I. Tính cấp thiết của đề tài
Nghiên cứu về y tế dân sự ở miền Bắc Việt Nam trong giai đoạn 1954-1975 là một yêu cầu cần thiết. Thời kỳ này chứng kiến nhiều biến động chính trị và xã hội, ảnh hưởng sâu sắc đến tình hình y tế. Sau khi Hiệp định Genève được ký kết, y tế Việt Nam đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ. Ngành y tế đã nỗ lực thiết lập và củng cố hệ thống tổ chức, đào tạo đội ngũ cán bộ y tế, phục vụ cho dân sự. Đặc biệt, trong bối cảnh chiến tranh, ngành y tế đã chuyển hướng hoạt động để đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. Những đóng góp của ngành y tế trong giai đoạn này không chỉ là việc chữa bệnh mà còn là sự hỗ trợ cho chiến đấu, thể hiện rõ qua phương châm “lấy thương binh làm mệnh lệnh”. Nghiên cứu này không chỉ làm rõ vai trò của ngành y tế mà còn góp phần vào việc hiểu biết sâu sắc hơn về lịch sử y tế trong bối cảnh lịch sử dân tộc.
II. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích của nghiên cứu là làm rõ cơ cấu tổ chức và hoạt động của y tế dân sự ở miền Bắc từ năm 1954 đến 1975. Nghiên cứu sẽ phân tích các thành tựu và hạn chế của ngành y tế trong bối cảnh lịch sử. Nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm việc sưu tầm và hệ thống hóa tài liệu liên quan, làm rõ chính sách y tế của Đảng và Nhà nước, phân tích cơ cấu tổ chức của y tế dân sự từ Trung ương đến địa phương. Đặc biệt, nghiên cứu sẽ trình bày hoạt động của ngành y tế qua các nội dung như công tác vệ sinh phòng bệnh, khám chữa bệnh, sản xuất và cung cấp thuốc. Qua đó, đánh giá những thành tựu và hạn chế của ngành y tế trong giai đoạn này, từ đó rút ra những kinh nghiệm cho sự phát triển của y tế trong tương lai.
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận án là cơ cấu tổ chức và hoạt động của y tế dân sự ở miền Bắc Việt Nam trong giai đoạn 1954-1975. Phạm vi nghiên cứu được xác định từ năm 1954, khi hòa bình được lập lại, đến năm 1975, khi đất nước thống nhất. Nghiên cứu sẽ tập trung vào các tỉnh miền Bắc, bao gồm Bắc Giang, Bắc Kạn, Bắc Ninh, và nhiều tỉnh khác. Nội dung nghiên cứu sẽ trình bày quá trình xây dựng và phát triển y tế dân sự, bao gồm cơ cấu tổ chức, đội ngũ cán bộ y tế, và các hoạt động như vệ sinh phòng dịch, khám chữa bệnh, và hợp tác quốc tế. Điều này sẽ giúp làm rõ vai trò của ngành y tế trong việc chăm sóc sức khỏe cho nhân dân và xây dựng xã hội.
IV. Phương pháp nghiên cứu
Luận án sử dụng phương pháp nghiên cứu lịch sử, kết hợp với các phương pháp phân tích, tổng hợp tài liệu để làm rõ các vấn đề liên quan đến y tế dân sự. Phương pháp lịch sử giúp đặt đối tượng nghiên cứu trong bối cảnh phát triển chung của y tế Việt Nam. Phương pháp logic sẽ giúp tìm ra mối liên hệ giữa hoàn cảnh lịch sử và yêu cầu tổ chức hoạt động của ngành y tế. Ngoài ra, các phương pháp thống kê và mô tả cũng được áp dụng để thu thập và phân tích số liệu từ các tài liệu lưu trữ. Nguồn tài liệu được khai thác từ các phông lưu trữ của Bộ Y tế, các viện nghiên cứu, và các cơ sở đào tạo y tế, đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của thông tin.
V. Ý nghĩa lí luận và thực tiễn của luận án
Nghiên cứu về y tế dân sự ở miền Bắc giai đoạn 1954-1975 không chỉ bổ sung kiến thức về hoạt động y tế trước năm 1954 mà còn cung cấp thông tin về quá trình tiếp quản và phát triển hệ thống y tế. Đề tài sẽ làm rõ cơ cấu tổ chức của ngành y tế và sự phối hợp giữa các tuyến trong việc chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. Nghiên cứu cũng sẽ đưa ra những kinh nghiệm quý báu cho việc hoạch định chính sách y tế trong thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc củng cố và phát huy vai trò của hệ thống y tế Việt Nam trong việc chăm sóc sức khỏe cho nhân dân.