I. Cơ sở lý luận về phát triển dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt của ngân hàng thương mại
Chương này tập trung vào việc hệ thống hóa các khái niệm và lý luận cơ bản về dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) tại các ngân hàng thương mại (NHTM). Nó bao gồm các khái niệm về NHTM, các hoạt động chủ yếu của NHTM như huy động vốn, tín dụng, và dịch vụ thanh toán. Đặc biệt, chương nhấn mạnh vai trò của TTKDTM trong việc giảm lượng tiền mặt lưu thông, tăng hiệu quả quản lý tiền tệ, và hỗ trợ chính sách tiền tệ quốc gia. Các hình thức TTKDTM như séc, ủy nhiệm chi, ủy nhiệm thu, và thẻ thanh toán cũng được phân tích chi tiết.
1.1. Khái niệm và đặc điểm của dịch vụ TTKDTM
Dịch vụ TTKDTM được định nghĩa là phương thức thanh toán không sử dụng tiền mặt mà dựa trên các chứng từ hợp pháp như séc, ủy nhiệm chi, và ủy nhiệm thu. Đặc điểm chính của TTKDTM là việc thanh toán được thực hiện thông qua tài khoản ngân hàng, đòi hỏi các bên tham gia phải mở tài khoản và có số dư đủ để thực hiện giao dịch. NHTM đóng vai trò trung gian, thực hiện các khâu kỹ thuật thanh toán và kết thúc quá trình thanh toán.
1.2. Vai trò của TTKDTM đối với nền kinh tế và NHTM
TTKDTM có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sản xuất và lưu thông hàng hóa, giảm chi phí lưu thông xã hội, và ổn định lưu thông tiền tệ. Đối với NHTM, TTKDTM giúp tăng nguồn vốn thông qua số dư tài khoản thanh toán, tăng vòng quay vốn, và cung cấp dịch vụ thanh toán an toàn, tiện lợi cho khách hàng. Ngoài ra, TTKDTM còn hỗ trợ NHTM trong việc thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia.
II. Thực trạng phát triển dịch vụ TTKDTM tại BIDV chi nhánh Hải Phòng
Chương này phân tích thực trạng phát triển dịch vụ TTKDTM tại BIDV chi nhánh Hải Phòng trong giai đoạn 2013-2017. Các số liệu thống kê về tình hình huy động vốn, dư nợ tín dụng, và kết quả kinh doanh của chi nhánh được trình bày chi tiết. Chương cũng đánh giá thực trạng các hoạt động TTKDTM như thanh toán bằng séc, thẻ, và ngân hàng điện tử, đồng thời chỉ ra những thành công và hạn chế trong quá trình triển khai các dịch vụ này.
2.1. Giới thiệu khái quát về BIDV chi nhánh Hải Phòng
BIDV chi nhánh Hải Phòng là một trong những chi nhánh lớn của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), được thành lập từ năm 1957. Chi nhánh có mô hình tổ chức quản lý chặt chẽ và đạt được nhiều thành tựu trong hoạt động kinh doanh, đặc biệt là trong lĩnh vực TTKDTM. Tuy nhiên, việc triển khai các dịch vụ này vẫn gặp một số khó khăn do thói quen sử dụng tiền mặt của người dân.
2.2. Thực trạng phát triển dịch vụ TTKDTM tại BIDV Hải Phòng
Trong giai đoạn 2013-2017, BIDV chi nhánh Hải Phòng đã triển khai nhiều loại hình TTKDTM như séc, ủy nhiệm chi, thẻ thanh toán, và ngân hàng điện tử. Tuy nhiên, doanh số từ các dịch vụ này chưa cao, đặc biệt là thanh toán bằng séc và thẻ. Nguyên nhân chính là do thói quen sử dụng tiền mặt của người dân và sự hạn chế trong công tác tuyên truyền, quảng bá dịch vụ.
III. Biện pháp phát triển dịch vụ TTKDTM tại BIDV chi nhánh Hải Phòng
Chương này đề xuất các biện pháp nhằm phát triển dịch vụ TTKDTM tại BIDV chi nhánh Hải Phòng. Các biện pháp bao gồm cải tiến quy trình quản lý, nâng cấp cơ sở hạ tầng, tăng cường công tác tuyên truyền, và khuyến khích khách hàng mở tài khoản thanh toán. Ngoài ra, chương cũng đưa ra các kiến nghị với Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, và BIDV Việt Nam để hỗ trợ phát triển TTKDTM.
3.1. Biện pháp liên quan đến quản trị và cơ sở hạ tầng
Để phát triển TTKDTM, BIDV chi nhánh Hải Phòng cần cải tiến quy trình quản lý, nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin, và đầu tư vào cơ sở hạ tầng. Việc này sẽ giúp tăng hiệu quả và độ tin cậy của các dịch vụ thanh toán, đồng thời thu hút nhiều khách hàng hơn.
3.2. Biện pháp tăng cường tuyên truyền và thay đổi nhận thức
Công tác tuyên truyền và quảng bá dịch vụ TTKDTM cần được đẩy mạnh để thay đổi thói quen sử dụng tiền mặt của người dân. BIDV chi nhánh Hải Phòng nên tổ chức các chương trình khuyến mãi, hội thảo, và chiến dịch truyền thông để nâng cao nhận thức về lợi ích của TTKDTM.
