Phát Triển Văn Hóa Tổ Chức Tại Cục Hải Quan Tỉnh Quảng Ngãi

• Tác giả: Huỳnh Thị Thúy Kiều
• Người hướng dẫn: GS. Nguyễn Trường Sơn
• Trường học: Đại học Đà Nẵng
• Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
• Đề tài: Phát Triển Văn Hóa Tổ Chức Tại Cục Hải Quan Tỉnh Quảng Ngãi
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Đà Nẵng

• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HÓA TỔ CHỨC
• 1.1. TỔNG QUAN VỀ VĂN HÓA TỔ CHỨC
• 1.1.1. Khái niệm văn hóa tổ chức
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN VĂN HÓA TỔ CHỨC TẠI CỤC HẢI QUAN TỈNH QUẢNG NGÃI
• 3. CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN CÁC GIÁ TRỊ VĂN HÓA TỔ CHỨC TẠI CỤC HẢI QUAN TỈNH QUẢNG NGÃI
• PHỤ LỤC
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Văn Hóa Tổ Chức Cục Hải Quan Ngay Hôm Nay

Văn hóa và các giá trị văn hóa đóng vai trò quan trọng, là nguồn nội lực giúp tổ chức phát triển đột phá và bền vững. Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi, một cơ quan quản lý hành chính Nhà nước, đã nỗ lực cải cách thủ tục, hiện đại hóa nghiệp vụ, góp phần vào sự phát triển kinh tế tỉnh nhà. Tuy nhiên, vẫn còn những vấn đề tồn tại như phản hồi chưa tích cực từ doanh nghiệp, chỉ số năng lực cạnh tranh không ổn định, và sự phối hợp giữa các bộ phận chưa hiệu quả. Những hạn chế này có thể xuất phát từ việc chưa xác định rõ các giá trị văn hóa cốt lõi. Vì vậy, việc phát triển văn hóa tổ chức tại Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi là vô cùng cần thiết. Luận văn này tập trung nghiên cứu và đề xuất giải pháp để cải thiện vấn đề này, hướng đến một tổ chức vững mạnh và chuyên nghiệp hơn. Đây là nhiệm vụ cấp thiết nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và uy tín của Cục Hải Quan Quảng Ngãi.

1.1. Định Nghĩa Chi Tiết về Văn Hóa Tổ Chức Hải Quan

UNESCO định nghĩa văn hóa là tập hợp những đặc trưng về tâm hồn, vật chất, tri thức và xúc cảm của một xã hội hoặc nhóm người, bao gồm cách sống, phương thức chung sống, hệ thống giá trị, truyền thống và đức tin. Trong quản lý doanh nghiệp, văn hóa tổ chức là một mô hình mẫu của các giả định được chia sẻ khi giải quyết các vấn đề liên quan đến việc điều chỉnh cho phù hợp với môi trường hoạt động (Pettigrew, Deal & Kennedy, Smirch). Văn hóa tổ chức đại diện cho giá trị tập thể, niềm tin và nguyên tắc của các thành viên, chịu ảnh hưởng bởi lịch sử, thị trường, công nghệ, chiến lược, loại nhân viên, phong cách quản trị và văn hóa quốc gia (Johnson). ILO định nghĩa văn hóa tổ chức là sự trộn lẫn đặc biệt các giá trị, tiêu chuẩn, thói quen và truyền thống, những thái độ ứng xử và lễ nghi mà toàn bộ chúng là duy nhất đối với một tổ chức đã biết. Các tác giả Michel Amiel, Francis Bonnet và Joseph Jacobs định nghĩa văn hóa tổ chức là toàn bộ các giá trị, niềm tin, truyền thống và thói quen có khả năng quy định hành vi của mỗi thành viên trong tổ chức, mang lại cho tổ chức một bản sắc riêng.

1.2. Bản Chất và Các Yếu Tố Cấu Thành Văn Hóa Cục Hải Quan Tỉnh

Văn hóa tổ chức hình thành từ giai đoạn thành lập tổ chức và hoàn thiện trong quá trình phát triển. Tổ chức là chủ thể, môi trường xã hội là không gian. Nó bao gồm các giá trị, chuẩn mực, niềm tin, và các hành vi được chia sẻ bởi các thành viên trong tổ chức. Các yếu tố cấu thành bao gồm: giá trị cốt lõi, tầm nhìn, sứ mệnh, biểu tượng, nghi lễ, câu chuyện, và các quy tắc ứng xử. Văn hóa tổ chức có thể mạnh hoặc yếu, tích cực hoặc tiêu cực, ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của tổ chức. Nó có thể được xây dựng, thay đổi, hoặc duy trì thông qua các hoạt động quản lý và lãnh đạo. Văn hóa tổ chức là một yếu tố quan trọng giúp tổ chức đạt được mục tiêu và duy trì lợi thế cạnh tranh, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.

1.3. Vai Trò Của Văn Hóa Tổ Chức Đối Với Cục Hải Quan

Văn hóa tổ chức đóng vai trò then chốt trong việc định hình hành vi, thái độ của cán bộ công chức (CBCC), từ đó tác động trực tiếp đến hiệu quả hoạt động của Cục Hải quan. Một nền văn hóa mạnh mẽ, hướng đến sự chuyên nghiệp, liêm chính và tận tâm phục vụ, sẽ tạo động lực cho CBCC hoàn thành tốt nhiệm vụ, góp phần nâng cao uy tín và vị thế của đơn vị. Ngược lại, một nền văn hóa yếu kém, thiếu định hướng, có thể dẫn đến tình trạng trì trệ, thiếu trách nhiệm, thậm chí là tiêu cực, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động nghiệp vụ và hình ảnh của Cục Hải quan trong mắt cộng đồng doanh nghiệp và người dân.

II. Thực Trạng Phát Triển Văn Hóa Tổ Chức Tại HQ Quảng Ngãi

Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi đã có nhiều cố gắng trong việc xây dựng và phát triển văn hóa tổ chức. Các giá trị như tính chuyên nghiệp, trách nhiệm, kỷ luật và tinh thần phục vụ được chú trọng. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số hạn chế. Theo kết quả khảo sát, một số doanh nghiệp chưa hài lòng với thái độ phục vụ của cán bộ hải quan. Tinh thần phối hợp giữa các bộ phận đôi khi chưa cao, và vẫn còn tình trạng mâu thuẫn cá nhân. Việc đánh giá và đo lường hiệu quả của các hoạt động văn hóa chưa được thực hiện thường xuyên và bài bản. Do đó, cần có những đánh giá khách quan và các giải pháp cụ thể để khắc phục những hạn chế này, nhằm phát triển văn hóa tổ chức một cách toàn diện và bền vững.

2.1. Đánh Giá Chi Tiết về Giá Trị Văn Hóa Hiện Tại của HQ Quảng Ngãi

Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi đã xây dựng một số giá trị văn hóa cốt lõi, bao gồm: tính chuyên nghiệp, trách nhiệm, kỷ luật, và tinh thần phục vụ. Tuy nhiên, mức độ nhận thức và thực hiện các giá trị này còn chưa đồng đều giữa các bộ phận và cá nhân. Một số CBCC chưa thực sự thấm nhuần các giá trị văn hóa, dẫn đến thái độ làm việc chưa chuyên nghiệp, thiếu trách nhiệm, hoặc vi phạm kỷ luật. Cần có các biện pháp để tăng cường nhận thức và thực hiện các giá trị văn hóa, đảm bảo rằng mọi CBCC đều hiểu rõ và tuân thủ theo.

2.2. Phân Tích Điểm Mạnh Điểm Yếu Trong Văn Hóa Công Sở HQ Quảng Ngãi

Điểm mạnh của văn hóa công sở tại Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi là sự đoàn kết, gắn bó giữa các CBCC. Tinh thần tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong công việc và cuộc sống được đề cao. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số điểm yếu, như thiếu tính sáng tạo, ngại đổi mới, và chưa thực sự cởi mở trong giao tiếp. Việc khuyến khích CBCC đưa ra ý kiến đóng góp và thử nghiệm các giải pháp mới còn hạn chế. Cần có các biện pháp để phát huy điểm mạnh và khắc phục điểm yếu, tạo ra một môi trường làm việc năng động, sáng tạo, và hiệu quả.

2.3. Mô Hình Văn Hóa Tổ Chức Hiện Tại của HQ Quảng Ngãi

Để đánh giá mô hình văn hóa tổ chức của Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi, có thể sử dụng các công cụ như mô hình Denison hoặc mô hình OCAI. Qua khảo sát và phân tích, có thể nhận thấy rằng mô hình văn hóa hiện tại của Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi có xu hướng thiên về văn hóa thứ bậc (Hierarchy culture), với các đặc điểm như: nhấn mạnh vào quy trình, thủ tục, kiểm soát, và ổn định. Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu phát triển trong bối cảnh hội nhập, Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi cần hướng đến một mô hình văn hóa linh hoạt hơn, khuyến khích sự đổi mới, sáng tạo, và hợp tác.

III. Phương Pháp Phát Triển Văn Hóa Tổ Chức Tại Cục Hải Quan Tỉnh

Để phát triển văn hóa tổ chức tại Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi, cần có một phương pháp tiếp cận toàn diện và bài bản. Trước hết, cần xác định rõ mục tiêu và định hướng phát triển văn hóa. Tiếp theo, cần phân tích môi trường bên trong và bên ngoài để xác định các yếu tố tác động. Sau đó, cần xây dựng kế hoạch hành động cụ thể, với các giải pháp phù hợp với đặc thù của đơn vị. Cuối cùng, cần triển khai kế hoạch một cách quyết liệt và theo dõi, đánh giá kết quả thường xuyên. Việc phát triển văn hóa tổ chức là một quá trình liên tục và cần sự tham gia của tất cả các thành viên trong tổ chức.

3.1. Xây Dựng Giá Trị Cốt Lõi Phù Hợp Với Đặc Điểm HQ Quảng Ngãi

Giá trị cốt lõi là nền tảng của văn hóa tổ chức. Để xây dựng giá trị cốt lõi phù hợp với đặc điểm của Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi, cần xem xét các yếu tố như: tầm nhìn, sứ mệnh, mục tiêu chiến lược, và các giá trị đạo đức. Các giá trị cốt lõi cần được thể hiện một cách rõ ràng, dễ hiểu, và dễ nhớ. Đồng thời, cần đảm bảo rằng các giá trị này được mọi CBCC hiểu rõ và tuân thủ theo. Ví dụ, có thể xây dựng các giá trị cốt lõi như: "Chuyên nghiệp - Liêm chính - Tận tâm - Sáng tạo - Hợp tác".

3.2. Truyền Thông Hiệu Quả Các Giá Trị Văn Hóa Trong Cục Hải Quan

Truyền thông đóng vai trò quan trọng trong việc lan tỏa các giá trị văn hóa đến mọi CBCC. Cần sử dụng nhiều kênh truyền thông khác nhau, như: các buổi họp, hội thảo, đào tạo, bản tin nội bộ, website, mạng xã hội, và các hoạt động văn hóa, thể thao. Nội dung truyền thông cần được thiết kế một cách hấp dẫn, dễ hiểu, và phù hợp với từng đối tượng. Đồng thời, cần khuyến khích CBCC tham gia vào quá trình truyền thông, chia sẻ những câu chuyện, kinh nghiệm thực tế liên quan đến các giá trị văn hóa. Sử dụng hình thức khen thưởng, động viên những cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong việc thực hiện các giá trị văn hóa.

3.3. Đào Tạo và Phát Triển Nguồn Nhân Lực Về Văn Hóa Tổ Chức

Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực là một giải pháp quan trọng để nâng cao nhận thức và năng lực của CBCC về văn hóa tổ chức. Cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng về: các giá trị văn hóa cốt lõi, kỹ năng giao tiếp, ứng xử, giải quyết xung đột, và lãnh đạo. Nội dung đào tạo cần được thiết kế một cách khoa học, thực tiễn, và phù hợp với từng vị trí công việc. Đồng thời, cần tạo điều kiện cho CBCC tham gia các hoạt động học tập, trao đổi kinh nghiệm, và phát triển bản thân.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn và Kết Quả Nghiên Cứu Văn Hóa HQ Quảng Ngãi

Nghiên cứu về phát triển văn hóa tổ chức tại Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi có ý nghĩa thực tiễn quan trọng. Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng để đánh giá thực trạng văn hóa hiện tại, xác định các vấn đề cần giải quyết, và đề xuất các giải pháp phù hợp. Các giải pháp này có thể được triển khai trên thực tế, góp phần cải thiện môi trường làm việc, nâng cao hiệu quả hoạt động, và xây dựng một hình ảnh đẹp về Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi trong mắt cộng đồng doanh nghiệp và người dân. Đồng thời, kết quả nghiên cứu cũng có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các đơn vị hải quan khác trong quá trình xây dựng và phát triển văn hóa tổ chức.

4.1. Case Study Áp Dụng Thành Công Mô Hình Văn Hóa Liêm Chính

Một trong những ứng dụng quan trọng của nghiên cứu là xây dựng mô hình văn hóa liêm chính. Mô hình này bao gồm các yếu tố như: sự minh bạch, công khai, trách nhiệm giải trình, và sự tuân thủ pháp luật. Để áp dụng thành công mô hình này, cần có sự cam kết mạnh mẽ từ lãnh đạo và sự tham gia tích cực của tất cả các CBCC. Đồng thời, cần xây dựng các quy trình, quy chế rõ ràng, và thực hiện kiểm tra, giám sát thường xuyên. Ví dụ, có thể xây dựng quy chế về kê khai tài sản, quy chế về xử lý vi phạm, và quy chế về bảo vệ người tố cáo.

4.2. Tác Động Của Văn Hóa Phục Vụ Đến Sự Hài Lòng Của Doanh Nghiệp

Văn hóa phục vụ đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao sự hài lòng của doanh nghiệp. Nghiên cứu cho thấy rằng, các doanh nghiệp đánh giá cao thái độ phục vụ tận tâm, chuyên nghiệp, và nhanh chóng của cán bộ hải quan. Để cải thiện văn hóa phục vụ, cần đào tạo CBCC về kỹ năng giao tiếp, ứng xử, và giải quyết khiếu nại. Đồng thời, cần đơn giản hóa thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian thông quan, và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động. Ví dụ, có thể áp dụng hệ thống hải quan điện tử, triển khai dịch vụ công trực tuyến, và tổ chức các buổi đối thoại với doanh nghiệp.

4.3. Đo Lường và Đánh Giá Hiệu Quả Phát Triển Văn Hóa Tổ Chức

Để đánh giá hiệu quả của các hoạt động phát triển văn hóa tổ chức, cần có các công cụ đo lường và đánh giá phù hợp. Các công cụ này có thể bao gồm: khảo sát sự hài lòng của CBCC, khảo sát sự hài lòng của doanh nghiệp, đánh giá kết quả hoạt động nghiệp vụ, và đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật. Kết quả đánh giá cần được phân tích một cách khách quan và sử dụng để điều chỉnh các hoạt động phát triển văn hóa cho phù hợp. Đồng thời, cần công khai kết quả đánh giá để tạo sự minh bạch và tin tưởng.

V. Kết Luận và Tầm Quan Trọng của Văn Hóa Tổ Chức Hải Quan

Phát triển văn hóa tổ chức tại Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi là một quá trình liên tục và đòi hỏi sự nỗ lực của tất cả các thành viên. Việc xây dựng một nền văn hóa mạnh mẽ, hướng đến sự chuyên nghiệp, liêm chính, và tận tâm phục vụ sẽ góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động, uy tín của đơn vị, và đóng góp vào sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh nhà. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, văn hóa tổ chức càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, giúp Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi cạnh tranh hiệu quả và đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của cộng đồng doanh nghiệp và người dân.

5.1. Tổng Kết Các Giải Pháp Quan Trọng Để Phát Triển Văn Hóa

Các giải pháp quan trọng để phát triển văn hóa tổ chức tại Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi bao gồm: xây dựng giá trị cốt lõi phù hợp, truyền thông hiệu quả các giá trị văn hóa, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, xây dựng mô hình văn hóa liêm chính, cải thiện văn hóa phục vụ, và đo lường, đánh giá hiệu quả. Cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các giải pháp này để đạt được kết quả tốt nhất. Đồng thời, cần có sự linh hoạt và sáng tạo trong quá trình triển khai, để thích ứng với những thay đổi của môi trường.

5.2. Hướng Đi Tương Lai Cho Nghiên Cứu Về Văn Hóa Tổ Chức Hải Quan

Nghiên cứu về văn hóa tổ chức hải quan là một lĩnh vực còn nhiều tiềm năng phát triển. Trong tương lai, có thể tập trung nghiên cứu các vấn đề như: tác động của văn hóa tổ chức đến hiệu quả chống buôn lậu và gian lận thương mại, vai trò của văn hóa tổ chức trong quá trình chuyển đổi số, và các yếu tố văn hóa đặc thù của từng đơn vị hải quan. Đồng thời, cần phát triển các công cụ đo lường và đánh giá văn hóa tổ chức phù hợp với đặc điểm của ngành hải quan.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và sự phát triển không ngừng của ngành Hải quan Việt Nam, văn hóa tổ chức đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh của các cơ quan hành chính công. Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi, với chức năng quản lý nhà nước về hải quan trên địa bàn tỉnh, đã có nhiều nỗ lực cải cách thủ tục hành chính và hiện đại hóa nghiệp vụ trong giai đoạn 2017-2020. Tuy nhiên, theo báo cáo ngành, kết quả thu nộp ngân sách nhà nước có sự biến động qua các năm, chỉ số năng lực cạnh tranh cấp sở, ngành (DDCI) chưa ổn định, đồng thời còn tồn tại các vấn đề về phối hợp nội bộ và phản hồi chưa tích cực từ cộng đồng doanh nghiệp. Những hạn chế này phần lớn xuất phát từ việc chưa xác định rõ các giá trị văn hóa tổ chức và chưa phát triển đồng bộ các giá trị hiện có.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đánh giá thực trạng phát triển văn hóa tổ chức tại Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi, nhận diện các giá trị văn hóa cốt lõi cần phát triển trong giai đoạn 2021-2025, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của đơn vị. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các vấn đề liên quan đến văn hóa tổ chức trong cơ quan hành chính công, với dữ liệu thu thập từ năm 2017 đến 2020 tại Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng văn hóa tổ chức phù hợp, góp phần cải thiện môi trường làm việc, tăng cường sự phối hợp nội bộ và nâng cao chất lượng phục vụ doanh nghiệp, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình văn hóa tổ chức tiêu biểu nhằm phân tích và đánh giá thực trạng văn hóa tại Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi. Trước hết, định nghĩa văn hóa tổ chức theo Edgar Schein được sử dụng làm nền tảng: văn hóa tổ chức là tổng hợp các quan niệm chung mà các thành viên học được trong quá trình giải quyết các vấn đề nội bộ và môi trường bên ngoài. Mô hình cấu trúc văn hóa tổ chức của Schein phân chia văn hóa thành ba tầng: tầng biểu hiện hữu hình (artifacts), tầng giá trị được tuyên bố (espoused values) và tầng quan niệm chung nền tảng (basic underlying assumptions).

Bên cạnh đó, mô hình Denison được áp dụng để đo lường văn hóa tổ chức qua 12 yếu tố thuộc 4 khía cạnh chính: sự tham chính (participation), tính nhất quán (consistency), khả năng thích ứng (adaptability) và sứ mệnh (mission). Mô hình này giúp đánh giá sự cân bằng giữa tính ổn định và linh hoạt trong văn hóa tổ chức, phù hợp với đặc thù cơ quan hành chính công như Cục Hải quan.

Ngoài ra, các công cụ đánh giá văn hóa tổ chức như OCAI và CHMA cũng được tham khảo để so sánh và bổ sung, tuy nhiên mô hình Denison được lựa chọn làm công cụ chính do tính chi tiết và khả năng ứng dụng cao trong môi trường hành chính công.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng nhằm đảm bảo tính toàn diện và chính xác. Nguồn dữ liệu chính bao gồm:

• Khảo sát 50 phiếu điều tra đánh giá cảm nhận của doanh nghiệp về các giá trị văn hóa tại Cục Hải quan.
• Khảo sát 100 phiếu điều tra với lãnh đạo và cán bộ công chức (CBCC) sử dụng bảng câu hỏi thang đo 5 điểm theo mô hình Denison, tập trung vào 12 yếu tố văn hóa tổ chức.
• Phỏng vấn sâu 20 lãnh đạo và công chức chủ chốt để xác định các giá trị văn hóa hiện có.
• Khảo sát bổ sung 100 phiếu điều tra để xác định các giá trị văn hóa cốt lõi cần phát triển.

Phương pháp chọn mẫu là phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo đại diện cho các nhóm đối tượng trong tổ chức. Phân tích dữ liệu sử dụng thống kê mô tả, phân tích so sánh tỷ lệ phần trăm và phân tích định tính từ phỏng vấn. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm 2019 đến 2020, tập trung vào đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp phát triển văn hóa tổ chức trong giai đoạn 2021-2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng văn hóa tổ chức hiện tại: Kết quả khảo sát theo mô hình Denison cho thấy điểm trung bình các yếu tố văn hóa tổ chức dao động từ 3.1 đến 3.8 trên thang điểm 5, trong đó yếu tố "Sứ mệnh" đạt điểm cao nhất (3.8), phản ánh sự rõ ràng về tầm nhìn và mục tiêu của Cục Hải quan. Tuy nhiên, yếu tố "Khả năng thích ứng" chỉ đạt khoảng 3.1, cho thấy đơn vị còn hạn chế trong việc đổi mới và thích nghi với môi trường bên ngoài.

2. Đánh giá các giá trị văn hóa cốt lõi: Qua khảo sát 100 phiếu, các giá trị như trung thực, trách nhiệm, hợp tác và sáng tạo được xác định là các giá trị cốt lõi cần được phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn tới. Tỷ lệ đồng thuận về tầm quan trọng của các giá trị này đạt trên 85%.

3. Phản hồi từ doanh nghiệp và CBCC: Khoảng 70% doanh nghiệp đánh giá thái độ ứng xử của công chức hải quan là tích cực nhưng vẫn còn khoảng 30% phản ánh chưa hài lòng về sự phối hợp và minh bạch trong thủ tục. Trong nội bộ, 40% CBCC cho biết còn tồn tại mâu thuẫn cá nhân và thiếu sự phối hợp hiệu quả giữa các phòng ban.

4. So sánh với các nghiên cứu tương tự: Kết quả nghiên cứu tương đồng với một số nghiên cứu về văn hóa tổ chức trong cơ quan hành chính công tại Việt Nam, cho thấy sự cần thiết phải tăng cường phát triển các giá trị văn hóa nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và sự hài lòng của các bên liên quan.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính dẫn đến những hạn chế trong văn hóa tổ chức của Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi là do chưa có sự đồng thuận cao về các giá trị văn hóa cốt lõi và thiếu các cơ chế thúc đẩy sự phối hợp nội bộ. Mức điểm thấp ở yếu tố "Khả năng thích ứng" phản ánh sự chậm đổi mới trong quy trình và thái độ làm việc, ảnh hưởng đến hiệu quả cải cách thủ tục hành chính.

So với các nghiên cứu trong ngành hành chính công, kết quả này cho thấy Cục Hải quan cần tập trung vào việc xây dựng văn hóa linh hoạt, sáng tạo đồng thời duy trì sự ổn định về sứ mệnh và giá trị cốt lõi. Việc sử dụng mô hình Denison giúp minh họa rõ ràng các điểm mạnh và điểm yếu qua biểu đồ radar, từ đó xác định các nhóm yếu tố cần ưu tiên cải thiện.

Ý nghĩa của nghiên cứu nằm ở việc cung cấp cơ sở khoa học để lãnh đạo Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi có thể xây dựng chiến lược phát triển văn hóa tổ chức phù hợp, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, cải thiện môi trường kinh doanh và tăng cường sự hài lòng của doanh nghiệp cũng như cán bộ công chức.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Xây dựng và phổ biến hệ thống giá trị văn hóa cốt lõi: Tổ chức các buổi đào tạo, hội thảo nhằm truyền thông rộng rãi về các giá trị trung thực, trách nhiệm, hợp tác và sáng tạo. Mục tiêu đạt 90% CBCC hiểu và cam kết thực hiện trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo Cục Hải quan phối hợp với phòng Tổ chức cán bộ.

2. Tăng cường phối hợp nội bộ và giải quyết mâu thuẫn: Thiết lập các nhóm làm việc liên phòng ban nhằm thúc đẩy giao tiếp và phối hợp công việc hiệu quả. Áp dụng quy trình giải quyết xung đột nội bộ rõ ràng, giảm tỷ lệ mâu thuẫn cá nhân xuống dưới 10% trong 18 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo và phòng Hành chính.

3. Đẩy mạnh đổi mới và nâng cao khả năng thích ứng: Áp dụng các sáng kiến cải tiến quy trình thủ tục hành chính, khuyến khích sáng tạo trong công việc qua các chương trình khen thưởng. Mục tiêu nâng điểm đánh giá "Khả năng thích ứng" lên trên 4.0 trong 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Phòng Quản lý nghiệp vụ và Ban cải cách hành chính.

4. Xây dựng kế hoạch hành động phát triển văn hóa tổ chức: Lập kế hoạch chi tiết với các mốc thời gian, nguồn lực và trách nhiệm cụ thể cho từng hoạt động phát triển văn hóa. Đánh giá tiến độ định kỳ 6 tháng/lần để điều chỉnh kịp thời. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo phối hợp phòng Tổ chức cán bộ.

5. Tuyên truyền và tạo động lực thay đổi: Sử dụng các kênh truyền thông nội bộ, tổ chức các sự kiện văn hóa, thi đua để tạo sự hứng khởi và cam kết của CBCC. Mục tiêu tăng tỷ lệ hài lòng của CBCC lên trên 85% trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Truyền thông và Ban lãnh đạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Lãnh đạo các cơ quan hành chính công: Giúp nhận diện và phát triển văn hóa tổ chức phù hợp với đặc thù ngành, nâng cao hiệu quả quản lý và phục vụ.

2. Chuyên gia quản trị nhân sự và phát triển tổ chức: Cung cấp cơ sở lý thuyết và công cụ đo lường văn hóa tổ chức, hỗ trợ xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị kinh doanh, Quản lý nhà nước: Là tài liệu tham khảo quý giá về nghiên cứu văn hóa tổ chức trong môi trường hành chính công tại Việt Nam.

4. Doanh nghiệp và tổ chức có quan hệ hợp tác với cơ quan hải quan: Hiểu rõ hơn về văn hóa tổ chức của đối tác, từ đó nâng cao hiệu quả phối hợp và giao dịch.

Câu hỏi thường gặp

1. Văn hóa tổ chức là gì và tại sao nó quan trọng với cơ quan hành chính công?
   Văn hóa tổ chức là tập hợp các giá trị, niềm tin và chuẩn mực được chia sẻ trong tổ chức, ảnh hưởng đến hành vi và hiệu quả làm việc. Trong cơ quan hành chính công, văn hóa tổ chức giúp tạo sự đồng thuận, nâng cao chất lượng phục vụ và tăng cường sự phối hợp nội bộ.

2. Mô hình Denison có ưu điểm gì trong đánh giá văn hóa tổ chức?
   Mô hình Denison đo lường văn hóa qua 12 yếu tố thuộc 4 khía cạnh chính, giúp đánh giá cân bằng giữa tính ổn định và linh hoạt. Đây là công cụ phù hợp với cả doanh nghiệp và cơ quan hành chính công, cung cấp dữ liệu định lượng rõ ràng để xây dựng chiến lược phát triển văn hóa.

3. Các giá trị văn hóa cốt lõi của Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi là gì?
   Các giá trị cốt lõi gồm trung thực, trách nhiệm, hợp tác và sáng tạo. Đây là những giá trị được xác định qua khảo sát và phỏng vấn, cần được phát triển để nâng cao hiệu quả hoạt động và sự hài lòng của các bên liên quan.

4. Làm thế nào để giải quyết mâu thuẫn nội bộ trong tổ chức?
   Thiết lập quy trình giải quyết xung đột rõ ràng, tổ chức các nhóm làm việc liên phòng ban, tăng cường giao tiếp và đào tạo kỹ năng mềm cho cán bộ công chức là các biện pháp hiệu quả để giảm mâu thuẫn và nâng cao phối hợp.

5. Thời gian dự kiến để phát triển văn hóa tổ chức tại Cục Hải quan là bao lâu?
   Theo đề xuất, các giải pháp được triển khai trong giai đoạn 2021-2025, với các mốc đánh giá định kỳ 6 tháng đến 1 năm nhằm đảm bảo tiến độ và hiệu quả của các hoạt động phát triển văn hóa.

Kết luận

• Văn hóa tổ chức là nguồn lực nội sinh quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động của Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi.
• Thực trạng văn hóa tổ chức hiện tại cho thấy sự ổn định về sứ mệnh nhưng còn hạn chế trong khả năng thích ứng và phối hợp nội bộ.
• Các giá trị cốt lõi cần phát triển gồm trung thực, trách nhiệm, hợp tác và sáng tạo, nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn 2021-2025.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể bao gồm xây dựng hệ thống giá trị, tăng cường phối hợp, đổi mới quy trình và tuyên truyền nội bộ.
• Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để lãnh đạo Cục Hải quan tỉnh Quảng Ngãi định hướng phát triển văn hóa tổ chức, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và chất lượng phục vụ.

Hành động tiếp theo: Lãnh đạo Cục Hải quan cần triển khai kế hoạch phát triển văn hóa tổ chức theo đề xuất, đồng thời tổ chức đánh giá định kỳ để điều chỉnh phù hợp. Các bên liên quan được khuyến khích tham khảo và áp dụng kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và hoạt động.