

Hành động tiếp theo: Các đơn vị quản lý giáo dục trong ngành Công an nên triển khai ngay các biện pháp đề xuất, đồng thời tổ chức các khóa đào tạo nâng cao năng lực quản lý GDCT cho cán bộ, giảng viên. Để biết thêm chi tiết và ứng dụng thực tiễn, quý độc giả và cán bộ quản lý có thể liên hệ với Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I hoặc các cơ quan chức năng liên quan.