QUẢN LÝ GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN SÔNG MÃ, TỈNH SƠN LA THEO HƯỚNG KẾT HỢP VỚI DOANH NGHIỆP

GDHN đóng vai trò quan trọng trong việc phân luồng học sinh sau THPT, giúp đất nước sử dụng hợp lý tiềm năng lao động trẻ tuổi. Việc gắn GDHN với nhu cầu nghề nghiệp của xã hội và kết nối các trường học với doanh nghiệp giúp học sinh có cái nhìn thực tế hơn về thị trường lao động. GDHN giúp đẩy mạnh phân luồng học sinh, phân luồng nhân lực của xã hội, giúp đất nước sử dụng hợp lý tiềm năng lao động trẻ tuổi. Đây chính là ý nghĩa rất quan trọng đối với sự phát triển kinh tế, nâng cao năng suất lao động trong xã hội.

GDHN có vai trò quan trọng khi thực hiện chiến lược giáo dục, chiến lược con người và sự nghiệp xây dựng, bảo vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Nếu công tác này được thực hiện nghiêm túc, hiệu quả sẽ góp phần tích cực vào việc phân luồng học sinh tốt nghiệp các cấp, phân hóa học sinh có năng lực, phát hiện học sinh có năng khiếu… từ đó góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài một cách thiết thực, theo đúng định hướng của chiến lược xây dựng kinh tế xã hội, chiến lược phát triển nhân lực từng giai đoạn chính trị cụ thể.

Các hạn chế tồn tại bao gồm nhận thức của một số CBQL, GV, NV và HS về GDHN và công tác phân luồng học sinh sau trung học chưa được quán triệt đầy đủ các mục tiêu, nội dung, phương pháp GDHN chưa cập nhật kịp thời theo yêu cầu đổi mới của Kinh tế - Xã hội nói chung và nhu cầu đổi mới trong Giáo dục - Đào tạo nói riêng.

Mặc dù GDHN được quan tâm, vẫn còn nhiều thách thức trong quản lý. Theo nghiên cứu của Trần Ngọc Nhượng (2023), GDHN vẫn chưa gắn với nhu cầu nghề nghiệp của xã hội. Nhiều doanh nghiệp chưa thực sự gắn với giáo dục THPT, và các nhà trường chưa giúp học sinh chọn được ngành nghề phù hợp.

Xây dựng mối quan hệ đối tác chiến lược với doanh nghiệp địa phương bằng cách mời chuyên gia từ doanh nghiệp nói chuyện về nghề nghiệp tại trường THPT Sông Mã và tạo điều kiện cho học sinh THPT Sông Mã thực tập tại các doanh nghiệp địa phương.

Cần điều chỉnh chương trình hướng nghiệp THPT để phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp, cụ thể là đánh giá nhu cầu thị trường lao động Sơn La để định hướng nghề nghiệp cho học sinh THPT Sông Mã và phát triển kỹ năng mềm cho học sinh THPT Sông Mã thông qua các hoạt động hướng nghiệp.

Nghiên cứu của Trần Ngọc Nhượng (2023) đã chỉ ra sự cần thiết của việc xây dựng tiêu chí đánh giá kết quả GDHN theo định hướng phát triển nhân lực của doanh nghiệp. Việc xây dựng tiêu chí đánh giá này cần dựa trên kỹ năng.

Nghiên cứu của Trần Ngọc Nhượng (2023) đã chỉ ra cần chỉ đạo đổi mới các phương pháp, hình thức giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trong trường phổ thông theo hướng kết nối nhà trường với doanh nghiệp để điều chỉnh cho phù hợp. Cụ thể, hình thức phản hồi giúp nhà trường điều chỉnh chương trình đào tạo để phù hợp hơn với yêu cầu của thực tế.

Một ví dụ điển hình là sự hợp tác giữa trường THPT và doanh nghiệp trong việc tổ chức các buổi tham quan doanh nghiệp cho học sinh THPT Sông Mã trong chương trình hướng nghiệp. Từ đó, học sinh có cái nhìn trực quan hơn về môi trường làm việc và yêu cầu của doanh nghiệp.

Cần nghiên cứu bài học kinh nghiệm từ mô hình hướng nghiệp thành công ở các trường THPT khác áp dụng cho Sông Mã Sơn La. Các mô hình này sẽ giúp các trường THPT ở Sông Mã rút ra những bài học quý giá để xây dựng chương trình GDHN hiệu quả.

Đầu tư vào cơ sở vật chất và nâng cao năng lực giáo viên hướng nghiệp là yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng GDHN. Cần trang bị cho các trường THPT ở Sông Mã các phòng thực hành, thí nghiệm hiện đại, đồng thời tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng về GDHN.

Xây dựng mạng lưới hợp tác hướng nghiệp bền vững tại Sông Mã bằng cách thúc đẩy sự tham gia của các doanh nghiệp, các tổ chức xã hội, và các chuyên gia GDHN. Mạng lưới này sẽ giúp các trường THPT ở Sông Mã có thêm nguồn lực và kinh nghiệm để triển khai chương trình GDHN hiệu quả.