Tổng quan nghiên cứu

Hoạt động bồi dưỡng lý luận chính trị (LLCT) giữ vai trò then chốt trong công tác xây dựng Đảng và phát triển nguồn nhân lực chính trị tại các địa phương. Tại huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình, với dân số khoảng 286 nghìn người và 33 xã, thị trấn, Trung tâm Chính trị huyện là đơn vị chủ lực trong công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, đảng viên. Từ năm 2019 đến nay, công tác bồi dưỡng LLCT tại Trung tâm đã được triển khai với nhiều lớp học, chương trình đa dạng nhằm nâng cao nhận thức chính trị, phẩm chất đạo đức và năng lực quản lý cho đội ngũ cán bộ cơ sở.

Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng LLCT còn tồn tại nhiều hạn chế như nhận thức chưa đồng đều của các cấp ủy, nội dung chương trình còn đơn điệu, phương pháp tổ chức chưa linh hoạt, và sự phối hợp giữa các lực lượng chưa thực sự hiệu quả. Nghiên cứu nhằm mục tiêu đánh giá thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng LLCT tại Trung tâm Chính trị huyện Hưng Hà theo tiếp cận tham gia, từ đó đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, đáp ứng yêu cầu đổi mới và hội nhập quốc tế.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động quản lý bồi dưỡng LLCT tại Trung tâm Chính trị huyện Hưng Hà trong giai đoạn từ năm 2019 đến 2023, khảo sát các cán bộ quản lý, giảng viên và học viên tham gia các lớp bồi dưỡng. Ý nghĩa nghiên cứu được thể hiện qua việc nâng cao chất lượng công tác bồi dưỡng LLCT, góp phần củng cố nền tảng tư tưởng của Đảng, đồng thời tạo ra môi trường học tập tích cực, phát huy sự tham gia của các lực lượng trong quản lý và tổ chức hoạt động bồi dưỡng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết chính: lý thuyết quản lý giáo dục và lý thuyết tiếp cận tham gia trong quản lý. Lý thuyết quản lý giáo dục nhấn mạnh các chức năng cơ bản của quản lý gồm lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra nhằm đạt được mục tiêu giáo dục. Lý thuyết tiếp cận tham gia tập trung vào sự phối hợp, hợp tác giữa các lực lượng trong và ngoài tổ chức để nâng cao hiệu quả quản lý, đặc biệt phù hợp với hoạt động bồi dưỡng LLCT mang tính xã hội hóa cao.

Các khái niệm chính bao gồm:

  • Hoạt động bồi dưỡng lý luận chính trị: quá trình truyền đạt, cập nhật kiến thức LLCT cho cán bộ, đảng viên nhằm nâng cao nhận thức và năng lực chính trị.
  • Quản lý hoạt động bồi dưỡng: sự tác động có hệ thống của chủ thể quản lý đến quá trình tổ chức, thực hiện và đánh giá hoạt động bồi dưỡng.
  • Tiếp cận tham gia: sự phối hợp, hợp tác giữa các lực lượng trong quản lý nhằm phát huy tối đa nguồn lực và nâng cao hiệu quả công tác.
  • Trung tâm Chính trị cấp huyện: đơn vị sự nghiệp trực thuộc Huyện ủy, chịu trách nhiệm đào tạo, bồi dưỡng LLCT cho cán bộ, đảng viên trên địa bàn.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa lý thuyết và thực tiễn. Về lý thuyết, áp dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa tài liệu để xây dựng cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng LLCT theo tiếp cận tham gia. Về thực tiễn, sử dụng các phương pháp:

  • Quan sát: theo dõi thái độ, ý thức học tập của học viên trong các lớp bồi dưỡng.
  • Điều tra bằng phiếu hỏi: thu thập ý kiến của cán bộ quản lý, giảng viên và học viên về thực trạng quản lý và tổ chức bồi dưỡng.
  • Phỏng vấn sâu: trao đổi với cán bộ quản lý và giảng viên để làm rõ các vấn đề chuyên môn và phối hợp tham gia.
  • Khảo nghiệm kiểm chứng: đánh giá tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất.
  • Phân tích thống kê: xử lý số liệu thu thập được nhằm đảm bảo độ tin cậy và tính thuyết phục của kết quả.

Cỡ mẫu khảo sát gồm khoảng 120 cán bộ quản lý, giảng viên và học viên tại Trung tâm Chính trị huyện Hưng Hà. Phương pháp chọn mẫu kết hợp giữa mẫu ngẫu nhiên và mẫu có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện và chuyên sâu. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm 2019 đến năm 2023, với khảo sát chính thức thực hiện năm 2023.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng LLCT còn nhiều hạn chế: Khoảng 30% cán bộ quản lý và giảng viên đánh giá nhận thức của một số cấp ủy, chính quyền về công tác bồi dưỡng LLCT chưa cao, ảnh hưởng đến chất lượng tổ chức lớp học. Nội dung chương trình bồi dưỡng còn đơn điệu, thiếu đổi mới, chỉ khoảng 40% học viên cảm thấy nội dung phù hợp và hấp dẫn.

  2. Phương pháp tổ chức và phối hợp chưa hiệu quả: Mặc dù có sự phối hợp giữa Ban Tuyên giáo, Huyện ủy, UBND và các tổ chức chính trị - xã hội, nhưng chỉ khoảng 55% các lớp học được đánh giá có sự phối hợp chặt chẽ, còn lại có hiện tượng phân công nhiệm vụ chưa rõ ràng, dẫn đến hiệu quả quản lý chưa cao.

  3. Đội ngũ giảng viên còn hạn chế về số lượng và chất lượng: Trung tâm có khoảng 3-4 giảng viên chuyên trách, phần lớn là giảng viên kiêm chức, gây khó khăn trong việc đảm bảo chất lượng giảng dạy và quản lý chuyên môn. Khoảng 25% giảng viên chưa đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn về trình độ và nghiệp vụ sư phạm.

  4. Ý thức và thái độ học tập của học viên đa dạng: Khoảng 70% học viên có thái độ học tập nghiêm túc, tích cực tham gia thảo luận, nhưng còn khoảng 30% học viên đi học chủ yếu để lấy chứng chỉ, ít quan tâm đến nội dung học tập, ảnh hưởng đến kết quả chung của lớp.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trên xuất phát từ nhiều yếu tố. Trước hết, nhận thức chưa đồng đều của các cấp ủy, chính quyền về vai trò của công tác bồi dưỡng LLCT dẫn đến sự quan tâm, đầu tư chưa tương xứng. So với một số nghiên cứu tại các trung tâm chính trị cấp huyện khác, tỷ lệ phối hợp hiệu quả và chất lượng giảng viên tại Hưng Hà còn thấp hơn, cho thấy cần có sự đổi mới mạnh mẽ hơn.

Việc đội ngũ giảng viên chủ yếu là kiêm chức làm giảm tính chuyên nghiệp và khả năng đổi mới phương pháp giảng dạy, trong khi đó, sự đa dạng về trình độ và động cơ học tập của học viên đòi hỏi phương pháp quản lý và tổ chức lớp học linh hoạt, phù hợp hơn. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ đánh giá về nội dung chương trình, phối hợp tổ chức và thái độ học viên, giúp minh họa rõ nét các điểm mạnh, điểm yếu.

Kết quả nghiên cứu khẳng định vai trò quan trọng của tiếp cận tham gia trong quản lý hoạt động bồi dưỡng LLCT, khi sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng góp phần nâng cao hiệu quả công tác bồi dưỡng. Tuy nhiên, để phát huy tối đa hiệu quả, cần có các biện pháp cụ thể nhằm nâng cao nhận thức, cải thiện chất lượng đội ngũ giảng viên và đổi mới phương pháp tổ chức.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho các cấp ủy, chính quyền và các tổ chức liên quan về vai trò, tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng LLCT. Mục tiêu đạt 90% cán bộ quản lý nhận thức đúng đắn trong vòng 1 năm, do Ban Tuyên giáo Huyện ủy chủ trì thực hiện.

  2. Xây dựng và triển khai kế hoạch phối hợp quản lý hoạt động bồi dưỡng LLCT theo tiếp cận tham gia rõ ràng, cụ thể cho từng lớp học, phân công trách nhiệm chi tiết cho các đơn vị phối hợp. Mục tiêu đạt 100% lớp học có kế hoạch phối hợp được phê duyệt trong vòng 6 tháng, do Ban Giám đốc Trung tâm Chính trị và các đơn vị phối hợp thực hiện.

  3. Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giảng viên chuyên trách và kiêm chức, đảm bảo 100% giảng viên đạt chuẩn về trình độ và kỹ năng sư phạm trong vòng 2 năm. Ban Giám đốc Trung tâm phối hợp với Trường Chính trị tỉnh tổ chức các khóa tập huấn chuyên sâu.

  4. Đổi mới phương pháp tổ chức lớp học, áp dụng công nghệ thông tin và phương pháp lấy người học làm trung tâm, tăng cường các hình thức học tập tương tác, thực tế. Mục tiêu nâng cao mức độ hài lòng của học viên lên trên 85% trong vòng 1 năm, do Trung tâm Chính trị chủ động triển khai.

  5. Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá thường xuyên và khách quan, bao gồm kiểm tra nội dung, phương pháp giảng dạy và thái độ học tập của học viên, nhằm kịp thời điều chỉnh và nâng cao chất lượng bồi dưỡng. Ban Giám đốc Trung tâm phối hợp Ban Tuyên giáo Huyện ủy thực hiện định kỳ hàng quý.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý giáo dục và đào tạo tại các trung tâm chính trị cấp huyện: Nghiên cứu cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn để nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động bồi dưỡng LLCT, giúp họ xây dựng kế hoạch và tổ chức lớp học phù hợp.

  2. Giảng viên và cán bộ chuyên trách công tác bồi dưỡng LLCT: Tài liệu giúp hiểu rõ hơn về vai trò của tiếp cận tham gia trong quản lý, từ đó đổi mới phương pháp giảng dạy và phối hợp tổ chức lớp học hiệu quả.

  3. Các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương: Tham khảo để nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng LLCT, đồng thời tăng cường sự phối hợp, chỉ đạo sát sao nhằm nâng cao chất lượng đào tạo cán bộ.

  4. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Quản lý giáo dục, Chính trị học: Luận văn cung cấp một nghiên cứu điển hình về quản lý hoạt động bồi dưỡng LLCT theo tiếp cận tham gia, góp phần mở rộng kiến thức và ứng dụng trong nghiên cứu khoa học.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý hoạt động bồi dưỡng LLCT theo tiếp cận tham gia là gì?
    Quản lý theo tiếp cận tham gia là sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng trong và ngoài trung tâm chính trị nhằm tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra hoạt động bồi dưỡng LLCT một cách hiệu quả, dựa trên nguyên tắc dân chủ, minh bạch và hợp tác.

  2. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến chất lượng quản lý hoạt động bồi dưỡng LLCT?
    Bao gồm nhận thức của cấp ủy, năng lực đội ngũ giảng viên, sự phối hợp giữa các đơn vị, thái độ học tập của học viên và điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ giảng dạy.

  3. Làm thế nào để nâng cao sự phối hợp giữa các lực lượng trong quản lý hoạt động bồi dưỡng?
    Cần xây dựng kế hoạch phối hợp cụ thể, phân công rõ trách nhiệm, tổ chức các cuộc họp định kỳ để trao đổi, đánh giá và điều chỉnh công tác phối hợp nhằm đảm bảo hiệu quả.

  4. Phương pháp tổ chức lớp học nào phù hợp với đối tượng học viên đa dạng?
    Áp dụng phương pháp lấy người học làm trung tâm, kết hợp học tập tương tác, thảo luận nhóm, học tập thực tế và sử dụng công nghệ thông tin để tăng tính hấp dẫn và hiệu quả tiếp thu.

  5. Vai trò của đội ngũ giảng viên trong quản lý hoạt động bồi dưỡng LLCT như thế nào?
    Giảng viên là người trực tiếp truyền đạt kiến thức, tạo hứng thú học tập và quản lý lớp học. Đội ngũ giảng viên có trình độ chuyên môn và nghiệp vụ tốt sẽ nâng cao chất lượng bồi dưỡng và góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ vững mạnh.

Kết luận

  • Quản lý hoạt động bồi dưỡng LLCT tại Trung tâm Chính trị huyện Hưng Hà còn nhiều hạn chế về nhận thức, phối hợp và chất lượng đội ngũ giảng viên.
  • Tiếp cận tham gia là phương pháp quản lý phù hợp, giúp tăng cường sự phối hợp giữa các lực lượng, nâng cao hiệu quả công tác bồi dưỡng.
  • Các biện pháp đề xuất tập trung vào nâng cao nhận thức, xây dựng kế hoạch phối hợp, đào tạo giảng viên, đổi mới phương pháp tổ chức và tăng cường kiểm tra, đánh giá.
  • Nghiên cứu có phạm vi từ năm 2019 đến 2023, cung cấp cơ sở thực tiễn và lý luận cho công tác quản lý bồi dưỡng LLCT tại các trung tâm chính trị cấp huyện.
  • Khuyến nghị các cấp ủy, chính quyền và Trung tâm Chính trị huyện Hưng Hà triển khai các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên vững mạnh, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước.

Để tiếp tục phát huy hiệu quả nghiên cứu, các đơn vị liên quan nên tổ chức các hội thảo, tập huấn chia sẻ kinh nghiệm và đánh giá định kỳ kết quả thực hiện các biện pháp đề xuất. Hành động ngay hôm nay để nâng cao chất lượng công tác bồi dưỡng LLCT, góp phần xây dựng nền tảng tư tưởng vững chắc cho sự phát triển bền vững của địa phương và đất nước.