QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO TIẾP CẬN “QUẢN LÝ SỰ THAY ĐỔI” (NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP TẠI TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THANH ĐA, HUYỆN PHÚC THỌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI)

Môn học quản lý giáo dục và lớp học nói chung đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà giáo dục từ xa xưa. Triết gia Hy Lạp cổ đại cho rằng cần có phương pháp giúp thế hệ trẻ khẳng định mình, tiếp thu kiến thức mới để khám phá bản thân. Khổng Tử nhấn mạnh giáo dục cần thiết cho tất cả mọi người, phương pháp giảng dạy cần gợi mở, từ gần đến xa, từ đơn giản đến phức tạp, khuyến khích tư duy tích cực. Komensky đưa ra các nguyên tắc giáo dục và khẳng định việc áp dụng hiệu quả các nguyên tắc đó liên quan đến chất lượng của người thầy. Lý thuyết thay đổi và Quản lý thay đổi thành công được nghiên cứu từ những năm 80, 90 của thế kỷ XX, được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, bao gồm cả giáo dục. Các lý thuyết về sự thay đổi cũng đã được nghiên cứu và áp dụng vào giáo dục. Các tác giả thảo luận về cách đảm bảo rằng trẻ em không bị bỏ lại phía sau hoặc bị chia rẽ, làm thế nào để vượt qua sự khác biệt về kết quả học tập giữa các nhóm học sinh thuộc các sắc tộc khác nhau và làm thế nào để đảm bảo rằng các kỳ vọng tăng trưởng đối với trường học được đáp ứng hàng năm."

Chu Văn An nhấn mạnh giáo dục là yếu tố quan trọng để đất nước trở nên tốt đẹp hơn, quan điểm học phải phù hợp với thực tiễn, “Học là có mắt, hành động là có chân”. Nhữ Bá Sỹ giới thiệu các khái niệm dạy, học cho giáo viên và học sinh, nhấn mạnh tính trung thực và sử dụng kiến thức sâu rộng. Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn những gì học được ở trường có tác động to lớn đến tương lai của thanh niên, học sinh phải chuẩn bị tinh thần từ chối làm nô lệ. Đảng và nhà nước ta luôn coi “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu”, Đảng ta vẫn luôn khẳng định “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo là yêu cầu khách quan, cấp bách”.

Chương trình GDPT 2018 yêu cầu giáo viên chuyển từ truyền thụ kiến thức sang phát triển năng lực học sinh, đòi hỏi giáo viên phải thay đổi phương pháp giảng dạy và đánh giá. Việc này gây khó khăn cho một số giáo viên, đặc biệt là những người đã quen với phương pháp dạy truyền thống. Cần có các biện pháp hỗ trợ, bồi dưỡng để giúp giáo viên thích ứng với chương trình mới.

Cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học ở một số trường THCS chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới. Thiếu phòng học bộ môn, phòng thí nghiệm, thiết bị dạy học hiện đại ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học. Cần tăng cường đầu tư cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học cho các trường THCS.

Sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong việc quản lý giáo dục còn hạn chế. Gia đình chưa thực sự quan tâm đến việc học tập của con em, xã hội chưa tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của giáo dục. Cần tăng cường sự phối hợp giữa các bên để tạo môi trường giáo dục toàn diện cho học sinh.

Xây dựng tầm nhìn rõ ràng về sự thay đổi là bước đầu tiên để quản lý sự thay đổi hiệu quả. Tầm nhìn này cần phải được truyền đạt đến tất cả các thành viên trong nhà trường để họ hiểu rõ mục tiêu và lợi ích của sự thay đổi. Cần xác định rõ mục tiêu của sự thay đổi, những gì cần thay đổi và cách thức thực hiện.

Tạo sự đồng thuận trong đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên là yếu tố quan trọng để đảm bảo sự thành công của sự thay đổi. Cần lắng nghe ý kiến của tất cả các thành viên, giải thích rõ lý do và lợi ích của sự thay đổi, tạo cơ hội cho họ tham gia vào quá trình xây dựng kế hoạch và thực hiện sự thay đổi. Nên tạo không khí cởi mở, tin tưởng và hợp tác.

Xây dựng kế hoạch chi tiết và thực hiện từng bước là cách để đảm bảo sự thay đổi được thực hiện một cách có hệ thống và hiệu quả. Cần xác định rõ các bước thực hiện, thời gian thực hiện, nguồn lực cần thiết và người chịu trách nhiệm. Cần theo dõi và đánh giá tiến độ thực hiện để có những điều chỉnh kịp thời.

Tổ chức các buổi tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn về quản lý sự thay đổi cho giáo viên. Nội dung tập huấn cần tập trung vào các vấn đề như: khái niệm, nguyên tắc, quy trình quản lý sự thay đổi; các kỹ năng cần thiết để quản lý sự thay đổi; kinh nghiệm quản lý sự thay đổi thành công.

Tổ chức các buổi giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm quản lý sự thay đổi giữa các trường THCS. Các trường có kinh nghiệm thành công có thể chia sẻ những bài học kinh nghiệm, những khó khăn gặp phải và cách giải quyết. Điều này giúp các trường khác học hỏi và áp dụng vào thực tế của mình.

Cung cấp cho cán bộ quản lý và giáo viên các tài liệu, thông tin mới nhất về quản lý sự thay đổi trong giáo dục. Các tài liệu này có thể bao gồm sách, báo, tạp chí, website, video, v.v. Cần tạo điều kiện cho cán bộ quản lý và giáo viên được tiếp cận với các nguồn thông tin này một cách dễ dàng và thuận tiện.

Xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa trong trường học, quy định rõ các hành vi được khuyến khích và các hành vi bị cấm. Quy tắc ứng xử cần được xây dựng trên cơ sở tôn trọng, yêu thương và trách nhiệm. Cần tạo điều kiện cho học sinh tham gia vào quá trình xây dựng quy tắc ứng xử.

Tạo môi trường học tập thân thiện và tích cực, nơi học sinh cảm thấy được tôn trọng, được lắng nghe và được khuyến khích. Cần tạo cơ hội cho học sinh tham gia vào các hoạt động ngoại khóa, hoạt động xã hội để phát triển toàn diện. Điều này giúp các trường khác học hỏi và áp dụng vào thực tế của mình.

Áp dụng các phương pháp dạy học tích cực, phát huy tính chủ động, sáng tạo của học sinh. Giáo viên cần tạo cơ hội cho học sinh được tham gia vào các hoạt động thảo luận, làm việc nhóm, thuyết trình. Cần khuyến khích học sinh tự học, tự nghiên cứu.

Cần xác định rõ đối tượng khảo sát, bao gồm: cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh, phụ huynh. Số lượng đối tượng khảo sát cần đảm bảo tính đại diện cho toàn thể cộng đồng nhà trường. Xác định rõ số lượng CBQL, giáo viên và đại diện học sinh các khối lớp của trường THCS Thanh Đa, huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội.

Lựa chọn hình thức khảo sát phù hợp, có thể sử dụng phiếu hỏi, phỏng vấn, quan sát. Hình thức khảo sát cần đảm bảo thu thập được đầy đủ thông tin cần thiết. Trong quá trình nghiên cứu, tác giả có tham khảo ý kiến một số chuyên gia, đặc biệt là lãnh đạo, chuyên viên Phòng GD&ĐT cùng các đồng chí CBQL các trường THCS trên địa bàn.

Đánh giá kết quả khảo sát và điều chỉnh các biện pháp quản lý hoạt động dạy học cho phù hợp với thực tiễn. Việc điều chỉnh cần dựa trên cơ sở khoa học, đảm bảo tính khả thi và hiệu quả. Tổng kết kinh nghiệm, việc làm này giúp cho chính tác giả và các đồng nghiệp khác có những điều chỉnh kịp thời, hiệu quả.