Pháp Luật Về Hoạt Động Cho Vay Của Ngân Hàng Thương Mại Và Thực Tiễn Áp Dụng Tại Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Á Châu

Để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh, vốn là yếu tố quan trọng hàng đầu. NHTM, với vai trò là chủ thể kinh doanh trong lĩnh vực tài chính tiền tệ, cung cấp vốn vay cho các tổ chức, cá nhân, hình thành quỹ tín dụng cho vay và đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế. Tại Việt Nam, theo Khoản 3 Điều 4 Luật các TCTD năm 2010, NHTM là loại hình ngân hàng thực hiện mọi hoạt động ngân hàng và kinh doanh khác theo quy định của Luật nhằm mục tiêu lợi nhuận. NHTM có cấu trúc tài chính và tài sản đặc biệt, quy mô lớn, hệ số nợ cao. Tài sản chủ yếu là tài sản tài chính, trừu tượng, giản đơn về hình thái vật chất.

Với hoạt động huy động vốn bằng cách nhận tiền gửi, ngân hàng sẽ huy động được nguồn vốn nhàn rỗi trong dân cư cùng với nguồn vốn của các doanh nghiệp. Với hoạt động cấp tín dụng, ngân hàng cung ứng nguồn tiền tệ huy động được vào đúng những nhà doanh nghiệp cần vốn, góp phần không nhỏ tăng hiệu qủa của đồng vốn trên thị trường. Thêm vào đó với hoạt động cung ứng các dịch vụ thanh toán, ngân hàng sẽ trực tiếp tạo điều kiện cho người sử dụng vốn quay vòng một cách nhanh chóng và hiệu quả. Đó là vai trò trực tiếp của hoạt động cho vay của ngân hàng đối với nền kinh tế.

Thực tế hoạt động cho vay trên thực tế tiềm ẩn rất nhiều rủi ro, nếu thực hiện không tốt có thể gây ra các hệ quả tiêu cực tác động tiêu cực đến nền kinh tế. Chính vì tầm quan trọng của hoạt động cho vay của NHTM nên trong những năm qua Việt Nam đã ban hành rất nhiều văn bản pháp luật như Luật tổ chức tín dụng năm 2010, Thông tư số 39/2016/TT- NHNN… để tạo lập một khuôn khổ pháp lý đồng bộ cho hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại đối với khách hàng tạo điều kiện cho hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại đem đến nhiều kết quả tích cực.

Trong quá trình thực thi các pháp luật về hoạt động cho vay của NHTM thì vẫn bộc lộ nhiều thiếu xót và thiếu hiệu quả, các quy định pháp luật vẫn còn mâu thuẫn chồng chéo nhau gây ra nhiều bất cập, mất an toàn cho hệ thống các ngân hàng thương mại ảnh 1 hướng xấu đến nền kinh tế. Do đó việc nghiên cứu đi sâu vào phân tích các quy định của pháp luật về hoạt động cho vay của NHTM là rất cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Từ đó làm cơ sở để đánh giá thực trạng thực tiễn thi hành các quy định của pháp luật về hoạt động cho vay của NHTM cổ phần Á Châu để rút ra những hạn chế trong hoạt động cho vay của nước ta hiện nay và đưa ra các phương hướng giải pháp góp phần hoàn thiện các quy định của pháp luật về hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại.

Cần tập trung phân tích các quy định cụ thể về chủ thể tham gia hợp đồng cho vay, bao gồm quyền và nghĩa vụ của ngân hàng và khách hàng. Lãi suất cho vay là một vấn đề quan trọng, cần có quy định rõ ràng, minh bạch và linh hoạt để đảm bảo quyền lợi của cả hai bên. Đồng thời cần xem xét các quy định về giới hạn lãi suất, các loại lãi suất áp dụng và cơ chế điều chỉnh lãi suất trong quá trình cho vay.

Phân tích các quy định về mục đích sử dụng vốn vay, đảm bảo vốn vay được sử dụng đúng mục đích đã cam kết. Các quy định về thời hạn cho vay cần phù hợp với đặc điểm của từng loại hình cho vay và khả năng trả nợ của khách hàng. Cần có các quy định cụ thể về gia hạn nợ, cơ cấu lại nợ để hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn.

Để đánh giá thực trạng điều chỉnh pháp luật về hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại ở Việt Nam cần chú trọng đến những kết quả đạt được và các hạn chế còn tồn đọng, cần phải chỉ ra được những khó khăn và thách thức mà ngân hàng thương mại đang phải đối mặt trong quá trình áp dụng pháp luật về hoạt động cho vay. Đặc biệt là cần phải phân tích nguyên nhân của những hạn chế đó và đề xuất các giải pháp để khắc phục.

Cần phân tích cụ thể những kết quả đạt được của pháp luật trong việc điều chỉnh hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại, ví dụ như tăng trưởng tín dụng, giảm nợ xấu, nâng cao hiệu quả hoạt động. Bên cạnh đó, cần chỉ ra những hạn chế còn tồn tại, ví dụ như quy trình cho vay phức tạp, lãi suất cao, khó tiếp cận vốn vay đối với một số đối tượng khách hàng.

Việc hoàn thiện pháp luật phải xuất phát từ đường lối lãnh đạo của Đảng, mục đích nâng cao, mở rộng hoạt động kinh doanh của NHTM và yêu cầu phù hợp với chuẩn mực quốc tế. Điều này đòi hỏi sự nghiên cứu kỹ lưỡng, đánh giá toàn diện và tham khảo ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học và các bên liên quan.

Cần hoàn thiện các quy định về đối tượng vay, đặc biệt là các đối tượng cấm cho vay để đảm bảo an toàn tín dụng. Cần hoàn thiện các quy định về lãi suất để tạo sự linh hoạt cho ngân hàng và đảm bảo quyền lợi của khách hàng. Cần hoàn thiện các quy định về giải quyết tranh chấp bằng phương thức trọng tài thương mại và khởi kiện tại Tòa án khi thu hồi nợ.

Cần nghiên cứu các biện pháp xử lý nợ quá hạn, nợ xấu mà ACB đã áp dụng để rút ra kinh nghiệm. Cần đánh giá hiệu quả của các biện pháp này và đề xuất các giải pháp cải tiến. Đồng thời, cần xem xét các quy định pháp luật liên quan đến xử lý nợ xấu để có cơ sở pháp lý vững chắc.

Chất lượng thẩm định khi cho vay là yếu tố then chốt để giảm thiểu rủi ro. Cần nâng cao năng lực thẩm định của cán bộ tín dụng, áp dụng các công cụ phân tích rủi ro hiện đại. Đồng thời, cần tăng cường kiểm soát nội bộ để phát hiện và ngăn chặn kịp thời các sai phạm trong quá trình cho vay.