Phân Tích Ổn Định Hố Đào Sâu Nhà Cao Tầng Trong Điều Kiện Xây Chen Tại Thành Phố Sóc Trăng

• Người hướng dẫn: PGS. Võ Phán
• Trường học: Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Địa kỹ thuật xây dựng
• Đề tài: Phân Tích Ổn Định Hố Đào Sâu Nhà Cao Tầng Tại Sóc Trăng
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: Sóc Trăng

• LỜI CÁM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ỔN ĐỊNH HỐ ĐÀO SÂU NHÀ CAO TẦNG TRONG ĐIỀU KIỆN XÂY CHÈN
• 1.1. Đặc điểm, phân loại hố móng sâu Nhà cao tầng
• 1.2. Những thành tựu đã đạt được trong công trình hố móng sâu Nhà cao tầng trên thế giới
• 1.3. Những sự cố về hố móng sâu trong Nhà cao tầng đã xảy ra trong những năm gần đây. Nguyên nhân, bài học kinh nghiệm
• 1.4. Nội dung, phương pháp luận về hố móng sâu Nhà cao tầng đã được nghiên cứu trong và ngoài nước
• 1.5. Nhận xét và hướng tiếp cận của đề tài
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT TÍNH TOÁN ỔN ĐỊNH HỐ ĐÀO SÂU NHÀ CAO TẦNG TRONG ĐIỀU KIỆN XÂY CHÈN
• 2.1. Các dạng tải trọng và phân loại tải trọng
• 2.2. Các thông số cơ bản trong mô hình Plaxis
• 2.3. Lý thuyết tính áp lực đất Rankine
• 2.4. Lý thuyết tính áp lực đất Coulomb
• 2.5. Tính kết cấu chắn giữ hố đào theo phương pháp đàn hồi
• 2.6. Tính toán kiểm tra ổn định đáy hố đào
• 2.7. Phương pháp Terzaghi - Peck
• 2.8. Phương pháp Caquot và Kerisel
• 2.9. Phương pháp phần tử hữu hạn
• 3. CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH ỔN ĐỊNH HỐ ĐÀO SÂU CÔNG TRÌNH NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG CHI NHÁNH SÓC TRĂNG
• 3.1. Mô tả đặc điểm công trình Ngân hàng Công thương chi nhánh Sóc Trăng
• 3.2. Đặc điểm địa chất thủy văn và các thông số thí nghiệm đất nền
• 3.3. Các giai đoạn tính toán theo trình tự thi công hố móng sâu
• 3.4. Kết quả tính toán theo mô phỏng trong Plaxis 3D Foundation
• 3.5. Kết quả tính toán theo mô phỏng trong Plaxis 2D Foundation
• 3.6. Phân tích ổn định, chuyển vị hố đào bằng phương pháp giải tích
• 3.7. Kiểm tra chống trồi đáy khi xem xét đồng thời cả c và φ
• 3.8. So sánh nội lực của thanh chống moment tường vây hố đào của phương pháp giải tích và kết quả mô phỏng Plaxis 3D Foundation
• 3.9. Kiểm tra ảnh hưởng quá trình thi công hố đào đến công trình lân cận
• 3.10. Nhận xét kết quả kiểm tra ổn định của tường vây, hố đào
• 4. CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH ẢNH HƯỞNG CỦA SỰ THAY ĐỔI MỰC NƯỚC NGẦM ĐẾN CHUYỂN VỊ CỦA TƯỜNG VÂY BẰNG MÔ HÌNH MÔ PHỎNG PLAXIS 3D FOUNDATION
• 4.1. Chuyển vị của tường vây hố đào khi mực nước ngầm tại vị trí -0.4m so với mặt đất tự nhiên
• 4.2. Chuyển vị của tường vây hố đào khi mực nước ngầm tại vị trí -1.2m so với mặt đất tự nhiên
• 4.3. Chuyển vị của tường vây hố đào khi mực nước ngầm tại vị trí -2.2m so với mặt đất tự nhiên
• 4.4. Nhận xét chuyển vị của tường vây khi thay đổi mực nước ngầm
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Ổn Định Hố Đào Sâu Yếu Tố Thành Công Tại Sóc Trăng

Xây dựng nhà cao tầng, đặc biệt là ở các đô thị đang phát triển như Sóc Trăng, đòi hỏi giải pháp ổn định hố đào sâu hiệu quả. Việc này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh quỹ đất hạn hẹp và các công trình xây chen san sát. Luận văn này tập trung vào phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến ổn định hố đào sâu, từ đặc điểm địa chất thủy văn đến các biện pháp thi công. Mục tiêu là đảm bảo an toàn cho công trình và các khu vực lân cận. Đồng bằng sông Cửu Long nói chung và Sóc Trăng nói riêng có nền đất yếu và mực nước ngầm cao, đặt ra thách thức lớn cho việc thi công hố đào sâu. Do đó, việc nghiên cứu và áp dụng các phương pháp phân tích ổn định tiên tiến là vô cùng cần thiết. Các biện pháp chắn giữ thành vách hố móng, kiểm soát mực nước ngầm, và đánh giá ảnh hưởng đến công trình lân cận cần được xem xét kỹ lưỡng.

1.1. Đặc Điểm Địa Chất Thủy Văn Sóc Trăng Ảnh Hưởng Đến Hố Đào

Địa chất Sóc Trăng, với đặc điểm nền đất yếu do phù sa bồi lắng và mực nước ngầm cao, tạo ra những thách thức đáng kể cho việc thi công hố đào sâu. Việc xác định chính xác các thông số địa kỹ thuật như hệ số thấm, cường độ chịu cắt của đất nền là rất quan trọng. Các thông số này ảnh hưởng trực tiếp đến tính toán ổn định và lựa chọn biện pháp thi công phù hợp. Thêm vào đó, sự thay đổi mực nước ngầm trong quá trình thi công có thể gây ra các vấn đề như trồi đáy hố đào và ảnh hưởng đến độ ổn định của các công trình lân cận. Việc khảo sát địa chất kỹ lưỡng và đánh giá rủi ro là bước quan trọng hàng đầu.

1.2. Các Biện Pháp Chắn Giữ Hố Móng Sâu Ưu và Nhược Điểm

Có nhiều biện pháp chắn giữ hố móng sâu được áp dụng, tùy thuộc vào điều kiện địa chất, quy mô công trình và yêu cầu về an toàn. Các phương pháp phổ biến bao gồm tường vây cừ Larsen, tường vây bê tông cốt thép, và tường cọc xi măng đất. Mỗi phương pháp có ưu và nhược điểm riêng về chi phí, thời gian thi công, và khả năng kiểm soát biến dạng. Việc lựa chọn phương pháp phù hợp cần dựa trên kết quả phân tích ổn định và đánh giá hiệu quả kinh tế. Theo luận văn, trong điều kiện xây dựng không đồng loạt và quỹ đất hạn hẹp, cần đặc biệt chú trọng đến các biện pháp giảm thiểu ảnh hưởng đến các công trình lân cận.

II. Thách Thức Ổn Định Hố Đào Rủi Ro Và Giải Pháp Xử Lý Hiệu Quả

Việc thi công hố đào sâu luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt là trong điều kiện xây chen và địa chất phức tạp. Các vấn đề thường gặp bao gồm: mất ổn định thành vách hố đào, trồi đáy, lún sụt công trình lân cận, và ảnh hưởng đến hệ thống hạ tầng kỹ thuật. Việc xác định nguyên nhân gây ra sự cố và áp dụng biện pháp xử lý kịp thời là vô cùng quan trọng. Theo luận văn, cần đặc biệt lưu ý đến ảnh hưởng của việc hạ mực nước ngầm đến sự ổn định của đất nền và công trình lân cận. Cần có các biện pháp kiểm soát mực nước ngầm hiệu quả để giảm thiểu rủi ro và đảm bảo an toàn cho công trình. Phân tích ứng suất biến dạng đóng vai trò quan trọng trong việc dự đoán và kiểm soát các rủi ro.

2.1. Các Sự Cố Hố Móng Sâu Nguyên Nhân Và Bài Học Kinh Nghiệm

Các sự cố liên quan đến hố móng sâu có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản, đồng thời ảnh hưởng đến uy tín của chủ đầu tư và nhà thầu. Các nguyên nhân thường gặp bao gồm: thiết kế không phù hợp, thi công không đúng quy trình, khảo sát địa chất không đầy đủ, và đánh giá rủi ro chưa chính xác. Bài học kinh nghiệm từ các sự cố này cho thấy tầm quan trọng của việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình kỹ thuật, tăng cường giám sát thi công, và có phương án ứng phó sự cố kịp thời. Việc phân tích nguyên nhân gốc rễ của sự cố là cần thiết để ngăn ngừa các sự cố tương tự xảy ra trong tương lai.

2.2. Phân Tích Ổn Định Hố Đào Phương Pháp Tính Toán Phổ Biến

Việc phân tích ổn định hố đào là bước quan trọng để đảm bảo an toàn cho công trình và các khu vực lân cận. Có nhiều phương pháp tính toán được sử dụng, từ các phương pháp giải tích truyền thống đến các phương pháp số hiện đại. Các phương pháp giải tích như Rankine và Coulomb thường được sử dụng để tính toán áp lực đất lên tường chắn. Các phương pháp số như phần tử hữu hạn (FEM) cho phép mô phỏng các điều kiện địa chất và tải trọng phức tạp, từ đó đánh giá chính xác hơn trạng thái ứng suất biến dạng của đất nền và kết cấu chắn giữ. Theo luận văn, việc sử dụng phần mềm Plaxis để mô phỏng và phân tích ổn định hố đào là một phương pháp hiệu quả.

2.3. Ảnh hưởng của mực nước ngầm lên ổn định hố đào sâu

Mực nước ngầm có ảnh hưởng đáng kể đến ổn định của hố đào sâu. Khi mực nước ngầm cao, áp lực nước có thể làm giảm sức chịu tải của đất và tăng nguy cơ trồi đáy hố đào. Việc hạ mực nước ngầm cần được thực hiện cẩn thận để tránh gây ra lún sụt cho các công trình lân cận. Do đó, việc kiểm soát mực nước ngầm hiệu quả là một yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn cho hố đào sâu. Cần lựa chọn phương pháp hạ mực nước ngầm phù hợp với điều kiện địa chất và môi trường xung quanh.

III. Phương Pháp Phân Tích FEM Ứng Dụng Hiệu Quả Tại Sóc Trăng

Phương pháp phần tử hữu hạn (FEM) là một công cụ mạnh mẽ để phân tích ổn định hố đào sâu, đặc biệt trong điều kiện địa chất phức tạp và tải trọng đa dạng. FEM cho phép mô phỏng các hành vi phi tuyến của đất nền, tương tác giữa đất và kết cấu, và ảnh hưởng của các yếu tố môi trường như mực nước ngầm. Theo luận văn, việc sử dụng phần mềm Plaxis, một phần mềm FEM chuyên dụng cho địa kỹ thuật, là một phương pháp hiệu quả để phân tích ổn định hố đào tại Sóc Trăng. FEM cho phép đánh giá chính xác hơn trạng thái ứng suất biến dạng của đất nền và kết cấu chắn giữ, từ đó đưa ra các giải pháp thiết kế và thi công tối ưu.

3.1. Mô Hình Đất Nền Trong FEM Lựa Chọn Phù Hợp Cho Sóc Trăng

Việc lựa chọn mô hình đất nền phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo tính chính xác của kết quả phân tích FEM. Có nhiều mô hình đất nền khác nhau, từ các mô hình đơn giản như Mohr-Coulomb đến các mô hình phức tạp hơn như Hardening Soil. Mô hình Mohr-Coulomb phù hợp với điều kiện nhanh, không thoát nước. Với địa chất Sóc Trăng nên lựa chọn mô hình phù hợp. Mô hình Hardening Soil có thể mô phỏng các hành vi phi tuyến của đất nền và sự phụ thuộc của độ cứng vào ứng suất. Việc lựa chọn mô hình phù hợp cần dựa trên đặc điểm địa chất, điều kiện tải trọng, và mục tiêu phân tích. Các thông số mô hình đất nền cần được xác định thông qua các thí nghiệm địa kỹ thuật trong phòng thí nghiệm.

3.2. Trình Tự Giải Bài Toán Ổn Định Hố Đào Bằng Plaxis

Việc giải bài toán ổn định hố đào bằng Plaxis bao gồm các bước sau: Xây dựng mô hình hình học của hố đào và kết cấu chắn giữ; Gán các thông số vật liệu cho đất nền và kết cấu; Thiết lập các điều kiện biên và tải trọng; Chia lưới phần tử hữu hạn; Giải bài toán; Phân tích kết quả. Theo luận văn, cần đặc biệt chú ý đến việc mô phỏng đúng trình tự thi công hố đào, bao gồm các giai đoạn đào đất, lắp đặt hệ chống, và hạ mực nước ngầm. Việc kiểm tra tính hợp lệ của mô hình và kết quả phân tích là rất quan trọng để đảm bảo tính chính xác và tin cậy.

IV. Ứng Dụng Thực Tế Phân Tích Ổn Định Ngân Hàng Vietinbank Sóc Trăng

Luận văn áp dụng phương pháp FEM để phân tích ổn định hố đào sâu cho công trình Ngân hàng Vietinbank Chi nhánh Sóc Trăng. Công trình này có quy mô 2 tầng hầm và 9 tầng lầu, được thi công trong điều kiện xây chen. Luận văn đã tiến hành phân tích ảnh hưởng của các yếu tố như chiều sâu đào, mực nước ngầm, và hệ chống đến ổn định hố đào và chuyển vị của các công trình lân cận. Kết quả phân tích cho thấy việc sử dụng hệ chống phù hợp và kiểm soát mực nước ngầm hiệu quả là rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho công trình và các khu vực lân cận. Biện pháp thi công cần được giám sát chặt chẽ để đảm bảo tuân thủ các quy trình kỹ thuật.

4.1. Mô Tả Chi Tiết Công Trình Vietinbank Sóc Trăng Thông Số Đầu Vào

Việc mô tả chi tiết công trình Vietinbank Sóc Trăng là bước quan trọng để xây dựng mô hình FEM chính xác. Các thông số cần thiết bao gồm: kích thước và hình dạng hố đào, đặc điểm địa chất, thông số vật liệu của đất nền và kết cấu chắn giữ, và sơ đồ hệ chống. Theo luận văn, các thông số địa chất được lấy từ kết quả khảo sát địa chất tại công trình, bao gồm các hố khoan và thí nghiệm trong phòng thí nghiệm. Các thông số vật liệu của kết cấu chắn giữ được lấy từ các tiêu chuẩn thiết kế và thông số kỹ thuật của nhà sản xuất.

4.2. Kết Quả Phân Tích Chuyển Vị Đánh Giá Ảnh Hưởng Đến Công Trình Lân Cận

Kết quả phân tích chuyển vị cho thấy hố đào sâu có thể gây ra chuyển vị cho các công trình lân cận, đặc biệt là các công trình có móng nông. Mức độ chuyển vị phụ thuộc vào chiều sâu đào, khoảng cách đến hố đào, và đặc điểm địa chất. Luận văn đã tiến hành đánh giá ảnh hưởng của chuyển vị đến các công trình lân cận, từ đó đưa ra các biện pháp phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro. Các biện pháp có thể bao gồm: tăng cường hệ chống, thi công tường vây trước khi đào đất, và theo dõi chuyển vị trong quá trình thi công.

V. Ảnh Hưởng Thay Đổi Mực Nước Ngầm Phân Tích Chuyển Vị Tường Vây 3D

Luận văn đi sâu vào phân tích ảnh hưởng của sự thay đổi mực nước ngầm đến chuyển vị của tường vây bằng mô hình mô phỏng Plaxis 3D Foundation. Mực nước ngầm là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến ổn định của hố đào sâu. Sự thay đổi mực nước ngầm có thể gây ra sự thay đổi áp lực nước tác dụng lên tường vây, từ đó ảnh hưởng đến chuyển vị và ổn định của tường. Nghiên cứu này giúp làm rõ mức độ ảnh hưởng của mực nước ngầm đến công trình Vietinbank Sóc Trăng. Mô hình 3D cho phép mô phỏng chính xác hơn điều kiện thực tế.

5.1. Chuyển Vị Tường Vây Khi Mực Nước Ngầm Thay Đổi So Sánh Các Trường Hợp

Luận văn trình bày kết quả phân tích chuyển vị của tường vây trong các trường hợp mực nước ngầm khác nhau. Các trường hợp này bao gồm mực nước ngầm tại vị trí -0.4m, -1.2m và -2.2m so với mặt đất tự nhiên. Việc so sánh kết quả chuyển vị trong các trường hợp khác nhau giúp làm rõ tác động của mực nước ngầm đến chuyển vị của tường vây. Kết quả này cung cấp thông tin quan trọng cho việc thiết kế và thi công tường vây. Độ lún cũng được xem xét trong quá trình so sánh.

5.2. Đánh Giá Mức Độ Ảnh Hưởng Của Mực Nước Ngầm Đến Ổn Định Tường Vây

Dựa trên kết quả phân tích, luận văn đánh giá mức độ ảnh hưởng của mực nước ngầm đến ổn định của tường vây. Mức độ ảnh hưởng này được đánh giá dựa trên chuyển vị của tường vây, lực tác dụng lên tường và các yếu tố khác. Đánh giá này cung cấp thông tin quan trọng cho việc lựa chọn biện pháp kiểm soát mực nước ngầm phù hợp. Giải pháp kỹ thuật cần được xem xét để giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực của mực nước ngầm.

VI. Kết Luận Kiến Nghị Hướng Phát Triển Ổn Định Hố Đào Tại Sóc Trăng

Luận văn đã trình bày một cách tổng quan về phân tích ổn định hố đào sâu nhà cao tầng trong điều kiện xây chen tại Sóc Trăng. Các phương pháp phân tích, đặc biệt là FEM, đã được áp dụng để đánh giá ổn định và chuyển vị của hố đào. Kết quả phân tích cho thấy việc kiểm soát mực nước ngầm, lựa chọn hệ chống phù hợp, và tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình kỹ thuật là rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho công trình và các khu vực lân cận. Luận văn cũng đưa ra một số kiến nghị để cải thiện công tác thiết kế và thi công hố đào sâu tại Sóc Trăng. Phát triển bền vững cần được ưu tiên.

6.1. Tóm Tắt Kết Quả Nghiên Cứu Ưu Điểm Và Hạn Chế Của Luận Văn

Luận văn đã đạt được một số kết quả đáng chú ý trong việc phân tích ổn định hố đào sâu tại Sóc Trăng. Tuy nhiên, luận văn cũng có một số hạn chế, chẳng hạn như việc sử dụng mô hình đất nền đơn giản và giả định về điều kiện địa chất đồng nhất. Trong tương lai, cần nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến ổn định hố đào, chẳng hạn như sự thay đổi mực nước ngầm theo thời gian và ảnh hưởng của các công trình ngầm. Nghiên cứu chuyên sâu sẽ giúp cải thiện độ chính xác của các phương pháp phân tích.

6.2. Kiến Nghị Giải Pháp Cải Thiện Công Tác Thiết Kế Và Thi Công

Để cải thiện công tác thiết kế và thi công hố đào sâu tại Sóc Trăng, luận văn đưa ra một số kiến nghị sau: Tăng cường công tác khảo sát địa chất và thu thập đầy đủ các thông số địa kỹ thuật; Sử dụng các mô hình đất nền phức tạp hơn trong phân tích FEM; Chú trọng đến việc kiểm soát mực nước ngầm và đánh giá ảnh hưởng đến công trình lân cận; Tăng cường giám sát thi công và tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình kỹ thuật; Xây dựng cơ sở dữ liệu về các sự cố hố đào sâu để rút kinh nghiệm và phòng ngừa. Đào tạo chuyên môn cho kỹ sư và công nhân cũng là một yếu tố quan trọng.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng và quỹ đất hạn hẹp tại các trung tâm thành phố, việc xây dựng các công trình nhà cao tầng với tầng hầm sâu ngày càng phổ biến. Tại thành phố Sóc Trăng, vùng đất yếu đặc trưng của Đồng bằng sông Cửu Long với nền đất phù sa dày và mực nước ngầm cao, việc thi công hố đào sâu trong điều kiện xây chen đặt ra nhiều thách thức về ổn định và an toàn công trình. Công trình Ngân hàng Công thương Việt Nam chi nhánh Sóc Trăng với quy mô 2 tầng hầm và 9 tầng lầu, chiều sâu tầng hầm 7,6m, chiều cao tòa nhà 42m, là ví dụ điển hình cho nghiên cứu này.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung phân tích ổn định hố đào sâu trong điều kiện xây chen, đánh giá biến dạng và chuyển vị của tường vây, ảnh hưởng của quá trình thi công và sự thay đổi mực nước ngầm đến công trình và các công trình lân cận. Nghiên cứu sử dụng phương pháp phần tử hữu hạn với phần mềm Plaxis 3D Foundation kết hợp phương pháp giải tích để mô phỏng và phân tích. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các giai đoạn thi công hố đào sâu, đặc biệt tập trung vào hệ tường vây bằng cừ Larsen và hệ chống giữ.

Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho thiết kế và thi công hố đào sâu tại vùng đất yếu, giúp giảm thiểu rủi ro sụt lún, biến dạng công trình lân cận, đồng thời góp phần nâng cao hiệu quả và an toàn thi công trong điều kiện xây chen phức tạp.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

• Lý thuyết áp lực đất Rankine và Coulomb: Được sử dụng để tính toán áp lực đất chủ động, bị động và tĩnh tác động lên tường chắn đất. Lý thuyết Rankine giả định đất là bán vô hạn, không ma sát với tường, trong khi Coulomb xem xét ma sát giữa đất và tường, phù hợp với điều kiện thực tế hơn.

• Mô hình đất nền Hardening Soil: Mô hình đàn hồi dẻo được áp dụng trong phần mềm Plaxis để mô phỏng ứng xử phi tuyến của đất nền yếu, đặc biệt phù hợp với đất phù sa có tính chất biến dạng lớn và ảnh hưởng của mực nước ngầm.

• Phương pháp phần tử hữu hạn (FEM): Sử dụng phần mềm Plaxis 3D Foundation để mô phỏng quá trình thi công hố đào sâu, phân tích chuyển vị, biến dạng tường vây và đất nền, đồng thời đánh giá ảnh hưởng đến công trình lân cận.

• Khái niệm chính:

  • Áp lực đất chủ động (Pa): Áp lực đất khi tường vây dịch chuyển ra ngoài, đất đạt trạng thái cân bằng giới hạn.
  • Áp lực đất bị động (Pp): Áp lực đất khi tường vây bị đẩy vào trong đất.
  • Chuyển vị ngang tường vây: Biến dạng quan trọng để đánh giá ổn định hố đào.
  • Mực nước ngầm: Yếu tố ảnh hưởng lớn đến áp lực nước và ổn định đất nền.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Dữ liệu khảo sát địa chất thủy văn tại công trình Ngân hàng Công thương Việt Nam chi nhánh Sóc Trăng, bao gồm các thông số đất nền, mực nước ngầm, kết quả thí nghiệm mẫu đất và số liệu quan trắc chuyển vị, lún.

• Phương pháp phân tích:

  • Phân tích giải tích áp lực đất và nội lực hệ chống giữ theo lý thuyết đàn hồi (phương pháp Sachipana).
  • Mô phỏng phần tử hữu hạn 3D bằng Plaxis 3D Foundation với mô hình Hardening Soil, mô phỏng các giai đoạn thi công tường vây cừ Larsen và hệ chống giữ.
  • So sánh kết quả mô phỏng 3D với mô phỏng 2D và phương pháp giải tích để đánh giá độ tin cậy.

• Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu thực hiện trong năm 2014, với các giai đoạn khảo sát, thu thập dữ liệu, mô phỏng và phân tích kết quả theo trình tự thi công hố đào sâu từ tháng 2 đến tháng 11.

• Cỡ mẫu và chọn mẫu: Mẫu đất được lấy từ các lỗ khoan tại vị trí công trình, lựa chọn theo tiêu chuẩn địa kỹ thuật để đảm bảo đại diện cho điều kiện thực tế.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Chuyển vị ngang tường vây theo giai đoạn thi công: Kết quả mô phỏng cho thấy chuyển vị ngang tường vây tăng dần theo độ sâu đào, với giá trị chuyển vị lớn nhất đạt khoảng 0,2% chiều sâu đào tại giai đoạn cuối cùng (-7,6m). Biểu đồ chuyển vị ngang thể hiện rõ sự gia tăng chuyển vị qua các giai đoạn đào -0,5m, -3,0m, -5,5m và -7,6m.

2. Ảnh hưởng của mực nước ngầm đến chuyển vị tường vây: Khi mực nước ngầm thay đổi từ -0,4m đến -2,2m so với mặt đất tự nhiên, chuyển vị ngang tường vây tăng lên khoảng 15-20%, cho thấy mực nước ngầm là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến ổn định hố đào.

3. So sánh phương pháp mô phỏng 3D và 2D với giải tích: Kết quả mô phỏng 3D và 2D tương đồng với phương pháp giải tích về xu hướng chuyển vị và nội lực trong hệ chống giữ, tuy nhiên mô hình 3D cho kết quả chính xác hơn về phân bố ứng suất và biến dạng, đặc biệt trong các giai đoạn thi công phức tạp.

4. Ảnh hưởng đến công trình lân cận: Phân tích chuyển vị và lún móng công trình lân cận cho thấy mức độ ảnh hưởng tăng theo độ sâu đào, với độ lún gia tăng khoảng 5-7mm tại các móng gần hố đào sâu, nằm trong giới hạn cho phép theo tiêu chuẩn xây dựng.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của chuyển vị và biến dạng tường vây là do áp lực đất và áp lực nước thay đổi trong quá trình thi công đào đất sâu, đặc biệt khi mực nước ngầm bị hạ thấp. Việc sử dụng tường vây cừ Larsen với hệ chống giữ phù hợp giúp kiểm soát chuyển vị trong giới hạn an toàn. Kết quả mô phỏng 3D cho phép đánh giá chi tiết hơn về ứng suất và biến dạng, hỗ trợ thiết kế hệ chống giữ hiệu quả.

So với các nghiên cứu trước đây tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, kết quả tại Sóc Trăng tương đồng về xu hướng biến dạng nhưng có sự khác biệt về mức độ do đặc điểm địa chất yếu và mực nước ngầm cao hơn. Việc kiểm soát mực nước ngầm trong thi công là yếu tố then chốt để đảm bảo ổn định hố đào và giảm thiểu ảnh hưởng đến công trình lân cận.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ chuyển vị ngang tường vây theo từng giai đoạn thi công, bảng so sánh chuyển vị giữa các phương pháp mô phỏng và giải tích, cũng như biểu đồ lún móng công trình lân cận theo khoảng cách từ hố đào.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường giám sát mực nước ngầm trong thi công: Thiết lập hệ thống quan trắc mực nước ngầm liên tục, điều chỉnh biện pháp hạ mực nước để hạn chế biến động áp lực nước, giảm thiểu ảnh hưởng đến ổn định hố đào và công trình lân cận. Thời gian thực hiện: suốt quá trình thi công; Chủ thể: nhà thầu thi công và tư vấn giám sát.

2. Sử dụng hệ tường vây và hệ chống giữ phù hợp: Ưu tiên sử dụng tường vây cừ Larsen kết hợp hệ chống giữ được thiết kế dựa trên kết quả mô phỏng phần tử hữu hạn để kiểm soát chuyển vị trong giới hạn cho phép. Thời gian: giai đoạn thiết kế và thi công; Chủ thể: đơn vị thiết kế và thi công.

3. Áp dụng mô hình mô phỏng 3D trong thiết kế và đánh giá: Khuyến khích sử dụng phần mềm Plaxis 3D Foundation với mô hình Hardening Soil để phân tích chi tiết ứng suất, biến dạng và ảnh hưởng đến công trình lân cận, nâng cao độ chính xác và hiệu quả thiết kế. Thời gian: giai đoạn thiết kế; Chủ thể: đơn vị tư vấn thiết kế.

4. Xây dựng quy trình thi công và quản lý chất lượng nghiêm ngặt: Đảm bảo tuân thủ quy trình thi công hố đào sâu, đặc biệt trong việc thi công tường vây, hệ chống giữ và hạ mực nước ngầm, kết hợp quan trắc biến dạng và áp lực đất để kịp thời điều chỉnh. Thời gian: suốt quá trình thi công; Chủ thể: nhà thầu thi công, tư vấn giám sát và chủ đầu tư.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Kỹ sư thiết kế kết cấu và địa kỹ thuật: Nghiên cứu cung cấp cơ sở lý thuyết và phương pháp phân tích ổn định hố đào sâu, hỗ trợ thiết kế hệ tường vây và hệ chống giữ phù hợp với điều kiện đất yếu và xây chen.

2. Nhà thầu thi công công trình cao tầng: Tham khảo các biện pháp thi công, quản lý mực nước ngầm và kiểm soát biến dạng trong quá trình đào hố móng sâu, giảm thiểu rủi ro sự cố và ảnh hưởng đến công trình lân cận.

3. Chuyên gia giám sát và quản lý dự án xây dựng: Áp dụng các kết quả mô phỏng và phân tích để xây dựng kế hoạch quan trắc, đánh giá an toàn thi công, đảm bảo chất lượng và tiến độ dự án.

4. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành địa kỹ thuật xây dựng: Tài liệu tham khảo phong phú về lý thuyết áp lực đất, mô hình phần tử hữu hạn, ứng dụng phần mềm Plaxis trong phân tích ổn định hố đào sâu, đặc biệt trong điều kiện xây chen tại vùng đất yếu.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao phải quan tâm đến mực nước ngầm khi thi công hố đào sâu?
   Mực nước ngầm ảnh hưởng trực tiếp đến áp lực nước trong đất nền, thay đổi mực nước ngầm có thể gây biến dạng lớn, mất ổn định hố đào và ảnh hưởng đến công trình lân cận. Ví dụ, hạ mực nước ngầm quá mức có thể gây sụt lún không đều.

2. Phương pháp phần tử hữu hạn có ưu điểm gì trong phân tích ổn định hố đào?
   Phương pháp này cho phép mô phỏng chi tiết ứng xử phi tuyến của đất nền, biến dạng và ứng suất trong quá trình thi công, giúp đánh giá chính xác hơn so với phương pháp giải tích truyền thống.

3. Tường vây cừ Larsen phù hợp với loại hố đào nào?
   Tường vây cừ Larsen thích hợp cho hố đào có độ sâu từ 3m đến 10m, thi công nhanh, vật liệu sẵn có, nhưng có nhược điểm là độ cứng thấp và gây biến dạng lớn trong đất nền.

4. Làm thế nào để kiểm soát chuyển vị tường vây trong thi công?
   Sử dụng hệ chống giữ hợp lý, giám sát chuyển vị liên tục, điều chỉnh biện pháp thi công và mực nước ngầm, đồng thời áp dụng mô hình mô phỏng để dự báo và kiểm soát biến dạng.

5. Nghiên cứu này có thể áp dụng cho các vùng đất khác không?
   Mô hình và phương pháp phân tích có thể áp dụng cho các vùng đất yếu tương tự, tuy nhiên cần điều chỉnh thông số địa chất và thủy văn phù hợp với đặc điểm từng khu vực.

Kết luận

• Đã phân tích thành công ổn định và biến dạng hố đào sâu công trình nhà cao tầng trong điều kiện xây chen tại thành phố Sóc Trăng bằng phương pháp phần tử hữu hạn và giải tích.
• Mực nước ngầm có ảnh hưởng đáng kể đến chuyển vị tường vây và ổn định hố đào, cần được kiểm soát chặt chẽ trong thi công.
• Kết quả mô phỏng 3D cho phép đánh giá chi tiết hơn so với mô hình 2D và phương pháp giải tích, hỗ trợ thiết kế và thi công hiệu quả.
• Đề xuất các giải pháp thi công, giám sát và quản lý nhằm đảm bảo an toàn và ổn định công trình trong điều kiện xây chen phức tạp.
• Khuyến nghị áp dụng mô hình Hardening Soil và phần mềm Plaxis 3D Foundation trong thiết kế và phân tích hố đào sâu tại vùng đất yếu.

Next steps: Triển khai quan trắc thực tế trong quá trình thi công để so sánh và hiệu chỉnh mô hình, mở rộng nghiên cứu áp dụng cho các loại tường vây khác và các điều kiện địa chất đa dạng hơn.

Call-to-action: Các đơn vị thiết kế, thi công và quản lý dự án nên tích hợp kết quả nghiên cứu này vào quy trình làm việc để nâng cao hiệu quả và an toàn thi công hố đào sâu trong đô thị.