Nghiên Cứu Về Stress, Lo Âu, Trầm Cảm Ở Nhân Viên Cảng Hàng Không Quốc Tế Cam Ranh

• Tác giả: Nguyễn Hữu Văn
• Người hướng dẫn: TS. Lê Hữu Thọ
• Trường học: Trường Đại Học Y Tế Công Cộng
• Chuyên ngành: Y Tế Công Cộng
• Đề tài: Stress, Lo Âu, Trầm Cảm Và Một Số Yếu Tố Liên Quan Ở Nhân Viên Cảng Hàng Không Quốc Tế Cam Ranh
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sỹ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG VÀ BIỂU ĐỒ
• TÓM TẮT NGHIÊN CỨU
• 1. ĐẶT VẤN ĐỀ
• 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
• 3. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 3.1. Một số khái niệm
• 3.1.1. Định nghĩa
• 3.1.2. Triệu chứng
• 3.2. Hậu quả của stress, lo âu, trầm cảm
• 3.3. Bộ công cụ đo lường stress, lo âu, trầm cảm
• 3.4. Tình trạng stress, lo âu, trầm cảm ở trên thế giới và tại Việt Nam
• 3.4.1. Trên thế giới
• 3.4.2. Tại Việt Nam
• 3.5. Yếu tố liên quan đến stress, lo âu, trầm cảm
• 3.5.1. Yếu tố nhân khẩu học
• 3.5.2. Yếu tố gia đình
• 3.5.3. Yếu tố công việc
• 3.6. Giới thiệu về địa bàn nghiên cứu
• 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 4.1. Đối tượng nghiên cứu
• 4.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 4.3. Thiết kế nghiên cứu
• 4.3.1. Nghiên cứu định lượng
• 4.3.2. Nghiên cứu định tính
• 4.4. Phương pháp chọn mẫu
• 4.5. Phương pháp thu thập số liệu
• 4.5.1. Nghiên cứu định lượng
• 4.5.2. Nghiên cứu định tính
• 4.6. Biến số nghiên cứu
• 4.6.1. Biến số định lượng
• 4.6.2. Chủ đề nghiên cứu định tính
• 4.7. Các khái niệm, thước đo, tiêu chuẩn đánh giá
• 4.8. Phương pháp phân tích số liệu
• 4.8.1. Nghiên cứu định lượng
• 4.8.2. Nghiên cứu định tính
• 4.9. Đạo đức của nghiên cứu
• 5. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 5.1. Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu
• 5.2. Tình trạng stress, lo âu, trầm cảm ở nhân viên
• 5.2.1. Tình trạng stress, lo âu, trầm cảm ở nhân viên sân bay Cam Ranh
• 5.2.2. Một số yếu tố liên quan đến stress, lo âu, trầm cảm ở nhân viên cảng hàng không quốc tế Cam Ranh
• 5.2.2.1. Yếu tố nhân khẩu học
• 5.2.2.2. Yếu tố gia đình
• 5.2.2.3. Yếu tố công việc
• 5.3. Hạn chế của nghiên cứu
• 5.4. Tình trạng stress, lo âu, trầm cảm ở nhân viên cảng hàng không quốc tế Cam Ranh
• 5.5. Yếu tố liên quan đến stress, lo âu, trầm cảm ở nhân viên cảng hàng không quốc tế Cam Ranh
• 5.5.1. Đối với nhân viên
• 5.5.2. Đối với lãnh đạo của cảng hàng không quốc tế Cam Ranh
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• Phụ lục 1. Phiếu điều tra
• Phụ lục 2. Nội dung phỏng vấn sâu đối với lãnh đạo
• Phụ lục 3. Nội dung thảo luận nhóm đối với nhân viên của các phòng ban
• Phụ lục 4. Biến số nghiên cứu
• Phụ lục 5. Mối liên quan của đặc điểm nhân khẩu học tới stress
• Phụ lục 6. Mối liên quan của đặc điểm gia đình tới stress
• Phụ lục 7. Mối liên quan của yếu tố công việc tới tình trạng stress
• Phụ lục 8. Mối liên quan của đặc điểm nhân khẩu học với lo âu (n=422)
• Phụ lục 9. Mối liên quan của đặc điểm gia đình với lo âu (n=422)
• Phụ lục 10. Mối liên quan của yếu tố công việc với tình trạng lo âu (n = 422)
• Phụ lục 11. Mối liên quan của đặc điểm nhân khẩu học với trầm cảm (n = 422)
• Phụ lục 12. Mối liên quan của đặc điểm gia đình với trầm cảm (n = 422)
• Phụ lục 13. Mối liên quan của yếu tố công việc với trầm cảm (n =422)
• Phụ lục 14. Danh sách cán bộ tham gia nghiên cứu

I. Tổng Quan Về Nghiên Cứu Stress Lo Âu Trầm Cảm 50 60 ký tự

Nghiên cứu về stress, lo âu, và trầm cảm ngày càng trở nên quan trọng trong bối cảnh hiện đại, khi áp lực cuộc sống và công việc gia tăng. Tại các môi trường làm việc đặc thù như Cảng Hàng Không Quốc Tế Cam Ranh, nhân viên phải đối mặt với nhiều thách thức riêng biệt, từ áp lực thời gian, yêu cầu dịch vụ cao, đến các yếu tố môi trường. Nghiên cứu này sẽ đi sâu vào đánh giá thực trạng sức khỏe tinh thần nhân viên, xác định các yếu tố liên quan, và đề xuất giải pháp can thiệp. Theo WHO, sức khỏe tâm thần là một trong những mối đe dọa lớn đến tính mạng con người. Nghiên cứu này sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về vấn đề này, góp phần bảo vệ và nâng cao employee wellbeing.

1.1. Định Nghĩa Chi Tiết Về Stress Lo Âu Và Trầm Cảm

Theo Hans Selye (1976), stress là tình trạng căng thẳng giữa tác nhân công kích và phản ứng cơ thể. Bùi Đức Trình (2010) định nghĩa lo âu là phản ứng của cơ thể trước mối đe dọa nhận thức. Trầm cảm là rối loạn khí sắc gây buồn chán, mất hứng thú kéo dài, ảnh hưởng đến tâm trạng và sức khỏe thể chất. Các định nghĩa này cung cấp cơ sở lý thuyết quan trọng cho việc nhận diện và đánh giá các vấn đề sức khỏe tâm thần.

1.2. Tác Động Tiêu Cực Đến Sức Khỏe và Hiệu Suất Làm Việc

Stress, lo âu, và trầm cảm không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân mà còn tác động đến những người xung quanh. Hậu quả có thể là các bệnh về tâm thần kinh, tim mạch, da liễu, tiêu hóa, và các vấn đề về tình dục, cơ xương khớp. Lạm dụng chất kích thích cũng là một hệ quả đáng lo ngại. Việc này dẫn đến suy giảm hiệu suất làm việc và ảnh hưởng đến sự chuyên nghiệp của nhân viên sân bay Cam Ranh.

II. Thách Thức Stress Lo Âu Trầm Cảm Tại Cảng Hàng Không 50 60 ký tự

Nhân viên tại Cảng Hàng Không Quốc Tế Cam Ranh đối mặt với nhiều áp lực đặc thù, bao gồm lịch làm việc ca kíp, tiếp xúc với yếu tố gây bệnh nghề nghiệp, và yêu cầu dịch vụ cao từ hành khách. Điều này có thể dẫn đến tình trạng căng thẳng nhân viên cảng hàng không, lo âu ở nhân viên, và thậm chí trầm cảm ở nhân viên. Nghiên cứu này tập trung vào việc xác định mức độ ảnh hưởng của các yếu tố này đến sức khỏe tinh thần của nhân viên và đề xuất các biện pháp can thiệp phù hợp.

2.1. Áp Lực Công Việc Và Môi Trường Làm Việc Đặc Thù

Làm việc theo chế độ ca kíp, tiếp xúc với nhiệt độ cao, tiếng ồn, và áp lực thời gian là những yếu tố chính gây áp lực công việc nhân viên hàng không. Những yêu cầu cao từ hành khách cũng tạo thêm gánh nặng tinh thần, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt. Môi trường làm việc tại sân bay Cam Ranh đòi hỏi sự chuyên nghiệp và khả năng ứng phó nhanh chóng, điều này có thể dẫn đến burnout.

2.2. Thiếu Nghiên Cứu Về Sức Khỏe Tinh Thần Nhân Viên Hàng Không

Hiện tại, có rất ít nghiên cứu về stress nhân viên hàng không, lo âu nhân viên hàng không, và trầm cảm nhân viên hàng không, đặc biệt là tại Việt Nam. Điều này gây khó khăn trong việc đánh giá và can thiệp kịp thời. Nghiên cứu này nhằm lấp đầy khoảng trống này, cung cấp dữ liệu cần thiết để xây dựng các chương trình hỗ trợ sức khỏe tinh thần hiệu quả.

III. Phương Pháp Đo Lường Stress Lo Âu Trầm Cảm Hiệu Quả 50 60 ký tự

Để đánh giá chính xác tình trạng stress, lo âu, và trầm cảm ở nhân viên, nghiên cứu sử dụng thang đo DASS-21 (Depression, Anxiety, Stress Scale). Đây là một công cụ phổ biến và được công nhận trong việc sàng lọc và đánh giá các vấn đề sức khỏe tâm thần. Thang đo DASS-21 cho phép đánh giá mức độ stress, lo âu, và trầm cảm trên các mức độ khác nhau, từ bình thường đến rất nặng, giúp xác định đối tượng cần can thiệp ưu tiên. DASS 21 được Viện Sức khỏe tâm thần quốc gia biên dịch và sử dụng từ năm 1997.

3.1. Ưu Điểm Của Thang Đo DASS 21 Trong Nghiên Cứu

Thang đo DASS-21 có nhiều ưu điểm, bao gồm tính đơn giản, dễ sử dụng, và khả năng sàng lọc nhanh chóng. Nó không chỉ đánh giá mức độ stress, lo âu, và trầm cảm mà còn cung cấp thông tin chi tiết về các triệu chứng liên quan. DASS-21 cho phép đánh giá mức độ stress, lo âu, và trầm cảm trên các mức độ khác nhau, từ bình thường đến rất nặng, giúp xác định đối tượng cần can thiệp ưu tiên. Ngoài ra, DASS 21 gồm 21 tiểu mục chia thành 03 nhóm, mỗi nhóm gồm 07 tiểu mục. Mỗi tiểu mục là một mô tả về triệu chứng thực thể hoặc tinh thần. Điểm cho mỗi tiểu mục là từ 0 đến 3 điểm, tùy thuộc mức độ và thời gian xuất hiện triệu chứng.

3.2. So Sánh Với Các Thang Đo Khác PSS 10 SAS BDI

Ngoài DASS-21, còn có nhiều thang đo khác như PSS-10 (Perceived Stress Scale), SAS (Zung Self-Rating Anxiety Scale), và BDI (Beck Depression Inventory). Tuy nhiên, DASS-21 được chọn vì tính toàn diện và khả năng đánh giá đồng thời cả ba vấn đề stress, lo âu, và trầm cảm. PSS-10 đánh giá cảm nhận về stress, SAS đánh giá lo âu, còn BDI đánh giá trầm cảm. DASS-21 phù hợp cho nghiên cứu sàng lọc cộng đồng.

IV. Kết Quả Tình Trạng Stress Lo Âu Trầm Cảm Tại Cam Ranh 50 60 ký tự

Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ stress, lo âu, và trầm cảm ở nhân viên Cảng Hàng Không Quốc Tế Cam Ranh lần lượt là 55.9%, 47.4%, và 21.3%. Đây là những con số đáng báo động, cho thấy sự cần thiết phải có các biện pháp can thiệp và hỗ trợ sức khỏe tinh thần cho nhân viên. Các yếu tố liên quan bao gồm thâm niên công tác, thu nhập cá nhân, trình độ học vấn, số con hiện có, đặc thù công việc, nhiệt độ nơi làm việc, và sự phù hợp giữa thu nhập và lao động.

4.1. Tỷ Lệ Stress Lo Âu Trầm Cảm Cao Hơn So Với Mặt Bằng Chung

So với các nghiên cứu khác, tỷ lệ stress, lo âu, và trầm cảm ở nhân viên sân bay Cam Ranh có thể cao hơn do đặc thù công việc và môi trường làm việc. Cần so sánh với các nghiên cứu tương tự trong ngành hàng không để có cái nhìn khách quan hơn. Kết quả nghiên cứu cho thấy tình trạng stress, lo âu, trầm cảm của nhân viên có tỷ lệ lần lượt là 55,9%, 47,4%, 21,3%.

4.2. Các Yếu Tố Nhân Khẩu Học Ảnh Hưởng Đến Sức Khỏe Tinh Thần

Thâm niên công tác, thu nhập cá nhân, và trình độ học vấn là những yếu tố nhân khẩu học có liên quan đến stress, lo âu, và trầm cảm. Nhân viên có thâm niên cao hơn có thể gặp nhiều áp lực hơn, trong khi thu nhập thấp và trình độ học vấn hạn chế có thể gây ra workplace anxiety. Yếu tố nhân khẩu học như là thâm niên công tác (OR=1,5), thu nhập cá nhân (OR=0,6), trình độ học vấn (OR = 4,3) có liên quan tới lo âu.

V. Giải Pháp Giảm Stress Lo Âu Trầm Cảm Cho Nhân Viên 50 60 ký tự

Để giảm thiểu tình trạng stress, lo âu, và trầm cảm ở nhân viên Cảng Hàng Không Quốc Tế Cam Ranh, cần có các giải pháp toàn diện, bao gồm cải thiện môi trường làm việc, cung cấp chương trình hỗ trợ tâm lý, và tăng cường sự gắn kết giữa nhân viên và lãnh đạo. Các biện pháp này cần được thực hiện một cách hệ thống và liên tục để đảm bảo hiệu quả lâu dài. Đối với những nhân viên có con nhỏ hoặc phải chăm sóc người thân già yếu nên có đề xuất lên lãnh đạo sân bay được sắp xếp làm việc theo giờ hành chính.

5.1. Cải Thiện Môi Trường Làm Việc Và Giảm Áp Lực Công Việc

Cải thiện điều kiện làm việc, giảm tiếng ồn, kiểm soát nhiệt độ, và đảm bảo an toàn lao động là những biện pháp quan trọng. Phân bố thời gian làm việc hợp lý, giảm số giờ làm ca kíp, và tạo điều kiện nghỉ ngơi đầy đủ cũng giúp giảm căng thẳng nhân viên cảng hàng không. Có đề xuất với lãnh đạo sân bay hỗ trợ đầy đủ về trang phục phòng hộ, hỗ trợ cho những người làm việc ở môi trường nhiệt độ khắc nghiệt.

5.2. Chương Trình Hỗ Trợ Tâm Lý Và Tư Vấn Cho Nhân Viên

Cung cấp dịch vụ tư vấn tâm lý miễn phí và bảo mật cho nhân viên. Tổ chức các buổi tập huấn về quản lý stress, kỹ năng giải quyết vấn đề, và tăng cường mental health. Tạo không gian chia sẻ và hỗ trợ lẫn nhau giữa các đồng nghiệp. Về phía quản lý, lãnh đạo sân bay xem xét phân bố lại thời gian làm việc (hạn chế thời gian làm việc theo chế độ ca kíp nếu có thể) để tránh căng thẳng cho nhân viên.

VI. Tương Lai Nâng Cao Sức Khỏe Tinh Thần Nhân Viên Hàng Không 50 60 ký tự

Nâng cao sức khỏe tinh thần của nhân viên Cảng Hàng Không Quốc Tế Cam Ranh là một quá trình liên tục và đòi hỏi sự cam kết từ cả nhân viên và lãnh đạo. Nghiên cứu này là bước khởi đầu quan trọng, cung cấp dữ liệu và gợi ý để xây dựng các chương trình can thiệp hiệu quả. Cần tiếp tục theo dõi và đánh giá kết quả, đồng thời điều chỉnh các biện pháp cho phù hợp với tình hình thực tế.

6.1. Tiếp Tục Nghiên Cứu Và Đánh Giá Hiệu Quả Các Biện Pháp

Thực hiện các nghiên cứu định kỳ để theo dõi tình trạng stress, lo âu, và trầm cảm ở nhân viên. Đánh giá hiệu quả của các chương trình can thiệp và điều chỉnh khi cần thiết. Cần tiếp tục theo dõi và đánh giá kết quả, đồng thời điều chỉnh các biện pháp cho phù hợp với tình hình thực tế. Đặc biệt, ưu tiên những nhân viên có con nhỏ, chăm sóc người thân già yếu được làm việc trong giờ hành chính.

6.2. Xây Dựng Văn Hóa Doanh Nghiệp Quan Tâm Đến Nhân Viên

Xây dựng môi trường làm việc tích cực, khuyến khích sự giao tiếp cởi mở và tôn trọng lẫn nhau. Tạo cơ hội để nhân viên phát triển bản thân và thăng tiến trong sự nghiệp. Hàng quý, nếu có thể nên xem xét có chế độ thưởng mang tính chất thúc đẩy tinh thần cho nhân viên. Ngoài ra, có kế hoạch tổ chức các đợt giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao ngoài giờ làm việc tạo tinh thần đoàn kết, rèn luyện sức khỏe cho nhân viên sau những thời gian làm việc mệt mỏi.

Tổng quan nghiên cứu

Cảng hàng không quốc tế Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa, là một trong những sân bay có lưu lượng khách quốc tế lớn, với hơn 10 triệu lượt khách năm 2019, trong đó khách quốc tế chiếm khoảng 70%. Môi trường làm việc tại đây đòi hỏi sự chuyên nghiệp cao, áp lực công việc lớn, đặc biệt là đối với nhân viên làm việc theo ca kíp, tiếp xúc với các yếu tố độc hại như tiếng ồn, nhiệt độ khắc nghiệt và chất phóng xạ. Những điều kiện này tiềm ẩn nguy cơ cao về các vấn đề sức khỏe tâm thần (SKTT) như stress, lo âu và trầm cảm.

Nghiên cứu được thực hiện trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 10 năm 2020 nhằm mục tiêu mô tả tình trạng stress, lo âu, trầm cảm ở nhân viên sân bay Cam Ranh và xác định các yếu tố liên quan. Tổng cộng 422 nhân viên trực thuộc sự quản lý của sân bay đã tham gia khảo sát định lượng, cùng với 5 cuộc phỏng vấn sâu và 4 cuộc thảo luận nhóm để thu thập dữ liệu định tính. Tình trạng SKTT được đánh giá bằng thang đo DASS-21, một công cụ sàng lọc phổ biến trong cộng đồng.

Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao nhận thức về SKTT tại môi trường làm việc đặc thù, đồng thời cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng các chính sách hỗ trợ và cải thiện điều kiện làm việc, góp phần nâng cao hiệu quả lao động và chất lượng dịch vụ tại sân bay. Nghiên cứu cũng mở ra hướng đi mới cho các nghiên cứu tiếp theo về sức khỏe tâm thần trong ngành hàng không và các lĩnh vực dịch vụ khác.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên ba nhóm yếu tố chính ảnh hưởng đến tình trạng stress, lo âu và trầm cảm ở nhân viên sân bay:

• Yếu tố nhân khẩu học: bao gồm tuổi, giới tính, trình độ học vấn, thâm niên công tác, thu nhập cá nhân, thói quen sử dụng rượu bia, thuốc lá, tình trạng hôn nhân và số con hiện có. Các yếu tố này được xem là nền tảng ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần cá nhân.

• Yếu tố gia đình: gồm mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình, tình trạng chăm sóc con nhỏ hoặc người thân già yếu, thu nhập chính trong gia đình và điều kiện nhà ở. Yếu tố này phản ánh áp lực tâm lý từ môi trường gia đình.

• Yếu tố công việc: bao gồm đặc thù công việc, khối lượng công việc, thời gian làm việc, môi trường làm việc (nhiệt độ, tiếng ồn, tiếp xúc với tác nhân độc hại), sự phù hợp giữa trình độ chuyên môn và vị trí công việc, mức thu nhập so với lao động, chế độ thưởng, cơ hội thăng tiến và mối quan hệ với đồng nghiệp, cấp trên.

Khung lý thuyết này được xây dựng dựa trên các nghiên cứu trước đây về SKTT trong các ngành dịch vụ và công nghiệp, đồng thời phù hợp với đặc thù môi trường làm việc tại sân bay.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu áp dụng thiết kế cắt ngang kết hợp phương pháp định lượng và định tính nhằm đảm bảo tính toàn diện và sâu sắc trong phân tích.

• Nguồn dữ liệu: Dữ liệu định lượng được thu thập từ toàn bộ 422 nhân viên trực thuộc quản lý của sân bay Cam Ranh thông qua bộ câu hỏi gồm thông tin nhân khẩu học, gia đình, công việc và thang đo DASS-21 để đánh giá stress, lo âu, trầm cảm. Dữ liệu định tính được thu thập qua 5 cuộc phỏng vấn sâu với lãnh đạo các phòng ban và 4 cuộc thảo luận nhóm với nhân viên các phòng chức năng.

• Phương pháp chọn mẫu: Toàn bộ nhân viên thuộc 4 phòng ban chính (Điều hành sân bay, An ninh hàng không, Kỹ thuật, Văn phòng) được mời tham gia nghiên cứu định lượng. Mẫu định tính được chọn chủ đích nhằm khai thác sâu các yếu tố liên quan.

• Phương pháp phân tích: Dữ liệu định lượng được nhập và xử lý bằng phần mềm Epidata 3.1 và SPSS 20. Phân tích mô tả được sử dụng để trình bày đặc điểm nhân khẩu học và tỷ lệ stress, lo âu, trầm cảm. Phân tích đơn biến với kiểm định chi bình phương (χ²) được áp dụng để xác định mối liên quan giữa các yếu tố độc lập và tình trạng SKTT. Dữ liệu định tính được mã hóa và phân tích theo chủ đề nhằm bổ sung và giải thích kết quả định lượng.

• Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được tiến hành từ tháng 4 đến tháng 10 năm 2020, trong đó thu thập dữ liệu định lượng và định tính diễn ra song song, với phân tích dữ liệu và báo cáo kết quả vào cuối giai đoạn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỷ lệ stress, lo âu, trầm cảm: Tỷ lệ nhân viên sân bay có biểu hiện stress là 55,9%, trong đó mức độ nhẹ chiếm 52,3% và vừa 3,6%. Tỷ lệ lo âu là 47,4% (41,7% nhẹ, 5,7% vừa), và trầm cảm là 21,3% (19,4% nhẹ, 1,9% vừa). Không có trường hợp nào ở mức nặng hoặc rất nặng.

2. Yếu tố liên quan đến lo âu: Trình độ học vấn cao (sau đại học) làm tăng nguy cơ lo âu gấp 4,3 lần so với trung cấp. Nhân viên có thâm niên công tác dưới 10 năm có nguy cơ lo âu cao hơn 1,5 lần. Thu nhập cá nhân dưới 10 triệu đồng giảm nguy cơ lo âu (OR=0,6). Số con hiện có từ 1-2 làm tăng nguy cơ lo âu 1,6 lần. Đặc thù công việc tại phòng An ninh hàng không và điều hành làm giảm nguy cơ lo âu (OR lần lượt 0,3 và 0,4). Môi trường làm việc quá nóng làm tăng nguy cơ lo âu 1,7 lần. Mức thu nhập không phù hợp với lao động làm giảm nguy cơ lo âu (OR=0,5).

3. Yếu tố liên quan đến trầm cảm: Thâm niên công tác dưới 10 năm làm tăng nguy cơ trầm cảm 1,8 lần. Tần suất hút thuốc lá và sử dụng rượu bia thường xuyên giảm nguy cơ trầm cảm (OR lần lượt 0,5 và 0,3). Việc chăm sóc người thân già yếu làm tăng nguy cơ trầm cảm gấp 2 lần. Đặc thù công việc tại phòng An ninh hàng không giảm nguy cơ trầm cảm (OR=0,4). Khối lượng công việc nhiều, thời gian làm việc theo ca kíp, không được hưởng chế độ thưởng và không tham gia công tác quản lý đều liên quan đến tăng nguy cơ trầm cảm.

4. Không tìm thấy mối liên quan có ý nghĩa thống kê giữa các yếu tố nhân khẩu học, gia đình, công việc với tình trạng stress.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy tỷ lệ stress, lo âu và trầm cảm ở nhân viên sân bay Cam Ranh cao hơn so với một số nhóm đối tượng khác như nhân viên y tế, sinh viên đại học tại Việt Nam. Điều này có thể được giải thích bởi đặc thù công việc đòi hỏi sự tập trung cao, áp lực từ khách hàng và môi trường làm việc khắc nghiệt.

Mối liên quan giữa thâm niên công tác và SKTT phù hợp với các nghiên cứu trước đây, cho thấy nhân viên mới thường gặp khó khăn trong thích nghi và chịu áp lực lớn hơn. Thu nhập cá nhân và sự phù hợp giữa thu nhập và lao động là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến tâm lý, phản ánh áp lực kinh tế là nguyên nhân chính gây lo âu và trầm cảm.

Yếu tố gia đình như chăm sóc con nhỏ và người thân già yếu cũng làm tăng áp lực tâm lý, đặc biệt trong môi trường làm việc ca kíp. Môi trường làm việc quá nóng và đặc thù công việc tại các phòng ban có ảnh hưởng rõ rệt đến tình trạng lo âu và trầm cảm.

Kết quả định tính bổ sung cho thấy nhân viên nhận thức rõ về áp lực công việc, thu nhập không tương xứng và khó khăn trong cân bằng giữa công việc và cuộc sống gia đình. Các biểu đồ phân bố tỷ lệ SKTT theo phòng ban, thâm niên công tác và mức thu nhập sẽ minh họa rõ nét hơn các mối liên quan này.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Sắp xếp giờ làm việc linh hoạt: Ưu tiên nhân viên có con nhỏ hoặc phải chăm sóc người thân già yếu được làm việc theo giờ hành chính để giảm áp lực ca kíp, cải thiện sức khỏe tâm thần. Thời gian thực hiện: trong vòng 6 tháng; Chủ thể: Ban lãnh đạo sân bay.

2. Cải thiện điều kiện làm việc: Hỗ trợ trang phục phòng hộ và các thiết bị bảo hộ cho nhân viên làm việc trong môi trường nhiệt độ khắc nghiệt, giảm thiểu tác động tiêu cực đến sức khỏe. Thời gian: 3 tháng; Chủ thể: Phòng kỹ thuật và Ban quản lý.

3. Xây dựng chính sách thu nhập và thưởng hợp lý: Rà soát và điều chỉnh mức thu nhập, chế độ thưởng hàng tháng/quý nhằm khích lệ tinh thần làm việc, giảm bớt lo âu và trầm cảm. Thời gian: 6 tháng; Chủ thể: Ban lãnh đạo và phòng nhân sự.

4. Tổ chức các hoạt động giao lưu, văn hóa, thể thao: Tạo sân chơi giải trí, tăng cường sự gắn kết và nâng cao sức khỏe tinh thần cho nhân viên sau giờ làm việc. Thời gian: liên tục hàng quý; Chủ thể: Ban tổ chức sự kiện và phòng nhân sự.

5. Tuyên truyền, tư vấn và hỗ trợ sức khỏe tâm thần: Cung cấp các chương trình đào tạo, tư vấn tâm lý và hỗ trợ chuyên môn nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng quản lý stress cho nhân viên. Thời gian: 12 tháng; Chủ thể: Trung tâm y tế công cộng và phòng nhân sự.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Lãnh đạo và quản lý sân bay: Nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của nhân viên để xây dựng chính sách quản lý nhân sự hiệu quả, nâng cao năng suất lao động và chất lượng dịch vụ.

2. Chuyên gia y tế công cộng và tâm lý học: Sử dụng dữ liệu nghiên cứu để phát triển các chương trình can thiệp, tư vấn và hỗ trợ sức khỏe tâm thần trong môi trường làm việc đặc thù.

3. Nhân viên làm việc tại sân bay và các ngành dịch vụ: Hiểu rõ về các yếu tố nguy cơ và cách phòng tránh stress, lo âu, trầm cảm, từ đó chủ động chăm sóc sức khỏe tâm thần cá nhân.

4. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành y tế công cộng, quản lý lao động: Tham khảo phương pháp nghiên cứu kết hợp định lượng và định tính, cũng như các kết quả thực tiễn để phát triển các đề tài nghiên cứu tiếp theo.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao nhân viên sân bay có tỷ lệ stress, lo âu, trầm cảm cao?
   Áp lực công việc lớn, môi trường làm việc khắc nghiệt, yêu cầu phục vụ khách hàng cao và chế độ làm việc ca kíp là những nguyên nhân chính dẫn đến tỷ lệ cao các vấn đề SKTT.

2. Yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến tình trạng lo âu của nhân viên?
   Thâm niên công tác dưới 10 năm, môi trường làm việc quá nóng và sự không phù hợp giữa thu nhập và lao động là những yếu tố có ảnh hưởng đáng kể đến lo âu.

3. Có mối liên hệ nào giữa việc chăm sóc người thân già yếu và trầm cảm không?
   Có, nhân viên phải chăm sóc người thân già yếu có nguy cơ trầm cảm cao gấp 2 lần so với những người không phải chăm sóc, do áp lực tâm lý và thời gian hạn chế.

4. Phương pháp DASS-21 có thể chẩn đoán bệnh trầm cảm không?
   DASS-21 là công cụ sàng lọc, không dùng để chẩn đoán chính thức. Nó giúp đánh giá mức độ cảm nhận stress, lo âu, trầm cảm để kịp thời can thiệp và hỗ trợ.

5. Làm thế nào để giảm thiểu stress và lo âu cho nhân viên sân bay?
   Cải thiện điều kiện làm việc, sắp xếp giờ làm việc hợp lý, tăng cường hỗ trợ tâm lý và xây dựng chính sách thu nhập, thưởng phù hợp là các giải pháp hiệu quả.

Kết luận

• Tỷ lệ nhân viên sân bay Cam Ranh có biểu hiện stress, lo âu và trầm cảm lần lượt là 55,9%, 47,4% và 21,3%, chủ yếu ở mức độ nhẹ và vừa.
• Các yếu tố nhân khẩu học, gia đình và công việc đều có ảnh hưởng đáng kể đến tình trạng lo âu và trầm cảm, trong đó thâm niên công tác, thu nhập, chăm sóc người thân già yếu và đặc thù công việc là những yếu tố nổi bật.
• Không tìm thấy mối liên quan có ý nghĩa thống kê giữa các yếu tố với tình trạng stress, cho thấy cần nghiên cứu sâu hơn về stress trong môi trường này.
• Nghiên cứu đề xuất các giải pháp thực tiễn nhằm cải thiện sức khỏe tâm thần cho nhân viên, bao gồm điều chỉnh giờ làm việc, cải thiện điều kiện làm việc, chính sách thu nhập và hoạt động hỗ trợ tinh thần.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và mở rộng nghiên cứu sang các sân bay khác để có cái nhìn toàn diện hơn về SKTT trong ngành hàng không.

Luận văn này là tài liệu tham khảo quý giá cho các nhà quản lý, chuyên gia y tế công cộng và nhân viên ngành hàng không trong việc nâng cao sức khỏe tâm thần và hiệu quả công việc. Để biết thêm chi tiết và ứng dụng thực tiễn, độc giả được khuyến khích tiếp cận toàn văn nghiên cứu.